Ο ΑΝΩΝΥΜΟΣ ΑΛΚΟΟΛΙΚΟΣ ΦΙΛΟΣ ΜΟΥ ΚΑΙ ΤΟ ΣΩΣΙΒΙΟ ΠΟΥ ΤΟΝ ΚΡΑΤΗΣΕ

Η εξάρτηση από το ποτό δεν παλεύεται με ημίμετρα. Το επιβεβαιώνει η εμπειρία ενός φίλου, που κατάλαβε ότι οι Ανώνυμοι Αλκοολικοί είναι το στήριγμα που χρειαζόταν για να παραμένει νηφάλιος.

Έχω έναν φίλο, φίλο καρδιακό, κεντρικό πρωταγωνιστή των εφηβικών και νεανικών χρόνων. Το αγόρι που τα είχε όλα – ή έτσι νομίζαμε: μυαλό και ομορφιά, γενναιοδωρία και καλοσύνη, στην πορεία κι ένα πτυχίο από το ΕΜΠ και μεταπτυχιακά made in USA. Παθιασμένος και λαμπερός τα πρώτα χρόνια της ενηλικίωσης. Κανείς δεν μετρούσε το παραπανήσιο –πάντα– ποτήρι αλκοόλ, που κατέβαζε σε λίγα λεπτά και έτεινε το άδειο ποτήρι στον μπάρμαν για «επανάληψη».

Αυτό το ουίσκι με πάγο πήγαινε με όλα: με τα γέλια και τα δάκρυα, τους έρωτες και τους χωρισμούς. Ο μπαγάσας το άντεχε. Το ποτό δεν τον χάλαγε ποτέ. Την επόμενη μέρα ξυπνούσε χωρίς ναυτία και βαρύ κεφάλι και έτρεχε στα αμφιθέατρα και τα εργαστήρια με καθαρό μυαλό και δίψα για ζωή.

Δεν καλοθυμάμαι πότε ακριβώς τον πήρε η κάτω βόλτα, γιατί ακόμη και στις κατηφοριές δεν έχανε ολότελα τη λάμψη του. Αναβόσβηνε, παλεύοντας μεταξύ νηφαλιότητας και υποτροπής. Κάπου στη νηφάλια φάση του παντρεύτηκε μια συμφοιτήτριά του, έκανε τον γιο του, άνοιξε γραφείο μαζί με τον κολλητό του από το Πολυτεχνείο και μετά…

Μια μέρα ο Κώστας σταμάτησε να είναι ένας από εμάς. Όταν πίναμε δύο ποτά, εκείνος έπινε τέσσερα και μετά έξι και μετά έπινε κατάμονος στο σπίτι του. Αργότερα, όταν το αλκοόλ έγινε το κύριο συστατικό της ζωής του, είχε κρατήσει μόνιμη θέση στη μπάρα ενός άθλιου ποτάδικου, όπου συναντούσε τους «δικούς» του, όπως έλεγε.

Έλεγε ακόμη ότι είχε τον έλεγχο, ότι σταματούσε όποτε ήθελε. Στα δύσκολα, αποτολμούσε ακόμη και να ορκιστεί ότι δεν θα ξανάβαζε σταγόνα στο στόμα του. Ένιωθε παντοδύναμος. Ειδικά όταν ήταν πιωμένος.

Με λένε Κώστα και είμαι αλκοολικός

«Δεν θα έρθουμε, ο Κώστας έχει γαστρεντερίτιδα…», ή «γρίπη», ή «πονοκέφαλο», ή ό,τι άλλο πρόχειρο κατέβαζε το μυαλό της συντρόφου του, την ώρα που το στόμα της ήθελε να πει: «Θα γίνει πάλι λιώμα, θα τα σπάει και θα τον πάω σπίτι σηκωτό με τον φόβο μην ξυπνήσει το παιδί και τον δει».

Η δικαιολογία της περίσσευε γιατί –μεταξύ μας– κανείς δεν άντεχε πια να είναι δίπλα του στο δεύτερο ποτήρι, που ήταν αρκετό να τον ρίξει κάτω κοιμισμένο ή βαθιά και ακατανόητα οργισμένο.

Πικρή γεύση στις μαζώξεις των παλιών φίλων άφηνε πάντα η συγγνώμη εκείνης, που υπέμενε το πήγαινε-έλα από τη νηφαλιότητα στο μεθύσι και όλα όσα αυτό σήμαινε. Κυρίως τα ψέματα.

Χριστίνα Αβδίκου

«Ο αλκοολικός αναπτύσσει μια ικανότητα να λέει ασύστολα ψέματα και στον ίδιο του τον εαυτό», είχε πει ο Γιάννης Μπουτάρης στη Μαρία Μαυρικάκη σε συνέντευξη που δημοσιεύτηκε στην Athens Voice, τον Φεβρουάριο του 2021.

Ο κυρ-Γιάννης, με τη δημόσια παραδοχή του για το αλκοολίκι και τον αγώνα απεξάρτησής του από το ποτό, άνοιξε τον δρόμο για την ανάρρωση του Κώστα. Διόλου μίζερος και με την φόρα του νικητή ακόμη κι όταν περιγράφει σε συνεντεύξεις του τις πιο ζοφερές του στιγμές, βοήθησε τον φίλο μας χωρίς να το ξέρει σε μια κομβική στιγμή της ζωής του: μετά από ένα τροχαίο ατύχημα, τότε που ξύπνησε με αίματα στο αναποδογυρισμένο του αυτοκίνητο, ξημερώματα κάπου στην Πεντέλη. Εκείνη την ημέρα αποφάσισε να κάνει το προφανές: να ζητήσει βοήθεια.

Ο Κώστας επισκέφτηκε μια επιφανή ψυχίατρο της πόλης, η οποία του είπε κατηγορηματικά ότι η πλήρης αποχή από το αλκοόλ είναι μονόδρομος. Το τηλέφωνό της σβήστηκε με μιας από το κινητό του. Ο Κώστας ήθελε να μεταμορφωθεί σε «κοινωνικό πότη», να πίνει λιγότερο, σε συγκεκριμένες περιστάσεις, συγκεκριμένες ώρες, συγκεκριμένα ποτά…

Και βρέθηκε έτερος ψυχίατρος, που δέχτηκε και τον στηρίξει σε αυτή την προσπάθεια υπό έναν όρο: δεν θα έπινε ποτέ πριν τη δύση του ήλιου και όχι παραπάνω από ένα ποτήρι. Ένα μεσημεριανό τραπέζι με φίλους ήταν αρκετό για να αποδείξει ότι το σενάριο δεν έστεκε. Ο αλκοολικός, όπως έμαθε αργότερα στους Α.Α., δεν μπορεί να ξαναπιεί. Ποτέ.

Ο δρόμος προς τη νηφαλιότητα

«Ελένη, να σου πω τα νέα μου. Πηγαίνω στις συναντήσεις των Α.Α. Δεν έχω πιει από τα γενέθλια του μικρού και μετά. 92 και σήμερα».

Με συγκρατημένη περηφάνια περιγράφει το ταξίδι του στα ευήκοα ώτα των οικείων του. Αναρρώνει και κερδίζει μέρα με την ημέρα τη νηφαλιότητα δεμένος ανωνύμως με την αδελφότητα των ομότιμων, που συνδέονται με ό, τι αφήνουν πίσω τους: το αλκοόλ.

«Πώς κι έτσι;» ξεστομίζω την αμήχανη, ανήμπορη να εκμαιεύσει την αλήθεια του ερώτηση.

«Πώς αλλιώς;» μου απαντάει και ξέρουμε και οι δύο ότι αλλιώς δεν θα γινόταν.

Από τον Δεκέμβριο και μετά, δύο φορές την εβδομάδα κατηφορίζει προς το κέντρο της πόλης, αφήνει το επώνυμο και την ιδιότητά του έξω από το κατώφλι μιας πολυκατοικίας κάπου στις παρυφές της Ακρόπολης και μιλάει με τους νέους του συντρόφους για τις προκλήσεις της ημέρας. «Ο χρόνος μετριέται με τα σήμερα, όχι τα αύριο», μου λέει. Όταν νιώθει αδύναμος έχει το στήριγμά του στην ομάδα που τον ισιώνει όταν λυγίζει. Κι έτσι περνάει ο καιρός.

«Η υποτροπή είναι στη γωνία. Σε περιμένει», μου λέει και εξηγεί: «Συνήθως στο τρίμηνο ο κίνδυνος είναι μεγαλύτερος γιατί νιώθεις ξαφνικά δυνατός. Δεν πιστεύεις ότι τα έχεις καταφέρει και ξεθαρρεύεις. Τότε κινδυνεύεις να πιεις το πρώτο ποτήρι. Αυτό που σε πάει πίσω στην αφετηρία».

Περήφανη για τον φίλο μου, του λέω να βρεθούμε, να έρθει από το σπίτι, «να πιούμε ένα ποτό»… Η τελευταία φράση μου βγαίνει αυθόρμητα. «Μην ανησυχείς. Δεν με ενοχλεί να σας βλέπω να πίνετε…»

• Αν το κείμενο σας θυμίζει κάτι από τον εαυτό σας, επισκεφτείτε την επίσημη ιστοσελίδα των Ανώνυμων Αλκοολικών Ελλάδας. Εκεί θα βρείτε ένα τεστ που θα σας αποκαλύψει την επικίνδυνη ή όχι σχέση σας με το ποτό, αλλά και πολλά ακόμη στοιχεία για την εξάρτηση, καθώς και τα 12 βήματα που απαιτούνται για να διανύσει κανείς το μονοπάτι προς την ανάρρωση.
• Ακόμη, αν πιστεύετε ότι έχετε μια επικίνδυνη σχέση εξάρτησης με το ποτό, μπορείτε να απευθυνθείτε στο δίκτυο του Κέντρου Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων (ΚΕΘΕΑ) ή στις ψυχιατρικές κλινικές των δημόσιων νοσοκομείων, στα περισσότερα από τα οποία λειτουργούν θεραπευτικές δομές για εξαρτημένα άτομα.