Η ΑΥΤΟΔΙΔΑΚΤΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΣ ΠΟΥ ΒΓΑΖΕΙ ΕΝΤΥΠΩΣΙΑΚΑ ΑΥΤΟΠΟΡΤΡΕΤΑ
Σπούδασε νηπιαγωγός αλλά την κέρδισε η φωτογραφία. Εμπνέεται από τα πάντα γύρω της, αλλά μούσα της είναι ο ίδιος της ο εαυτός. Ο λόγος για τη Φωτεινή Ζαγλάρα, την Ελληνίδα φωτογράφο που διακρίθηκε στα Sony World Photography Awards 2022.
Με ένα ατμοσφαιρικό self-portrait, η Φωτεινή Ζαγλάρα αναδείχθηκε νικήτρια σε εθνικό επίπεδο στα Sony World Photography Awards 2022. «Είναι πολύ σημαντική η συγκεκριμένη διάκριση γιατί αναγνωρίστηκε η δουλειά μου μέσα από τον μεγαλύτερο διαγωνισμό φωτογραφίας σε όλο τον κόσμο», λέει η ίδια στο OW.
Μαθαίνοντας περισσότερα για εκείνη, δύο πράγματα προκαλούν ιδιαίτερη εντύπωση: ότι είναι αυτοδίδακτη στη φωτογραφία και ότι βρίσκεται ταυτόχρονα όχι μόνο πίσω από τον φακό της αλλά και μπροστά από αυτόν, αφού όλες της οι λήψεις είναι αυτοπορτρέτα.
Η Φωτεινή μάς διηγήθηκε πώς ο δρόμος της την οδήγησε στη φωτογραφία και μοιράστηκε μαζί μας τις σκέψεις και τα συναισθήματά της μετά από μια τέτοια διάκριση. «Η φωτογραφία με έχει διδάξει πολλά, ειδικότερα για τον εαυτό μου», λέει χαρακτηριστικά. «Με έχει φέρει αντιμέτωπη με κάποιους φόβους μου, με βοήθησε να επικεντρώνομαι στο τώρα. Είναι η συνοδοιπόρος μου σε αυτή τη ζωή και την ακολουθώ με κλειστά μάτια».
– Πώς ξεκίνησε η ενασχόλησή σου με τη φωτογραφία και ο πειραματισμός με τα αυτοπορτρέτα;
Η ενασχόλησή μου με τη φωτογραφία ξεκίνησε όταν πέρασα στο πανεπιστήμιο και μετακόμισα στα Ιωάννινα. Επειδή είμαι αρκετά εσωστρεφής, περνούσα αρκετές ώρες με τη φωτογραφική μηχανή –δώρο που μου έκαναν οι γονείς μου– και με το να πειραματίζομαι στο Photoshop. Κάποια στιγμή, αποφάσισα να ανεβάσω δουλειά μου σε ένα φωτογραφικό site, το Flickr. Εκεί ανακάλυψα τη Rosie Hardy, μια αυτοδίδακτη φωτογράφο που ειδικεύεται στα αυτοπορτρέτα, και πραγματικά μαγεύτηκα από την δουλειά της. Κάπως έτσι ξεκίνησα να βγάζω κι εγώ.
– Τι ήταν αυτό που σε γοήτευσε και αποφάσισες να εστιάσεις στα αυτοπορτρέτα;
Δύο ήταν τα πράγματα που με γοήτευσαν όταν ξεκίνησα: Το πρώτο ήταν ότι είχα βρει έναν τρόπο να εκφραστώ, μιας και τότε ήταν μια από τις πιο δύσκολες περιόδους της ζωής μου. Κάθε φορά που ολοκλήρωνα ένα αυτοπορτρέτο ήταν σαν να είχε φύγει ένα βάρος από πάνω μου. Το δεύτερο ήταν ότι μέσα από την διαδικασία αυτή ανακάλυπτα πράγματα για τον εαυτό μου.
– Από πού αντλείς έμπνευση;
Θα φανώ γραφική, αλλά όλα γύρω μας μπορούν να μας εμπνεύσουν. Από μια συζήτηση, μια βόλτα μέχρι και ένα τραγούδι, αρκεί να έχουμε τα μάτια μας ανοιχτά.
– Ποια είναι η μεγαλύτερη πρόκληση του να φωτογραφίζεις τον εαυτό σου;
Από τεχνική άποψη είναι το focus, η εστίαση, δηλαδή να μην βγαίνουν θολές οι φωτογραφίες, κάτι που με πρακτική μπορείς να το μάθεις. Αυτό που αποτελεί πρόκληση για μένα είναι να βρω την ισορροπία μέσα σε όλη αυτή τη διαδικασία και από την πλευρά της «σκηνοθέτιδας» και από την πλευρά της «πρωταγωνίστριας». Οι ιστορίες που αφηγούμαι κατά κύριο λόγο έχουν ως αντικείμενο την ταυτότητα, δηλαδή τι σημαίνει να είσαι άνθρωπος, γυναίκα, και όχι τι σημαίνει να είσαι εγώ.
– Ποιο είναι το πιο έντονο συναίσθημα που βιώνεις τη στιγμή του «κλικ»;
Καθ’ όλη τη διάρκεια της φωτογράφισης είμαι πλήρως απορροφημένη και θέλω τα πάντα να γίνουν όπως τα έχω σχεδιάσει στο μυαλό μου, οπότε δεν παρατηρώ το συναίσθημά μου. Αλλά μπορώ να σου περιγράψω τα συναισθήματα που βιώνω όταν ολοκληρώνεται μια φωτογράφιση. Νιώθω χαρά, ικανοποίηση και ένα είδος ανακούφισης, γιατί αυτό που είχα στο μυαλό μου το έφερα με τον δικό μου τρόπο στην πραγματικότητα.
– Ποιο είναι το μήνυμα που θέλεις να μοιραστείς μέσα από τη δουλειά σου;
Δεν θέλω να περάσω κάποιο συγκεκριμένο μήνυμα, ούτε να καθοδηγήσω τον θεατή. Αντίθετα, θέλω να τον αφήσω ελεύθερο να βγάλει τα δικά του συμπεράσματα. Αυτός είναι και ο λόγος που απουσιάζει η περιγραφή από τις περισσότερες φωτογραφίες μου.
– Πώς θα περιέγραφες το προσωπικό σου φωτογραφικό ύφος;
Δεν θα έλεγα πως έχει μια συγκεκριμένη περιγραφή. Είμαι σε μια φάση που πειραματίζομαι αρκετά οπότε είναι μια «διαδικασία σε εξέλιξη».
– Η διάκριση, εκτός από μεγάλη προβολή, θα φέρει και την έκθεση της βραβευμένης φωτογραφίας σου στο Somerset House στο Λονδίνο. Πώς σε κάνει να νιώθεις αυτό τη δεδομένη στιγμή;
Δεν νομίζω ότι το έχω συνειδητοποιήσει ακόμα όλο αυτό που έχει συμβεί και, πραγματικά, αν το επιτρέψει η όλη κατάσταση, θα ήθελα πολύ να πάω στην έκθεση. Είναι πολύ σημαντική η συγκεκριμένη διάκριση γιατί αναγνωρίστηκε η δουλειά μου μέσα από τον μεγαλύτερο διαγωνισμό φωτογραφίας σε όλο τον κόσμο.
– Πέρα από τα πορτρέτα του εαυτού σου, υπάρχει κάποιο άλλο άτομο που θα ήθελες να φωτογραφίσεις ή κάποιο άλλο είδος με το οποίο θα ήθελες να καταπιαστείς;
Επειδή αγαπώ πολύ το θέατρο και πηγαίνω συχνά να παρακολουθήσω παραστάσεις, θα ήθελα να φωτογραφίσω την Μαρία Ναυπλιώτου. Τα τελευταία χρόνια παρακολουθώ την πορεία της και θα ήθελα να δημιουργήσω μια φωτογραφική ιστορία με εκείνη ως πρωταγωνίστρια.
– Ποιο είναι το πιο σημαντικό πράγμα που έχεις μάθει όλα αυτά τα χρόνια ενασχόλησης με τη φωτογραφία;
Η φωτογραφία με έχει διδάξει πολλά και ειδικότερα για τον εαυτό μου, με έχει φέρει αντιμέτωπη με κάποιους φόβους μου, με βοήθησε να επικεντρώνομαι στο τώρα. Είναι η συνοδοιπόρος μου σε αυτή τη ζωή και την ακολουθώ με κλειστά μάτια.
– Τι θα συμβούλευες κάποιον που θέλει να ασχοληθεί με τη φωτογραφία αυτοπορτρέτων;
Για αρχή, πιστεύω ότι η πρακτική και ο πειραματισμός είναι τα «εργαλεία» που χρειάζεται κάποιος/α που θέλει να ασχοληθεί με τα αυτοπορτρέτα.
– Ποια είναι τα μελλοντικά σου σχέδια;
Με όλη αυτή την κατάσταση με τον κορονοϊό, αποφεύγω να κάνω μακροπρόθεσμα σχέδια. Προς το παρόν, θέλω να τελειώσω μια σειρά φωτογραφιών που δουλεύω τους τελευταίους μήνες και ανυπομονώ για τις εκθέσεις στις οποίες θα πάρω μέρος στη Νέα Υόρκη, το Λονδίνο, και το Βερολίνο.