«Η ΧΟΡΟΓΡΑΦΙΑ ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΣΧΕΔΟΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗ ΠΡΑΞΗ»

Ο χορογράφος Σπύρος Κουβαράς μιλάει στο OW με αφορμή το νέο του έργο «NATURA MORTA (a dance less)», που πραγματεύεται το ζήτημα της απώλειας και των «χαμένων φύσεων».

Ο χορογράφος Σπύρος Κουβαράς περιγράφει την «χορευτική γλώσσα» του με τους εξής τρεις όρους: meta, post-human, neo-rituals. Επικεντρώνεται στη δημιουργία «ουτοπικών κόσμων» οι οποίοι προσλαμβάνονται με το ασυνείδητο και τις αισθήσεις. Συνολικά, του αρέσει να αναπτύσσει έργα που χορεύουν και όχι αμιγώς έργα χορού, «με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει».

«Αγαπούσα την κίνηση, έκανα πολύ αθλητισμό μέχρι την εφηβεία μου και έχοντας ταυτόχρονα και μια έλξη προς τις τέχνες, μάλλον κάπως έτσι προέκυψε ο σύγχρονος χορός στη ζωή μου», μας είπε χαρακτηριστικά. «Τον χορό, όχι στην καλλιτεχνική του διάσταση βέβαια, τον αγάπησα στα trance parties των early '00s όπου και χορεύαμε σε δάση, ποτάμια και βουνά, ασταμάτητα μέχρι το ξημέρωμα».

Μαζί με την ελληνογαλλική ομάδα σύγχρονου χορού Synthesis 748 Dance Co ανεβάζουν ένα έργο για την απώλεια και «τις χαμένες φύσεις», το «NATURA MORTA (a dance less)», στο Θέατρο ΠΛΥΦΑ στον Βοτανικό. «Πρόκειται για ένα έργο που "μιλάει" για τις απώλειες που βιώνουμε σε ατομικό, συλλογικό και κοινωνικό επίπεδο και την ανάγκη μας για ίαση. Έχει να κάνει με την τρωτότητα του κόσμου (μας), με την ίδια τη ζωή και τον θάνατο. Η παράσταση περνώντας σταδιακά από τον θρήνο στη λατρεία, αναπτύσσεται ως μια φαντασιακή επίκληση στο σύμπαν σχετικά με τον πόθο μας να γεννηθούν "νέες φύσεις" μέσα από το τραύμα».

– Πώς θα παρουσίαζες τον εαυτό σου ως καλλιτέχνη σε κάποιον που δεν σε γνωρίζει;

Ως χορογράφο που καλλιτεχνικά έχει απαρνηθεί τον ρεαλισμό και που επικεντρώνεται στη δημιουργία ουτοπικών κόσμων οι οποίοι προσλαμβάνονται περισσότερο με το ασυνείδητο και τις αισθήσεις και λιγότερο με τον νου. Και που με ενδιαφέρει οι δουλειές μου να αφήνουν τον απαραίτητο χώρο στον θεατή να διεισδύσει με τη δική ματιά και το δικό του βίωμα.

Ο χορογράφος Σπύρος Κουβαράς.

– Πώς αποφάσισες να ασχοληθείς επαγγελματικά με τον χορό στη ζωή σου;

Σπούδαζα γραφικές τέχνες αλλά είχα αρχίσει να καταλαβαίνω ότι δεν με γέμιζε όσο ήθελα. Παράλληλα είχα αρχίσει να κάνω μαθήματα χορού, τσίρκου και θεάτρου δρόμου, εκεί γνώρισα ανθρώπους που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στη ζωή μου ενθαρρύνοντας με να το δω πιο σοβαρά και επαγγελματικά. Έφυγα για το Παρίσι στη συνέχεια και η πολυετής παραμονή μου εκεί, θα έλεγα ότι έπαιξε καθοριστικό ρόλο.

«ΤΟ ΝΑ ΑΣΧΟΛΕΙΤΑΙ ΚΑΠΟΙΟΣ ΜΕ ΤΗ ΧΟΡΟΓΡΑΦΙΑ, ΜΕ ΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΕΥΡΥΤΕΡΑ, ΕΙΝΑΙ –ΘΑ ΤΟΛΜΟΥΣΑ ΝΑ ΠΩ– ΜΙΑ ΣΧΕΔΟΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗ ΠΡΑΞΗ»

– Ως χορογράφος, έχεις αντιμετωπίσει προκλήσεις τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό;

Η πρόκληση είναι μία και, πιστέψτε με, είναι διεθνής. Είναι οντολογικής φύσεως και αφορά το πώς θα καταφέρεις να ζήσεις ποιητικά σε έναν κόσμο σκληράδας. Όπως βλέπετε, συμβαίνουν φοβερά πράγματα γύρω μας, παντού. Το να ασχολείται επαγγελματικά κάποιος με τη χορογραφία, με τη δημιουργία ευρύτερα, είναι –θα τολμούσα να πω– μια σχεδόν επαναστατική πράξη και αυτό εκ των πραγμάτων είναι μια πρόκληση.

NATURA MORTA (a dance less) Στράτος Γιαννατσής

– Στη μέχρι τώρα καριέρα σου, θα ξεχώριζες κάποια στιγμή;

Γενικά δεν ξεχωρίζω στιγμές όπως δεν ξεχωρίζω και τις δουλειές μου. Το βλέπω πιο ολιστικά, σαν ένα ένα ευρύ πλαίσιο συνδιαμόρφωσης μέσα στο οποίο κολυμπώ. Λατρεύω τα λάθη μου και τις αποτυχίες μου εξίσου με τις «επιτυχίες». Ξεχωριστές στιγμές δεν θα έλεγα λοιπόν ότι υπάρχουν, σημαντικές ίσως ναι, υπό την έννοια ότι κάποιες αποφάσεις είχαν απλώς μεγαλύτερη βαρύτητα από κάποιες άλλες.

– Εκτός από τον χορό, με τι άλλο σου αρέσει να ασχολείσαι;

Με τις καλές τέχνες, το διάβασμα, τη γυμναστική και την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη παραμονή μου σε συνθήκες φυσικού περιβάλλοντος.

– Ποια είναι τα κυρίαρχα συναισθήματα που νιώθεις όταν χορεύεις;

Εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό και από το κάθε έργο. Ωστόσο, αν υπάρχει μια κοινή συναισθηματική συνισταμένη, αυτή έχει να κάνει με την άμεση, αδιαμεσολάβητη χαρά και ελευθερία που νιώθει κανείς όταν γιορτάζει για κάτι. Κάτι σαν σωματική και πνευματική μέθεξη, μιλώντας με διονυσιακούς όρους.

NATURA MORTA (a dance less) Στράτος Γιαννατσής

– Πώς νιώθεις που είσαι και ο χορογράφος αλλά και ο ένας εκ των δύο βασικών χορευτών στην παράσταση «NATURA MORTA (a dance less)»; Πώς εξισορροπείς αυτούς τους δύο ρόλους;

Για να πω την αλήθεια, υπέροχα. Μου αρέσει ιδιαίτερα να φτιάχνω κόσμους και να υπάρχω μέσα σε αυτούς χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι είναι εύκολο. Τα αγαπώ και τα δυο εξίσου και, παρότι είναι διπλή η δουλειά που απαιτείται στο δημιουργικό σκέλος, απολαμβάνω όλο το ταξίδι και με τις δυο ιδιότητες.

Η εξισορρόπηση έρχεται με το να έχεις εξαιρετικούς, off stage, συνεργάτες που να τους εμπιστεύεσαι και να σε εμπιστεύονται και να υπάρχει αμοιβαία καλλιτεχνική εκτίμηση. Αισθάνομαι πολύ τυχερός που έχω δίπλα μου την Κορίνα Κοτσίρη (καλλιτεχνική συνεργάτις), από την αρχή ιδρύσεως της ομάδας στο Παρίσι και τη Στέλλα Δημητρακοπούλου (δραματουργία, βοηθός χορογραφίας), τα τελευταία χρόνια στην Αθήνα, χωρίς τις οποίες όλα τα έργα θα έμεναν ανολοκλήρωτα.

– Με την παρτενέρ σου στην παράσταση μοιράζεστε την εκτέλεση του καλλιτεχνικού έργου. Ποιες ιδιότητες αναζητάς σε έναν συνεργάτη και πώς προχώρησες στην επιλογή της Χριστίνας Καραγιάννη;

Μου αρέσουν οι χορευτές/τριες που γενικά τολμούν πράγματα τόσο στο κινητικό όσο και στο ευρύτερα αισθητικό κομμάτι. Αυτές και αυτοί που σκέφτονται πρώτα καλλιτεχνικά, θα έλεγα, και μετά χορευτικά και που δεν διστάζουν να βουτήξουν σε ιδιόμορφες κινησιολογίες και άγνωστα χορογραφικά μονοπάτια.

Η Χριστίνα δεν είχε χορέψει ξανά σε δουλειά μου αλλά από ένστικτο ήμουν σίγουρος ότι θα πάμε πολύ καλά όταν της πρότεινα τη συνεργασία. Έπιασε αμέσως το πνεύμα του έργου και το χορευτικό λεξιλόγιο μου. Παρότι είναι η πρώτη μας συνεργασία, ειλικρινά νιώθω λες και έχουμε χορέψει πολλές φορές μαζί ή όπως της είπα χαριτολογώντας, σαν να γνωριζόμαστε από κάποια προηγούμενη ή επόμενη ζωή.

NATURA MORTA (a dance less) Στράτος Γιαννατσής

– Πόσο σημαντική είναι η καλλιτεχνική χημεία μεταξύ δύο χορευτών που «συνομιλούν» κατ’ αυτόν τον τρόπο;

Δεν είναι απλά σημαντική, είναι απαραίτητη θα μπορούσα να πω, για να αποκτήσει βάθος το εκάστοτε έργο. Όταν μιλάμε για καλλιτεχνική χημεία μιλάμε τόσο για την ενέργεια μεταξύ των σωμάτων όσο και για αισθητική ταύτιση. Ξέρετε, το ζητούμενο είναι να δημιουργηθεί μια χωρική και συναισθηματική δόνηση μεταξύ ερμηνευτών και κοινού και αυτό είναι κάτι που περνάει μέσα από το «δέσιμο» των χορευτών, ειδικότερα δε, αν πρόκειται για ντουέτο. Με την Χριστίνα νιώθω ότι μας συνδέει χορευτικά κάτι πολύ ισχυρό και ότι μιλάμε την ίδια γλώσσα, όχι μόνο αυτή της παράστασης.

– Πώς θα ήθελες να αισθανθεί όποιος δει την παράσταση σου;

Αναστοχαστικά και συγκινησιακά. Αναστοχαστικά σε σχέση με την ίδια τη φύση μας ως είδος και όλα όσα χάνουμε, αλλά και συγκινησιακά για τις «φύσεις», τους κόσμους που προσδοκούμε να έρθουν. Η χορογραφία κλείνει με μια επερχόμενη χαραυγή αφήνοντας ανοιχτά τα πεδία για το ποια νομίζει κανείς ότι μπορεί να είναι αυτή…

– Είναι, τελικά, ο χορός και η τέχνη λύτρωση για τον άνθρωπο;

Δεν είμαι σίγουρος, προσωπικά δεν είναι ότι ψάχνω μια λύτρωση μέσω του χορού. Ψάχνω περισσότερο να συνυπάρξω με ανθρώπους και ιδέες που μπορούν, πιθανά, να μετατοπίσουν έστω και (για) λίγο τον κόσμο. Οι τέχνες είναι ένα καταφύγιο στο οποίο μπορούν οι άνθρωποι να συνυπάρξουν ελευθεριακά, με το φαντασιακό τους να καθορίζει τα υπόλοιπα. Και αυτό είναι από μόνο του πολύτιμο.

To «NATURA MORTA (a dance less)» θα παρουσιαστεί στο Θέατρο ΠΛΥΦΑ από τις 24 μέχρι τις 28 Νοεμβρίου. Κλείσε εισιτήρια