ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΟΥΧΤΑΡΙΔΗΣ: «ΕΙΜΑΣΤΕ ΤΟΣΟ ΕΥΑΛΩΤΟΙ ΟΣΟ ΤΟ ΠΙΟ ΕΥΑΙΣΘΗΤΟ ΛΟΥΛΟΥΔΙ»

Ο διευθυντής του Pepper 96,6 και μουσικός παραγωγός Γιώργος Μουχταρίδης μάς μιλά για μουσική, ραδιόφωνο, αλλά κυρίως για την καθημερινότητά του.

Από φανατικός μουσικόφιλος, ο Γιώργος Μουχταρίδης κέρδισε τη θέση του δημοσιογράφου στο αγαπημένο του περιοδικό Ήχος & Hi Fi και από εκεί πέρασε στα ραδιόφωνα ως μουσικός παραγωγός. Ξεκινώντας το 1987 από το Τέταρτο Πρόγραμμα της ελληνικής ραδιοφωνίας και την εκπομπή «Ραδιοσυννεφούλα», οδηγήθηκε το 2011 στην δημιουργία ενός από τους αγαπημένους μου μουσικούς σταθμούς, του Pepper 96,6. Σήμερα, τον συναντάμε και σε ρόλο παρουσιαστή, στην εκπομπή της ΕΡΤ «Μικρά βιβλία μεγάλες ιδέες».

Είναι από τις φωνές που ήθελα να γνωρίσω από κοντά και επιτέλους είχα την ευκαιρία. Με φιλοξένησε στο στούντιο του σταθμού, ψηλά στο Μαρούσι, αφού με περίμενε υπομονετικά όση ώρα γυρνούσα χαμένη με το αυτοκίνητο, γιατί είχα βάλει λάθος προορισμό στο GPS.

Η καθημερινότητα γύρω από τη μουσική

– Ο Pepper είναι ένας σταθμός για όλες τις ηλικίες. Πώς νιώθεις για την αποδοχή αυτή;

Θα απαντήσω με τα λόγια του Διονύση Σαββόπουλου: «Σε αυτή την ηλικία ή μιλάς της κάθε γενιάς ξεχωριστά ή κλείνεις και σχολάς». Που σημαίνει ότι η μεγαλύτερη χαρά που μπορεί να έχει κανείς είναι να βρίσκει ανταπόκριση σε διαφορετικές γενιές και σε διαφορετικούς ανθρώπους.

Ο Pepper 96,6 είναι ένας σταθμός που τον ακούν άνθρωποι από 20 έως 60 χρονών. Νιώθω ένα ευχάριστο ξάφνιασμα και μεγάλη τιμή για αυτό.

– Θα μπορούσες να ασχοληθείς με κάτι άλλο, πέρα από τη μουσική;

Είναι λίγο αργά για να το ανακαλύψω, αλλά όσες φορές με θυμάμαι να δοκιμάζω κάτι άλλο πέραν της μουσικής, δεν ήμουν –στην καλύτερη περίπτωση– ευχαριστημένος και –στην χειρότερη– ευτυχισμένος. Θεωρώ τον εαυτό μου πολύ τυχερό που βρήκα τον τρόπο να είμαι μέσα στη μουσική.

– Τρεις Έλληνες και τρεις ξένοι μουσικοί που δεν φεύγουν από τη δισκοθήκη σου;

Παύλος Παυλίδης, Νίκος Πορτοκάλογλου, Αλκίνοος Ιωαννίδης. Θέλω να παρακολουθώ ακόμη και σήμερα τη δουλειά τους! David Byrne, Nick Cave, Florence & the Machine. Και δεκάδες ακόμη διεθνείς καλλιτέχνες που ανυπομονώ να ακούσω νέα τους δουλειά.

Ο κοινωνικός ρόλος ενός μουσικού σταθμού

– Μπορεί ένας μουσικός σταθμός να γίνει ενεργό μέλος μιας κοινωνίας πολιτών; Έχει ένας τέτοιος σταθμός και κοινωνικές υποχρεώσεις;

Ένας μουσικός σταθμός είναι εύκολο να γίνει ενεργό μέλος μιας κοινωνίας πολιτών, αφού έχει την καλή έξωθεν μαρτυρία ότι δεν παίρνει συγκεκριμένη θέση στην πολιτική. Κάτι που στην Ελλάδα έχει και μια χροιά λίγο αρνητική και βαριά.

Όσο για κοινωνικές υποχρεώσεις; Δεν ξέρω αν έχει. Μεγάλωσα, πάντως, σε μια εποχή που η μουσική έπαιζε μεγάλο ρόλο στην κοινωνία και θεωρώ ότι επιτάχυνε κοινωνικές και πολιτικές εξελίξεις σε ολόκληρο τον κόσμο. Νιώθω ότι η μουσική ή τουλάχιστον ένα κομμάτι της κουβαλάει μια τέτοια πλευρά. Επομένως, μια μουσική εκπομπή μπορεί να απηχεί και να αποτυπώνει κοινωνικές ανησυχίες, ιδιαίτερα σήμερα που οι προκλήσεις είναι πολλές και μεγάλες και που τόσο οι νέες γενιές όσο και οι παλιότερες αναζητούν και από εμάς, τις φωνές που ακούν καθημερινά και αγαπούν, στοιχειώδη ενσυναίσθηση.

ΜΙΑ ΜΟΥΣΙΚΗ ΕΚΠΟΜΠΗ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΑΠΗΧΕΙ ΚΑΙ ΝΑ ΑΠΟΤΥΠΩΝΕΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΑΝΗΣΥΧΙΕΣ, ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΣΗΜΕΡΑ.

Για μένα είναι ταιριαστό ένας μουσικός ραδιοφωνικός σταθμός να δείχνει τις κοινωνικές του ευαισθησίες μαζί με τις μουσικές του ανησυχίες. Η εποχή μας μας δίνει πολλές επιλογές, είτε μέσω της υποστήριξης κοινωνικών ομάδων είτε μέσω της συνεργασίας με φορείς που δημιουργούν πρότυπα ισχυρά στην κοινωνία.

– Τι πιστεύεις ως Γιώργος Μουχταρίδης, έχει τη δύναμη η μουσική να αλλάξει τον κόσμο είτε προς το καλύτερο είτε προς το χειρότερο;

Υπάρχουν δύο διαφορετικές απαντήσεις στο ερώτημα αυτό, από δύο μουσικούς, περίπου της ίδιας γενιάς. Η μία λέει «music can’t change the world» και έρχεται από τον Bob Geldof. Η άλλη λέει «music can change the world, because it can change people» και προέρχεται από τον Bono.

Η αλήθεια είναι ότι η μουσική δοκίμασε να αλλάξει τον κόσμο γύρω στο 1966-1968. Έφτασε πολύ κοντά στο να το πετύχει, αλλά δεν τα κατάφερε. Την επόμενη δεκαετία, η μουσική έγινε πιο σκληρή, πιο κυνική, πιο ατομιστική και αντικοινωνική, με αιχμή του δόρατος το punk. Όταν και το punk δεν κατάφερε να «αλλάξει» τον κόσμο, φτάσαμε σε μια εποχή που η μουσική έγινε πιο αδιάφορη στα κοινωνικά ρεύματα ή τουλάχιστον δεν ενέπνευσε ρεύματα πιο μαζικά. Η μουσική, ιδιαίτερα το rock, για πολλά χρόνια δεν διαπνέεται από τα ιδεαλιστικά χαρακτηριστικά της δεκαετίας του ’60. Μια αναλαμπή της ιδεαλιστικής πλευράς της ζήσαμε με την ethnic και τη world μουσική το ’90 και λίγο το 2000.

Ακόμα, όμως, και αν δεν κατάφερε να αλλάξει τον κόσμο, η μουσική κατάφερε να βάλει τον πήχη ψηλά. Αποτέλεσμα; Ακόμα και σήμερα έχουμε την ανάμνηση της μουσικής που έφτασε πολύ κοντά στην πηγή.

Ο Γιώργος Μουχταρίδης των τηλεοπτικών πλατό

– Ποια η σχέση σου με την ανάγνωση;

Η μουσική έχει παίξει πολύ μεγάλο ρόλο στη ζωή μου. Είναι αυτό που λέμε η πηγή των περισσότερων πραγμάτων που γνωρίζω και επιλέγω να αγαπώ. Όμως και το βιβλίο ήταν και είναι ένας αξιόπιστος σύντροφος.

Η εποχή μας έχει ένα χαρακτηριστικό: αρκετές από τις τέχνες, όπως π.χ. η μουσική και ο κινηματογράφος, έχουν κάνει ένα μεγάλο δημιουργικό κύκλο και σήμερα «ξεκουράζονται». Στα βιβλία, όμως, εξακολουθώ να βρίσκω σκέψεις, θέματα και τρόπο γραφής που μου προκαλούν συγκίνηση και έξαψη, την έξαψη της δημιουργίας.

– Σε βρίσκουμε και στον ρόλο παρουσιαστή-συνομιλητή στην εκπομπή «Μικρά βιβλία μεγάλες ιδέες». Γιατί θέλησες να κάνεις μια τέτοια εκπομπή;

Εδώ και πάρα πολλά χρόνια, τουλάχιστον 5-6, έχω ξεκινήσει να διαβάζω περισσότερο βιβλία non fiction, βιβλία εκλαϊκευμένης επιστήμης. Η ιδέα πίσω από την εκπομπή μας είναι να διαβάσουμε τα σημαντικότερα βιβλία αυτού του είδους, είτε παλιότερα είτε σύγχρονα, και να συζητήσουμε τις βασικές τους ιδέες. Με χιούμορ και ζωηρό πνεύμα, όπως θα έκανε μια παρέα φίλων που βρίσκονται στο σαλόνι ενός σπιτιού με ένα καλό μπουκάλι κρασί.

Καταπιανόμαστε με βιβλία που θέτουν ερωτήματα μικρά και μεγάλα, σύγχρονα και διαχρονικά, που προσπαθούν να δώσουν κάποιες απαντήσεις, να εξορθολογίσουν τον κόσμο που ζούμε και να προαναγγείλουν τον κόσμο που έρχεται. Τεχνητή νοημοσύνη, τεχνολογία, δημοκρατία, πανδημίες, λαϊκισμός, κοινωνικές ανισότητες, αλγόριθμοι, ιστορία, βιολογία, θρησκείες και φιλοσοφικά ρεύματα, όλα είναι μέσα στη θεματολογία της εκπομπής.

Τα «Μικρά βιβλία μεγάλες ιδέες» προέκυψαν στην ουσία μέσα από μια προσωπική μου ανάγκη εξορθολογισμού καταστάσεων που βιώνουμε τα τελευταία χρόνια. Είναι σημαντικό για μένα να γνωρίζω πράγματα για όσα επηρεάζουν τη ζωή μου.

Περί σωματικής και ψυχικής ευεξίας

– Με αφορμή τα όσα βιώνουμε τα τελευταία δύο χρόνια, ποιος είναι ο μεγαλύτερος φόβος σου;

Νομίζω ότι τα θέματα υγείας είναι αυτά που μας φοβίζουν περισσότερο, γιατί καταλαβαίνουμε ότι είναι πράγματα που δεν μπορούμε να ελέγξουμε. Φάνηκε άλλωστε ξεκάθαρα με την πανδημία του κορονοϊού. Τα ζητήματα υγείας είναι αυτά που μας υπενθυμίζουν ότι δεν έχουμε κανέναν έλεγχο σε τίποτα, ότι είμαστε τόσο ευάλωτοι όσο το πιο ευαίσθητο και τρυφερό λουλούδι σε έναν αγρό.

– Θα απευθυνόσουν σε έναν επιστήμονα ψυχικής υγείας, για να διαχειριστείς τα άγχη σου;

Η αλήθεια είναι ότι στη γενιά μου, παρότι τελικά είχαμε πολλά προβλήματα να διαχειριστούμε, καταλήξαμε να τα κρύβουμε κάτω από το χαλί. Δεν ήταν κοινωνικά αποδεκτό να παραδέχεσαι ότι υπάρχουν πράγματα που δεν μπορείς να λύσεις μόνος σου, δεν ήταν και αρκετά «αρρενωπό».

Σήμερα, όμως, μου μοιάζει ενδιαφέρουσα η διαδικασία της ψυχοθεραπείας, το πώς μπορεί ένας ειδικός να ξεκλειδώσει κομμάτια της συμπεριφοράς σου και της μνήμης σου και να σε βοηθήσει να κατανοήσεις ποιος είσαι και γιατί λειτουργείς με τον όποιο τρόπο. Άρα, ναι, σήμερα θα πήγαινα σε κάποιον ειδικό.

– Με ποιον τρόπο φροντίζεις τον εαυτό σου;

Κολυμπάω σχεδόν όλο τον χρόνο. Χειμώνα - καλοκαίρι. Τόσο στη θάλασσα όσο και στο κολυμβητήριο. Είμαι τυχερός γιατί μένω στη Νέα Μάκρη, μια περιοχή όπου έχουμε θάλασσα και μπορώ να ξεφεύγω.

Μου αρέσει, επίσης, να πλένω πιάτα, είτε το πρωί για να βάλω τον εαυτό μου σε κατάσταση εγρήγορσης, είτε το βράδυ για να αδειάσει το μυαλό μου. Φαίνεται πως το νερό είναι το στοιχείο μου!

ΣΤΗ ΓΕΝΙΑ ΜΟΥ, ΑΝ ΚΑΙ ΕΙΧΑΜΕ ΠΟΛΛΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ, ΚΑΤΑΛΗΞΑΜΕ ΝΑ ΤΑ ΚΡΥΒΟΥΜΕ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΟ ΧΑΛΙ.

– Ποια είναι η σχέση σου με το περιβάλλον και την οικολογία;

Κάνω οικονομία στη χρήση του νερού και έχω αντικαταστήσει όλες τις λάμπες του σπιτιού με λαμπτήρες χαμηλής κατανάλωσης. Επίσης, φροντίζω να μην πετάω φαγητό και χρησιμοποιώ ό,τι έχει περισσέψει για να δημιουργήσω νέα πιάτα. Γενικά αποφεύγω την σπατάλη όσο μπορώ.

Φυσικά, ανακυκλώνω εδώ και πολλά χρόνια. Ενοχλούμαι, μάλιστα, όταν κάποιος αναιρεί την προσπάθεια που κάνω, πετώντας τα σκουπίδια του στον κάδο της ανακύκλωσης. Δεν με ενοχλεί που δεν κάνει ανακύκλωση, με ενοχλεί που ακυρώνει τον κόπο μου.

– Τι σημαίνει για σένα ευεξία;

Το να μπορείς να νιώθεις άνετα και καλά με τον εαυτό σου. Το να νιώθεις καλά ακόμα και με τη λύπη σου. Το να μπορείς να σηκώνεσαι και να συνεχίζεις μετά από κάθε σου «πέσιμο».

Οι σκέψεις του Γιώργου Μουχταρίδη για τις διαφορές γενεών και την πατριαρχία

– Υπάρχει κάτι που θα ήθελες να πεις στους ανθρώπους της γενιάς σου;

Θα ήθελα να μας πω να... ξεκολλήσουμε. Είμαστε μια γενιά που μεγάλωσε μέσα στη λογική του άσπρου και του μαύρου. Διχαστήκαμε και πολωθήκαμε σχεδόν σε όλα, στο ποδόσφαιρο, στην τέχνη, στη μουσική, στην πολιτική. Θεωρώ ότι είναι τεράστιο λάθος. Συνεχίζουμε, επίσης, να προσπαθούμε με τις ίδιες παλιές ιδέες να αναγνωρίσουμε και να λύσουμε σημερινά και αυριανά προβλήματα.

– Τι πιστεύεις για τη νέα γενιά;

Η νέα γενιά βλέπει τις πολλές αποχρώσεις που έχει ο κόσμος μας. Είναι η γενιά που παίρνει αυτό που λένε οι Άγγλοι «best of both worlds», γι’ αυτό και πιστεύω ότι θα βρει νέους τρόπους να αντιμετωπίσει παλιά και κυρίως καινούργια προβλήματα.

Είναι, επίσης, η γενιά της τεχνολογίας, που όταν ενοχλείται από κάτι το δείχνει μαζικά και έχει τη δυνατότητα να το καταργεί άμεσα. Δείχνει τις ευαισθησίες της, το κοινωνικό και πολιτικό της πρόσωπο, το ενδιαφέρον της για την οικολογία, για τη συμπερίληψη, για την έμφυλη βία και για την ανακολουθία λόγων και έργων. Μπορεί να μην αντιδρά συνέχεια, αλλά κάθε φορά που θα παρεμβαίνει, θα το κάνει απόλυτα και θα έχει αποτέλεσμα.

ΑΦΗΝΟΥΜΕ ΠΙΣΩ ΜΕ ΚΟΠΟ ΜΙΑ ΔΥΣΚΟΛΗ ΕΠΟΧΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ, ΟΠΟΥ Η ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΑ ΚΥΡΙΑΡΧΟΥΣΕ ΣΤΗ ΖΩΗ ΤΟΥΣ.

– Θεωρείς ότι κουβαλάς πατριαρχικά στερεότυπα;

Χάσαμε τον πατέρα μας σε μικρή ηλικία κι έτσι μεγάλωσα σε ένα σπίτι όπου δεν υπήρχε το βασικό ανδρικό πρότυπο. Ωστόσο, θεωρώ ότι είναι αδύνατον να μην κουβαλάω πρότυπα και στερεότυπα πατριαρχικά. Είναι τόσο μεγάλη η δύναμη της κοινωνίας που συνήθως επιβάλλεται.

Οι γυναίκες της ζωής μου προσπαθούν πολλές φορές να μου βαρέσουν καμπανάκι για συμπεριφορές που δεν είναι αποδεκτές. Είναι ένας συνεχής αγώνας να αποτινάξει κάνεις την αίσθηση της κυριαρχίας και της εξουσίας που έχει το ανδρικό φύλο πάνω στο γυναικείο. Στο τέλος της ημέρας, ελπίζεις να έχεις κάνει έστω και ένα μικρό βήμα.

– Ποιες οι σκέψεις σου για όσα συμβαίνουν με την έμφυλη βία, μιας και έχεις κόρες;

Νιώθω ότι βρισκόμαστε στο μεταίχμιο μιας εποχής που φεύγει και μιας άλλης που έρχεται. Στη διάρκεια της ιστορίας, κάθε φορά που συμβαίνει κάτι τέτοιο δεν γίνεται με εύκολο τρόπο. Οι άνθρωποι φοβόμαστε και τρομάζουμε με τις αλλαγές και φυσικά όσοι έχουμε προνόμια και εξουσίες που δεν θέλουμε να  εγκαταλείψουμε. Νομίζω ότι αφήνουμε πίσω με κόπο μια δύσκολη εποχή για τις γυναίκες, όπου η πατριαρχία κυριαρχούσε στη ζωή τους με απόλυτο τρόπο.

Μπαίνουμε σε μια εποχή που οι άντρες θα πρέπει να κοιτάξουν πολύ βαθιά μέσα τους, θα πρέπει να ακούσουν τις ανάγκες των συντρόφων τους, των κοριτσιών τους, των μητέρων τους και μετά από πολλά χρόνια να κάνουν αυτό που είναι σωστό, αυτό που θα κάνει καλό και σε εμάς τους ίδιους. Δεν έχουμε τίποτα να φοβηθούμε οι άντρες από τις αλλαγές αυτές που έρχονται στην οικογένεια και στην κοινωνία. Φυσικά, τρέμω στην ιδέα της έμφυλης βίας και το γεγονός ότι μπορεί κάποιο αγαπημένο μου πρόσωπο να την υποστεί.