«ΣΤΕΛΙΟ ΞΥΠΝΑ!»: ΕΝΑ ΘΕΑΤΡΙΚΟ ΕΡΓΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΑΠΗ ΣΕ ΚΑΙΡΟΥΣ ΠΑΝΔΗΜΙΑΣ
Ο Γιάννης Κόκας, συγγραφέας και σκηνοθέτης του θεατρικού έργου «Στέλιο Ξύπνα!», εμπνέεται από πραγματικά γεγονότα και μιλάει για τη θεραπευτική δύναμη της τέχνης.
Η υπόθεση του θεατρικού «Στέλιο Ξύπνα!» με γύρισε πίσω στις πιο σκοτεινές περιόδους της πανδημίας του κορονοϊού, όταν έβλεπα με δέος στις ειδήσεις για τους ασθενείς που διασωληνώνονταν στις ΜΕΘ και πάλευαν για τη ζωή τους. Ο Στέλιος του έργου βρίσκεται εδώ και δύο εβδομάδες σε κώμα και οι γιατροί θα προσπαθήσουν για τρίτη φορά να τον επαναφέρουν. Την ίδια στιγμή το κορίτσι του, η Αριάδνη, περιμένει στο σπίτι τα νέα από το νοσοκομείο και παίζει θέατρο με τις αναμνήσεις τους και τη φαντασία για να αντέξει.
Το έργο έχει γράψει και σκηνοθετεί ο Γιάννης Κόκας, που με αποστομώνει όταν τον ρωτάω γιατί να θέλουμε να γυρίσουμε πίσω σε μια τόσο δύσκολη περίοδο, τη στιγμή που –μετά βίας– νιώθουμε πως η ζωή μας έχει επανέλθει στο κανονικό.
«Γιατί βλέπουμε ταινίες που μας γυρίζουν στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, στην Κατοχή;» αντιτείνει. «Γιατί παρακολουθούμε ιστορίες ανθρώπων που υπέφεραν, τόσο στο θέατρο όσο και στο σινεμά; Γιατί ο πόνος είναι μέσα στη ζωή και πολλές φορές είναι η ίδια η ζωή. Η Τέχνη όμως έχει το απίστευτο προνόμιο να μπορεί να τον διαχειριστεί. Μέσα από αυτή τη δουλειά πολλοί άνθρωποι βρήκαμε ανακούφιση. Ξέρετε πόσοι θεατές μας λένε ότι ταυτίστηκαν με την ιστορία του Στέλιου και της Αριάδνης; Η Τέχνη πάντα κατέγραφε και θα καταγράφει όλα όσα μας πονούν και πάντα θα λειτουργεί ως παυσίπονο για να προχωράμε μπροστά».
To «Στέλιο Ξύπνα!» είναι βγαλμένο απ’ τη ζωή
Το «Στέλιο Ξύπνα!» βασίζεται σε αληθινή ιστορία. «To 2009, γνώρισα έναν άνθρωπο που επηρέασε πολύ τη ζωή μου και την καθόρισε σε μεγάλο βαθμό», θυμάται ο Γιάννης Κόκας. «Ήταν ο Στέλιος Γκούσκος. Το φθινόπωρο του 2009 –και με μεγάλη εσωτερική αντίσταση– πήγα να παρακολουθήσω πρώτη φορά ως μαθητής πρόβα στη φοιτητική θεατρική ομάδα ΔΡΥΣ, του Ε.Κ.Π.Α. Την πρώτη μέρα, λοιπόν, λέγαμε όλοι τα ονόματα μας καθισμένοι σε έναν κύκλο, κάτι πολύ αμήχανο για μένα τότε.
»Υπήρχε εκεί δίπλα μου ένας τύπος πολύ χαμογελαστός και χαλαρός, ο Στέλιος, ο οποίος αφού είπε το όνομα του, λίγο μετά σηκώθηκε στα καλά καθούμενα και έπαιξε έναν κωμικό μονόλογο, αυτοσχεδιαστικά, μπροστά σε όλους! Με αληθινό παράπονο, εκρηκτική ενέργεια και αυτοσαρκασμό, άρχισε να μας μιλάει άνετα για τις “πεσμένες σεξουαλικές του επιδόσεις”, γυρεύοντας λύσεις ως ρόλος. Μαγεύτηκα... Από τη μια στιγμή στην άλλη, αυθόρμητα και χωρίς προειδοποίηση, ένας άνθρωπος έπαιζε φλογερά θέατρο δίπλα μου!
»Ήθελα να ξανάρθω, να τον δω να παίζει, να τον γνωρίσω, να μάθω τα πάντα για αυτόν, να γίνουμε φίλοι. Κι έτσι έγινε και με επηρέασε πολύ σε όλα ο Στέλιος… Την επόμενη χρονιά μάλιστα, ανέλαβε τη σκηνοθεσία του έργου που θα ανέβαζε η πανεπιστημιακή ομάδα και μου έδωσε όλη την πίστη και την ώθηση που χρειαζόμουν ως ηθοποιός, ώστε τελικά να το κυνηγήσω το όνειρο και να δώσω εξετάσεις σε δραματική σχολή, ακριβώς μετά τη λήξη των παραστάσεων. Για μένα, ο Στέλιος είναι ο πρώτος και ο μεγαλύτερός μου δάσκαλος στο θέατρο.
»Τον Μάρτιο του ’21 πληροφορήθηκα ότι ο Στέλιος έπεσε σε κώμα από Covid. Τα πράγματα έγιναν πολύ δύσκολα τότε… Για καλή μας τύχη ο Στέλιος τα κατάφερε, παρακολούθησε τις πρόβες μας και ήταν εκεί και στην πρεμιέρα. Νιώθω ευγνώμων».
Η αγάπη και η αφύπνιση
Η υπόθεση του «Στέλιο Ξύπνα!» φαίνεται ότι είναι –και– μια ερωτική ιστορία, οπότε ρωτάω τον Γιάννη Κόκα τι ρόλο έχουν στη δική του ζωή ο έρωτας και η αγάπη. «Νομίζω ζωτικής σημασίας, όπως και για κάθε άνθρωπο», απαντάει. «Ο έρωτας μοιάζει πολύ με την τρέλα και είναι ικανός να σου δείξει έναν εαυτό που δεν φανταζόσουν ότι είχες. Η αγάπη, από την άλλη, έχει να κάνει με την αποδοχή και το ασφαλές της περιβάλλον σε κάνει πάντα πιο δυνατό στις προσκλήσεις της ζωής».
Κι αν έπρεπε να πει ένα «ξύπνα» προς όλους εμάς, την κοινωνία, απέναντι σε τι θα ήταν αυτό; «Μεγάλη συζήτηση αυτή… Θα απαντούσα ότι σίγουρα θα πρέπει να “ξυπνήσουμε” απέναντι σε ό,τι μας σερβίρουν καθημερινά. Με τα ελληνικά ΜΜΕ στην 3η από το τέλος θέση αξιοπιστίας ανάμεσα σε 24 ευρωπαϊκές χώρες και την 38η ανάμεσα σε 46 χώρες παγκοσμίως, σίγουρα οφείλουμε ως πολίτες να φιλτράρουμε ό,τι ακούμε και διαβάζουμε».
Ο Γιάννης Κόκας και η καλλιτεχνική ομάδα Άλμπατρος
Στο «Στέλιο Ξύπνα!», τους ρόλους του Στέλιου και της Αριάδνης υποδύονται αντίστοιχα ο Σταύρος Καραμπάτσος και η Ντορίτα Μπακατσέλου, ηθοποιοί που έχουν παρακολουθήσει τα Σεμινάρια Υποκριτικής Άλμπατρος. Όπως λέει ο Γιάννης Κόκας, που διδάσκει εκεί, έχουν «πάρει μάσκα αποφοίτησης από αυτά –ναι, εμείς δίνουμε μάσκα Άλμπατρος, όχι χαρτί–, έπειτα από πολλά χρόνια κοπιαστικής παρακολούθησης. Είναι κάτι που έχουν καταφέρει 4-5 ηθοποιοί σε εννέα χρόνια λειτουργίας, ανάμεσα σε εκατοντάδες μαθητές που έχουν περάσει από τα σεμινάρια μας μέχρι στιγμής. Τα σεμινάρια μεγάλωσαν, έχουν τη δική τους ιστορία πια και η ομάδα Άλμπατρος την τιμάει έμπρακτα, χρησιμοποιώντας στο Στέλιο Ξύπνα! αποκλειστικά ηθοποιούς-απόφοιτους των σεμιναρίων, πολιτική που θα ακολουθηθεί ακόμη πιο έντονα τα επόμενα χρόνια».
Ο ίδιος εξηγεί ότι ξεκίνησε να διδάσκει από ανάγκη. «Ποτέ δεν περίμενα ότι θα γίνω εκπαιδευτής ηθοποιών, ούτε το ήθελα», λέει. «Μόλις αποφοίτησα από τη σχολή, το καλοκαίρι του ’14, βρέθηκα κατευθείαν να κάνω πρόβες ως ηθοποιός για 2-3 θεατρικές παραγωγές. Τα Χριστούγεννα του ίδιου έτους –κι ενώ είχα πεθάνει στη δουλειά, σε απλήρωτες πρόβες για πρεμιέρες που δεν έγιναν και σε απλήρωτες πρόβες για πρεμιέρες που έγιναν αλλά και πάλι δεν πληρώθηκα–, βρέθηκα να μην έχω να φάω από την αφραγκία. Στη σχολή επίσης, τα προηγούμενα χρόνια, είχα παίξει ως ηθοποιός σε παραγωγές χωρίς να πληρώνομαι, ούτε καν να ασφαλίζομαι… Κατάλαβα με τον δύσκολο τρόπο, ότι πρέπει να αναθεωρήσω απόψεις μου για ανθρώπους και πράγματα που με είχαν καταντήσει έναν δυστυχισμένο και φτωχό χομπίστα, και είπα φτάνει πια, αρκετά!
»Ξεκίνησα τότε δειλά δειλά να λέω “όχι” σε προτάσεις ως ηθοποιός, ενώ παράλληλα ξεκίνησα δειλά δειλά να αμείβομαι για την εργασία μου από μαθητές στους οποίους τον πρώτο χρόνο έκανα δωρεάν και πειραματικά μαθήματα. Ο εκπαιδευτής, τα Σεμινάρια Άλμπατρος και μια ελπίδα για πιο αξιοπρεπή ζωή και καριέρα είχαν γεννηθεί».
Το «Στέλιο Ξύπνα!» θα παίζεται κάθε Κυριακή, Δευτέρα και Τρίτη, μέχρι τις 27 Ιουνίου 2023. Χώρος Κ4: Βεΐκου 28 Κουκάκι (πλησίον μετρό Συγγρού – Φιξ και Ακρόπολη), 2114234814 και 6984051276. Κλείσε εισιτήρια