ΜΑΡΤΥΡΙΑ: ΤΟ ΠΡΟΩΡΟ ΜΩΡΟ ΠΟΥ ΕΓΙΝΕ ΜΑΡΑΘΩΝΙΟΣ ΚΟΛΥΜΒΗΤΗΣ

Ο Χριστόφορος Θεοφάνους είναι ο μοναδικός στην ηλικία του Έλληνας αθλητής που κολύμπησε 42,2 χιλιόμετρα στην ανοιχτή θάλασσα. Πριν από 20 χρόνια, όμως, γεννήθηκε πρόωρα. Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Προωρότητας στις 17 Νοεμβρίου, εκείνος και η μητέρα του μας διηγήθηκαν την ιστορία τους.

Τον Σεπτέμβριο του 2024, ο 20χρονος Χριστόφορος Θεοφάνους ξεπέρασε τον εαυτό του. Κατάφερε να διανύσει κολυμπώντας μια απόσταση 42,2 χιλιομέτρων (3 γύρους στον κόλπο του Ναυαρίνου, στην Πύλο) σε 15 ώρες, χωρίς διακοπή. Έγινε έτσι ο μοναδικός στην ηλικία του στην Ελλάδα κολυμβητής που κολύμπησε μια τόσο μεγάλη απόσταση σε ανοιχτή θάλασσα.

Το εγχείρημα από μόνο του αξίζει πολλά μπράβο, ενώ ο Χριστόφορος το αφιέρωσε στα πρόωρα μωρά, αυτά που γεννιούνται πριν από τις 37 εβδομάδες κύησης και συχνά καλούνται να παλέψουν με ανυπέρβλητες δυσκολίες και προβλήματα υγείας. Θα έλεγε κανείς ότι όπως εκείνα ξεπερνούν τον εαυτό τους για να καταφέρουν να κερδίσουν την αυτονόητη για τα τελειόμηνα μωρά ζωή, έτσι και ο Χριστόφορος πάλεψε με τις δυνάμεις του.

Αυτή λοιπόν δεν ήταν η πρώτη φορά που ο Χριστόφορος ξεπέρναγε τον εαυτό του. Το ίδιο είχε κάνει ως πρόωρο μωρό, γεννημένος στις 28 εβδομάδες κύησης, με ελάχιστες πιθανότητες να επιβιώσει.

Η ιστορία του Χριστόφορου: Η πρόωρη γέννηση και οι δυσκολίες

«Ήταν σε κακή κατάσταση. Θυμάμαι χαρακτηριστικά τη νεογνολόγο να μας λέει ότι δεν έβρισκε πού είναι το στόμα του για να τον διασωληνώσει στην εντατική μονάδα όπου νοσηλεύτηκε τους πρώτους 3 μήνες της ζωής του», λέει η μητέρα του, Φαίη Γραμμένου.

O Χριστόφορος Θεοφάνους με τη μητέρα του, Φαίη Γραμμένου, σήμερα.

«Για μένα ήταν πολύ βάρβαρο να μην μπορώ να τον αγγίξω. Μου φαινόταν αδιανόητο. Γιατρός δεν είμαι, αλλά το ένστικτό μου μου έλεγε ότι ένα μωράκι χρειάζεται το χάδι και την αγκαλιά της μητέρας του. Αυτά τα παιδιά γεννιούνται και το πρώτο τους άγγιγμα είναι ένα τρύπημα. Πέρασα πολύ δύσκολα, είχα απομονωθεί. Ένιωθα ότι δεν μπορούσε να με καταλάβει κανείς. Ό,τι και να μου έλεγαν, ακόμη και καλοπροαίρετα, είτε συγγενείς είτε φίλοι, για μένα ήταν φασαρία.

»Τους πρώτους μήνες στο σπίτι, του έκανα κάποιες ασκήσεις με τις υποδείξεις των γιατρών, γιατί ήταν αρκετά σφιγμένος και δεν άνοιγαν τα χέρια και τα πόδια του, αλλά με την καθημερινή γυμναστική όλα έφτιαξαν γρήγορα από νευρολογικής άποψης.

»Ο Χριστόφορος πάντα φαινόταν πολύ πιο μικρός από την ηλικία του. Υπήρχε τεράστια διαφορά με τα άλλα παιδάκια. Ακόμη και σήμερα, η οστική του ηλικία είναι μικρότερη της ημερολογιακής. Φαίνεται δηλαδή ότι έχει περιθώρια ανάπτυξης, τη στιγμή που οι συνομήλικοί του έχουν σταματήσει να ψηλώνουν».

Η αγάπη για την κολύμβηση

Και οι δύο γονείς του Χριστόφορου αγαπούσαν τον αθλητισμό. Η μητέρα του έκανε στίβο και ο πατέρας του έπαιζε πόλο. Έτσι, από μικρό τον παρότρυναν να δοκιμάσει διάφορα αθλήματα και να επιλέξει αυτό που θα του άρεσε, όχι για να γίνει πρωταθλητής, αλλά για να υπάρχει ο αθλητισμός στη ζωή του. Την κολύμβηση την ξεκίνησε στα 5 για να μάθει να κολυμπάει, αλλά του άρεσε τόσο που έγινε κολυμβητής.

Ο Χριστόφορος σε παιδική ηλικία δοκιμάζει τις δυνάμεις του στη μαραθώνια κολύμβηση. FOTOTREXOUME

Πώς θυμάται τη στροφή του στη μαραθώνια κολύμβηση; «Μαραθώνια κολύμβηση λέγεται η κολύμβηση στα 5, 10, 15 χιλιόμετρα, μέχρι τα 33 που είναι η Μάγχη. Από τα 33 χιλιόμετρα και πάνω έχουμε τις υπεραποστάσεις, το Ultra Marathon Swimming όπως λέγεται», μου εξηγεί ο ίδιος.

«Ο Χριστόφορος στα σπριντ ήταν από τους τελευταίους. Είναι και θέμα σωματικής διάπλασης η κολύμβηση. Δηλαδή, όσο πιο ψηλός και μυώδης είσαι, τόσο πιο γρήγορος μπορείς να γίνεις. Οπότε τον οδήγησε το πράγμα μόνο του. Κατάλαβε σιγά σιγά ότι το δυνατό του σημείο ήταν η αντοχή και όχι η ταχύτητα», διευκρινίζει η μητέρα του.

Οι προκλήσεις της θάλασσας

Χριστόφορος: «Η μεγαλύτερη πρόκληση είναι τα καιρικά φαινόμενα, ο κυματισμός, τα ρεύματα. Οι συνθήκες αλλάζουν συνεχώς. Επίσης, η υποθερμία. Αλλά και η αλατότητα. Μετά τα 5-10 χιλιόμετρα, το αλάτι δημιουργεί θέματα στο σώμα. Από ένα σημείο και μετά η γλώσσα γίνεται κομμάτια, γεμίζει πληγές. Το αλάτι φτάνει μέχρι και τον λαιμό και τα χείλια πρήζονται. Εμφανίζονται μυϊκοί πόνοι.

»Για να μπορέσω να ανταπεξέλθω, προπονούμαι συνδυαστικά τόσο στην πισίνα όσο και στη θάλασσα. Και μαθαίνω να τρώω μέσα στο νερό. Όταν κολυμπάω χιλιόμετρα, πρέπει να μπορώ να τρώω περίπου ανά 1 ώρα και να πίνω νερό με ηλεκτρολύτες.

»Δεν διακόπτω καθόλου, ούτε επιτρέπεται να πιαστώ από κάπου, διότι υπάρχει κριτής στη συνοδευτική βάρκα και η προσπάθεια ακυρώνεται. Η τροφοδοσία γίνεται με ειδικό κοντάρι, το οποίο στην άκρη του έχει κάποια ελαφριά τροφή».

Ο Χριστόφορος κολυμπάει στην Πύλο, όπου κάλυψε 42 χιλιόμετρα, τον Σεπτέμβριο του 2024, ενώ μια σωστική βάρκα τον ακολουθεί. Photography by Farawayfarers

Ο δρόμος για τα 42 χιλιόμετρα

Χριστόφορος: «Ο πιο σημαντικός αγώνας που έχουμε αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα στη μαραθώνια κολύμβηση είναι ο Διάπλους του Τορωναίου Κόλπου. Κολυμπάς 26 χιλιόμετρα. Ξεκινάς από το ένα πόδι της Χαλκιδικής και πηγαίνεις κολυμπώντας απέναντι, στο άλλο. Τερματίζω κι εγώ και μου λέει εκείνη τη στιγμή η μητέρα μου: Να πάρουμε μια φωτογραφία από τον τερματισμό και να τη βάλουμε στην Μονάδα Εντατικής Νοσηλείας Νεογνών».

Φαίη: «Όταν πριν από 20 χρόνια περίμενα στον καναπέ της μονάδας για το επισκεπτήριο του Χριστόφορου, τότε που δεν υπήρχε καμία ελπίδα, γαντζωνόμουν από τις φωτογραφίες των μωρών που έβλεπα στον τοίχο και τα είχαν καταφέρει. Θέλησα λοιπόν να κάνω κι εγώ το ίδιο, για να δώσω δύναμη και ελπίδα σε κάποιους άλλους γονείς σήμερα. Να δουν ότι το δικό μου παιδί κολύμπησε 26 χιλιόμετρα και να πιστέψουν ότι και το δικό τους θα ξεπεράσει όλα τα εμπόδια».

Χριστόφορος: «Της είπα τότε να μην βάλουμε τη φωτογραφία από τον Τορωναίο, ήθελα να κάνω κάτι πιο μεγάλο και να στείλουμε αυτή τη φωτογραφία. Και κάπως έτσι, σκεφτήκαμε με τον Σπύρο Χρυσικόπουλο, τον πιο σημαντικό Έλληνα αθλητή μαραθώνιας κολύμβησης σήμερα, που είναι και μέντοράς μου, κάτι σαν προπονητής ψυχολογίας για μένα, να τολμήσουμε τον γύρο της Πύλου».

Η πιο δύσκολη στιγμή στη θάλασσα και πώς ξεπεράστηκε

Φωτογραφία από παλιότερο αγώνα. Προσωπικό αρχείο

Χριστόφορος: «Γύρω στα 30 χιλιόμετρα πονούσα παντού. Τα χέρια μου, το αλάτι στη γλώσσα μου... ήταν αφόρητο. Πιστεύω ότι σε τέτοιες στιγμές έρχεται αυτομάτως στο μυαλό η σκέψη να τα παρατήσεις. Πρέπει όμως κάπως να την ξεπεράσεις. Σκέφτηκα τότε ότι ακόμα κι αν πονάω, δεν έχω το δικαίωμα να το πω. Ένα μωρό δίνει μάχη σε μια θερμοκοιτίδα αυτή τη στιγμή και δεν μπορούμε να συγκρίνουμε τη δική του με τη δική μου προσπάθεια. Έτσι ανέκτησα τις δυνάμεις μου και ένιωσα να παίρνω δύναμη και ενέργεια να κολυμπήσω ακόμη πιο γρήγορα».

Η συμβουλή μιας μαμάς στους γονείς με πρόωρο

Φαίη: «Σε όλους τους γονείς που τα μωρά τους αγωνίζονται τώρα μέσα σε μια μονάδα, θα ήθελα να πω μόνο ένα πράγμα: Μην ακούτε τα προγνωστικά για το παιδί σας. Καθόλου όμως. Σε εμάς δεν έδιναν καμία ελπίδα.

Φωτογραφία από τις 19 Μαΐου 2004. Προσωπικό αρχείο

»Να βλέπετε θετικά τα πράγματα. Πιστεύω ότι η ζωή δεν είναι αυτά που σου συμβαίνουν. Είναι το πώς αντιδράς σε αυτά που σου συμβαίνουν. Αυτό συζητάμε με τον Χριστόφορο από τότε που ήταν πολύ μικρός. Ίσως γι' αυτό να αντιμετωπίζει και τα εμπόδια στη δική του ζωή με τόση στωικότητα.

»Το στοίχημα είναι να πάρεις το εμπόδιο και να το γυρίσεις ανάποδα. Και όταν το γυρνάς ανάποδα, το εμπόδιο γίνεται σκάλα. Πάντα υπάρχει μια θετική πλευρά στο εμπόδιο που σε οδηγεί κάπου αλλού.

»Δεν μπορώ να εγγυηθώ στους γονείς αυτούς ότι όλα θα πάνε καλά. Μπορώ όμως να τους πω πως αν αντιδρούν καλά στο οτιδήποτε συμβεί, κάτι καλό θα βγει από αυτό».

Ο Χριστόφορος παράλληλα με τις προπονήσεις του σπουδάζει αθλητικές επιστήμες για να γίνει προπονητής.