Η ΣΥΓΚΛΟΝΙΣΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΕΝΟΣ ΒΡΑΒΕΥΜΕΝΟΥ ΨΥΧΙΑΤΡΟΥ ΠΟΥ ΒΙΩΣΕ ΤΗΝ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΣΤΕΓΙΑ

Πριν από 18 χρόνια, ο καθηγητής Ahmed Hankir ήταν άστεγος και πάλευε με την κατάθλιψη. Σήμερα, είναι ένας πολυβραβευμένος ψυχίατρος, που έχει βάλει στόχο να καταπολεμήσει το στίγμα της ψυχικής ασθένειας και να βοηθήσει όσους βιώνουν παρόμοια προβλήματα. Η ιστορία του είναι πηγή έμπνευσης.

Ο Ahmed Hankir είναι ένας βραβευμένος ψυχίατρος που εργάζεται στο Οντάριο του Καναδά. Είναι επίσης επίτιμος καθηγητής ψυχιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Cardiff στην Ουαλία, ενώ το 2022 του απονεμήθηκε το βραβείο Health Leaders από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας για τη συνεισφορά του στην καταπολέμηση του στίγματος στην ψυχική υγεία.

Τα πράγματα όμως δεν ήταν πάντα έτσι για εκείνον. Βίωσε πολύ δύσκολες καταστάσεις που τον στιγμάτισαν στην παιδική του ηλικία και μερικά χρόνια αργότερα ήρθε αντιμέτωπος με την κατάθλιψη, τον αυτοκτονικό ιδεασμό, ακόμη και την αστεγία. Για όλα αυτά γράφει στο καινούργιο του βιβλίο Breakthrough: A Story of Hope, Resilience and Mental Health Recovery, όπου επιπλέον αναφέρεται στη σημασία της θεραπείας αλλά και του μοιράσματος που θα καταπολεμήσουν το στίγμα στην ψυχική υγεία.

«Υπάρχει μια παρηγοριά στην κοινή εμπειρία», λέει. «Αν μοιράζεσαι, μπορείς να κάνεις τους άλλους ανθρώπους να αισθάνονται λιγότερο μόνοι, λιγότερο αποσυνδεδεμένοι και λιγότερο ντροπιασμένοι».

Ποιος είναι ο Ahmed Hankir

Ο Ahmed Hankir γεννήθηκε στο Μπέλφαστ, μεγάλωσε στο Δουβλίνο και μετακόμισε στον Λίβανο σε ηλικία 12 ετών. Ήταν η εποχή του απόηχου ενός βάναυσου και αιματηρού εμφυλίου πολέμου... Όσα βίωσε κατά τη διάρκεια της πολιορκίας της Qana το 1996, όπου περισσότερα από 100 άτομα σκοτώθηκαν και άλλα τόσα τραυματίστηκαν, θα τον στιγμάτιζαν για πάντα.

Τον Μάιο του 2022 κατά τη βράβευσή του από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. WHO Laurent Cipriani

Θυμάται έναν πατέρα να βρίσκει ερείπια επιστρέφοντας στο σπίτι του και όλη την οικογένειά του αφανισμένη. «Κρατούσε το νεκρό σώμα του παιδιού του στην αγκαλιά του», διηγείται ο καθηγητής Hankir. «Τον θυμάμαι να κλαίει απαρηγόρητα, κάτι που διαπέρασε την ψυχή μου. Αυτές οι αναμνήσεις συνεχίζουν να με στοιχειώνουν».

Όταν ήταν 17 ετών, μαζί με τον δίδυμο αδελφό του εγκατέλειψαν τους γονείς τους και επέστρεψαν στο Ηνωμένο Βασίλειο. Το όνειρό του ήταν να πάει στην ιατρική σχολή, αλλά σύντομα συνειδητοποίησε ότι τα τυπικά προσόντα που απέκτησε στο Λίβανο δεν θα του άνοιγαν την πόρτα σε ένα πανεπιστήμιο του Ηνωμένου Βασιλείου. Επιπλέον, θεωρούνταν διεθνής φοιτητής, οπότε το κόστος των πανεπιστημιακών διδάκτρων ήταν απαγορευτικό.

Η δύσκολη ζωή στη Βρετανία

Άρχισε να εργάζεται σε ένα βαν που πουλούσε κεμπάπ, όταν έγινε μάρτυρας ενός άλλου τραυματικού γεγονότος: μια ομάδα αντρών ξυλοκόπησε έναν νεαρό μέχρι θανάτου. «Ήταν περίπου 20 μέτρα μακριά από το βαν... Ήταν οδυνηρό. Κανείς δεν παρενέβη, κανείς δεν έκανε τίποτα, όλοι απλώς το παρακολουθούσαν να συμβαίνει μέχρι να ακούσουμε τις σειρήνες της αστυνομίας», αναφέρει.

Στη συνέχεια εργάστηκε ως επιστάτης κτιρίων τις πρωινές ώρες, ενώ το βράδυ στοίβαζε ράφια, δουλεύοντας έως και 70 ώρες την εβδομάδα για να πάρει τον κατώτατο μισθό. Έτσι όμως, κατάφερε να εγγραφεί σε ένα κολέγιο, συνεχίζοντας να εργάζεται.

«Όταν είπα σε ένα μέλος του προσωπικού του κολεγίου ότι ήθελα να γίνω γιατρός, έσκασε στα γέλια. Με έκανε να νιώσω σαν να ήμουν αυτός ο τρισάθλιος, τιποτένιος μετανάστης με αυταπάτες μεγαλείου. ''Δεν μπορείς να μπεις στην ιατρική σχολή, είναι πολύ ανταγωνιστική, διάλεξε κάποιο άλλο αντικείμενο" μου είπε περιφρονητικά», θυμάται.

Παρ' όλα αυτά ο Ahmed Hankir κατάφερε να πάει στην ιατρική σχολή του Μάντσεστερ. Τα χρόνια εκεί ήταν πολύ δύσκολα. Όχι μόνο αγωνιζόταν να ισορροπήσει δουλεύοντας για τις σπουδές του, αλλά του έλειπαν και οι γονείς του. Άρχισε να βιώνει συναισθηματικές αναδρομές στο παρελθόν και τελικά έφτασε σε οριακό σημείο.

Πώς έφτασε στην κατάθλιψη

«Ήταν μια μείζων καταθλιπτική διαταραχή. Διάχυτα χαμηλή διάθεση, σκέψεις και συναισθήματα απελπισίας και αναξιότητας και ενοχής, αδυναμία συγκέντρωσης, δεν είχα ενέργεια, δεν μπορούσα καν να σηκωθώ από το κρεβάτι, δεν είχα κίνητρο και έκανα σκέψεις αυτοκτονίας. Ήμουν σε πολύ άσχημη κατάσταση, φοβόμουν ότι θα έκοβα τις φλέβες μου και θα έμπαινα  σε ψυχιατρική κλινική», διηγείται.

Τα πράγματα έκανε χειρότερα –όπως γίνεται συχνά σε αυτές τις περιπτώσεις– η αδυναμία του να ζητήσει βοήθεια. «Οι αντιλήψεις μου για την ψυχική υγεία και την ψυχική νόσο επηρεάστηκαν από το πολιτιστικό μου υπόβαθρο – βλέπετε, δεν μιλάμε για ψυχική υγεία στη Μέση Ανατολή και τη Βόρειο Αφρική, είναι ταμπού, υπάρχει στίγμα», πρόσθεσε.

Το 2006, εγκατέλειψε την ιατρική σχολή. Δεν μπορούσε να καλύψει τα έξοδα της φοίτησης, ούτε του ενοικίου, και άρχισε να κοιμάται στον δρόμο. Κάποια βράδια τον φιλοξενούσαν φίλοι και για ένα μικρό χρονικό διάστημα έμεινε σε ένα κτίριο υπό κατάληψη, όπου μια μέρα βρήκε έναν συγκάτοικο νεκρό από υπερβολική δόση ναρκωτικών.

Το ένα χτύπημα ερχόταν μετά το άλλο. Τελικά, απευθύνθηκε σε έναν ψυχίατρο από το πανεπιστήμιο και σταδιακά έγινε αρκετά δυνατός, ώστε να μπορέσει να επιστρέψει στις σπουδές του. «Ήταν μια αργή, σταδιακή και επώδυνη διαδικασία ανάρρωσης», σχολιάζει.

Πού βρίσκεται σήμερα ο Ahmed Hankir

Σήμερα, ο Ahmed Hankir κοιτάζει με πλατύ χαμόγελο αλλά με βαθιά λυπημένα μάτια τα φλας της δημοσιότητας. Για την τόλμη του να μοιραστεί τον δικό του αγώνα με την ψυχική ασθένεια κέρδισε το βραβείο Caroline Flack Mental Health Hero στα βραβεία The Sun's Who Cares Wins από το Εθνικό Σύστημα Υγείας της Βρετανίας.

«Ξέρω πια πολύ καλά ότι αν δεν παίρνω τα απαραίτητα μέτρα για να προστατεύσω την ψυχική μου υγεία, μια υποτροπή μπορεί να συμβεί εύκολα», λέει με αφοπλιστική ειλικρίνεια, συμπληρώνοντας ότι η γυμναστική, η μουσουλμανική πίστη και η εργασία σε projects με στόχο την καταπολέμηση του στίγματος της ψυχικής υγείας τον βοήθησαν να παραμείνει καλά.

Διατυμπανίζει ότι ο μόνος τρόπος για να τερματιστεί το στίγμα της ψυχικής υγείας είναι να μιλήσουμε ανοιχτά γι' αυτήν, ενώ ταυτόχρονα προτρέπει και άλλους ειδικούς της ψυχικής υγείας να μιλήσουν για τις προσωπικές τους εμπειρίες με παρόμοια προβλήματα. Η κατάθλιψη δεν εξαιρεί κανέναν.

«Λέγοντας με αυτοπεποίθηση: "Ζω με ένα πρόβλημα ψυχικής υγείας και δεν ντρέπομαι", μπορούμε να αποτρέψουμε την αυτοκτονία», αναφέρει. Και μάλλον έχει δίκιο.