ΠΟΙΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΘΑ ΗΘΕΛΕΣ ΝΑ ΚΑΝΕΙΣ ΣΕ ΕΝΑΝ ΨΥΧΙΑΤΡΟ-ΨΥΧΑΝΑΛΥΤΗ;

Έστω ότι σου δινόταν η ευκαιρία να καθίσεις απέναντι από έναν ψυχίατρο και να τον ρωτήσεις ό,τι έχεις στο μυαλό σου, ποιες ερωτήσεις θα επέλεγες;

Ο ψυχίατρος-ψυχαναλυτής, Σάββας Σαββόπουλος, μαζί με τον δημοσιογράφο, Κώστα Γιαννακίδη, αποφάσισαν να κάνουν αυτό ακριβώς: να καθίσουν ο ένας απέναντι από τον άλλο και να επιχειρήσει ο πρώτος να βρει απαντήσεις στα ερωτήματα που έθετε ο δεύτερος.

Και μετά, έκαναν τις συζητήσεις τους βιβλίο! Με τον τίτλο «Εμείς και η ψυχή μας. Όλα όσα θα θέλατε να ρωτήσετε έναν ψυχίατρο-ψυχαναλυτή» (εκδόσεις Παπαδόπουλος).

ΕΜΕΙΣ ΚΑΙ Η ΨΥΧΗ ΜΑΣ

Σάββας Σαββόπουλος, Κώστας Γιαννακίδης. Εκδόσεις Παπαδόπουλος

Αγόρασέ το

Greekbooks.gr

Πριν συνεχίσω να γράφω για το βιβλίο, θα ήθελα να σας συστήσω τον κ. Σάββα Σαββόπουλο, ο οποίος είναι ψυχίατρος-ψυχαναλυτής, που ασχολείται μεταξύ άλλων και με ογκολογικούς ασθενείς στα τελευταία στάδια της νόσου. Η πρώτη μας δια ζώσης συνάντηση ήταν όταν κάναμε τη σειρά βίντεο του OW για τον καρκίνο. Μιλούσαμε για καρκίνο και ο χώρος είχε γεμίσει με διάθεση για ζωή.

Έτσι είναι και ο ίδιος. Γεμάτος ζωή. Δεν πρόκειται για έναν αποστειρωμένο επιστήμονα που θα πει το «σωστό» και θα σταματήσει εκεί που σταματάει η επιστήμη του. Έχει κοινωνικούς προβληματισμούς και δεν μασάει τα λόγια του όταν καλείται να σχολιάσει όσα συμβαίνουν στην καθημερινότητα.

Πάμε πίσω στο βιβλίο. Με λίγα λόγια το βιβλίο είναι η συνάντηση ενός ψυχίατρου με έναν δημοσιογράφο. Η επιστημονικότητα του πρώτου συναντά την περιέργεια και την ανάγκη για κατανοητές απαντήσεις του δεύτερου.

Διαβάζοντάς το συνειδητοποιείς ότι οι συγγραφείς τα έχουν καταφέρει: ο αναγνώστης διαβάζει με μεγάλη ευκολία ένα βιβλίο που απαντάει σε όλα τα θέματα που έχουν να κάνουν με την ψυχή και τον ψυχισμό, από τα βιώματα της παιδικής ηλικίας, το άγχος και την κατάθλιψη, μέχρι τις σχέσεις και το σεξ, τα όνειρα και την ψυχοθεραπεία, χωρίς να χάνει τίποτα από την επιστημονικότητά του.

«Πώς τα καταφέρατε;» ρωτάω τον κ. Σαββόπουλο, όταν τον συνάντησα πριν λίγες μέρες για να οργανώσουμε τη δεύτερη σειρά ψυχολογικών βίντεο του OW (stay tuned!). «26 χρόνια το είχα κόψει το τσιγάρο και άρχισα να κάνω 2-3 τη μέρα λόγω αυτού του βιβλίου!», μου είπε γελώντας. «Χρειάστηκαν 6 μήνες με καθημερινές πολύωρες συζητήσεις με τον Κώστα. Μου έκανε την ερώτηση, εγώ απαντούσα, ο Κώστας έλεγε “Γιατρέ, δεν κατάλαβα τίποτα, παρ’ το αλλιώς” και ξανά από την αρχή!»

Εικονογράφηση: Χριστίνα Αβδίκου

Το βιβλίο χωρίζεται σε κεφάλαια που αντιστοιχούν σε μεγάλες θεματικές (π.χ. πένθος, νευρώσεις, εξαρτήσεις, ναρκισσισμός) και σε κάθε ένα από αυτά ο δημοσιογράφος Κώστας Γιαννακίδης θέτει ερωτήματα, των οποίων την απάντηση όλοι θα θέλαμε να γνωρίζουμε.

Πάρτε μια ιδέα από τις ερωτήσεις που θα συναντήσετε στις σελίδες του βιβλίου: «Πιστεύτε στη μετά θάνατον ζωή;» «Ο σεξουαλικός προσανατολισμός είναι έμφυτος ή επιλέγεται;» «Όταν δεις έναν έφηβο, μπορείς να καταλάβεις τι ενήλικας θα γίνει;» «Τι αποτύπωμα αφήνει στον ψυχισμό η άσκηση ενός επαγγέλματος που δεν σου αρέσει;» «Τι είναι η κρίση μέσης ηλικίας;» «Πώς αντιμετωπίζουμε το άγχος θανάτου;» «Ένα πένθος μπορεί να αλλάξει τον άνθρωπο;» «Πώς προκαλείται η κρίση πανικού;» «Αν έχεις μεγαλώσει καλά, μπορείς να πάθεις κατάθλιψη σε μεγάλη ηλικία;» «Γιατί κάποιοι άνθρωποι πέφτουν σε εξαρτήσεις και άλλοι όχι;» «Ο τρόπος που κάνουμε σεξ δηλώνει κάτι για τον ψυχισμό μας;» «Όλα τα όνειρα έχουν κάποια σημασία;»

Βρήκα εξαιρετικά ενδιαφέρον το γεγονός ότι ο ίδιος είναι ένας άνθρωπος που δεν έχει κάνει ψυχοθεραπεία. «Φοβάμαι να κάνω ψυχοθεραπεία. Με τρομάζει το βάθος της κατάδυσης. Δεν έχω το θάρρος να βουτήξω», εξηγεί ο κ. Γιαννακίδης στην εισαγωγή του βιβλίου. Λίγο παρακάτω πληροφορεί τον αναγνώστη ότι ούτε βιβλία ψυχιατρικής ή ψυχολογίας έχει διαβάσει – όσο για τα βιβλία αυτοβελτίωσης δεν τα έχει σε υπόληψη. Λέω στον κ. Σαββόπουλο που έχω απέναντί μου, πόσο σημαντικό το βρίσκω αυτό: «Νιώθω ότι άνθρωποι που έχουν κάνει ψυχοθεραπεία πέφτουν συχνά στην παγίδα της χρήσης συγκεκριμένης ορολογίας, που κάνει τον τρόπο ομιλίας τους δυσνόητο, συχνά ακόμα και εκνευριστικό». Ο ψυχίατρος συμφωνεί. Ίσως αυτό να είναι ένα ακόμα μυστικό της επιτυχίας του βιβλίου.

Την περίοδο που πήρα το βιβλίο στα χέρια μου, πέθαινε ο πατέρας μου. Ξεκίνησα να το διαβάζω από το 5ο κεφάλαιο που είχε τίτλο «Το πένθος και η συγχώρεση». «Για να ξεπεράσεις ένα πένθος δεν πρέπει να το παρακάμψεις. Πρέπει να περάσεις από μέσα του. Και αυτό μέσα από σένα. […] Το πένθος είναι ο δρόμος που φτιάχνεις, με σκληρή δουλειά για να βαδίσεις και να πας παρακάτω. […] Το πένθος μάς επιτρέπει να προχωρήσουμε στη ζωή μας, καθώς μας επανασυνδέει με την πραγματικότητα. Ενδεχομένως αποκαλύπτει και νέες προοπτικές που δεν σχετίζονται με το πρόσωπο που χάθηκε».

Στην ερώτηση του δημοσιογράφου αν οι άνθρωποι στις σύγχρονες κοινωνίες υποβαθμίζουν το πένθος για να το περάσουν πιο απαλά και ποιος εντέλει περνάει πιο εύκολα το πένθος, εκείνος που στήνει μοιρολόι στο σπίτι του ή αυτός που κάνει κάτι σαν πάρτι μετά την κηδεία, ο κ. Σαββόπουλος απαντά στις σελίδες του βιβλίου.

Ξεχωρίζω από τα λεγόμενά του αυτά που μίλησαν σε μένα: «Ο θάνατος πλέον αντιμετωπίζεται ως συνέπεια ή άθροισμα επιμέρους ιατρικών λειτουργιών και όχι ως υπαρξιακό ζήτημα. Οι άνθρωποι πεθαίνουν όλο και συχνότερα σε κάποιο νοσοκομειακό κρεβάτι ή σε κάποιο γηροκομείο, μακριά από τον οικογενειακό τους χώρο».

Όταν διάβαζα την παραπάνω φράση, ο μπαμπάς μου βρισκόταν δίπλα μου, στο κρεβάτι του σπιτιού του και βλέπαμε μαζί ταινία. Έφυγε λίγες μέρες αργότερα σε αυτό το ίδιο κρεβάτι με όλους τους αγαπημένους του γύρω του. Ένιωσα ότι ήταν σαν τοκετός στο σπίτι, με όλα τα καλά και τα δύσκολά του. Μας βοήθησε όμως –κι εμάς τους υπόλοιπους, ενδεχομένως και τον ίδιο– να δούμε τον θάνατο πράγματι σαν υπαρξιακό κομμάτι, να κοιτάξουμε το πένθος κατάματα (αν και πολλές φορές θα θέλαμε να έχουμε ξεγλιστρήσει απ' αυτό σαν τα χέλια), να αντιληφθούμε ότι το πένθος σε συνδέει όντως με τη ζωή.

Το επόμενο διάστημα έδωσα το βιβλίο σε φίλους να το διαβάσουν και κάθε ένας/κάθε μία από αυτούς μου είπαν για το δικό τους κομμάτι, αυτό με το οποίο ταυτίστηκαν μέσα από τις σελίδες του. Όλοι συμφωνήσαμε στο εξής: Είναι ανακουφιστικό να νιώθεις ότι δεν είσαι μόνο/μόνη σε αυτό που περνάς/αισθάνεσαι/βιώνεις.