ΠΟΣΟΙ «ΜΙΚΡΟΙ ΘΑΝΑΤΟΙ» ΧΩΡΑΝΕ ΣΕ ΜΙΑ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΧΟΡΟΥ;

Αν είσαι θαυμαστής του χορού και της εκφραστικής δύναμης που κρύβει, τότε δεν θες να χάσεις την παράσταση «La Petite Mort».

Το σώμα μας είναι ένα εξαιρετικό εργαλείο έκφρασης. Πάντα με εντυπωσίαζε πώς μέσα από την κίνηση μπορεί να εκφράσει αυτό που νιώθουμε ή σκεφτόμαστε, ακόμα κι αν το στόμα μας δεν βρίσκει τον τρόπο. Ίσως γι’ αυτό έχω μια ιδιαίτερη αδυναμία στον σύγχρονο χορό, που νιώθω ότι επιτρέπει μεγαλύτερη ελευθερία κι έτσι καλύτερη επαφή με το συναίσθημα.

Αν νιώθεις κι εσύ το ίδιο (ή αν θες να ανακαλύψεις τη μαγεία του σύγχρονου χορού), μην χάσεις την παράσταση «La Petite Mort» στο ΠΛΥΦΑ, με τις σπουδαίες χορεύτριες Ιωάννα Αποστόλου και Μαρία Φουντούλη σε χορογραφία του Νίκου Καλύβα και μουσική του Γιάννη Αγγελάκη. Λίγες μέρες πριν την πρεμιέρα, είχαμε την ευκαιρία να συνομιλήσουμε με τον χορογράφο και τις δύο χορεύτριες.

3 ερωτήσεις στον χορογράφο Νίκο Καλύβα

– Ως απάντηση σε ποια δική σου ανάγκη έρχεται η παράσταση «La Petite Mort»;

Προέκυψε από την ανάγκη μου να επανεξετάσω τη σχέση μου με το σώμα και τον χορό μετά από έναν σοβαρό τραυματισμό. Αυτός ο τραυματισμός με έβαλε σε σκέψεις για το πόσο ακόμα θα μπορώ να χορεύω και αν πρέπει να τροποποιήσω τον τρόπο που χρησιμοποιώ το σώμα μου. Καθώς το σώμα μας αλλάζει με την ηλικία και η αντοχή μας μειώνεται, δημιουργείται ψυχική πίεση και αβεβαιότητα για το μέλλον της επαγγελματικής πορείας.

Ο χορογράφος Νίκος Καλύβας. Φωτογραφία: Γρηγόρης Μορίκης

Στην Ελλάδα, το να ζεις αποκλειστικά από τον χορό είναι σχεδόν ανέφικτο, κάτι που επιδεινώνει την κατάσταση, καθώς συχνά αναγκαζόμαστε να διδάσκουμε, κάτι που αυξάνει τη φθορά. Η παράσταση για μένα είναι μια διαδικασία αναπροσαρμογής και αυτοφροντίδας, κι ένας τρόπος να θυμηθώ την αρχική αίσθηση που είχα για τον χορό, αυτή τη βαθιά ανάγκη για κίνηση που αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ταυτότητάς μου.

– Το φύλο παίζει ρόλο στο νόημα της παράστασης;

Υπάρχουν τρία βασικά στοιχεία που καθόρισαν την επιλογή του γυναικείου φύλου στην παράσταση. Πρώτον, η μητρότητα για μια χορεύτρια είναι σαν «ένας μικρός θάνατος», καθώς αναγκάζεται να απέχει από τον χορό για μεγάλο χρονικό διάστημα. Η επιστροφή στο απαιτητικό σώμα του χορού, μαζί με τις νέες ευθύνες και τις καθημερινές υποχρεώσεις του παιδιού, δημιουργούν έντονες πιέσεις.

Οι χορεύτριες Μαρία Φουντούλη και Ιωάννα Αποστόλου. Φωτογραφία: Γρηγόρης Μορίκης

Δεύτερον, στην ελληνική χορευτική σκηνή, οι χορεύτριες είναι περισσότερες από τους χορευτέςς, γεγονός που κάνει την αναζήτηση εργασίας δυσκολότερη. Τέλος, οι γυναίκες συχνά δείχνουν μεγαλύτερη αντοχή σε συνθήκες ψυχικής πίεσης ή χρόνιου άγχους, λόγω του τρόπου που επεξεργάζονται τα συναισθήματα και τα προβλήματα. Αυτή η ικανότητα είναι καθοριστική για την εξέλιξη του έργου, καθώς μας βοηθά να προσεγγίσουμε τις δυσκολίες με μεγαλύτερη ανθεκτικότητα και ευελιξία.

– Πώς προέκυψε η συνεργασία με τις Ιωάννα Αποστόλου και Μαρία Φουντούλη στην παράσταση «La Petite Mort»;

Με την Ιωάννα και τη Μαρία έχουμε συνεργαστεί στο παρελθόν, αν και ξεχωριστά με την καθεμία. Οι δύο χορεύτριες έχουν σπουδάσει μαζί, μοιράζονται κοινές εμπειρίες, είναι ενεργές στον χορευτικό χώρο για περίπου 20 χρόνια, είναι μητέρες. Επομένως, ήταν το ιδανικό δίδυμο για αυτή τη δημιουργική και ερευνητική διαδικασία.

Πέρσι, τους ανέφερα την πρόταση που ετοίμαζα για το Υπουργείο Πολιτισμού και τους ρώτησα αν ήθελαν να συμμετέχουν. Η παράσταση διαμορφώθηκε μέσα από τις κοινές μας εμπειρίες και τον τρόπο που ο καθένας μας αντιλαμβάνεται και διαχειρίζεται τα πράγματα. Αυτή η προσέγγιση μας επιτρέπει να φέρουμε προσωπικά στοιχεία στην παράσταση, φέρνει κάτι αληθινό, μας κρατάει σε εγρήγορση και δημιουργεί διαφορετικές ποιότητες.

Συνομιλώντας με τη Μαρία Φουντούλη και την Ιωάννα Αποστόλου

– Υπάρχουν στοιχεία στην παράσταση «La Petite Mort» που σας δυσκόλεψαν, είτε σωματικά είτε ψυχικά;

Μ.Φ.: Ψυχικά δεν δυσκολεύτηκα ιδιαίτερα. Υπήρξε στη διαδικασία των προβών ένα «μοίρασμα» που βγήκε από όλους μας πηγαία και αυθόρμητα. Η δυσκολία είναι περισσότερο σωματική και πνευματική, το πώς θα διατηρήσω μέσα στη σωματική ένταση της παράστασης την ψυχραιμία και τη διαύγεια σε σχέση με αυτό που χτίζουμε με την Ιωάννα. Και ας μην ξεχνάμε τη δυσκολία της… αντοχής.

Ι.Α.: Το συγκεκριμένο έργο συνδιαλέγεται με κάτι οικείο σε εμάς, τη σωματική και πνευματική προσπάθεια που απαιτεί η ενασχόληση με τον χορό. Αυτή ακριβώς είναι η δυσκολία του, αλλά ταυτόχρονα και η πρόκληση. Το ότι μαζί με τη Μαρία πρέπει να δημιουργούμε και να συνθέτουμε κάθε φορά αυτή τη συνθήκη επί σκηνής. Μια συνθήκη πραγματική, την οποία ωστόσο δεν πρέπει να την περιγράφουμε ή να τη μιμούμαστε. Ως διαδικασία απαιτεί να είσαι πολύ ανοιχτή στο παρόν και στη στιγμή, έτσι ώστε να χτίζεις τη σχέση από κοινού, βάσει των εργαλείων που έχει δώσει ο Νίκος. Είναι μια δουλειά που απαιτεί ιδιαίτερη πνευματική διαύγεια και σωματική αντοχή.

– Τι νιώθετε όταν χορεύετε;

Μ.Φ.:  Όταν χορεύω μόνη μου, νιώθω υπέροχα. Όταν χορεύω μπροστά σε κοινό, νιώθω ότι μοιράζομαι δημόσια μια πολύ προσωπική στιγμή. Παρά την έκθεση που αυτό συνεπάγεται, αισθάνομαι δυνατή και αληθινή.

Ι.Α.: Νιώθω ότι συνδέομαι με τον εαυτό μου.

Φωτογραφία: Γρηγόρης Μορίκης

– Πόσο έντονο είναι το άγχος μιας χορεύτριας όσον αφορά το επαγγελματικό της μέλλον στην Ελλάδα;

Μ.Φ.: Το επαγγελματικό μέλλον μιας χορεύτριας στην Ελλάδα μοιάζει δυσοίωνο. Έχει ενδιαφέρον πόσο το άγχος σε αυτό το επάγγελμα αλλάζει υφές μέσα στην πορεία του χρόνου. Στην αρχή, έχει να κάνει με το να είσαι καλή, να σε ξεχωρίσουν, να βρεις τα προσωπικά σου πατήματα. Ύστερα, ζητούμενο γίνεται να σε γνωρίσουν, να βρεις δουλειά και να ξαναβρείς πάλι τον Σεπτέμβρη, να χορέψεις και να μην διδάσκεις μόνο, να μπορείς να βγάλεις τον μήνα, το καλοκαίρι, να μην τραυματιστείς, να κάνεις παιδιά, αλλά να μην ξεχαστείς κιόλας από τον χώρο. Αργότερα, έρχεται το άγχος για πόσο ακόμα θα μπορείς να χορεύεις και τι θα γίνει όταν το σώμα σου αλλάξει. Επειδή τα άγχη είναι πολλά, τελικά, αποφασίζω να χαίρομαι τη στιγμή, γιατί έτσι φευγαλέος σαν τον χρόνο είναι και ο χορός και οι χαρές του.

Ι.Α.: Δυστυχώς, αντί το άγχος να μειώνεται όσο περνούν τα χρόνια, αυξάνεται. Μέχρι πότε θα είμαι ικανή να χορεύω; Θα αντέξει το σώμα μου; Θα μπορέσω να συνεχίσω να ζω αποκλειστικά από τη δουλειά μου, όταν μεγαλώσω και οι σωματικές αντοχές μου θα είναι μειωμένες; Αν όχι, τι θα κάνω; Μπορείς σε μια χώρα σαν την Ελλάδα να είσαι χορεύτρια και ταυτόχρονα να έχεις και οικογένεια; Στην Ελλάδα, τελικά, ο χορός είναι επάγγελμα;

Η παράσταση La Petite Mort ανεβαίνει για τέσσερα βράδια (22 & 29/1, 3 & 4/2) στο ΠΛΥΦΑ. Κλείσε εισιτήρια.