O Antony Penrose, μοναχογιός της Lee Miller, κρατάει φωτογραφική αυτοπροσωπογραφία της μητέρας του, το 1998. © Roger Bamber/Alamy/Visualhellas.gr

Η ΑΠΙΣΤΕΥΤΗ ΖΩΗ ΤΗΣ LEE MILLER, ΠΟΥ ΕΝΣΑΡΚΩΝΕΙ ΣΕ ΤΑΙΝΙΑ Η KATE WINSLET

Από μοντέλο και φωτογράφος μέχρι πολεμική ανταποκρίτρια, η Lee Miller διέγραψε μια πολυτάραχη πορεία, που μετά βίας χωρά στην κινηματογραφική βιογραφία της, με πρωταγωνίστρια την Kate Winslet.

Χρόνια μετά το θάνατο της Lee Miller το 1977, ο μοναχογιός της, Antony Penrose γνώριζε ελάχιστα για τη ζωή της. Ώσπου, αναζητώντας στο πατρικό του παιδικές φωτογραφίες, ανακάλυψε το ίδιο της το παρελθόν: Ένα μοναδικό αρχείο από πενήντα περίπου χιλιάδες αρνητικά, που ανέδειξαν τη Lee Miller σε μία από τις πιο σημαντικές φωτογράφους του 20ού αιώνα, ενώ κατέστησαν σαφές κάτι ακόμα: ότι πριν αποσυρθεί στη δεκαετία του ’50, είχε προλάβει να ζήσει όχι μία, αλλά πολλές ζωές.

Τώρα, την υποδύεται η Kate Winslet, που επί οκτώ χρόνια αγωνιζόταν να γυριστεί η ταινία «Lee». Στον πρόλογο του λευκώματος «Lee Miller: Photographs», το οποίο υπογράφει ο Antony Penrose και κυκλοφορεί στα αγγλικά από τις εκδόσεις Thames & Hudson, η Βρετανίδα ηθοποιός σημειώνει: «Υπάρχουν πάρα πολλές ιστορίες κοριτσιών στα οποία συνέβησαν πράγματα. Η Lee Miller ήταν μια γυναίκα που έκανε πράγματα να συμβαίνουν. Δεν έχω κανένα πρόβλημα να παραδεχτώ ότι τη λατρεύω».

Ανάλογα με τη χρονική στιγμή που την είχε συναντήσει κανείς, θα μπορούσε να την έχει γνωρίσει ως περιζήτητο μοντέλο, ως πρωτοπόρο φωτογράφο, ως μούσα και συνεργάτιδα του θρυλικού Man Ray (λέγεται ότι μερικές φωτογραφίες που φέρουν την υπογραφή του τις είχε τραβήξει η ίδια), ως δημοσιογράφο και πολεμική ανταποκρίτρια στον Δεύτερο Παγκόσμιο, ως γκουρμέ μαγείρισσα στη Βρετανική επαρχία.

Lee Miller
Πικνίκ στις Κάννες, 1937. © 2023 Lee Miller Archives, England. All rights reserved. www.leemiller.co.uk
Πικνίκ στις Κάννες, 1937.

«Σε όλους τους διαφορετικούς της κόσμους κινιόταν χωρίς περιορισμούς. Σε όλους της τους ρόλους ήταν ο τολμηρός εαυτός της», έγραψε ο Antony Penrose στη βιογραφία της, με τίτλο «Οι ζωές της Lee Miller» (στην οποία βασίστηκε και η ταινία). Εκεί, ο ίδιος χαρακτηρίζει τη μητέρα του ως έναν παράδοξο συνδυασμός οξυθυμίας και διάχυτης εγκαρδιότητας, δυναμικού ταλέντου και απελπιστικής ανημποριάς, που «παρασυρόταν μια ζωή από το ταμπεραμέντο της σαν γαντζωμένη πάνω στη ράχη ενός αφηνιασμένου δράκου».

Lee Miller
Χωρίς τίτλο, Παρίσι, 1931. © 2023 Lee Miller Archives, England. All rights reserved. www.leemiller.co.uk
Χωρίς τίτλο, Παρίσι, 1931.

H Kate Winslet κλείνει τον πρόλογό της ανάλογα: «Αυτή η φωτογράφος-συγγραφέας-δημοσιογράφος έκανε ό,τι έκανε με αγάπη, πάθος και θάρρος, και αποτελεί έμπνευση για το τι μπορείς να πετύχεις και τι μπορείς να αντέξεις, αν τολμήσεις να πάρεις τη ζωή στα χέρια σου και να τη ζήσεις με όλη σου τη δύναμη. Η κληρονομιά της είναι σπουδαία».

Kate Winslet
H Kate Winslet ως Lee Miller, σε σκηνή της ταινίας. Δίπλα της, ο Andy Samberg ως David Scherman. Kimberley French/©Sky UK Ltd
H Kate Winslet ως Lee Miller, σε σκηνή της ταινίας. Δίπλα της, ο Andy Samberg ως David Scherman.

Η θυελλώδης ζωή της Lee Miller

Γεννημένη το 1907 στην πολιτεία της Νέας Υόρκης, η Lee Miller έπεσε στα επτά της θύμα βιασμού. Ο ψυχίατρος που κλήθηκε να τη βοηθήσει αποφάνθηκε ότι έπρεπε να θεωρήσει το σεξ ως μια σωματική διεργασία χωρίς ιδιαίτερες προεκτάσεις, εμπνέοντάς της μια συμπεριφορά ενάντια στα ήθη της εποχής.

Καλλονή πλέον στα είκοσί της, μετά από σπουδές φωτισμού, ενδυματολογίας και σκηνογραφίας στο Παρίσι επέστρεψε στη Νέα Υόρκη, όπου  ο «θρύλος» θέλει τον ίδιο τον Condé Nast –ιδρυτή του επώνυμου εκδοτικού οίκου– να τη σώζει στο δρόμο από ατύχημα και να τη χρίζει μοντέλο της Vogue.

Lee Miller
«Limbering up for the big push», φωτογραφία της Lee MIller για τη Vogue, 1942. © 2023 Lee Miller Archives, England. All rights reserved. www.leemiller.co.uk
«Limbering up for the big push», φωτογραφία της Lee MIller για τη Vogue, 1942.

Το 1929, η Lee Miller πηγαίνει πάλι στο Παρίσι, όπου για τρία χρόνια ζει στο πλευρό του Man Ray, ως μαθήτρια, μούσα και ερωμένη του. Παράλληλα δημιουργεί το δικό της φωτογραφικό στούντιο, αναλαμβάνοντας δουλειές για ονόματα της μόδας όπως η Chanel και η Schiaparelli.

φωτογραφία μόδας
Φωτογραφία μόδας για τη Vogue, 1939. © 2023 Lee Miller Archives, England. All rights reserved. www.leemiller.co.uk
Φωτογραφία μόδας για τη Vogue, 1939.

Το ’32 γυρίζει στην Αμερική και δυο χρόνια μετά παντρεύεται έναν ευκατάστατο Αιγύπτιο επιχειρηματία και εγκαθίσταται στο Κάιρο. Η φωτογραφία γίνεται χόμπι για τα ταξίδια της, σε κάποιο από τα οποία γνωρίζει τον σουρεαλιστή Roland Penrose, σύντροφό της από το 1939.

Αίγυπτος
Φωτογραφία από την Αίγυπτο, 1937. © 2023 Lee Miller Archives, England. All rights reserved. www.leemiller.co.uk
Φωτογραφία από την Αίγυπτο, 1937.

Μια γυναίκα στον Δεύτερο Παγκόσμιο

Το ξέσπασμα του πολέμου βρίσκει τη Lee Miller στο Λονδίνο, μόνιμη φωτογράφο αλλά και πολεμική ανταποκρίτρια της βρετανικής Vogue. Μετά από επίμονες προσπάθειες, το 1942 παίρνει δημοσιογραφική διαπίστευση από τον αμερικανικό στρατό και φεύγει για τα μέτωπα, όπου με το φακό και την πένα της καταγράφει για λογαριασμό του περιοδικού συγκλονιστικά ντοκουμέντα – μεταξύ άλλων τις θηριωδίες στα στρατόπεδα συγκέντρωσης.

Συνοδοιπόρος της ο φωτογράφος του Life, David E. Schermann, που διετέλεσε για μεγάλο διάστημα το «τρίτο πρόσωπο» στη μόνιμη σχέση της.

H Μάργκαρετ Μπουρκ-Γουάιτ, 97η Ομάδα Βομβαρδισμού, 8η Διοίκηση Βομβαρδιστικών, Αγγλία 1942. © 2023 Lee Miller Archives, England. All rights reserved. www.leemiller.co.uk
H Μάργκαρετ Μπουρκ-Γουάιτ, 97η Ομάδα Βομβαρδισμού, 8η Διοίκηση Βομβαρδιστικών, Πόλμπρουκ, Αγγλία 1942.

Μαζί τράβηξαν την εμβληματική φωτογραφία στην οποία η Lee Miller πλένεται στην μπανιέρα του διαμερίσματος του Χίτλερ στο Μόναχο. Το ανακάλυψαν στρατιώτες της 45ης μεραρχίας των συμμαχικών δυνάμεων τον Απρίλιο του 1945, πριν γνωστοποιηθεί η αυτοκτονία του «Φύρερ», ενώ η Miller και ο Schermann βρέθηκαν εκεί μια μέρα αφότου έγιναν μάρτυρες της θηριωδίας στο Νταχάου.

Lee Miller
Μπότα και πυρομαχικά, Σαιν-Μαλό, 1944. © 2023 Lee Miller Archives, England. All rights reserved. www.leemiller.co.uk
Μπότα και πυρομαχικά, Σαιν-Μαλό, 1944.

Η Kate Winslet αναπαριστά τη σκηνή αυτή στην ταινία και σχολιάζει χαρακτηριστικά για τη Lee Miller: «Βλέπουμε εδώ την επιτομή του ποια ήταν πραγματικά. Τολμηρή, αποφασιστική και ειλικρινής. Έπαιρνε αποφάσεις (ακόμα και βιαστικές) με τους δικούς της όρους. Μια πρόσθετη δύναμη αυτής της φωτογραφίας, για μένα, είναι ότι είναι ξεκάθαρα ανθρώπινη. Φανταστείτε την ανακούφιση να κάνεις ένα ζεστό μπάνιο μετά από μήνες με βρώμικα ρούχα. Ακόμα και η πιο εμβληματική εικόνα φαίνεται να είναι ένα πράγμα, αλλά μπορεί στην πραγματικότητα να είναι κι άλλα – όπως η ίδια η Lee».

Η Lee Miller μετά τον πόλεμο

Μετά την απελευθέρωση, η Lee Miller δεν ήταν πια ίδια. Η απρόσμενη εγκυμοσύνη και ο γάμος της με τον Penrose, το ’47, σηματοδοτούν την αρχή της απόσυρσής της από την ενεργό δράση.

Lee Miller
«Piano by Broadwood», Λονδίνο, 1940. © 2023 Lee Miller Archives, England. All rights reserved. www.leemiller.co.uk
«Piano by Broadwood», Λονδίνο, 1940.

«Όταν βλέπουμε τις μεταπολεμικές δουλειές της Lee, παρατηρούμε ότι η σουρεαλιστική της ματιά είναι σχεδόν τελείως απούσα», σημειώνει στο «Lee Miller: Photographs» ο Antony Penrose.

Lee MIller
Ανάκριση Γαλλίδας, της οποίας ξύρισαν το κεφάλι, επειδή συνεργαζόταν με Γερμανούς. Γαλλία, 1944. © 2023 Lee Miller Archives, England. All rights reserved. www.leemiller.co.uk
Ανάκριση Γαλλίδας της οποίας ξύρισαν το κεφάλι, επειδή συνεργαζόταν με Γερμανούς. Γαλλία, 1944.

«Ήταν η φρίκη στο Νταχάου που κατέστρεψε την αντιληπτική της δύναμη; Ήταν που είδε ένα μωρό να πεθαίνει σε νοσοκομείο της Βιέννης –επειδή μαυραγορίτες είχαν κλέψει όλα τα φάρμακα– αυτό που σκότωσε την ευρηματικότητά της; Κάτι συνέβη στην ψυχή της Lee, που κατέστρεψε τη δυνατότητά της να “ανακαλύπτει” τις εικόνες που απαθανάτιζε. Χωρίς αμφιβολία, υπέφερε δραματικά από μετατραυματικό σύνδρομο και μετά από επιλόχειο κατάθλιψη, όταν γεννήθηκα εγώ».

Lee Miller
Το λεύκωμα είναι διαθέσιμο στα αγγλικά από τα Public.

Με την οικογένεια να έχει εγκατασταθεί στο Ανατολικό Έσεξ, περίπου 70 χιλιόμετρα από το Λονδίνο, ο γιος της γνώρισε μια γυναίκα που ενδιαφερόταν κυρίως για τη μαγειρική, που είχε συναισθηματικές μεταπτώσεις και κατάθλιψη, ενώ φλέρταρε με τον αλκοολισμό μέχρι που πέθανε στα 70 της, από καρκίνο του πνεύμονα. Ήταν μόνο τα ασπρόμαυρα αρνητικά της που διατήρησαν αλώβητη τη λάμψη τους, συστήνοντας τελικά στον Antony Penrose κάτι από αυτή τη γυναίκα-θύελλα.

SLOW MONDAY NEWSLETTER

Θέλεις να αλλάξεις τη ζωή σου; Μπες στη λογική του NOW. SLOW. FLOW.
Κάθε Δευτέρα θα βρίσκεις στο inbox σου ό,τι αξίζει να ανακαλύψεις.