IRIS APFEL: ΤΙ ΤΗ ΒΟΗΘΗΣΕ ΝΑ ΦΤΑΣΕΙ ΣΤΑ 102
Ακόμα κι αν δεν σε εντυπωσιάζει η καριέρα της στη μόδα και τη διακόσμηση, δεν γίνεται να μην αναρωτιέσαι πώς κατάφερε η Iris Apfel να ξεπεράσει τα 102.
Να ξυπνάς ένα καλοκαιρινό πρωινό και να είσαι 102 ετών. Να μπορείς ακόμα να σκέφτεσαι καθαρά, να έχεις όρεξη για ζωή, να χαμογελάς. Τα social σου να είναι γεμάτα ευχές από εκατομμύρια ανθρώπους. Για την ακρίβεια να είσαι η μοναδική ανά τον κόσμο σε αυτή την ηλικία που το έχει καταφέρει αυτό. Να κοιτάζεις πίσω σου και να έχεις δημιουργήσει μια αυτοκρατορία. Να βλέπεις το όνομά σου να σκαλίζεται στην πατίνα της ιστορίας – και εσύ να είσαι ακόμα εδώ για να φυσήξεις τη σκόνη. Κάπως έτσι πρέπει να μοιάζει το να είσαι η Iris Apfel.
Η ιστορία της ζωής της σίγουρα δεν ξεκινά άσχημα. Γεννήθηκε στις 29 Αυγούστου 1921. Μεγάλωσε ως μοναχοπαίδι στο Queens της Ν. Υόρκης, με το όνομα Iris Barrel. Ο μπαμπάς της είχε μια επιχείρηση με τζάμια και καθρέφτες και η Ρωσίδα μαμά της μια μπουτίκ. Ως παιδί λάτρευε να κάνει βόλτες στο Μανχάταν και δη στο Greenwich Village, όπου ανακάλυπτε σπάνιες, αριστοτεχνικές αντίκες – από νωρίς ξεκίνησε να συλλέγει κοσμήματα από όλο τον κόσμο. Σπούδασε Ιστορία της Τέχνης στο Πανεπιστήμιο της Ν. Υόρκης.
Ξεκίνησε να εργάζεται ως συντάκτρια μόδας στο Women’s Wear Daily, ενώ παράλληλα έγινε το δεξί χέρι της –τότε διάσημης– interior designer Elinor Johnson. Στα 27 της παντρεύτηκε τον Carl Apfel και δύο χρόνια αργότερα ίδρυσαν μαζί την εταιρία υφασμάτων Old World Weavers, η οποία ειδικευόταν σε αναπαραγωγές υφασμάτων του 17ου, 18ου και 19ου αιώνα από όλο τον κόσμο.
Η επιτυχία τους ξεπέρασε κάθε προσδοκία και μαζί ταξίδευαν αδιάκοπα ανά τον κόσμο για να ανακαλύψουν ό,τι πιο ιδιαίτερο και μοναδικό. Η Apfel έγινε αποκλειστική interior designer του Λευκού Οίκου κατά τη θητεία 9 διαφορετικών Προέδρων, από τον Τρούμαν έως και τον Κλίντον.
Το 2011 ανέλαβε επισκέπτρια καθηγήτρια του Πανεπιστημίου του Τέξας, στο Τμήμα Υφασμάτων και Ένδυσης. Το 2015 έχασε τον άνδρα και συνοδοιπόρο της και, ενώ κανείς θα περίμενε ότι είχε έρθει η ώρα να αποσυρθεί, ήταν από τότε και μετά που η Apfel εκτίναξε το άστρο της. Συνεργάστηκε με κολοσσιαίες εταιρείες μόδας, κοσμημάτων και μακιγιάζ, στα 97 της υπέγραψε συμβόλαιο με πρακτορείο μοντέλων, η ζωή της έγινε ντοκιμαντέρ και περίπου τότε κυκλοφόρησε την αυτοβιογραφία της: Iris Apfel: Accidental Icon (Ίρις Άπφελ: Κατά τύχη είδωλο).
Η τύχη, λοιπόν, έπαιξε ρόλο στη μακροβιότητά της, όμως, αν διαβάσει κανείς λίγο πιο προσεκτικά ανάμεσα στις γραμμές του τρόπου ζωής της Iris Apfel, θα διακρίνει και μερικά ακόμα μυστικά επιτυχίας.
Τι είναι αυτό που πραγματικά τη βοήθησε να φτάσει (και να ξεπεράσει) τα 102;
Δεν τρώει ποτέ junk
Απαντώντας κατά καιρούς σε ερωτήσεις σχετικά με την υγεία και τη διατροφή της, η Apfel έχει παραδεχτεί ότι «τρώω πάντα καλά. Δεν τρώω ποτέ junk». Για την ακρίβεια, μιλώντας στο περιοδικό Bon Appetit έχει αποκαλύψει ότι ξυπνά κάθε πρωί γύρω στις 9 και ξεκινά τη μέρα της πίνοντας έναν φρεσκοστυμμένο χυμό πορτοκαλιού και τρώγοντας ένα μπολ με ζεστά δημητριακά (με βρόμη και κρέμα σιταριού). Στη συνέχεια πίνει πάντα έναν καφέ χωρίς καφεΐνη με ζεστό αποβουτυρωμένο γάλα.
Σπάνια, πάντως, μαγειρεύει η ίδια. Όπως είπε στην ίδια συνέντευξη, καθώς με τον άντρα της ταξίδευαν πολύ, είχαν συνηθίσει να τρώνε έξω. «Ποτέ, όμως, μεγάλα και λιπαρά γεύματα. Οι μεγάλες μερίδες με τρομάζουν. Αποφεύγω το αλάτι. Προτιμώ πάντα το ψάρι ή τα άπαχα κρέατα με λαχανικά και ένα φρούτο αντί για γλυκό». Πρόσθεσε ότι δεν πιστεύει στις δίαιτες που κατά καιρούς γίνονται μόδα («η καλύτερη δίαιτα είναι να σηκωθείς από το τραπέζι», έχει πει χαρακτηριστικά), ωστόσο, δεν θα έδινε ποτέ σε κανέναν συμβουλές για το πώς να φάει ή το πώς να ζήσει.
Δεν πίνει αναψυκτικά
Στην ίδια συνέντευξη η Apfel είπε ότι δεν πίνει ποτέ αναψυκτικά. Μπορεί, όμως, να πιει λίγο αλκοόλ πού και πού, χωρίς φυσικά να το παρακάνει. Επιπλέον δεν καπνίζει. «Κάπνιζα πάρα πολύ κάποτε, αλλά το έκοψα εντελώς», έχει πει χαρακτηριστικά.
Βρίσκεται σε διαρκή κίνηση
Η Apfel δεν ασκείται συστηματικά – ούτε το έκανε ποτέ. Βρισκόταν, όμως, πάντα σε διαρκή κίνηση. Ταξίδευε αδιάκοπα όσο ήταν νέα και δεν έχει σταματήσει ποτέ να δουλεύει. «Πρέπει να δουλεύεις. Όλοι πρέπει να δουλεύουν και να παράγουν κάτι. Αυτό σε κάνει να νιώθεις ζωντανός».
Δεν απέκτησε ποτέ παιδιά
Από επιλογή, όπως έχει παραδεχτεί. «Όταν ήμουν περίπου 10 ετών η μαμά μου ξεκίνησε να δουλεύει. Αυτό μου στοίχισε τρομερά γιατί ένιωσα ότι με εγκαταλείπει. Υποσχέθηκα τότε στον εαυτό μου ότι αν επέλεγα να κάνω καριέρα δεν θα αποκτούσα ποτέ παιδιά, για να μη νιώσουν έτσι». Και πράγματι, έτσι έκανε. Μιλώντας στον Guardian το 2015, η Apfel εξήγησε ότι εκείνη και ο άνδρας της δεν έκαναν ποτέ παιδιά γιατί ταξίδευαν αδιάκοπα και είχαν αφοσιωθεί απόλυτα στη δουλειά τους.
Τώρα θα μου πεις, βοηθά η μη απόκτηση παιδιών στη μακροζωία; Όχι, βέβαια. Αλλά όπως και να το κάνουμε, ίσως να γλιτώνεις κάμποση ποσότητα στρες και να στρέφεις όλη τη φροντίδα σου στον... εαυτό σου.
Η νοοτροπία της για τη ζωή
Αυτό, όμως, που πραγματικά μοιάζει να αποτελεί ελιξίριό της είναι η καθολική νοοτροπία της για ζωή (το mindset, όπως το αποκαλούν οι Αμερικάνοι): «Δεν σκέφτομαι ποτέ την ηλικία μου. Ίσως αυτό να είναι το μυστικό. Απλά την αφήνω να περνά – είναι μόνο ένας αριθμός. Ανακάλυψα ότι η δουλειά είναι υγεία για εμένα. Αγαπώ αυτό που κάνω και βάζω την καρδιά και την ψυχή μου σε αυτό», έχει πει σε συνέντευξή της. «Τα γεράματα δεν είναι για τους λιγόψυχους. Αρχίζεις να καταρρέεις, όμως τότε είναι που πρέπει να ανασκουμπωθείς. Μπορεί να μη σου αρέσει που γερνάς, αλλά ποια είναι η εναλλακτική; Είσαι εδώ. Αποδέξου το. Βάλε την εμπειρία σου στην πράξη, δώσε κάτι πίσω στους άλλους. Εγώ θέλω να δίνω στους άλλους. Αν ο Θεός είναι καλός μαζί σου, πρέπει κι εσύ να δίνεις πίσω».
H Iris Apfel αποκαλεί τον εαυτό της «geriatric starlet» (γηριατρική στάρλετ). Το μότο της; «Γέρασε, αλλά μη γίνεις ποτέ βαρετή».