Η ΜΥΡΤΩ ΑΛΙΚΑΚΗ ΕΙΝΑΙ ΕΥΤΥΧΙΣΜΕΝΗ ΑΠΟ ΕΠΙΛΟΓΗ

Η παράσταση «Felicità» γίνεται αφορμή για μια ουσιαστική κουβέντα με τη Μυρτώ Αλικάκη πάνω στην ευτυχία, τη μητρότητα, τις σχέσεις αλλά και τη μοναξιά.

Η Μυρτώ Αλικάκη, τo αιώνιο κορίτσι, με την εφηβική ορμή, το γλυκό χαμόγελο και το εφηβικό κορμί, είναι μια ώριμη γυναίκα που πατά πολύ γερά στα πόδια της και ξέρει καλά να «διαβάζει» τη ζωή με τα καλά και τις αναποδιές της.

Φέτος συμμετέχει για δεύτερη θεατρική σεζόν στο «Τέλειοι Ξένοι» του Πάολο Τζενοβέζε, που παίζεται Πέμπτη με Κυριακή στο θέατρο Αθηνά, ενώ πρωταγωνιστεί και στο «Felicità» της Σεμίνας Διγενή, κάθε Δευτέρα και Τρίτη στο θέατρο Αλκυονίς.

Η Μυρτώ Αλικάκη και η ευτυχία

– Η νέα παράσταση όπου πρωταγωνιστείτε αυτή την περίοδο λέγεται «Felicità». Κατ’ αρχάς υπάρχει και τι είναι για σας ευτυχία;

Ναι, υπάρχει ευτυχία και νιώθω ότι είναι κάτι συχνό στη ζωή μου. Δεν συμφωνώ με τους ανθρώπους που λένε ότι η ευτυχία είναι μόνο κάποιες λίγες στιγμές στη ζωή μας. Εγώ πιστεύω ότι μπορεί κανείς να βρίσκεται μέσα σε μια διαρκή ευτυχία, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν θα υπάρχουν και δύσκολες στιγμές.

Με δυο λόγια, για μένα, η ευτυχία σημαίνει ψυχική γαλήνη και αγάπη. Νομίζω ότι αν έχεις αυτά τα δύο, οφείλεις να είσαι ευτυχισμένος – όλα τα άλλα αντιμετωπίζονται με κάποιον τρόπο. Ευτυχία είναι να είσαι κοντά στον εαυτό σου, να μην καταπίνεις πράγματα συνέχεια, να γνωρίζεις ποιος είσαι και να μπορείς να το εκφράζεις.

– Η ευτυχία είναι επιλογή, λοιπόν;

Για μένα όλα είναι επιλογή. Δεν μιλάω βέβαια για ακραίες περιπτώσεις, όπου δεν υπάρχει επιλογή – αν βρίσκεσαι αυτή τη στιγμή στη Λωρίδα της Γάζας, τι επιλογή μπορείς να έχεις; Σε μία κανονική συνθήκη ζωής, όμως, θεωρώ ότι όλα τα πράγματα είναι επιλογή.

– Μεγαλώσατε σε μια ευτυχισμένη οικογένεια ή αυτή η στάση είναι κάτι που το «δουλέψατε» εσείς;

Εγώ μεγάλωσα σε ένα σπίτι όπου υπήρχαν πάρα πολλά ωραία πράγματα, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν υπήρχαν και άσχημα πράγματα. Θέλω να πω ότι δεν μεγάλωσα μέσα σε μια ρόδινη κατάσταση και καταλαβαίνω απολύτως ότι ένας άνθρωπος καθώς ενηλικιώνεται συνειδητοποιεί ότι υπάρχουν πάρα πολλά φαντάσματα που τον ακολουθούν και έχει την τάση να επαναλαμβάνει τα σενάρια και τα μοντέλα που έχει συνηθίσει. Αυτό το έχω βιώσει και εγώ.

Παρ’ όλα αυτά, θεωρώ ότι πήρα από το σπίτι μου την αγάπη για τη ζωή – και αυτό είναι το πιο σημαντικό εφόδιο του κόσμου, κατά τη γνώμη μου. Δηλαδή ότι μπορεί να συμβεί και κάτι άσχημο αλλά δεν πειράζει, προχωράμε. Έχω πάρει πολλή αγάπη ως παιδί και δεν εννοώ μόνο τη φροντίδα της καθημερινότητας, εννοώ την αγάπη γι’ αυτό που είναι στ’ αλήθεια αυτό το παιδί.

– Εννοείτε δηλαδή ότι έχετε πάρει την αποδοχή από τους γονείς σας, την οποία πιστεύω ότι και εσείς με τη σειρά σας τη δίνετε στα παιδιά σας, αλλά δυστυχώς δεν είναι αυτός ο κανόνας. Γιατί είναι τόσο δύσκολο, σε τόσο μεγάλο ποσοστό της κοινωνίας, να αποδεχτούν ένα παιδί έτσι όπως είναι; Δεν είναι σπάνιο να ακούμε ότι μια οικογένεια π.χ. έδιωξε το παιδί της από το σπίτι επειδή είναι ομοφυλόφιλο.

Ομολογώ πως δεν μπορώ να το καταλάβω αυτό. Ειλικρινά μου φαίνεται εντελώς αδιανόητο. Αυτό που αναφέρετε είναι ένα μεγάλο ζήτημα, αλλά υπάρχουν και πολλά μικρά, που συσσωρεύονται και τελικά φτάνει ένας άνθρωπος να ενηλικιωθεί και να νιώθει ότι δεν τον έχουν αποδεχτεί οι γονείς του. Αυτό είναι κάτι πολύ οδυνηρό και δημιουργεί πάρα πολλά προβλήματα. Αυτό που έχω σκεφτεί όλα αυτά τα χρόνια είναι ότι η μη αποδοχή των παιδιών έχει να κάνει κυρίως με κάποιο φόβο. Γενικά θεωρώ ότι όλα τα κακά προκύπτουν από τους φόβους.

– Φόβους;

Ας πούμε ο φόβος ότι αν το παιδί σου είναι λίγο διαφορετικό, δεν θα είναι αποδεκτό γενικότερα στην κοινωνία, ότι αν δεν ακολουθήσει ένα κλασικό επάγγελμα που παρέχει μια ασφάλεια, δεν θα μπορέσει να επιβιώσει... Αυτό είναι ένα πράγμα.

Ένα δεύτερο πράγμα που θεωρώ πάρα πολύ σημαντικό είναι ότι για κάθε συμβιβασμό και υποχώρηση που έχει κάνει ο γονιός είναι σαν να νιώθει ότι το παιδί του, για τη δική του ζωή, δεν επιτρέπεται να μην κάνει έναν παρόμοιο συμβιβασμό. Δηλαδή είναι σαν ο γονιός, με τη μη αποδοχή του παιδιού του, να προσπαθεί να δικαιολογήσει αυτά που εκείνος δεν έκανε απέναντι στους δικούς του γονείς και απέναντι στη δική του ζωή. Είναι σαν να του λέει, έτσι έχουν τα πράγματα, βάλε κάτω το κεφάλι και προχώρα. Προφανώς και θα βάλουμε κάτω το κεφάλι και θα προχωρήσουμε, η ζωή δεν είναι εύκολη, είναι πολύ σκληρή, αλλά το με ποιο τρόπο θα βάλω το κεφάλι κάτω, ακόμη κι αυτό παίζει ρόλο. Δηλαδή για κάθε στιγμή ευχαρίστησης που ένας γονιός δεν είχε, δεν μπορεί να ζητάει από το παιδί του να κάνει το ίδιο.

Ένα τρίτο ζήτημα είναι ότι οι γονείς θεωρούν ότι τα παιδιά είναι προέκταση του εαυτού τους. Σε διάφορες ανατολικές φιλοσοφίες, υπάρχει η περίφημη φράση που λέει ότι «το παιδί σου δεν σου ανήκει». Το έφερες στον κόσμο κατά βάση για να γίνεις εσύ καλύτερος και να το κάνεις έναν άνθρωπο ο οποίος θα ανοίξει τα φτερά του και θα σε αφήσει, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν θα σε αγαπάει.

Η Μυρτώ Αλικάκη ως μητέρα

– Τα δυο παιδιά σας είναι διαφορετικοί χαρακτήρες μεταξύ τους; Εσείς ανακαλύπτετε πράγματα μέσα από εκείνα;

Τα δύο αγόρια μου έχουν κάποια κοινά, νομίζω ότι μοιάζουν σε κάποια ζητήματα οικογενειακής ηθικής που υπάρχει και αυτό είναι σημαντικό γιατί τους επιτρέπει να συνεννοούνται σε διάφορα επίπεδα. Κατά τα άλλα, είναι διαφορετικοί χαρακτήρες ίσως στον τρόπο με τον οποίο χειρίζονται τα πράγματα. Και στους δύο πάντως βλέπω ευαισθησία, δικαιοσύνη και φιλότιμο, βλέπω υπευθυνότητα, πολύ συχνά μια επαναστατική διάθεση και φυσικά, ενίοτε, δυσκολίες και φόβους.

Ο ένας μοιάζει πιο πολύ σε μένα και ο άλλος στον πατέρα τους, τον Πέτρο, όσον αφορά τον χαρακτήρα. Ένα πράγμα που είναι πάρα πολύ σημαντικό στους σύγχρονους γονείς –όχι σε όλους– είναι ότι αν και εσύ ο ίδιος έχεις ψάξει τον εαυτό σου λίγο και έχεις καταλάβει κάποια πράγματα για σένα, μπορείς να δεις και στο παιδί σου κάποια πράγματα και ίσως και να του τα πεις, ώστε να του γλιτώσεις λίγο χρόνο. Για τις δικές μας γενιές ήταν πιο δύσκολο αυτό το κομμάτι, ήταν όλοι λίγο πιο… άψαχτοι. Τώρα νιώθω ότι είναι σημαντικό που κάποια στιγμή έχω πει στα παιδιά μου κάτι που το έχω ζήσει, για να το σκεφτούν, όχι για να τους το επιβάλω.

– Πιάνετε τον εαυτό σας να αυτοκρίνεται συνεχώς, σε σχέση με το τι θα κάνετε με τα παιδιά; Δηλαδή, μην πω αυτό, μην κάνω το άλλο;

Σίγουρα όσο πιο μικρά είναι τόσο πιο έντονο είναι αυτό, γιατί νιώθεις ότι είσαι στη φάση που διαμορφώνεις έναν χαρακτήρα. Τώρα εγώ δεν το έχω αυτό με τα παιδιά μου, γιατί έχουν μεγαλώσει και έχουν διαμορφωθεί οι χαρακτήρες τους. Επίσης, όταν για κάποιο λόγο υπάρχει μια δύσκολη συνθήκη, όπως ένας χωρισμός, τότε σε απασχολεί πολύ το πώς θα επικοινωνήσεις αυτή την κατάσταση.

Η Μυρτώ Αλικάκη ως ηθοποιός

– Ευτυχία στη δουλειά σας τι είναι;

Να συνεργάζομαι με ανθρώπους που τους εκτιμώ και που υπάρχει μια υγιής αλληλεπίδραση και συν-δημιουργία.

– Ποιες είναι οι στιγμές στην πορεία σας που ξεχωρίζετε ιδιαιτέρως, θεατρικά τουλάχιστον;

Για καλή μου τύχη, είναι πολλές. Υπάρχουν άνθρωποι με τους οποίους όταν δουλεύεις, μπορεί να συνδεθείς πιο βαθιά και αυτό είναι πολύ ενδιαφέρον. Το έχω ζήσει και μάλιστα σε μεγαλύτερη ηλικία συνδέεσαι ουσιαστικά και πολύ γρήγορα με κάποιους ανθρώπους και συνειδητοποιείς πόσο κοινό κύτταρο έχετε. Ο Βίκτωρ Ουγκώ λέει ότι μια σχέση, είτε είναι φιλία είτε είναι έρωτας, στα πρώτα 30 δευτερόλεπτα συντελείται – είναι μια φράση που με είχε συγκλονίσει όταν τη διάβασα.

– Μετά από αρκετά χρόνια δουλειάς, τι είναι αυτό που πιστεύετε ότι έχετε και σας έκανε μια καλή ηθοποιό;

Πιστεύω ότι ο καλός ηθοποιός οφείλει να έχει κάποια εφόδια. Νομίζω ότι το πιο βασικό πρωταρχικό υλικό είναι ο λόγος για τον οποίο το κάνεις αυτό. Δηλαδή σε τι βάθος σε απασχολεί αυτό το θέμα και σε τι βάθος θέλεις να εκτεθείς – ο καλός ηθοποιός εκτίθεται. Εγώ έχω πολύ βαθείς υπαρξιακούς λόγους που ήθελα να κάνω αυτό στη ζωή μου. Δηλαδή ήθελα να εκτίθεμαι, ήθελα να μαθαίνω πράγματα για μένα, για τον άνθρωπο και για τον κόσμο γύρω μου.

Αυτό που λέμε για έναν άνθρωπο ότι έχει λάμψη, είναι κάτι που προέρχεται από μέσα του. Δεν έχει να κάνει με καμιά ομορφιά και εξωτερικό χαρακτηριστικό. Άρα πιστεύω ότι αυτό είναι ένα εφόδιο, εγώ ήμουν πάντα παρούσα, ήμουν πάντα εκεί σε αυτό που έκανα, με όλο μου το είναι. Αυτό αφήνει ένα αποτύπωμα στον χώρο, πιστεύω.

Από εκεί και πέρα, είμαι, όπως με κοροϊδεύουν οι φίλοι μου, μυρμήγκι, εργάτρια, προτεστάντισσα κ.λπ. Πάντα προσπαθώ και νομίζω ότι αυτό είναι κάτι που με έχει εξελίξει. Δεν φοβάμαι να δοκιμαστώ σε ρόλους, δεν μου αρέσει να κλωσάω τ’ αβγά μου, μου αρέσει να πειραματίζομαι.

– Πιστεύετε ότι υπάρχει και η αποτυχία ή είναι όλα δοκιμές;

Αποτυχία υπάρχει με την έννοια ότι μια δουλειά δεν πήγε καλά, πήρες κακές κριτικές κ.λπ. Το έχω ζήσει και αυτό, δεν είναι ευχάριστο σε καμία περίπτωση και δεν είναι κι εύκολο να ξεχωρίσεις στη δουλειά μας σε τι σε αφορά μια αποτυχία και τι όχι, γιατί συντελούν πολλά πράγματα. Το τι επικοινωνεί με το κοινό, υπό ποια συγκυρία και πολλά άλλα ποτέ δεν μπορείς να τα γνωρίζεις απολύτως.

Τα σημεία των καιρών

– Υπάρχουν «τάσεις» ανά εποχή, σε σχέση με την περιρρέουσα ατμόσφαιρα, ή το θέατρο μπορεί να λειτουργεί τελείως ανεξάρτητα, με έναν πιο κλασικό τρόπο;

Υπάρχουν τάσεις, συγκεκριμένα ζητήματα που απασχολούν μια συγκεκριμένη εποχή. Θεωρώ μάλιστα ότι ζούμε σε μια περίοδο που αυτό είναι και αρκετά έντονο, υπάρχει επίκαιρη θεματολογία, που έχει να κάνει με την ανάγκη της κοινωνίας να απελευθερωθεί από σχήματα και στερεότυπα. Αυτό δεν σημαίνει ότι τα αιώνια ανθρώπινα ζητήματα παύουν να ενδιαφέρουν, δηλαδή τα μεγάλα κλασικά έργα. Απλώς πρέπει να βρεις έναν τρόπο να τα πεις και να αφορούν τον σημερινό θεατή.

– Πιστεύετε ότι πίσω από κάθε έργο υπάρχει μια πολιτική χροιά;

Γενικά πιστεύω ότι αυτό ισχύει, είμαστε πολιτικά όντα, ζούμε μέσα σε μια κοινωνία η οποία μας επηρεάζει. Παρ’ όλα αυτά, θεωρώ ότι ένα πολύ βαθύ υπαρξιακό πράγμα στον άνθρωπο ίσως είναι πέρα από αυτό. Δηλαδή νομίζω ότι ο πυρήνας μας, η υπαρξιακή μας αγωνία μάλλον άπτεται περισσότερο της φιλοσοφίας πάρα της πολιτικής – που και αυτά βέβαια είναι δεμένα μεταξύ τους.

– Πιστεύετε ότι έχει νόημα να θίγει η τέχνη πολιτικά ζητήματα και τελικά βοηθάει σε κάτι; Γιατί πολλοί λένε, εδώ ο κόσμος πεινάει, η τέχνη μάς μάρανε.

Εννοείται ότι πιστεύω πως βοηθάει πολύ. Κυρίως σε εποχές που οι άνθρωποι πεινάνε, έχουν ανάγκη την τέχνη, η οποία στο κάτω κάτω της γραφής μπορεί να γίνει και με το τίποτα. Η τέχνη δεν ανακουφίζει απλώς, η τέχνη σε κάνει να διαπραγματεύεσαι, οφείλει να θέτει ερωτήματα. Η τέχνη μπορεί να ασχολείται και με τα ζητήματα της επικαιρότητας, αρκεί να μπορεί να βλέπει τη μεγαλύτερη εικόνα.

– Πώς σχολιάζετε την έξαρση της βίας μεταξύ ανηλίκων στις μέρες μας;

Η βία είναι ίσως γενικότερα κάπως πιο έντονη στις μέρες μας, χωρίς όμως να έχω και στατιστικά στοιχεία για να γνωρίζω τι ακριβώς γίνεται, διότι ζούμε και σε μια εποχή που αγαπάει πάρα πολύ το να επικοινωνεί το οτιδήποτε δραματοποιημένα και μεγεθυμένα. Φυσικά η βία μεταξύ ανηλίκων είναι κάτι τρομακτικό και νομίζω το οδυνηρό αποτέλεσμα μιας σειράς πραγμάτων – της διάλυσης των οικογενειών, πιθανόν μιας οικονομικής κρίσης που έχει φέρει πάρα πολύ κόσμο στα όριά του, όπως πιστεύω επίσης ότι έχει να κάνει πάρα πολύ και με το Διαδίκτυο.

Στη σημερινή εποχή, αυτό που εμένα μου φαίνεται το πιο τρομακτικό είναι ότι νιώθω πως οι ανθρώπινες σχέσεις έχουν αλλάξει πολύ. Δηλαδή αυτό το κομμάτι των social σχέσεων, που δεν είναι πραγματικές σχέσεις, και οι άνθρωποι είναι πολύ πιο αναλώσιμοι, φέρνει απίστευτη μοναξιά και άρα φέρνει και τρομερή βία.

Η Μυρτώ Αλικάκη φωτογραφήθηκε στο ξενοδοχείο Dave Red Athens – ευχαριστούμε θερμά για τη φιλοξενία. Μακιγιάζ & Μαλλιά: Ιωάννα Αγγελή

• Felicità: Δευτέρα και Τρίτη στο Θέατρο ΑΛΚΥΟΝΙΣ, Ιουλιανού 42, Αθήνα – Τηλ: 2108828100. Κλείσε εισιτήρια
• Τέλειοι Ξένοι: Πέμπτη με Κυριακή στο Θέατρο ΑΘΗΝΑ, Δεριγνύ 8, Αθήνα – Τηλ: 2108237330. Κλείσε εισιτήρια