ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΔΕΚΑΒΑΛΛΑΣ: ΠΟΙΟΣ ΗΤΑΝ Ο ΚΟΡΥΦΑΙΟΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΑΣ ΠΟΥ ΔΗΛΩΝΕ ΕΥΤΥΧΗΣ

Απλότητα, όραμα, αισιοδοξία και όρεξη για δουλειά και ζωή. Ο Κωνσταντίνος Δεκαβάλλας ήταν ο αρχιτέκτων που συγκέντρωνε όλα τα παραπάνω κι ακόμη περισσότερα, βάζοντας σε κάθε έργο του οτιδήποτε θα αποκαλούσαμε «ψυχή».

Θέλω να πιστεύω ότι το πνεύμα του Κωνσταντίνου Δεκαβάλλα, του αρχιτέκτονα που έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 98 ετών πριν από λίγες μέρες, θα τριγυρίζει χαρούμενο, γελαστό και αισιόδοξο στα καλντερίμια των Φηρών στη Σαντορίνη, ανάμεσα στα συγκροτήματα των κατοικιών στα Αστέρια της Γλυφάδας, και στο ξενοδοχείο Αρίων του Αστέρα της Βουλιαγμένης, έξω από την μπλε πολυκατοικία στη συμβολή των οδών Λουκιανού και Δεινοκράτους και σε τόσες ακόμη κατοικίες και δημόσια κτίρια στα οποία έβαλε την υπογραφή του.

Γιατί από όσα σπουδαία και θαυμαστά διάβασα για εκείνον, μου είναι αδύνατο να μην ξεκινήσω με τα λόγια που ο ίδιος είχε πει σε παλιότερη συνέντευξή του: «Έκλεισα αισίως τα 95 έτη. Περπατώ κάθε μέρα όσο πιο πολύ μπορώ. Δεν είχα ποτέ άγχος. Πορεύτηκα στη ζωή μου έχοντας την εξής κοσμοθεωρία: ακόμα και αν κάτι πηγαίνει στραβά, εγώ να το θεωρώ αστείο».

»Με αυτόν τον τρόπο γλίτωνα από το να είμαι διαρκώς δυστυχισμένος. Αντιθέτως, έχω καταφέρει να είμαι πάντα ευτυχής και ενθουσιώδης. Νιώθω πλήρης. Ίσως ήμουν τυχερός. Όλα μού πήγαν καλά. Πλέον, δεν θυμώνω καν. Ο θάνατος δεν με τρομάζει». Αν υπήρχε ένα και μόνο αδιαφιλονίκητο μυστικό μακροζωίας, ο Κωνσταντίνος Δεκαβάλλας το κατείχε.

Κωνσταντίνος Δεκαβάλλας: Βιογραφία και αναμνήσεις

Γεννήθηκε το 1924 στην Αθήνα και υπήρξε ένας από τους πρωταγωνιστές της μεταπολεμικής αρχιτεκτονικής στην Ελλάδα, έχοντας σχεδιάσει μεγάλης κλίμακας έργα, πολυκατοικίες, τραπεζικά καταστήματα και επαύλεις. Το έργο του, πολύπλευρο και σε διάλογο με τη φύση και το περιβάλλον, τις τέχνες και την παράδοση, θα μείνει παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές.

Ξενοδοχείο Hilton Resort Rhodes: Αντώνης Γεωργιάδης, Κωνσταντίνος Δεκαβάλλας, Κυριάκος Κυριακίδης, Αλέξανδρος Ν. Τομπάζης ALAMY/VISUALHELLAS.GR

Η αρχιτέκτων-μηχανικός Ζανέτα Νικολάου, θυμάται πως όταν η ίδια σπούδαζε, εκείνος ήταν πρόεδρος της Αρχιτεκτονικής Αθηνών και έδινε μερικές από τις πιο εμπνευστικές διαλέξεις. «Ήταν πάντα χαρούμενος, αισιόδοξος και γελαστός. Αγαπούσε την ανώνυμη, παραδοσιακή αρχιτεκτονική. Συνήθιζε να μας μιλάει για τα ταξίδια του στην Ανατολή, όπου οι άνθρωποι έχτιζαν εμπειρικά τα σπίτια τους, με σωστό προσανατολισμό, φυσικά υλικά και χωρίς καμία απολύτως επιστημονική γνώση. Τον γοήτευε αυτό. Θα έλεγα ότι ήταν πράγματι ένας ευτυχισμένος άνθρωπος» μας λέει.

Στην αρχιτεκτονική στράφηκε χάρη στον αρχιτέκτονα και αρχαιολόγο Gorham Phillips Stevens, που ήταν θείος του. Ήταν ο άνθρωπος που έκανε την πρώτη σοβαρή μελέτη του Ερεχθείου, η οποία ακόμα θεωρείται πρότυπη. Ζώντας δίπλα του αγάπησε την αρχιτεκτονική.

Σπουδές και έργο: Ποια είναι τα πιο γνωστά του κτίρια

Τελείωσε το ΕΜΠ το 1948, συνέχισε τις σπουδές του στις ΗΠΑ (Columbia) και στο Ηνωμένο Βασίλειο και στη συνέχεια ανέλαβε μαζί με άλλους νέους αρχιτέκτονες την ανοικοδόμηση της Σαντορίνης μετά τους σεισμούς του 1956. Ήταν η εποχή που υπηρέτησε στο υπουργείο Δημοσίων Έργων, όπου και ξεχώρισε για το ομαδικό πνεύμα και τη διάθεσή του για προσφορά.

Αμέσως μετά, έως το 1969, εργάστηκε ως αρχιτέκτονας της Εθνικής Τράπεζας Ελλάδος, ενώ, παράλληλα, ίδρυσε το δικό του ιδιωτικό γραφείο αρχιτεκτονικών και πολεοδομικών μελετών. Ένα από τα έργα του είναι και το Θέατρο των Εξαρχείων (κόρη του είναι η ηθοποιός Αννίτα Δεκαβάλλα).

Tο 2020, στα πλαίσια της 8ης διοργάνωσης της ημερίδας ΕΣΩ, τιμήθηκε με το βραβείο συνολικής προσφοράς Archisearch για την πολύτιμη, πολυδιάστατη και διαχρονική συνεισφορά του στην ελληνική αρχιτεκτονική του 20ου αιώνα.

Η Αθήνα και η αρχιτεκτονική μέσα από τα μάτια του

Η Αθήνα ήταν κατά τη γνώμη του μία από τις πιο άσχημες πόλεις σε όλον τον κόσμο, μια τεράστια τσιμεντούπολη, επειδή δεν σχεδιάστηκε από αρχιτέκτονες, αλλά χτίστηκε από εργολάβους. Ξεχώριζε μόνο τον Εθνικό Κήπο, το Ζάππειο, το Αρχαιολογικό Μουσείο και το μετρό.

Η αρχιτεκτονική υπήρξε για εκείνον ένας συνδυασμός τέχνης και επιστήμης. Το έργο του χαρακτηρίζεται από την ένταξη του κτιρίου στο φυσικό περιβάλλον, τη βιοκλιματική αρχιτεκτονική, τον σεβασμό στο δομημένο περιβάλλον και την οργανική ενσωμάτωση των εικαστικών τεχνών στο κτίριο.

Θα τον θυμόμαστε ως έναν από τους σημαντικότερους αρχιτέκτονες του ελληνικού μοντερνισμού, αλλά πάνω από όλα ως έναν γνήσια δημιουργικό, εμπνευσμένο και αισιόδοξο άνθρωπο, που έζησε και εργάστηκε μέχρι τα βαθειά του γεράματα με όλη του την ψυχή.