ΠΩΣ ΕΓΙΝΑ ΝΕΟΠΤΩΧΗ – ΜΗΝ ΜΠΕΡΔΕΥΕΣΑΙ, ΟΧΙ ΝΕΟΠΛΟΥΤΗ

Η αρθρογράφος Μία Κόλλια διηγείται το πώς βρέθηκε από τα πολλά στα λίγα, πώς έγινε δηλαδή... νεόπτωχη. Αν κάτι χρειάζεται να κρατήσεις από αυτή την εμπειρία είναι το ότι μια χαρά μπορείς να τα πας κι έτσι. Υπέροχα και χωρίς μιζέριες.

Πόσοι δεν έχασαν περιουσίες στις περίφημες δόξες του Χρηματιστηρίου. Πόσοι δεν κέρδισαν επίσης. Πόσοι δεν άλλαξαν κατηγορία κοινωνική, γιατί άλλαξε η οικονομική τους κατάσταση. Πόσοι δεν έμαθαν ποτέ να ζουν αλλιώς, εμμένοντας στα παλιά τους μεγαλεία! Εγώ έγινα νεόπτωχη και έμαθα.

Από το 1981 και μετά, όταν ο Ανδρέας Παπανδρέου ανακάτεψε τράπουλα και ξαναμοίρασε την πίτα σε μια χώρα όπου οι πλούσιες οικογένειες ήταν ανέκαθεν συγκεκριμένες, η Ελλάδα ανεβοκατεβάζει τους ανθρώπους της σε οικονομικές κλίμακες ανάλογα με την κατάσταση της χώρας, την εκάστοτε κυβέρνηση, τα μνημόνια ή μη.

Νεόπτωχος: Πώς είναι να βρεθείς από τα πολλά στα λίγα

Στη δική μου οικογένεια ζήσαμε τεράστιες οικονομικές διακυμάνσεις έως την απόλυτη και μη αναστρέψιμη καταστροφή – όχι λόγω γενικότερων συνθηκών, αλλά λόγω λάθος χειρισμών των γονιών μου, που δεν θα αναλύσω ασφαλώς με λεπτομέρειες. Σημασία έχει ότι βρέθηκα από τα πολλά στα λίγα. Ποτέ πάρα πολλά και ποτέ πάρα πολύ λίγα, αλλά σε γενικές γραμμές και για να το πούμε με λέξεις της lifestyle γραφής, ποτέ νεόπλουτη, αλλά κάπως νεόπτωχη.

Ας πούμε πως χονδρικά ανήκω σε αυτή την κατηγορία. Των «νεόπτωχων» σε πολλά εισαγωγικά και χρησιμοποιώντας τη λέξη καθ’ υπερβολήν, διότι δεν είμαι «πτωχή» –προς Θεού– κάτι τέτοιο θα ήταν ύβρις απέναντι στους αληθινά φτωχούς. Απλώς χρησιμοποιώ τη λέξη ως το άλλο άκρο της λέξης «νεόπλουτος».

Έχω συναναστραφεί με πολύ πλούσιους, πλούσιους, νεόπλουτους, μεσαίας και προς τα κάτω οικονομικής επιφάνειας ανθρώπους. Δεν έχω ζήσει με αληθινά φτωχούς, οπότε δεν τολμώ να αγγίξω τη δική τους ομάδα, διότι οφείλουμε σεβασμό στις αληθινά σκληρές δυσκολίες.

iStock

Τονίζω το «αληθινά σκληρές δυσκολίες», διότι το πιο χαρακτηριστικό όταν έχεις μεγαλώσει με οικονομική άνεση και μετά τη χάνεις, είναι ότι δεν έχεις ρεαλιστική εικόνα. Νομίζεις πως αν δεν σου περισσεύουν 200 ευρώ για ένα ζευγάρι παπούτσια, ήρθε η καταστροφή και δεν συνειδητοποιείς πόσα πολλά ξοδεύεις χωρίς να το σκέφτεσαι – που είναι συνήθειες των πλουσίων, που λέει και ο άνδρας μου. Αναφέρομαι σε μικρά πράγματα της καθημερινότητας που δεν λογαριάζεις ως πολυτέλειες – και όμως είναι.

Για να καταλάβεις αν έχεις αληθινά οικονομικά προβλήματα ή αν είσαι και λίγο στον κόσμο σου, όπως ήμουν εγώ κάποτε, μπορείς να απαντήσεις σε μερικές απλές ερωτήσεις:

• Πόσο εύκολα αφήνεις το αυτοκίνητό σου σε πάρκινγκ;
• Πόσες τιμές οπωρολαχανικών ξέρεις;
• Πόσα βιολογικά προϊόντα ψωνίζεις στο παιδί σου;
• Βάζεις πλυντήρια και ανάβεις θερμοσίφωνο τις ώρες μειωμένου κόστους του ηλεκτρισμού;
• Αγοράζεις και άλλα πράγματα από το περίπτερο ή το φαρμακείο πλην εκείνων για τα οποία πήγες ως εκεί;

Ο σπάταλος νεόπτωχος όπως εγώ τα καταλαβαίνει όλα αυτά αργά και επίπονα.

iStock

Από την άλλη, όμως, ο νεόπτωχος δεν καταδέχεται, για παράδειγμα, να πάρει διακοποδάνειο – προτιμά να μην πάει διακοπές εκεί που θα πήγαινε. Δεν καταδέχεται τις απομιμήσεις, δεν κάνει αγωνιώδεις επιλογές, θα καθίσει σπίτι αν δεν μπορεί να ακολουθήσει την παρέα σε «μεγάλες» εξόδους. Διότι το «πριν» σε κυνηγάει πάντα, αλλά ευτυχώς η εμπειρία και τα χρόνια σε επαναφέρουν σε θέση ισορροπίας και εκτιμάς καλύτερα το σύμπαν γύρω σου. Αυτό είναι το μεγάλο κέρδος: Η επανεκτίμηση όσων έχεις.

Η έτερη μεγάλη διαφορά με τον νεόπλουτο αφορά στη «δίψα» των πραγμάτων, στο φαίνεσθαι. Αν έχεις περάσει καλά και χορτάτα, δεν σε νοιάζει να εντυπωσιάσεις κανέναν, ειδικά με υλικά πράγματα. Είσαι πιο «ήσυχος» με το εαυτό σου και τους γύρω σου. Κάνεις επιλογές πιο μετρημένες και πιο ουσιαστικές, αναγνωρίζεις πολύ πιο εύκολα τη διαφορά ποιότητας και ποσότητας.

Σε κάθε περίπτωση, δεν έγινε και τίποτα άμα χάσεις τα πολλά, αλλά έχεις κάποια. Και ωραίο είναι να έχεις – και καλό να εκτιμάς ό,τι έχεις. Οι μεγάλες αλλαγές μάς ταρακουνούν, δυσκολευόμαστε, επανερχόμαστε. Μπορώ να πω με σιγουριά πλέον πως όταν χάσεις χρήματα, αποκτάς μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα του κόσμου. Εικόνα που ίσως δεν έχουν όλοι οι άνθρωποι που έχεις φιλία μαζί τους από παλιά – νομίζω το πιο δύσκολο είναι αυτό, να κατανοήσουν και εκείνοι τη διαφορά. Έχω συλλάβει τον εαυτό μου πολλές φορές να προσπαθώ να τους εξηγήσω τη διαφορά ας πούμε τού να μην έχεις δικό σου σπίτι και να ξέρεις ότι θα ζεις για πάντα σε ενοίκιο και την ανασφάλεια που αυτό επιφέρει – που σημαίνει ότι αν χάσεις τη δουλειά σου και δεν μπορείς να πληρώσεις ενοίκιο, γιοκ και το σπίτι.

iStock

Για να καταλήξουμε σε αυτό: Δεν μεταβιβάζεται τίποτα εκτός της εμπειρίας. Όποιος δεν έχει ζήσει κάτι, σε οποιονδήποτε τομέα και αν αυτό αφορά, δεν μπορεί να περιμένει να το αντιληφθεί ο άλλος. Και δεν χρειάζεται να μιλάμε για τραγικές καταστάσεις. Όπως και εγώ, που μια χαρά ζω και –δόξα τον Θεό– και μια χαρά δουλειά κάνω, δεν μπορώ πάντα να μπω στα παπούτσια μιας πολύ πολύ αγαπημένης μου φίλης, που και σπίτι δικό της δεν έχει και μεγάλωσε δύο παιδιά με τον βασικό μισθό. Υπέροχα και χωρίς μιζέριες.