ΜΙΑ ΜΕΡΑ ΣΤΟΝ ΑΓΙΟ ΣΑΒΒΑ
Μια απ’ αυτές τις μέρες συνόδευσα τον μπαμπά μου στον Άγιο Σάββα, το μεγαλύτερο δημόσιο αντικαρκινικό νοσοκομείο της χώρας.
Αφήνω τον μπαμπά μου στην είσοδο του Αγ. Σάββα. Ψάχνοντας ένα μισάωρο να παρκάρω έχω αρκετό χρόνο να σκεφτώ. Τη ζωή και τον θάνατο. Την εικόνα του κοριτσιού στα χαλάσματα από τον σεισμό της Τουρκίας να κρατάει το κεφάλι του μικρού αδερφού της για να το προστατεύσει – αυτή η εικόνα δεν λέει να φύγει από το μυαλό μου.
Δεν βιάζομαι, έχω χρόνο να κάνω ξανά και ξανά τον γύρο του τετραγώνου. Έχω χρόνο να περπατήσω κάτω από το ψιλόβροχο στη γειτονιά όταν με τα πολλά καταφέρνω να βρω θέση.
Κοιτάζω τα προσφυγικά της Λ. Αλεξάνδρας και σκέφτομαι τους πρόσφυγες, την έννοια της αλληλεγγύης, τις χρωματιστές γλάστρες και τα περιποιημένα φυτά σε ένα από τα μικροσκοπικά μπαλκόνια που ξεφλουδίζουν κάτω από το βάρος των χρόνων.
Έχουν περάσει ώρες. Ποιος ξέρει πόσες. Όταν πηγαίνεις στον Άγιο Σάββα είσαι προετοιμασμένος.
Ξέρεις ότι εκεί θα βρεις γιατρούς με γνώσεις και τεράστια εμπειρία, γιατρούς που θα σε αντιμετωπίσουν σαν άνθρωπο, σε ένα σύστημα που δεν αντιμετωπίζει ούτε τους ασθενείς ούτε τους γιατρούς σαν ανθρώπους, σε ένα Εθνικό Σύστημα Υγείας που καταλύεται. Χρειάζεσαι όμως ιώβεια υπομονή.
Στους διαδρόμους του Άγιου Σάββα
Αυτό το μαθαίνεις από την πρώτη στιγμή που περνάς την πύλη του νοσοκομείου. Οι «καινούριοι» ξεχωρίζουν – είναι αυτοί που κοιτάνε εναγωνίως το ρολόι τους, που δυσανασχετούν. Ευτυχώς, στην ουρά έξω από το γραφείο του γιατρού υπάρχει πάντα κάποιος «παλιός» να σε καθησυχάσει. Να σου εξηγήσει ότι «αξίζει η αναμονή», ότι «ο γιατρός είναι πολύ καλός». Να μοιραστεί μαζί σου tips για να γίνουν οι επισκέψεις σου εδώ πιο εύκολες. Στους διαδρόμους του Άγιου Σάββα ο αέρας μυρίζει αξιοπρέπεια και πολύ συχνά αλληλεγγύη. Πάντα υπάρχουν οι εξαιρέσεις, ο κανόνας όμως είναι εκεί.
Τρυπάνε και ξανατρυπάνε τον μπαμπά μου, αλλά οι φλέβες του σπάνε διαρκώς. Είναι απογοητευμένος. Ένας νεαρός που συνοδεύει τη μητέρα του –φοράει ένα πολύ όμορφο τουρμπάνι στο κεφάλι της και στέκεται υπομονετικά λίγο πιο κει– τον πλησιάζει διακριτικά και του λέει «Μην ανησυχείτε. Κοιτάξτε εδώ». Ανοίγει το πουκάμισό του και του δείχνει ένα «τσεπάκι».
Είναι ένας φλεβικός καθετήρας που κρατάει ανοιχτή μια κεντρική φλέβα. Χρησιμοποιείται όταν υπάρχει μακροχρόνια χορήγηση ενδοφλέβιας φαρμακευτικής θεραπείας, όπως π.χ. η χορήγηση χημειοθεραπείας. «Κι εγώ δεν είχα φλέβες. Υπάρχει λύση». Συζητάνε μεταξύ τους για το αν πονάει η διαδικασία. Ο νεαρός επιστρέφει στη μητέρα του και ο μπαμπάς μου φαίνεται ανακουφισμένος. Δεν είμαι σίγουρη αν είναι για το θέμα των φλεβών ή για τον τρόπο που του μίλησε ο νεαρός, για το νοιάξιμο που έδειξε. Ή και για τα δύο.
ΣΤΟΥΣ ΔΙΑΔΡΟΜΟΥΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΣΑΒΒΑ Ο ΑΕΡΑΣ ΜΥΡΙΖΕΙ ΑΞΙΟΠΡΕΠΕΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΥ ΣΥΧΝΑ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ.
Στην αναμονή για τον γιατρό γίνονται οι πιο αληθινές κουβέντες. Η διπλανή κυρία είναι καθηγήτρια Πανεπιστημίου. Έρχεται για τον γιο της. Εμφάνισε καρκίνο στα 26 του. Σήμερα, στα 34 του, είναι μια χαρά. Τελευταία εμφάνισε κάποιους πόνους – «γι’ αυτό ήρθα να δω τον γιατρό. Ίσως πάρω τον γιο μου στο skype να μιλήσουν, ζει στη Ν. Υόρκη», εξηγεί. «Όλη αυτή η περιπέτεια τα 8 αυτά χρόνια με έμαθε ένα πράγμα: να έχω υπομονή».
Θυμάμαι τα λόγια της μαμάς μου στο τηλέφωνο μετά από κάθε επίσκεψη στο νοσοκομείο. «Αυτός ο άνθρωπος μας δίνει το χάπι της αισιοδοξίας κάθε φορά που βγαίνουμε από το γραφείο του. Όσο δύσκολα κι αν είναι τα πράγματα. Κάθε φορά βρίσκει κάτι καλό να μας πει, κάτι που θα μας δώσει δύναμη να συνεχίσουμε».
Έχουν περάσει δυο ώρες, ίσως και τρεις – αλλά, είπαμε, ποιος μετράει; Λίγο πριν έρθει η σειρά σου, ο γιατρός βγαίνει – έχει να κάνει επισκέψεις. Φτου λες από μέσα σου, αλλά όχι απ΄ έξω σου. Κρατάς τη θέση του διπλανού για να πάει για έναν καφέ και μετά κάνετε τράμπα για να πεταχτείς εσύ στο φαρμακείο. Ο γιατρός επιστρέφει. Τώρα υπάρχει συμβούλιο ειδικών – το θέμα κάποιου ασθενή πρέπει να συζητηθεί από κοινού με γιατρούς διαφορετικών ειδικοτήτων.
Κάποια στιγμή φέρνουν το φαγητό του γιατρού, ύστερα έναν καφέ. Δεν τολμάς ούτε να σκεφτείς πόσες ώρες δουλεύει τη μέρα. Η κυρία που έχει μπει τώρα στη σειρά λέει στον διπλανό της «Χθες το κλείσαμε το νοσοκομείο μαζί με τον γιατρό, στις 9 το βράδυ φύγαμε». Σκέφτεσαι ότι παίρνει και μερικές μέρες άδεια το καλοκαίρι. Κατά τα άλλα ζει εκεί, στον Αγ. Σάββα. Και τις υπόλοιπες ώρες απαντάει στα μηνύματά σου για τον πυρετό που έκανες ξαφνικά, για τον οξύ πόνο που δεν υποχωρεί με παυσίπονα, για τα αποτελέσματα της μαγνητικής που βγήκαν και πρέπει να τα αξιολογήσει, στο messenger, στο viber, σε SMS.
Οι γονείς μου κατά διαστήματα πηγαίνουν στον γιατρό κάποιο δώρο. Πάντα βιβλίο. Όχι κασμιρένιο πουλόβερ, ούτε ακριβό πουκάμισο, πάντα βιβλίο. «Μια φορά του πήρα δώρο ένα βιβλίο. Μέσα στις σελίδες του είχα βάλει λεφτά», ακούω μια κυρία να διηγείται. «Με πήρε την επόμενη μέρα τηλέφωνο. Μου είπε ότι κάτι είχα ξεχάσει μέσα στο βιβλίο και να περάσω να το πάρω».
Κάποια στιγμή έρχεται η σειρά σου. Βγαίνεις με το «χάπι της αισιοδοξίας». Όσο δύσκολα κι αν είναι τα πράγματα. Βγαίνεις και βλέπεις τα προσφυγικά. Τους ξεφλουδισμένους τοίχους και τα γκρεμισμένα μπαλκόνια. Βλέπεις και τις χρωματιστές γλάστρες με τα περιποιημένα φυτά και σκέφτεσαι ότι όσο υπάρχουν Άνθρωποι, υπάρχει ελπίδα.