ΓΙΑΝΝΗΣ ΓΑΪΤΗΣ: ΕΙΔΑΜΕ ΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ ΓΙΑ ΤΑ 100 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ

Τα θρυλικά «ανθρωπάκια» του Γιάννη Γαΐτη κατακλύζουν την αναδρομική έκθεσή του στην Αθήνα, σε ένα κοινωνικό σχόλιο μέσω της τέχνης που παραμένει επίκαιρο.

«Οι άνθρωποι, τα Ανθρωπάκια που λέω, το κατεστημένο, έφτασε σε ένα σημείο όπου δεν παίρνει άλλο να πάει πιο μακριιά [...] γίνανε ένα νούμερο και τίποτα παραπάνω. Εδώ εγώ κάνω μια μαρτυρία και σας λέω: φροντίστε να σωθείτε, να σωθούμε... Δεν μπορώ να κάνω τίποτα άλλο εγώ εκτός απ’ αυτήν τη μαρτυρία [...]»

Με αυτή τη φράση του Γιάννη Γαΐτη –από μία από τις τελευταίες του συνεντεύξεις, στην εκπομπή Μονόγραμμα της ΕΡΤ το 1984– κλείνει η αναδρομική έκθεση που διοργάνωσε το Ίδρυμα Β. & Μ. Θεοχαράκη με τη συνδρομή της κόρης του, Λορέττας Γαΐτη, με την ευκαιρία των 100 χρόνων από τη γέννηση του δημιουργού.

Μια φράση ειπωμένη περίπου μισό αιώνα πριν, που μοιάζει όμως πιο επίκαιρη από ποτέ. Με τα ανθρωπάκια του, τις σχεδόν πανομοιότυπες ανδρικές φιγούρες με κουστούμι και καπέλο με τις οποία έγινε ευρέως γνωστός, ο Γαΐτης με χιούμορ και σαρκασμό κριτικάρει την σύγχρονη εποχή και σχολίαζει τον καθημερινό, ανώνυμο άνθρωπο των μεγαλουπόλεων. Εκείνον που «επιζητεί τον εφησυχασμό, για μια ζωή χωρίς μεγάλες ευθύνες και θυσίες, χωρίς εξάρσεις και δυνατά πάθη».

Ο Γιάννης Γαΐτης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1923. Σπούδασε ζωγραφική στην Σχολή Καλών Τεχνών με δάσκαλο τον Κωνσταντίνο Παρθένη και αργότερα στο Παρίσι στην Ακαδημία Grande Chaumiere. Στο Παρίσι το 1954 παντρεύτηκε τη Γαβριέλλα Σίμωσι, γλύπτρια με την οποία είχαν γνωριστεί στην ΑΣΚΤ και το 1958 απέκτησαν την κόρη τους Λορέττα.

Ο Γιάννης Γαΐτης μέσα από τα έργα του

Η έκθεση «Γιάννης Γαΐτης. Η ουσία του απρόσωπου» περιλαμβάνει περισσότερα από 100 έργα του. Ξεκινάει από το 1944 και την περίφημη Αυτοπροσωπογραφία του, τα πορτρέτα της οικογένειας και της συζύγου και μούσας του.

Έργα της ίδιας της Γαβριέλλας Σίμωσι συνεκτίθενται στο πρώτο επίπεδο της έκθεσης και περιλαμβάνουν τα λευκά γλυπτά της με μορφές του ζωικου κόσμου, ανθρωπόμορφες φιγούρες κατακερματισμένες, με αφαιρετικό και συμβολικό χαρακτήρα, καθώς και τα σουρεαλιστικά κολάζ της.

Η έκθεση συνεχίζεται με την μετάβαση του Γαΐτη προς τα τέλη της δεκαετίας του ’40 και στη δεκαετία του ’50 σε έργα με στοιχεία σουρεαλιστικά. Εκπρόσωπος του μοντερνισμού, μελέτησε τα νέα καλλιτεχνικά ρεύματα της εποχής και, επηρεασμένος από καλλιτέχνες όπως ο Pablo Picasso, o Jean Fautrier, o Hans Hartung και ο Alfred Manessier, άφησε τα τοπία και τη νεκρή φύση και στράφηκε προς την αφηρημένη τέχνη.

Στην έκθεση παρουσιάζονται μερικά από τα πιο σημαντικά του έργα εκείνης της περιόδου, έργα φανερά επηρεασμένα από τον κυβισμό και τον υπερρεαλισμό, τα οποία όμως δεν έχαιραν τότε εκτίμησης από το κοινό. Στη δεύτερη μεγάλη έκθεσή του, το 1947, ο κόσμος γελούσε με τα έργα του. «Ήταν μια ευκαιρία για τον κόσμο να κοιτάξει ελεύθερα τη ζωγραφική», είπε πολλά χρόνια αργότερα ο ίδιος.

Στα πρώτα χρόνια της δικτατορίας, καθώς οι καλλιτέχνες αντιδρούν μέσα από το έργο τους στο πραξικόπημα των συνταγματαρχών, ο Γαΐτης καταλήγει στη διαμόρφωση του «Κυρίου», του ανθρώπου χωρίς ταυτότητα.

Μέσα από τα έργα του, η έκθεση παρουσιάζει την εξέλιξη των «πρωταγωνιστών» του καλλιτέχνη από τις πιο παιχνιδιάρικες, αφηρημένες ανθρωπόμορφες φιγούρες στα χαρακτηριστικά Ανθρωπάκια του, στις αυστηρά πανομοιότυπες, γεωμετρικές μορφές, χωρίς ατομικά χαρακτηριστικά που αντιπροσώπευαν τη μαζικοποίηση και τον υπερκαταναλωτισμό, την ανωνυμία και υπαρξιακή μοναξιά των ανθρώπων στις μεγαλουπόλεις.

Τα Ανθρωπάκια, οι εμβληματικές φιγούρες με τις οποία απασχολήθηκε μέχρι και τον θάνατό του το 1984, έγιναν ένα σύμβολο κοινωνικής κριτικής, ένας προσωπικός κώδικας γραφής του καλλιτέχνη για να καυτηριάσει και να περάσει τα δικά του μηνύματα για την σύγχρονη κοινωνία.

Σε έναν διάλογο με την pop art, τα ανθρωπάκια του Γαΐτη ταξιδεύουν στην Ελλάδα του χθες, στο αρχαίο παρελθόν, αποκτούν φτερά σαν να έχουν αποδράσει από αρχαιοελληνικά αγγεία, δημιουργούν με τα σώματα τους κίονες ναών, γίνονται συμπληγάδες, σειρήνες που προσπαθούν να παγιδεύσουν τον Οδυσσέα και τους συντρόφους του.

Η έκθεση θα διαρκέσει μέχρι τις 14/05/23. Κλείσε εισιτήριο ηλεκτρονικά