ΠΑΤΡΙΣΙΑ ΑΠΕΡΓΗ: «ΟΥΤΟΠΙΑ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΝΑ ΚΑΝΕΙΣ ΤΗΝ ΑΠΟΤΥΧΙΑ ΣΟΥ ΔΥΝΑΜΗ»

Η χορογράφος Πατρίσια Απέργη μιλάει για την ουτοπία, τον σύγχρονο χορό, τη γοητεία της Αθήνας, το στρες, την Ελευσίνα, την εργατική τάξη, τη χρήσιμη αποτυχία και την υπερεκτιμημένη ισορροπία.

Παρακολουθώ τη δουλειά της Πατρίσιας Απέργη από την εποχή της «d.opa! (dopamines of post-Athenians)», αλλά ποτέ δεν είχα την ευκαιρία να μιλήσω μαζί της. Μάζεψα όλες μου τις ερωτήσεις και πήγα να τη βρω στην Πειραιώς 260. Εκεί όπου (και) φέτος παίζονται θεατρικές και χορευτικές παραστάσεις του Φεστιβάλ Αθηνών, μεταξύ των οποίων η «Newtopia», μια παράσταση για την ουτοπία.

Μιάμιση ώρα αργότερα, συνειδητοποιώ πόση δύναμη σου δίνει ένας άνθρωπος που κάνει αυτό που τον γοητεύει και τον γεμίζει. Ενθουσιάζομαι που η Πατρίσια έχει εμμονή με την ουτοπία, που θεωρεί ότι στη σημερινή δυστοπική εποχή υπάρχει χώρος για ουτοπίες, που δεν προσπερνάει το λουλούδι που βγαίνει μέσα από το τσιμέντο.

Που μπορούμε να μιλήσουμε με τόσο κοινωνικο-πολιτικούς όρους. Που κάθε της παράσταση προκύπτει μέσα από όλα τα δύσκολα που βιώνει η ίδια ως πολίτης. Που βρίσκει την ισορροπία υπερεκτιμημένη και θεωρεί την αντίσταση απαραίτητο συστατικό για να υπάρξουμε.

– Από ό,τι έχω καταλάβει κάνεις πάρα πολλά αυτή την περίοδο. Τα… θυμάσαι όλα;

Δεν είμαι σίγουρη. Θα δοκιμάσω! Στις 11 Ιουνίου ολοκληρώνεται ο «Ριγολέττος» με την Εθνική Λυρική Σκηνή, στο Ηρώδειο, σε σκηνοθεσία Κατερίνας Ευαγγελάτου. Στις 29 Ιουνίου έχει πρεμιέρα η «Μήδεια», σε σκηνοθεσία-διασκευή Αιμίλιου Χειλάκη και Μανώλη Δούνια, η οποία θα ξεκινήσει μια μεγάλη καλοκαιρινή περιοδεία. Η παράσταση «U(r)topias» θα παρουσιαστεί στις 17 Ιουνίου στη Βαρκελώνη, στο πλαίσιο ενός προγράμματος του Πανεπιστημίου χορού της Βαρκελώνης. Οδηγούμαστε επίσης προς τη λήξη του πρώτου έτους της Ακαδημίας Χορογραφίας Urtopias. Πρόκειται για ένα νέο project που κάνουμε σε συνεργασία με την Ελευσίνα – Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης 2023. Και η παράσταση Newtopia, φυσικά, που θα παρουσιαστεί στις 25 και 26/6 στην Πειραιώς 260, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών.

– Πράγματι πολλά! Ας ξεκινήσουμε με την έννοια της ουτοπίας. Urtopias, newtopia… Φαίνεται να σε απασχολεί πολύ ο όρος.

Πράγματι όλο αυτό ξεκίνησε από την προσωπική μου ανάγκη να ανακαλύψω τη δική μου ουτοπία. Γι’ αυτό δημιούργησα μια σειρά καλλιτεχνικών δράσεων που έχουν ως αφορμή, ιδέα και concept την ουτοπία. Η παράσταση που κάναμε με την ομάδα μου, τους Αερίτες, και ανέβηκε στο Ολύμπια στο τέλος του 2021, είχε τίτλο «U(r)topias». Παίζω με το πρόθεμα «ur» που σημαίνει αρχέγονο, πρωτόγονο, παλιό και την «ουτοπία». Η σκέψη πίσω από αυτό ήταν πως όλες οι ουτοπίες του 20ού αιώνα απέρριψαν το παλιό προκειμένου να προτείνουν πρωτοποριακές ιδέες. Και όλες απέτυχαν. Για μένα, με αφορμή και την επέτειο των 200 χρόνων από την ελληνική επανάσταση (που ήταν μια ουτοπία η οποία έγινε πραγματικότητα), έχει μεγάλο ενδιαφέρον να κατανοήσεις την ιστορία ώστε να προβάλλεις τις ανάγκες και τις επιθυμίες σου στο μέλλον. Ο τίτλος, πάντως, μπορεί να διαβαστεί και «your topias», δηλαδή «οι δικές σου ουτοπίες».

Όταν με κάλεσαν ως χορογράφο στο Salzburg να κάνω μια χορογραφία για την ομάδα Bodhi Project, αποφάσισα –παραμένοντας στη λογική των ουτοπιών– να κάνω το «Newtopia», τον νέο τόπο. Συνεργάστηκα με 7 εξαιρετικούς χορευτές και δημιουργήσαμε ένα μεγάλο show που εμπαίζει, γελάει, αυτοσαρκάζεται, ειρωνεύεται, αλλά ταυτόχρονα αγκαλιάζει και τις αδυναμίες όλων αυτών των σωμάτων που προσπαθούν να πετύχουν κάτι, χωρίς να τα καταφέρνουν.

– Σε μια δυστοπική εποχή, όπως η σημερινή, υπάρχει χώρος για μια ουτοπία;

Τα τελευταία χρόνια καταπιάνομαι με το δυστοπικό κομμάτι της εποχής, γιατί απλούστατα ψάχνω και εγώ από κάπου να πιαστώ. Η μεγαλύτερή μας ανάγκη με τους συνεργάτες μου είναι να γεννήσουμε μια κατεύθυνση, μια ιδέα σε ένα μέλλον που δεν θα είναι τόσο σκοτεινό. Αναγνωρίζοντας πλήρως την νταρκίλα που βιώνουμε καθημερινά –και εξειδικεύοντάς το– και ως Έλληνες πολίτες. Αλλιώς, βαλτώνεις.

– Ποια είναι η δική σου ουτοπία;

Ουτοπία για μένα είναι να μπορείς την αποτυχία σου να τη μετουσιώσεις σε κάτι που για σένα είναι δύναμη. Όλοι έχουμε ηττηθεί – και ως κοινωνία είμαστε ηττημένοι. Το θέμα είναι, πρώτον, να το αποδεχτούμε. Αν το αποδεχτούμε, πηγαίνουμε αυτομάτως στο επόμενο στάδιο (όπως συμβαίνει και με τα στάδια του πένθους), όπου μπορούμε να δημιουργήσουμε μέσα από τις ανάγκες μας νέα πράγματα.

Μιλώντας με κινητικούς όρους, υπάρχει η «ουτοπία της πτώσης». Τι είναι; Η επιθυμία να αντισταθείς στη βαρύτητα – πράγμα ουτοπικό. Πώς μπορείς, λοιπόν, να αλλάξεις αυτό που, θεωρητικά, σε μια πορεία σωματική είναι προδιαγεγγραμένο; Από τη στιγμή που θα χάσεις τον έλεγχο (και ως κοινωνία τον έχουμε χάσει), πώς μπορείς –αν μπορείς– να αντιστρέψεις τη βαρύτητα ώστε να μην καταστραφείς; Ή, ακόμα κι αν καταστραφείς, πόσο χιούμορ υπάρχει μέσα σε αυτή τη συνθήκη;

Όλο αυτό επιλέξαμε να το κάνουμε σόου στο «Newtopia». Σε αυτή την παράσταση εμπνεόμαστε από το τσίρκο, από τον βουβό κινηματογράφο, έχουμε ανθρώπους που αυτοσαρκάζονται με την ιδιαιτερότητα του σώματός τους. Στο τσίρκο τότε υπήρχε το body shaming, τα freaks. Σήμερα, δεν υπάρχει η ίδια αντιμετώπιση από την κοινωνία, αλλά για μας που ασχολούμαστε με το σώμα αυτό έχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον. Ποιο σώμα είναι όμορφο; Το απόλυτα ισορροπημένο; Μπορεί. Αλλά μήπως έχει τρομερή ομορφιά όταν δεις έναν άνθρωπο που χάνει τον έλεγχο, το τι τύπου κίνηση παράγει προκειμένου να επιβιώσει, να μην καταστραφεί; Και πόσο χιούμορ περιέχει αυτό; Γιατί και ο ίδιος ο άνθρωπος που πέφτει γελάει μετά. Είναι μηχανισμός επιβίωσης του σώματος. Ή θα καταρρεύσω ή θα γελάσω.

– Το χιούμορ που κρύβεται ακόμα και στις μεγαλύτερες τραγωδίες της ζωής τι ρόλο έχει στη ζωή και στην τέχνη;

Είναι μέσα στη ζωή. Κάθε κηδεία έχει γέλιο, κάθε γάμος έχει κλάμα. Το χιούμορ αποτελεί μηχανισμό επιβίβωσης, αντίδρασης. Είναι η σανίδα σωτηρίας μας – και στη δυστοπία. Το μόνο που χρειάζεται είναι να παραδεχτείς ότι βρίσκεσαι σε αυτή τη συνθήκη. Αν γελάσεις με τα χάλια σου, τότε μπορείς να πας παρακάτω. Έχει μεγάλη σημασία για μένα και ότι δεν είμαστε μόνοι μας – εδώ μπαίνει η έννοια της κοινωνίας. Όταν εγώ θα πέσω, είναι σημαντικό να υπάρξει δίπλα μου κάποιος να μου δώσει το χέρι να σηκωθώ. Το έχει ακόμα το αντανακλαστικό αυτό η κοινωνία μας και είναι πολύ αισιόδοξο. Όταν μιλάμε για δυστοπία, δεν μπορούμε να μην βλέπουμε ότι μέσα από το τσιμέντο βγαίνει το λουλούδι.

– Με την ειρωνεία τι γίνεται; Παίζει κι αυτή κάποιον ρόλο;

Ναι, ειδικά στον χώρο του χορού. Έχοντας ένα background στο κλασικό μπαλέτο, αναρωτιέμαι το τι σημαίνει αποτυχία στην τεχνική μου. Αυτό που είναι κόντρα στους νόμους του ανθρώπινου σώματος, που προκαλεί πολύ πόνο, αλλά ταυτόχρονα είναι και πολύ όμορφο. Αν δεν καταφέρω να εκτελέσω μια άσκηση και την… «εκτελέσω» κυριολεκτικά, αυτό ενέχει μια ειρωνεία. Στην ερώτηση «Πού μπορεί να φτάσει ένα ανθρώπινο σώμα;», η απάντηση είναι «Παντού». Αλλά με ποιους όρους; Με τις νόρμες που έχουμε ορίσει αιώνες πριν ή με τα σημερινά δεδομένα; Αυτό πραγματεύεται ο σύγχρονος χορός. Τις ανάγκες του σήμερα. Στις μέρες μας, τα σώματα δεν είναι ευθυτενή. Σε μια εποχή με πολλές αντιφάσεις, το wellbeing είναι πολύ εξελιγμένο γιατί αντιληφθήκαμε ότι πρέπει να φροντίσουμε το σώμα μας. Παράλληλα, όμως, το καταστρέφουμε με τους ρυθμούς που ζούμε, προτείνοντάς του μια ώρα καλής συνθήκης προκειμένου να του δώσουμε μετά πολύ ξύλο.

– Εσύ τι νιώθεις ως ευεξία, ποιότητα ζωής, wellbeing, όπως θες πες το;

Υπάρχουν αυτά που μας λέει η επιστήμη –το να τρώμε καλά, να κοιμόμαστε αρκετά, να φροντίζουμε την ψυχή και το σώμα μας– και είναι αδιαπραγμάτευτα. Δεν σημαίνει όμως ότι μπορούμε να τα ακολουθούμε πάντα. Εγώ είμαι ένας άνθρωπος που δεν φροντίζει και πολύ τον εαυτό του. Ευτυχώς, έχω αυτή την τεράστια τύχη να κάνω κάτι το οποίο λατρεύω. Και αυτό μου δίνει τρομερή δύναμη. Το σώμα ανταπεξέρχεται, επειδή η ψυχή το θέλει πιο πολύ. Αν τώρα καταφέρουμε να ανοίξουμε και στο απέναντι βλέμμα ξεπερνώντας το «εγώ να είμαι καλά» –το οποίο βέβαια είναι απαραίτητο– και μπούμε στο «εμείς να είμαστε καλά», τότε αυτομάτως το wellbeing έχει πάει σε άλλο επίπεδο.

– Άγχος έχεις;

Είμαι βουτηγμένη στο καζάνι του άγχους! Μέσα στα χρόνια προσπαθώ να βρω μηχανισμούς να το διαχειριστώ, νεαρότερη παρέλυα. Έχω το σύνδρομο του καλού παιδιού, του καλού μαθητή. Προσπαθώ να αποδεχτώ ότι δεν είμαι αποτυχημένη αν δεν τα καταφέρνω καλά σε κάποιο κομμάτι. Στην προσωπική μου ζωή αγχώνομαι όταν κάτι αποσταθεροποιείται. Εκεί, θέλω να είναι όλα σταθερά για να μπορώ να πειρατίζομαι στη δουλειά μου. Αυτή την περίοδο, ας πούμε, πρέπει να μετακομίσω και αυτό με στρεσάρει τρομερά.

– Πώς διαχειρίζεσαι το άγχος της καθημερινότητας;

Με βαλεριάνες! (γέλια) Προσπαθώ να ανοίγω πιο συχνά τον εσωτερικό διάλογο και να με βάζω στη θέση μου. Έχω μια έφεση στις πιο drama καταστάσεις, οπότε προσπαθώ να μην θυματοποιούμαι και να μην χαϊδεύομαι. «Συγκεντρώσου», λέω στον εαυτό μο,υ «υπάρχουν πολύ πιο σοβαρά πράγματα από μία μετακόμιση. Θα μπορούσες να μην έχεις σπίτι». Αυτό με τοποθετεί στο κέντρο μου. Αυτή την ψυχραιμία ψάχνω να βρω μέσα στα χρόνια.

– Πώς χαλαρώνεις;

Χαλαρώνω πολύ στο σπίτι. Με αποσυμπιέζει το να φτιάξω ένα γλυκό που απαιτεί συγκεριμένα γραμμάρια, που θέλει συγκέντρωση ακριβείας. Μου αρέσει που μετά μυρίζει όλο το σπίτι – η μυρωδιά είναι για μένα πολύ σημαντική αίσθηση. Με χαλαρώνει επίσης η τέχνη των άλλων. Υπάρχουν έργα τέχνης που σε συντροφεύουν μια ζωή, σε στιγματίζουν, γι’ αυτό θεωρώ ότι η τέχνη έχει τέτοια αδιανόητη δύναμη. Και οι δικοί μου άνθρωποι φυσικά με χαλαρώνουν. Αυτοί είναι η τύχη και το δώρο μου στη ζωή.

– Είσαι άνθρωπος της πόλης ή της φύσης;

Της πόλης, με διαφορά!

– Τι σημαίνει για σένα αστικό περιβάλλον και πώς το εντάσσεις στον χορό;

Έχω αναρωτηθεί γιατί δεν έχω πει ποτέ «Αχ, να πάω κάπου απομονωμένα στη φύση να αράξω». Δεν θέλω να αδειάσω, δεν έχω αυτή την ανάγκη. Να κοιμηθώ, ναι! Η πόλη μού δίνει ενέργεια. Η Αθήνα με γοητεύει. Πριν πολλά χρόνια κλήθηκα να αποφασίσω πού θα είναι η έδρα μου, είχα προτάσεις στο εξωτερικό. Πήρα την απόφαση να ζω στην Αθήνα. Είναι μια πόλη με τρομερές αντιφάσεις. Είναι κούκλα και ταυτόχρονα κακάσχημη. Στη μια γωνιά συναντάς τόση βρωμιά όση δεν έχει όλη η Ευρώπη και στην άλλη βρίσκεις ένα γιασεμί που δεν μπορείς να βρεις πουθενά αλλού. Είναι πολυπολιτισμική χωρίς να το κραυγάζει. Έχει ένα χάος και μια καταστροφή που μου γεννάει πολλά ερεθίσματα για τη δουλειά μου. Έχει βία πολλή, αλλά και αγκαλιές που μόνο εκεί συναντάς. Με θυμώνει, αλλά τη λατρεύω.

– Από πού αλλού αντλείς έμπνευση;

Από τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε στο σήμερα ως πολίτες σε σχέση με τις ανάγκες μας.

– Όταν ξεκινάς να δουλεύεις μια παράσταση, γνωρίζεις εκ των προτέρων τι θέλεις να πεις; Παίζει ρόλο στο αποτέλεσμα η σύνθεση απόψεων από τα μέλη της ομάδας;

Κάθε παράσταση ξεκινά από μια ανάγκη μου. Θεωρητικά έχω σκεφτεί πώς θα μεταφραστεί αυτό που θέλω να πω μέσω του χορού. Από κει και πέρα στη δουλειά με την ομάδα μου ανοίγουμε έναν διάλογο για να συνδημιουργήσουμε αυτόν τον νέο κάθε φορά κόσμο. Είναι το πιο ενδιαφέρον μέρος της δουλειάς μας. Συνήθως υπάρχει συμπόρευση, αλλά θεωρώ τρομερά σημαντικές και τις διαφωνίες.

– Μπορεί να σε οδηγήσει τελείως αλλού αυτή η ανταλλαγή απόψεων;

Εννοείται. Αυτό επιθυμώ άλλωστε από τη δουλειά μου, το να ξεβολεύομαι. Μου πήρε πολλά χρόνια να καταλάβω ότι για να ονομάσει κανείς τον εαυτό του καλλιτέχνη θα πρέπει να ξεβολευτεί. Αλλιώς βαριέμαι. Δεν με αφορούν οι συνταγές.

– Μίλησες για διάλογο. Πώς ο λόγος μπορεί να «συνομιλήσει» με τον σύγχρονο χορό;

Όλα όσα προσφέρει το σώμα είναι εργαλεία, ο λόγος είναι ένα από αυτά. Δεν μπορώ να απομονώσω το σώμα από τον λαιμό και κάτω. Ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε έργου επιλέγεις ποια εργαλεία θες να χρησιμοποιήσεις.

– Σε παραστάσεις σου έχεις χρησιμοποιήσει πολλά είδη χορών, από hip hop μέχρι παλαιστινιακούς χορούς…

Οι χοροί είναι κληρονομιά μας. Προκύπτουν από την ανάγκη ανθρώπων να εκφράσουν όσα έχουν μέσα τους. Οι παραδοσιακοί χοροί π.χ. αποτελούν κομμάτι της κουλτούρας, της ιστορίας μας. Ως δυτικοθρεμμένη, στην αρχή σνόμπαρα το παραδοσιακό αυτό κομμάτι. Όταν μπήκα σε αυτό, γοητεύτηκα. Στο συλλογικό ασυνείδητο υπάρχουν πράγματα που νιώθουμε ότι δεν ξέρουμε, αλλά είναι εγγεγραμμένα μέσα μας. Έτσι, ένιωσα την ανάγκη να ανοίξω και σε χορούς από άλλες κουλτούρες, άλλες ιστορίες.

– Ξεχωρίζεις κάποιο είδος χορού;

Όλο το κομμάτι του street dance, του κινήματος του δρόμου, με συγκινεί, επειδή έχει να κάνει με τις δράσεις και τις αντιδράσεις ανθρώπων προκειμένου να διεκδικήσουν πράγματα.

– Πώς το σώμα και ο χορός μπορούν να αποτελέσουν μέσα αντίδρασης;

Η τέχνη μπορεί να ξεσηκώσει, να αγκαλιάσει, να καθησυχάσει, να σε κάνει να ονειρευτείς. Δεν είναι τυχαίο ότι οι μεγαλύτερες αντιδράσεις λαών συνοδεύονται από χορό και τραγούδι – ένας στίχος γίνεται σύνθημα. Παρά τη βία και παρά το αίμα. Το να μπορώ να φωνάξω και να τραγουδήσω μαζί είναι ένα όπλο αδιανόητο.

– Τι σημαίνουν για σένα οι παρακάτω λέξεις; Αντίσταση.

Απαραίτητο συστατικό για να μπορείς να υπάρξεις.

– Ανεξαρτησία.

Ο μόνος τρόπος να έχεις φτερά.

– Ελευθερία.

Η ουσιαστική μας ανάγκη.

– Αποτυχία.

Πολύ χρήσιμο μάθημα.

– Ισορροπία.

Υπερεκτιμημένη.

– Είσαι για πρώτη χρονιά στο Δ.Σ. του Φεστιβάλ Αθηνών. Πώς νιώθεις για τον καινούριο σου αυτόν ρόλο;

Όταν μου έγινε η πρόταση, το σκέφτηκα πάρα πολύ, γιατί είμαι ενεργή καλλιτέχνης, δεν με ενδιαφέρει να παγώσω την καλλιτεχνική μου δραστηριότητα. Επιπλέον, είναι μια θέση που έχει πολλές δυσκολίες, πρέπει να πάρεις αποφάσεις για πολλά πράγματα. Νιώθω, όμως, ότι υπάρχει η δυνατότητα να αλλάξεις κάποια πράγματα από μέσα που ενδεχομένως να μην άλλαζαν ποτέ, αν δεν έμπαιναν καλλιτέχνες σε αυτά πόστα, γιατί πολύ απλά οι υπόλοιποι δεν γνωρίζουν τις πραγματικές ανάγκες. Από τότε που αναλάβαμε, μας έπεσε η καυτή πατάτα του κορονοϊού και πολλά δεν μπόρεσαν να γίνουν όπως τα ονειρευτήκαμε. Είναι πολλές οι προκλήσεις. Ακόμα πολεμάμε για πολλά.

– Φέτος, είναι το πρώτο ας πούμε «κανονικό» καλοκαίρι μετά από μια μακρά περίοδο ουσιαστικά αποχής από τα πολιτιστικά δρώμενα. Τι επιδιώκεις από το φετινό καλοκαίρι και ποιες οι σκέψεις σου για τον χορό την περίοδο της πανδημίας;

Η επιθυμία μου σε σχέση με το Φεστιβάλ ήταν να ενισχυθεί το κομμάτι του χορού και πράγματι φέτος είναι σχεδόν μοιρασμένες οι θεατρικές και οι χορευτικές παραστάσεις. Έχουμε κι άλλο δρόμο να διανύσουμε, βέβαια! Όσο για την πανδημία, ο καλλιτεχνικός χώρος και ειδικά ο χορός όχι απλά υπέφερε, καταστράφηκε. Με κάποιον περίεργο (αλλά αισόδοξο) τρόπο έχουμε μια ικανότητα να στεκόμαστε στα πόδια μας, ενώ μας τα κλαδεύουν. Δεν στηρίχτηκε ο χορός και δεν δέχομαι να πω «ευχαριστώ» για τα απειροελάχιστα πράγματα που δόθηκαν. Υπήρξαν σώματα που ακινητοποιήθηκαν για δυο χρόνια και αυτό δημιουργεί πολλά προβλήματα στη δουλειά μας. Υπάρχουν ακόμα καλλιτέχνες που δεν μπορούμε να τους βγάλουμε από την κατάθλιψη. Νομίζω ότι θα περάσουν χρόνια για να δούμε τι κατάλοιπα μας άφησε η πανδημία, τι μας έχει αφήσει η αγκαλιά που στερηθήκαμε. Ο φόβος που έχει δημιουργηθεί για την υγεία μας (και λογικό είναι) δεν μας αφήνει να είμαστε ελεύθεροι. Θα πρέπει να επαναπροσδιορίσουμε τι είναι ελευθερία, τι είναι επαφή, τι σημαίνει επικοινωνώ με το σώμα. Ενδεχομένως, αυτό να φέρει μια εξέλιξη. Προς το παρόν, μας έχει γυρίσει χρόνια πίσω.

– Τι είναι η Ακαδημία Χορογραφίας, που δημιουργήθηκε πέρσι στο πλαίσιο της Ελευσίνας-Πολιτιστικής Πρωτεύουσας;

Η προσπάθειά μου ήταν να δημιουργηθεί ένα project που να γεφυρώνει το εκπαιδευτικό κομμάτι με την καλλιτεχνική δράση. Κάναμε ένα ανοιχτό κάλεσμα σε ανερχόμενους χορογράφους, στους οποίους προσφέραμε σεμινάρια από καταξιωμένους Έλληνες και ξενούς καλλιτέχνες και θεωρητικούς. Πρόκειται για διετές πρόγραμμα, το οποίο θα ολοκληρωθεί στις 7 Ιουλίου. Τον πρώτο χρόνο ξεκινήσαμε με 15 χορογράφους και την επόμενη χρονιά θα συνεχίσουν 6 από αυτούς, οι οποίοι κλήθηκαν να φτιάξουν ένα έργο που να είναι σε διάλογο με την Ελευσίνα. Η επιθυμία μας είναι η Ακαδημία να συνεχιστεί και στο μέλλον.

– Πώς σου φάνηκε η Ελευσίνα;

Είναι κρίμα που οι περισσότεροι Αθηναίοι δεν γνωρίζουμε μια πόλη που είναι τόσο δίπλα μας. Είναι ένας τρομερά πολυπολιτισμικός τόπος. Εχει απίστευτη γοητεία ξεκινώντας από το κομμάτι της ιστορικότητάς της. Σε επίπεδο σύγχρονης ιστορίας, μπορείς να καταλάβεις πολλά πράγματα για την Ελλάδα. Λόγω της εσωτερικής μετανάστευσης των εργατών που πήγαν στην Ελευσίνα για να δουλέψουν στα εργοστάσια όλες τις προηγούμενες δεκαετίες, αποτελεί μια δαντέλα ιστορικότητας και τοπικότητας. Παίρνεις πολλή πληροφορία για την εργατική τάξη. Έχει ενδιαφέρον ότι η Ελευσίνα έχει μια πολύ ισχυρή κοινότητα ΑΜΕΑ λόγω των εργατικών ατυχημάτων στην περιοχή. Μας δίνει πληροφορία για το πώς μπορεί να εκφραστεί το σώμα, όταν αλλάζει μια συνθήκη. Πόση δύναμη και ομορφιά μπορείς να πάρεις από αυτό, να εμπνευστείς.

– Μεταξύ άλλων διδάσκεις και στη Λεόντειο Σχολή. Τι κερδίζεις από τη διδασκαλία;

Εκεί είμαι με την ιδιότητα της θεατρολόγου. Διδάσκω τα τελευταία 18 χρόνια. Σε στραγγίζει αυτή η δουλειά, αν την κάνεις καλά. Πρέπει να δώσεις απίστευτη ενέργεια και να είσαι ειλικρινής. Παίρνεις, όμως, πάρα πολλά. Καταρχάς, με βοηθάει να είμαι σε επαφή με τη νέα γενιά. Μου δίνει πολλή πληροφορία και πολλή αγάπη. Πολύ σπάνια αναγνωρίζει η εκπαίδευση την αναγκαιότητα της τέχνης με ουσιαστικό τρόπο – και αυτό το σχολείο το έχει πετύχει. Έχω την τύχη να είμαι σε ένα περιβάλλον που η τέχνη δεν είναι μια παράλληλη δραστηριότητα, είναι ουσιαστικό εργαλείο εκπαίδευσης. Μακάρι να το αντιλαμβανόταν αυτό και η Πολιτεία, που έκοψε συλλήβδην την τέχνη από τα λύκεια.