ΓΙΑΝΝΗΣ ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ: «ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΕΙΜΑΣΤΕ ΘΕΟΤΡΕΛΟ ΕΙΔΟΣ, ΓΙ’ ΑΥΤΟ ΕΠΙΚΡΑΤΗΣΑΜΕ»

Ο χορευτής Γιάννης Νικολαΐδης μιλά στο OW για την παράσταση «Amazing», που διερωτάται γιατί εμείς οι άνθρωποι είμαστε ικανοί από τη μια για τα σπουδαιότερα κι από την άλλη για τα χειρότερα.

«Βάλλεται κάθε ίχνος έννοιας του δικαίου σήμερα!» μου λέει ο χορευτής Γιάννης Νικολαΐδης σε κάποιο σημείο της συνέντευξης που κάναμε με αφορμή τη συμμετοχή του στο «Amazing». Μια παράσταση χορού βασισμένη σε ένα κρίσιμο ερώτημα: Πώς μπορούμε να είμαστε ταυτόχρονα ανθρωποφάγοι και δημιουργοί;

Το «Amazing» υπογράφουν η χορογράφος Ιωάννα Πορτόλου και η Ομάδα χορού Griffón Dance co, και μη φανταστείς τίποτα συμβατικό – το καταλαβαίνεις άλλωστε από τις φωτογραφίες. Φαντάσου ένα «ντελίριο αδρεναλίνης, έντονων εικόνων, αφηγήσεων και καταιγιστικής μουσικής».

«Πρόκειται για μια πραγματικά απαιτητική παράσταση, σε κάθε επίπεδο», λέει ο Γιάννης Νικολαΐδης. «Σωματικά, ερμηνευτικά και ψυχολογικά κατά την εκτέλεση, και διανοητικά στο στάδιο των προβών. Οι τελευταίες μάλιστα κράτησαν σχεδόν 6 μήνες, χρόνος πρωτοφανής για τα πλαίσια των παραγωγών που συνήθως δουλεύουμε. Έπεσε στην πραγματικότητα μέσα στην πανδημία, που ίσως ήταν και το μόνο χρήσιμο πράγμα που μας συνέβη εκείνη τη περίοδο!»

Ο Γιάννης Νικολαΐδης σε σκηνή από το «Amazing». Φωτογραφία: Εβίτα Σκουρλέτη

Μόνιμο μέλος της ομάδας Griffón Dance co, ο 46χρονος Γιάννης Νικολαΐδης είναι επίσης χορογράφος και δάσκαλος χορού. Η πρεμιέρα του «Amazing» έγινε στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου το 2022, προκαλώντας αίσθηση. Τώρα, επαναλαμβάνεται στο Θέατρο ΠΛΥΦΑ και ο Γιάννης Νικολαΐδης μας «ξεναγεί» σε αυτό το ατμοσφαιρικό –όσο και απόκοσμο– καμπαρέ.

– Το «Amazing» καταπιάνεται με το υπέροχο αλλά και το αυτοκαταστροφικό της ανθρώπινης φύσης. Τι σημαίνει για σένα αυτό το δίπολο;

Δυστυχώς μπορώ να είμαι και τα δύο ή, από μια άλλη πλευρά, θα έλεγα πως μέσα μου συνυπάρχουν. Τουλάχιστον μπορώ να τα διακρίνω και ίσως καταφέρνω να περνώ τον σωστό δρόμο, όχι με τη θρησκευτική έννοια αλλά αυτόν που με κάνει χρήσιμο άνθρωπο.

– Στις φωτογραφίες είναι σαν να βλέπουμε τα μέλη μιας φυλής ιθαγενών με στοιχεία που θυμίζουν ακόμα και καμπαρέ. Τι συνιστά αυτός ο περίεργος κόσμος;

Είναι περίεργος ο κόσμος που ζούμε. Τόσο περίεργος που συμπυκνώθηκε σε ένα ενδυματολογικό όργιο, το οποίο ήρθε να συμπληρώσει όλα αυτά που λέμε και χορεύουμε για να τον περιγράψουμε.

Εκτός από τον Γιάννη Νικολαΐδη, στο «Amazing» χορεύουν οι Ιωάννα Αποστόλου, Αλέξανδρος Λασκαράτος, Θεανώ Ξυδιά και Σταυρούλα Σιάμου. Φωτογραφία: Εβίτα Σκουρλέτη

Είμαστε τρελό είδος. Θεότρελο. Για αυτό πιστεύω επικρατήσαμε, τελικά. Ξέρω πως πολλοί ανθρωπολόγοι, κοινωνιολόγοι και βιολόγοι έχουν καλύτερες εξηγήσεις βέβαια, αλλά αν το απλοποιήσει κανείς, αυτό που μας έκανε να ξεχωρίσουμε είναι αυτή η πολύπλοκη ικανότητα μας να είμαστε ικανοί για όλα.

– Η παράσταση έχει ως αφετηρία το παραμύθι «Χάνσελ και Γκρέτελ». Είχες ή έχεις ακόμα κάποιο αγαπημένο παραμύθι;

Θα έλεγα πως όχι. Νομίζω πως αυτά που κατασκεύαζα στο κεφάλι μου ήταν αυτά που γούσταρα ως παιδί περισσότερο! Σήμερα, όπως και τα τελευταία 36 χρόνια, τα βρίσκω πολύ συμβολικά για το γούστο μου. Ο λύκος είναι ένα άγριο ζώο που καλό θα είναι να ζει ήσυχο στο δάσος. Η μάγισσα έχει τα δίκια της, που λέει και η Δήμητρα Μητροπούλου, η δραματουργός της παράστασης!

Πορτρέτο του Γιάννη Νικολαΐδη.

– Ποιο είναι το μεγαλύτερο «παραμύθι» της εποχής μας;

Εδώ γελάμε, όλοι μαζί παρακαλώ! Λέμε πως αυτός ο κόσμος έχει προχωρήσει και πως ο άνθρωπος είναι το κέντρο του… Πόσα από αυτά που πιστεύουμε ή νομίζουμε πως ξέρουμε και καταλαβαίνουμε για αυτόν τον κόσμο είναι δικά μας; Πρόκειται για ωμή χειραγώγηση αυτό το παραμύθι. Βάλλεται κάθε ίχνος έννοιας του δικαίου σήμερα! Πόλεμος, πείνα και αρρώστιες είναι η πραγματικότητα για τη συντριπτική πλειοψηφία του κόσμου στο διαστημόπλοιο Γη.

Αυτό είναι το μεγαλύτερο παραμύθι της εποχή μας! Έχουμε χάσει την μπάλα από την πολλή πληροφορία, φοβάμαι.

– Υπάρχουν διακριτοί ρόλοι στο «Amazing»;

Γενικότερα στον σύγχρονο χορό δεν υπάρχουν ρόλοι. Τα έχουμε ξεφορτωθεί αυτά ευτυχώς! Αν ωστόσο, έβλεπα τη παράσταση απ’ έξω, θα έλεγα πως ο χαρακτήρας μου φέρνει στη συζήτηση τα υπέροχα που έχουμε δημιουργήσει ως είδος.

Φωτογραφία: Κική Παπαδοπούλου

– Τι θέση έχει ο λόγος στην παράσταση;

Ως ομάδα, τα τελευταία χρόνια έχουμε περάσει στη χρήση κειμένου στις παραστάσεις μας. Όχι γιατί δεν μας επαρκούν τα εκφραστικά μέσα του χορού, αλλά γιατί είναι ένα ακόμα εργαλείο στη φαρέτρα μας, όπως η μουσική, τα φώτα και τα κουστούμια. Σήμερα είναι πιο δυσδιάκριτα από ποτέ τα όρια ανάμεσα στο θέατρο και το χορό. Είναι το τελικό γεγονός επάνω στη σκηνή αυτό που έχει σημασία.

– Από πλευράς χορού καθαρά, ποιες είναι οι απαιτήσεις;

Αντοχή και ικανότητα διατήρησης της ενέργειάς μας στο συνολικό σκορ της παράστασης. Στη συνέχεια θα έλεγα οι ενώσεις, το φαντασιακό υλικό δηλαδή που ενώνει τις καταστάσεις από τις οποίες περνάμε και που συμβαίνει σωματικά. Αυτά συνιστούν στη πραγματικότητα την εκτελεστική δεινότητα των συντελεστών της. Πρόκειται για μια εξαιρετικά σκληρή παράσταση.

– Ποιες ήταν οι εντυπώσεις σου από την παρουσίαση στο Φεστιβάλ Αθηνών; Θα δούμε ακριβώς την ίδια παράσταση;

Στο Φεστιβάλ η παράσταση πήγε πολύ πολύ καλά. Πέρα από το sold out, ο παλμός του κοινού που νιώθαμε μας ξεσήκωνε, και στη συνέχεια οι κριτικές μας επιβεβαίωσαν πως ναι, αγγίξαμε κάτι που άξιζε. Θα δείτε την ίδια παράσταση, ίσως λίγο πιο «ακονισμένη», καθώς μια επανάληψη είναι πάντα μια ευκαιρία για βελτιώσεις. Μόνο ο χώρος θα είναι διαφορετικός!

Φωτογραφία: Κική Παπαδοπούλου

– Τι θα ήθελες να πει στον θεατή που θα έρθει να τη δει;

Θα έλεγε κανείς πως τις μέρες που ζούμε τις προβλέψαμε σε αυτή την παράσταση. Γίνεται χαμός στον κόσμο. Δεν είμαστε προφήτες όμως, απλά ψάξαμε στον χρόνο και είδαμε το πρωταρχικό υλικό από το οποίο είναι φτιαγμένος αυτός ο κόσμος. Μαντέψατε όλοι σωστά! Είναι το ίδιο: Καταστροφή, βία, πόνος, και ταυτόχρονα μεγαλείο, πνεύμα και δημιουργία… ο άνθρωπος και ο κόσμος του.

– Σε τι φάση βρίσκεσαι ως χορευτής; Τι σου κινεί το ενδιαφέρον σε μια δουλειά;

Είμαι σε ένα σώμα 46 ετών και παλεύω να το διατηρήσω. Ταυτόχρονα είμαι σε μια διαδικασία συμφιλίωσης με το γεγονός, ψάχνοντας να βρω το λαμπρό μέρος αυτής της αλήθειας. Θα υπάρχει, δεν μπορεί… Όσον αφορά το τι με ενδιαφέρει σε μια δουλειά, θα ξεκινούσα αναπάντεχα ίσως από τους συντελεστές. Είναι το Α και το Ω για εμένα πλέον. Οι συνοδοιπόροι μου. Οι σύντροφοι μου. Στη συνέχεια, θα έλεγα να έχει κάτι να πει!

Φωτογραφία: Κική Παπαδοπούλου

– Πώς νιώθεις όταν χορογραφείς εσύ ο ίδιος ή όταν διδάσκεις χορό; Πώς εναλλάσσονται όλες οι δημιουργικές σου ιδιότητες;

Μου αρέσει να χορογραφώ, αυτό που έχω ανάγκη να μοιραστώ όμως. Βρίσκω σκληρό να το κάνει κανείς συνεχόμενα. Είναι πολύ δύσκολη δουλειά, σε κάθε επίπεδο, ειδικότερα σε αυτή τη χώρα. Η διδασκαλία είναι άλλη υπόθεση. Για πολλά χρόνια είχα σταματήσει, ένιωθα πως είχε αδειάσει το δοχείο, μέχρι που το ένιωσα ξανά ως ανάγκη. Είναι μεγάλη η ικανοποίηση που νιώθω όταν καταφέρνω να μεταδώσω λίγο από αυτό που είμαι σε κάποιον που θα κάνει αυτή τη δουλειά στη συνέχεια. Είναι σαν ένα δάνειο η γνώση, που το εξοφλείς σε κάποιον επόμενο.

Όλες αυτές οι ιδιότητες είναι δικές μου και η μία δανείζει στην άλλη πληροφορίες. Τελικά κάπως όλα μαζί με προχωράνε ως άνθρωπο και καλλιτέχνη.

– Ποιο είναι το μεγαλύτερό σου όνειρο;

Να κάνω ένα μεγάλο ταξίδι με την μοτοσυκλέτα. Μέχρι τη Μογγολία. Ελπίζω να προλάβω ακόμα ανοιχτά τα σύνορα.

To «Amazing» θα παρουσιαστεί στο Θέατρο ΠΛΥΦΑ μέχρι τις 24 Νοεμβρίου 2023. Κλείσε εισιτήρια