ΜΙΑ ΚΙΝΗΣΗ ΠΟΥ ΘΑ ΚΑΝΕΙ ΔΙΑΦΟΡΑ ΑΝ ΚΙΝΕΙΣΑΙ ΜΕ ΠΟΔΗΛΑΤΟ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ

Αν η ποδηλασία είναι το πάθος σου, αλλά δυσκολεύεσαι να κυκλοφορήσεις στην Αθήνα, ο ΜΚΟ Πόλεις για Ποδήλατο – Cities for Cycling υπόσχεται να σε βάλει στους χώρους πολιτισμού της πρωτεύουσας.

Η ποδηλασία πάντα μου άρεσε. Συνδυάζει παιχνίδι, ανεμελιά, ευκολία, ελευθερία. Μετακομίζοντας όμως στο νέο σπίτι στην Αθήνα, το ποδήλατο βρέθηκε δεμένο σε μια αυλή να μαζεύει σκόνη. Καμία διάθεση δεν είχα να διασχίζω την Βουλιαγμένης και την Ηλιουπόλεως τρέμοντας μήπως με πάρει… παραμάζωμα κάποιος βιαστικός οδηγός. Καμία διάθεση δεν είχα να ψάχνω που θα παρκάρω, χωρίς να τρέμω τι θα αντικρίσω επιστρέφοντας. Έτσι, προτίμησα να το πουλήσω, γιατί δεν άντεχα να το βλέπω ακινητοποιημένο σε μια γωνιά.

Ένας από τους βασικότερους λόγους για τους οποίους κάποιος δεν επιλέγει το ποδήλατο για τις μετακινήσεις του είναι η έλλειψη χώρου στάθμευσης στον προορισμό, που μπορεί να είναι η εργασία, ένα σημείο αναψυχής ή ένας χώρος πολιτισμού, αναφέρει έρευνα του οργανισμού «Πόλεις για Ποδήλατο» – Cities for Cycling σε συνεργασία με την Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας και το Πανεπιστήμιο Πειραιά.

Μια λύση στο πρόβλημα αυτό προτείνει ο παραπάνω οργανισμός μέσα από το πρόγραμμα «Ποδηλατώντας στην Ιστορία και την Τέχνη», αξιοποιώντας τους χώρους πολιτισμού της Αθήνας. Πώς; Με τη δημιουργία ενός δικτύου μουσείων, γκαλερί και γενικά χώρων πολιτισμού που θα διαθέτουν ασφαλείς και προσιτές θέσεις στάθμευσης ποδηλάτων για τους επισκέπτες.

Με αφορμή το πρόγραμμα αυτό συνομιλήσαμε με τον –, Διευθυντή Ανάπτυξης του οργανισμού και εμπνευστή της πρωτοβουλίας που επιθυμεί αν βάλει την ποδηλασία στην καθημερινότητά μας.

– Ποια είναι τα βασικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει ένας ποδηλάτης στην Αθήνα σήμερα;

Τα τρία προβλήματα που αναγνωρίζουν οι χρήστες ποδηλάτου ως εμπόδια για να ποδηλατούν περισσότερο είναι η έλλειψη υποδομών, οι ανηφόρες και η δυνατότητα να παρκάρουν με ασφάλεια το ποδήλατό τους. Το θέμα των ποδηλατοδρόμων είναι σχετικά περίπλοκο και μπορεί κάποιος να το παρακάμψει, ως ένα βαθμό, επιλέγοντας δρόμους με χαμηλή κίνηση. Τις ανηφόρες τις ξεπερνάει με ένα ηλεκτρικό ποδήλατο ή επιλέγοντας να κινηθεί σε περιοχές χωρίς ανηφόρες. Άρα, μένει το θέμα της στάθμευσης.

Cities for Cycling

– Πώς προέκυψε η ιδέα του προγράμματος; Ποια ήταν η αφορμή για τη γέννησή του;

Σκεφτήκαμε πως ένα από τα προβλήματα που αφορούν την ποδηλασία και μπορούν να επιλυθούν άμεσα είναι η δημιουργία θέσεων στάθμευσης σε ελεγχόμενα σημεία. Μια και η χρήση ποδηλάτου αποτελεί έκφραση αστικού πολιτισμού (επιλέγεις ένα όχημα που δεν ενοχλεί, δεν προκαλεί προβλήματα, δεν προκαλεί εκνευρισμό, δεν ρυπαίνει), οι χώροι πολιτισμού προέκυψαν ως μια φυσική επιλογή.

Αφορμή στάθηκαν μια σειρά από εκπαιδευτικές βόλτες με ποδήλατο που διοργανώσαμε στο πλαίσιο δράσεων ευαισθητοποίησης στην Αθήνα και μέσα από τις οποίες επισκεπτόμασταν γκαλερί και μουσεία. Ποτέ δεν αντιμετωπίσαμε πρόβλημα στο να φτάσουμε εκεί, καθώς πάντα επιλέγαμε προσεκτικά τις διαδρομές μας. Αντιμετωπίζαμε, όμως, πρόβλημα στο πού να αφήσουμε τα ποδήλατα.

Cities for Cycling

– Πώς αντέδρασαν οι χώροι με τους οποίους ήρθατε σε επαφή; Γιατί δεν διέθεταν ανάλογους χώρους μέχρι σήμερα;

Είναι αλήθεια πως το ποδήλατο δεν αποτελεί την πρώτη επιλογή για τις μετακινήσεις των Αθηναίων. Αν και κάθε χρόνο πωλούνται πάνω από 100.000 ποδήλατα στην Αττική, η πλειοψηφία των πολιτών δεν σκέφτεται αμέσως τη λέξη «ποδήλατο» στην ερώτηση «πώς θα φτάσω από το σημείο Α στο σημείο Β».

Αρκετοί από τους υπεύθυνους των χώρων έδειξαν να ξαφνιάζονται. Άλλοι πάλι μας είπαν «ναι, έρχονται αρκετοί με ποδήλατο και μας ρωτάνε πού να το αφήσουν». Δεν είχαν σκεφτεί να δημιουργήσουν αντίστοιχους χώρους, γιατί το ποδήλατο ακόμη δεν μοιάζει προτεραιότητα στην πόλη μας. Αρκεί όμως να δούμε την κατάσταση γύρω μας –την κίνηση, τον θόρυβο, τη μόλυνση– για να καταλάβουμε πως αν κάποιοι από τους συμπολίτες μας είναι πρόθυμοι να χρησιμοποιούν ποδήλατο αντί για αυτοκίνητο, θα έπρεπε να τους διευκολύνουμε αντί να τους δυσκολεύουμε τη ζωή. Και οι πωλήσεις δείχνουν πως αυτοί οι εν δυνάμει χρήστες υπάρχουν και διαθέτουν ήδη ποδήλατο!

Cities for Cycling

– Ποιος είναι ο απώτερος στόχος του προγράμματος;

Να βάλουμε το ποδήλατο στην ατζέντα της πόλης! Να αναδείξουμε τον ρόλο αυτού του τόσο απλού και οικονομικού μέσου μετακίνησης στην επίλυση μερικών από τα πιο σύνθετα προβλήματα μιας σύγχρονης πόλης. Γιατί έστω κι ένα αυτοκίνητο λιγότερο στους δρόμους είναι περίπου 8 τ.μ. ελεύθερου χώρου, λιγότερος θόρυβος, λιγότερα ατυχήματα, περισσότερες θέσεις στάθμευσης για όσους κινούνται με αυτοκίνητα και τελικά μια μικρή νίκη στον αγώνα ενάντια στην κλιματική κρίση και μία μικρή νίκη για περισσότερο «ανθρώπινες πόλεις».

Cities for Cycling

– Ποια είναι η κατάσταση του ποδηλατικού τουρισμού στη χώρα μας και πού βρισκόμαστε σε σχέση με άλλες χώρες;

Ο ποδηλατικός τουρισμός είναι το νούμερο ένα είδος θεματικού τουρισμού στην Ευρώπη. Τα έσοδα από τον ποδηλατικό τουρισμό είναι εξαιρετικά υψηλά και γι’ αυτό χώρες με παράδοση στον τουρισμό –όπως η Γαλλία, η Γερμανία, η Ιταλία, η Ολλανδία, η Κροατία αλλά πρόσφατα και η Τουρκία– επενδύουν σημαντικά ποσά. Γιατί; Επειδή με ελάχιστη επένδυση συγκριτικά με άλλους τομείς –όπως η κρουαζιέρα, για παράδειγμα– προσελκύεις εκατομμύρια επισκέπτες και μάλιστα στους λιγότερο τουριστικά επιβαρυμένους προορισμούς, καθώς κάποιος που ταξιδεύει με ποδήλατο δεν θέλει να πάει εκεί όπου υπάρχει πολλή κίνηση. Άρα, το έσοδο επιστρέφει στην κοινωνία, δεν πηγαίνει σε μεγάλες αλυσίδες αλλά στις μικρές μονάδες, στον φούρνο του χωριού και στο καφενείο, στην τοπική οικονομία.

Προς το παρόν, η Ελλάδα δεν έχει κάνει καμία συντονισμένη προσπάθεια προς αυτή την κατεύθυνση. Ίσως επειδή ο τουρισμός είναι μια βιομηχανία που μοιάζει να πηγαίνει εξαιρετικά καλά. Όμως, ο αριθμός των επισκεπτών που αναζητούν λύσεις άμεσα συνδεδεμένες με βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη και τη δυνατότητα να γνωρίσουν την «άλλη» Ελλάδα, την αυθεντική, μακριά από τις ξαπλώστρες και τις τουριστικές παγίδες, αυξάνει συνεχώς.

Cities for Cycling

– Πότε αναμένεται η υλοποίηση του προγράμματος;

Όσοι λατρεύουν το ποδήλατο είναι φύσει αισιόδοξοι, άρα θα απαντούσα: σύντομα. Θα εξαρτηθεί όμως και από την συνεργασία των ίδιων των επιλεγμένων χώρων στην Αθήνα και την ευελιξία να βρουν λύσεις σε μικρά προβλήματα, που έχουν να κάνουν κυρίως με εκείνο που εντοπίσαμε στην αρχή, πως το ποδήλατο δεν αντιμετωπίζεται ακόμη ως προτεραιότητα.

Από τη μεριά μας τους παρέχουμε εντελώς δωρεάν τις βάσεις, την τοποθέτηση, τη μελέτη, την υποστήριξη. Από εκείνους περιμένουμε να μας υποδείξουν έναν χώρο περίπου 2 μέτρα επί 1,.5. Μόλις έχουμε τους χώρους, είμαστε έτοιμοι να τοποθετήσουμε τις θέσεις στάθμευσης ποδηλάτων. Και αμέσως θα γίνει εμφανές πως οι χώροι πολιτισμού υποστηρίζουν τη χρήση του ποδηλάτου και διευκολύνουν τους επισκέπτες τους να το χρησιμοποιούν.