ΓΙΑΤΙ Ο DAVID LYNCH ΚΑΝΕΙ ΔΙΑΛΟΓΙΣΜΟ ΚΑΙ «ΔΙΝΕΙ ΠΟΝΟ» ΣΤΙΣ ΤΑΙΝΙΕΣ ΤΟΥ;

Ο ταλαντούχος σκηνοθέτης David Lynch είναι γνωστός για τις σκοτεινές ταινίες του, όχι όμως για το σκοτάδι και το φως της ψυχής του. Τι τον οδηγησε στον διαλογισμό και γιατί οι δουλειές του εκφράζουν πόνο;

Για τον David Lynch δεν χρειάζονται συστάσεις. Το ονειρικό και υπερρεαλιστικό πέπλο της φιλμογραφίας του τον καθιστούν έναν από τους καλύτερους σκηνοθέτες όλων των εποχών. Μάλιστα, η εμφάνιση του όρου «Lynchian» στο Βρετανικό Λεξικό της Οξφόρδης το 2018, που αναφέρεται σε κάποιον ή κάτι που μιμείται το έργο του Lynch, είναι ίσως το μεγαλύτερο παράσημο της δουλειάς του.

Πολλές φορές έχω αναρωτηθεί τι εμπνέει το χαρισματικό μυαλό του κι αν οι σκέψεις του είναι τόσο σκοτεινές ή μυστηριώδεις όσο και οι ταινίες του. Αναζητώντας απαντήσεις, ανακάλυψα τη δική του περιπέτεια με την κατάθλιψη και τον θυμό, όπως επίσης το πώς και γιατί ο πόνος μετουσιώνεται σε ιδέα, αλλά και την αγάπη του για τον διαλογισμό. Πράγματα που ίσως δεν είναι ευρέως γνωστά.

Ο David Lynch διαλογίζεται

Ο David Lynch ξεκίνησε να ασκείται στον διαλογισμό στα μέσα της δεκαετίας του 1970. Όπως έχει πει σε συνέντευξή του στο διαδικτυακό The Talks τον γοήτευσε η ιδέα ότι ο άνθρωπος μπορεί να κερδίσει μια επιφοίτηση. «Είναι αδιανόητο να ακούς ότι ο άνθρωπος χρησιμοποιεί μόνο το 5% ή το 10% των δυνατοτήτων του εγκεφάλου του. Τι γίνεται με το υπόλοιπο 90%; Πώς θα μπορούσαμε να κερδίσουμε τα μέγιστα από αυτό;».

AP Photo/Evan Agostini

»Ακούω πολλούς να λένε ότι ο διαλογισμός μοιάζει με τρέξιμο ή με μια όμορφη ηλιοθεραπεία στην παραλία. Αυτό δείχνει μια παρανόηση σχετικά με το τι είναι ο διαλογισμός. Ο διαλογισμός είναι ένας τρόπος να πάμε μέσα μας, μέχρι το βαθύτερο επίπεδο της ζωής, την υπέρβαση, το απόλυτο, το σύνολο και την πραγματικότητα, και να το βιώσουμε αυτό. Ο άνθρωπος είναι φτιαγμένος γι' αυτό».

Πώς τον βοήθησε ο διαλογισμός στη διαχείριση του θυμού

Πρακτικά ο διαλογισμός τον βοήθησε να διαχειριστεί τον θυμό του. Έχει μάλιστα παραδεχτεί πως ο ίδιος ξεσπούσε τον θυμό του στην πρώτη του γυναίκα - έχει παντρευτεί 4 φορές.

«Πολλοί άνθρωποι έχουν θυμό και ήμουν ένας από αυτούς. Οι άνθρωποι ξεσπούν τον θυμό τους σε ορισμένους ανθρώπους οι οποίοι δεν τους στριμώχνουν. Εγώ το έκανα με την πρώτη μου γυναίκα. Τελικά, άρχισα να κάνω διαλογισμό. Δύο εβδομάδες αργότερα ήρθε και μου είπε: ''Τι συμβαίνει; Πού πήγε όλος αυτός ο θυμός που είχες;''. Δεν τον εισέπραττε πια. Πολλές φορές, όταν οι άνθρωποι αρχίζουν να διαλογίζονται, δεν βλέπουν οι ίδιοι την αλλαγή, αλλά την παρατηρούν οι οικείοι τους».

Διαλογισμός και έμπνευση

Ο ίδιος όμως πιστεύει ότι ο διαλογισμός μπορεί να έδωσε μια ώθηση και στον τρόπο που δημιουργεί. «Όταν αρχίσεις να κάνεις διαλογισμό, μπορεί να συλλάβεις ιδέες σε βαθύτερο επίπεδο. Ίσως επειδή διευρύνεται η διαίσθηση και η διαίσθηση είναι το Νο1 εργαλείο για έναν καλλιτέχνη, διότι συνδυάζει συναίσθημα και σκέψη».

»Η απόλαυση της εργασίας αυξάνεται, η απόλαυση των πάντων αυξάνεται. Οι ιδέες ρέουν και έχεις την αίσθηση ότι μπορείς να το κάνεις. Η ζωή είναι μια ταινία 24 ώρες το 24ωρο, 7 ημέρες την εβδομάδα. Υπάρχουν δισεκατομμύρια ιδέες που κολυμπούν τριγύρω, απλά πρέπει να τις πιάσεις».

AP Photo/Antonio Calanni

Τι είναι, άραγε, οι ιδέες και πώς φτάνουν σε εκείνον; «Οι ιδέες είναι μια τεράστια, τεράστια ευλογία. Είναι αυτό που προσπαθείς να πιάσεις, μια ιδέα που ερωτεύεσαι. Κάθε φορά που κάνω μια ταινία η οποία δεν είναι από ένα βιβλίο ή το σενάριο κάποιου άλλου, συμβαίνει με τον ίδιο τρόπο. Το όλο θέμα δεν μου έρχεται αμέσως. Θραύσματα ιδεών φτάνουν σε μένα και σιγά σιγά διαμορφώνονται σε ένα σενάριο».

Γιατί οι ταινίες του David Lynch είναι σκοτεινές

«Υπάρχει ένα ρητό: Ο κόσμος είναι όπως είσαι. Μπορείς να φορέσεις σκούρα, βρώμικα γυαλιά και μέσα από αυτά να βλέπεις τον κόσμο. Ή βουτάς μέσα σου και βιώνεις τον ωκεανό της ευδαιμονίας, της δημιουργικότητας, της ευφυΐας και αρχίζεις να φοράς ροζ γυαλιά. Και τώρα, αυτός γίνεται ο κόσμος σου» έχει αναφέρει.

Παράξενο πάντως γιατί οι ταινίες του μοιάζει να είναι... σκούρες. «Αν η αρχή μιας ταινίας είναι ήρεμη και ειρηνική, η μέση επίσης και το τέλος το ίδιο, τι είδους ιστορία είναι αυτή; Χρειάζεσαι αντίθεση και σύγκρουση για να πεις μια ιστορία. Οι ιστορίες πρέπει να έχουν σκοτάδι και φως, αναταραχή, όλα αυτά τα πράγματα. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι ο σκηνοθέτης πρέπει να υποφέρει για να δείξει τον πόνο. Οι ιστορίες πρέπει να περιέχουν τον πόνο, όχι όμως και οι άνθρωποι που τις δημιουργούν».