ΟΙ 3+1 ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΠΙΚΑΣΟ ΠΟΥ ΑΝΥΠΟΜΟΝΟΥΜΕ ΝΑ ΔΟΥΜΕ ΑΥΤΟ ΤΟ ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ

Ποιες είναι οι 4 μεγάλες εκθέσεις του Πικάσο που κλείνουν πανηγυρικά τους εορτασμούς για τα 50 χρόνια από τον θάνατο του καλλιτέχνη; Το OW «ταξιδεύει» ως το Παρίσι, τη Βαρκελώνη και τη Μαδρίτη και παρουσιάζει τις τέσσερις μεγάλες εκθέσεις που μας συστήνουν τον κορυφαίο καλλιτέχνη από την αρχή.

Πάμπλο Πικάσο: 50 χρόνια μετά τον θάνατό του, οι δύο «ιδιαίτερες πατρίδες» –η Ισπανία όπου γεννήθηκε, και η Γαλλία όπου έζησε για περισσότερα από πενήντα χρόνια– συνέπραξαν και διοργανώνουν στα εδάφη και των δύο χωρών έναν μνημειώδη κύκλο εορταστικών εκδηλώσεων. Μα, υπάρχουν ακόμη νέες οπτικές, διαφορετικές γωνίες θέασης και ερμηνείας του έργου του κορυφαίου καλλιτέχνη του περασμένου αιώνα;

Κι όμως, κατά τη διάρκεια του 2023 πραγματοποιήθηκαν με τεράστια επιτυχία δράσεις σε μικρές και μεγάλες πόλεις και των δύο χωρών, ρίχνοντας φως σε κάθε πτυχή –ανεξερεύνητη ή εξαιρετικά δημοφιλή– του έργου και της πορείας του καλλιτέχνη που έφυγε από τη ζωή στα 91 του χρόνια. Οι δράσεις-εκθέσεις θα ολοκληρωθούν την άνοιξη του 2024 και θα φτάσουν, συμβολικά, τις 50 στον αριθμό.

Εν μέσω και των αυξανόμενων πυρών της cancel culture προς το πρόσωπό του –για την κακοποιητική συμπεριφορά προς τις συντρόφους του και για τις άκρως μισογυνιστικές απόψεις του– το αδιαμφισβήτητα αναγνωρισμένο έργο του έχει γιορταστεί στο έπακρο αυτή χρονιά. Ποιες είναι λοιπόν αυτές οι τέσσερις από τις τελευταίες εκθέσεις του «Picasso Celebration 1973-2023» και γιατί ανυπομονούμε να τις δούμε;

4 εκθέσεις του Πικάσο σε Παρίσι, Βαρκελώνη και Μαδρίτη

#1 «Πικάσο 1906: Το σημείο καμπής»

• Πότε: Από 15 Νοεμβρίου
• Πού: Μουσείο Reina Sofia, Μαδρίτη

Lod dos hermanos, Pablo Picasso. ©Sucesión Picasso, VEGAP, Madrid 2023

Σ’ αυτό το μουσείο ο Πικάσο κατέχει ήδη την πλέον περίοπτη θέση. Το «νούμερο ένα» έργο που μας έρχεται στο μυαλό μόλις ακούσουμε το όνομά του, η «Guernica», βρίσκεται εδώ (και μάλιστα, από φέτος μπορεί κανείς και να τη φωτογραφίζει, μετά από 30 χρόνια απαγόρευσης!). Αυτή η έκθεση μάς μεταφέρει σε μια χρονιά-σταθμό για την καλλιτεχνική του πορεία, το 1906.

Είναι στα 25 του, έχει εγκατασταθεί στο Παρίσι εδώ και δυο χρόνια περίπου, αφήνει πίσω του τόσο τη γαλάζια, όσο και τη ροζ περίοδο δημιουργίας του – ούτε πεσιμιστής, ούτε μποέμ. Συναντιέται και με την αφρικανική τέχνη. Είναι η στιγμή που αρχίζει να συμβάλλει στο κίνημα της μοντέρνας τέχνης. Μπορούμε να δούμε ιχνογραφίες και σχέδια του καλλιτέχνη, που τα δημιούργησε έχοντας δύο θεματικές στο μυαλό του, το σώμα και την διαπολιτισμικότητα.

#2 «Πικάσο - Σχεδιάζοντας ατελείωτα»

• Πότε: Από 18 Οκτωβρίου
• Πού: Κέντρο Pompidou, Παρίσι

Arlequin. ©Succession Picasso 2023

Από την ερχόμενη Τετάρτη, ο Ισπανός καλλιτέχνης καταλαμβάνει το Beaubourg –όπως αποκαλούν οι Γάλλοι χαϊδευτικά το Κέντρο Pompidou– όχι με τα μεγάλα του, αναγνωρίσιμα έργα, αλλά με τα αναρίθμητα σχέδια, χαρακτικά και τις ιχνογραφίες του, πολλά από τα οποία μπορούμε να δούμε για πρώτη φορά. Αυτά στα οποία οι φιλότεχνοι θέλουν να «βουτήξουν» και να τα μελετούν επί ώρες, με την ελπίδα να εντοπίσουν ενδείξεις της μεγαλοφυίας του.

Ανεβαίνοντας τις iconic σκάλες του μουσείου ως τον έκτο όροφο, τους επισκέπτες θα υποδεχθούν κάτι λιγότερο από χίλιες δημιουργίες του Πικάσο, φτιαγμένες από νεαρή ηλικία έως τα γεράματά του. Ανάμεσα στα έργα που συνθέτουν ένα ιδιότυπο, σχεδόν ψυχαναγκαστικό, «ημερολόγιο» σχεδίων βρίσκουμε και πολλά διάσημα, όπως το «Πορτρέτο της Φρανσουάζ» (μία από τις συντρόφους του, η Φρανσουάζ Ζιλό, με την οποία απέκτησαν δύο παιδιά, τον Κλοντ και την Παλόμα), τον «Ακροβάτη», όπως και έναν από τους «Ταύρους» του.

Le Taureau. ©Succession Picasso 2023

#3 «Πικάσο: το ιερό και το βέβηλο»

• Πότε: Έως 14 Ιανουαρίου
• Πού: Μουσείο Thyssen-Bornemisza, Μαδρίτη

Bullfight, Pablo Picasso. ©Sucesión Pablo Picasso, VEGAP, Madrid

Τι σχέση είχε ο Πικάσο με το «ιερό» των χριστιανικών αλλά και των παγανιστικών μύθων; Γιατί πλάι στο έργο του «Άνδρας με κλαρινέτο» αντικρίζουμε τον «Χριστό φέροντα τον σταυρό» του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου; Στον πρώτο όροφο του Thyssen-Bornemisza, σ’ αυτή τη δεύτερη έκθεση για τον Πικάσο που παρουσιάζεται κατά το ίδιο διάστημα στη Μαδρίτη, 22 έργα του καλλιτέχνη από τρεις δεκαετίες της πορείας του, παίζουν ένα ιδιαίτερο παιχνίδι με 16 έργα του Ρούμπενς, του Ντελακρουά, του Γκόγια και του Ελ Γκρέκο.

Στην παραδοσιακή εικαστική απόδοση, ο Πικάσο αντιπαρατίθεται με τόλμη και αυθεντικότητα. Αλλά η σχέση μεταξύ του ενός και των άλλων δεν είναι μόνο σε αντιδιαστολή. Αρκεί να ρίξουμε μια ματιά στη «Μητέρα με νεκρό παιδί» του Πικάσο και στο χαρακτικό του Γκόγια «Δύσκολο είναι το βήμα!», για να δούμε πως και για τους δύο, ο λόγος που οδηγήθηκαν στον καμβά ήταν ο ίδιος: η ανάγκη για καταγγελία της βίας.

#4 «Μιρό-Πικάσο»

• Πότε: Από 20 Οκτωβρίου
• Πού: Μουσείο Πικάσο, Βαρκελώνη & Ίδρυμα Χουάν Μιρό, Βαρκελώνη

The Three Dancers, Pablo Picasso © Sucesión Pablo Picasso, VEGAP, Madrid, 2023

Δύο καλλιτέχνες που αγαπήθηκαν πολύ. Φίλοι για περισσότερα από 50 χρόνια και με βαθιά εκτίμηση ο ένας για τη δουλειά του άλλου, ο Χουάν Μιρό και ο Πάμπλο Πικάσο μοιράζονται αυτή τη μεγάλη έκθεση, στα 50 χρόνια από τον θάνατο του Πικάσο, αλλά και στα 40 από τη μέρα που έφυγε από τη ζωή και ο Καταλανός ομότιμός του (σε ηλικία 90 ετών). Στην πρωτεύουσα της Καταλονίας, θα παρουσιαστούν συνολικά 250 έργα των δύο πιο καταξιωμένων δημιουργών της Ισπανίας, με τα εγκαίνια να πραγματοποιούνται ταυτόχρονα, τόσο στο Ίδρυμα Χουάν Μιρό, όσο και στο Μουσείο Πικάσο.

Η έκθεση αναπτύσσεται υπό τον άξονα της δυνατής φιλία τους. Θα δούμε τα έργα του ενός πλάι σε εκείνα του άλλου, έργα που ανήκουν στα δύο ιδρύματα, αλλά και σε πλήθος άλλες δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές, ενώ κάποια θα ταξιδέψουν μάλιστα από το μουσείο του πρώτου σε εκείνο του δεύτερου, για πρώτη φορά. Πρωταγωνιστούν εμβληματικά έργα και των δύο, όπως οι «Las Meninas» και οι «Τρεις χορευτές» του Πικάσο, αλλά και το «Πρωινό αστέρι» και η «Φάρμα» του Μιρό, όπως και το «Γυναίκα, πουλί, αστέρι», ένα έργο που ο Μιρό χαρακτήρισε ως «φόρο τιμής στον Πάμπλο Πικάσο».