ΕΝΑΣ ΝΕΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΤΗΣ ΑΝΑΔΕΙΚΝΥΕΙ ΤΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΧΕΙΡΟΠΟΙΗΤΟΥ

Ο σχεδιαστής Αλέξανδρος Κωτούλας προσεγγίζει τις δημιουργίες του με λογική «slow fashion», εστιάζει στην πολυτέλεια που υπερβαίνει τη χρηματική αξία ενός προϊόντος και βάζει τέχνη στην καθημερινότητα.

Το δημιουργικό στρατηγείο του σχεδιαστή Αλέξανδρου Κωτούλα βρίσκεται στο κέντρο της Αθήνας. Είναι ένα μικρό, απλό διαμέρισμα, σε μια πολυκατοικία που διατηρεί ακόμα την ομορφιά ενός πιο ένδοξου αστικού παρελθόντος. Την ημέρα που το επισκέφθηκα είχε μετατραπεί σε showroom για την παρουσίαση της συλλογής του brand που ίδρυσε ο ίδιος: HAK STUDIOS.

Το αρκτικόλεξο HAK προκύπτει από τις λέξεις Handcrafted by Alex Kotoulas και αποκαλύπτει αμέσως αμέσως πόση σημασία δίνει στο χειροποίητο. Όσο για το STUDIOS, εκπροσωπεί την πολυσυλλεκτικότητα που έχουν οι δημιουργίες του.

Η καθημερινότητα στο ατελιέ του δεν έχει –όπως μου είπε– την τάξη που συνάντησα εγώ. Η ραπτομηχανή στην οποία δουλεύει είχε πάει στην άκρη, οι χάρακες είχαν κρεμαστεί στον τοίχο, ενώ ένα moodboard επιχειρούσε να αποτυπώσει κάτι από τον τόπο που δουλεύει. Ρίχνοντας μια ματιά έβλεπες ολόγυρα το βασικό «τρίπτυχο» με το οποίο συστήθηκε: δερμάτινα είδη μόδας, κεραμικά και είδη σπιτιού, όπως μαξιλάρες και χαλιά/ταπισερί με συνθέσεις από βελούδο.

Η ιδιαιτερότητα του brand HAK STUDIOS είναι ότι προτείνει θεματικές και όχι εποχικές συλλογές. Είδη που άπαξ και σου τραβήξουν την προσοχή θέλεις να τα εντάξεις στην καθημερινότητά σου και να τα απολαμβάνεις για καιρό.

– Με βάση όσα είδα στην παρουσίαση της μόνιμης συλλογής σου, από πλευράς υλικών οι δημιουργίες HAK STUDIOS κινούνται σε τρεις βασικούς άξονες: δέρμα, υφάσματα, κεραμικά. Ήταν η αγάπη για τις συγκεκριμένες πρώτες ύλες που σε ώθησε να αναζητήσεις τι σχετικό θα σχεδιάσεις ή το αντίστροφο, φαντάστηκες δηλαδή τις φόρμες και αναζήτησες τις κατάλληλες πρώτες ύλες;

Συνέβη το δεύτερο στην προκειμένη περίπτωση, αλλά και στις περισσότερες των περιπτώσεων με τη δουλειά μου. Είναι οι φόρμες που δούλευα, αρχικά δισδιάστατα στο χαρτί και στη συνέχεια τρισδιάστατα με χάρτινα μοντέλα, που με οδήγησαν σε πρώτο στάδιο στην εύρεση την χρηστικότητας και από εκεί στην επιλογή του υλικού.

– Επέλεξες να υπηρετήσεις τη φιλοσοφία του slow fashion. Τι σε έστρεψε προς αυτή την κατεύθυνση;

Έχοντας ξεκινήσει την επαγγελματική μου πορεία σε ένα πολύ μεγάλο και εμπορικό brand, είδα από κοντά την ακραία πραγματικότητα των έξι συλλογών ανά έτος! Είναι κάτι εξαντλητικό, τόσο για τη δημιουργία όσο και για τις πρώτες ύλες.

Ταυτόχρονα, υποβιβάζει την αξία του ίδιου του προϊόντος που λανσάρεις, μιας και λίγους μήνες αργότερα έρχεται μια νέα εκτέλεσή του. Και ειδικά όταν μιλάμε για δερμάτινα είδη… Μιλάμε για ένα αντικείμενο που έχει πολλές δεκαετίες ζωής μπροστά του, κι εσύ του βρίσκεις αντικαταστάτη λίγους μήνες αργότερα.

– Ένα άλλο χαρακτηριστικό της προσέγγισής σου είναι ότι δημιουργείς βάζοντας την πολυτέλεια στην καθημερινότητα. Πώς αντιλαμβάνεσαι γενικά την έννοια της πολυτέλειας;

Η πολυτέλεια πλέον δεν έχει να κάνει με την χρηματική αξία ενός προϊόντος απαραίτητα. Είμαστε σε μια εποχή που τα κριτήρια έχουν αλλάξει. Πολυτέλεια για μένα είναι η διαφορετική προσέγγιση σε ένα δερμάτινο αξεσουάρ που προτείνω να το αντιμετωπίζεις σαν ένα μικρό έργο τέχνης. Πολυτέλεια είναι η χρόνος και η αυτοσυγκέντρωση που αφιερώνεις σε μια εύθραυστη μπρούτζινη κατασκευή, ώστε να σου επιτρέψει τη στήριξη ενός άνθους και να μετατραπεί σε ένα αφηρημένο ανθοδοχείο.

– Η χειροτεχνία είναι ακρογωνιαίος λίθος στις δημιουργίες σου. Γιατί σε συγκινεί;

Ίσως γιατί μεγάλωσα σε ένα τέτοιο περιβάλλον. Παράλληλα έχω την ανάγκη να κρατάω τα χέρια μου σε επαφή με διαφορετικά υλικά και να κατασκευάζω τα πράγματα που σκέφτομαι. Σπάνια θα σκιτσάρω μία ιδέα μου… Συνήθως θα καθίσω στη ραπτομηχανή και θα σχεδιάσω κατευθείαν εκεί, τρισδιάστατα.

– Μεγάλωσες στην Καστοριά, μια πόλη με παράδοση στη γουνοποιία. Τι έχεις κρατήσει από όλο αυτό;

Όπως ανέφερα, ίσως ήταν αυτό που με οδήγησε μετά από διάφορες αναζητήσεις στον προϊοντικό σχεδιασμό. Μεγάλωσα μέσα σε ένα εργαστήριο με δέρματα και ράφτες. Έχει μία μαγεία για ένα παιδί να βλέπει άμορφα κομμάτια δέρματος να κόβονται, να αναδιατάσσονται, να ράβονται, να διακοσμούνται, και στο τέλος της μέρας να δημιουργούν ένα πολυτελές ένδυμα.

– Πώς αποφάσισες τι θα σπουδάσεις και τι θα έλεγες ότι πήρες από κάθε σχολή;

Η πρώτη μου σχολή, Πολιτικός Μηχανικός, ήταν απλά μία σίγουρη επιλογή. Μου άρεσε πολύ όμως και έμαθα έναν μεθοδικό τρόπο σκέψης και επίλυσης προβλημάτων. Δεν ήταν βέβαια αυτό που με ενδιέφερε να κάνω για το υπόλοιπο της ζωής μου. Οπότε, κατά τη διάρκεια των πρώτων σπουδών, αναζητούσα ποιες θα είναι οι επόμενες.

Ο προϊοντικός σχεδιασμός ήταν ξεκάθαρα αυτό που έψαχνα και η σχολή μου, Design Academy Eindhoven στην Ολλανδία, με έναν πολύ θεωρητικό κύκλο σπουδών, με εισήγαγε σε μία πιο αφηρημένη και εννοιολογική προσέγγιση επίλυσης προβλημάτων.

– Γιατί τελικά επέλεξες ως βάση σου την Ελλάδα;

Αυτό ήρθε κάπως σταδιακά λόγω μικρών παραγωγών που έτρεχα όσο ήμουν ακόμη στο εξωτερικό. Δημιουργήθηκε έτσι σιγά σιγά ένα δίκτυο συνεργατών που ήταν πολύ σημαντικό στα πρώτα μου βήματα. Η Ελλάδα ήταν μία χώρα με τεράστιο απόθεμα καταπληκτικών τεχνιτών, δυστυχώς όμως έχουν μείνει ελάχιστοι ενεργοί και με ενδιέφερε πολύ να στηρίξω αυτόν τον τομέα.

– Τι σε έκανε να ιδρύσεις τη φίρμα HAK STUDIOS;

Είχα την ανάγκη να δημιουργήσω την προσωπική μου πλατφόρμα όπου θα μπορούσα να προτείνω τον τρόπο με τον οποίο βλέπω τον κόσμο και ζω την καθημερινότητα.

– Άλλαξε κάτι περνώντας από τη «θεωρία» στην πράξη;

Σίγουρα αλλάζει ο τρόπος που σχεδιάζεις και σκέφτεσαι τα προϊόντα. Από τη στιγμή που θα κληθείς να επενδύσεις χρήματα, η κάθε σου κίνηση γίνεται πολύ πιο προσεκτική και δυστυχώς ένα μεγάλο τμήμα του αυθορμητισμού χάνεται, μιας και πάντα υπάρχει στο πίσω μέρος του μυαλού σου το προϊόν που λανσάρεις να είναι πωλήσιμο.

– Η δουλειά σου έχει αναφορές και σε καλλιτεχνικά ρεύματα. Ποιες είναι οι αγαπημένες σου μορφές τέχνης και/ή δημιουργοί;

Όπως είδες και εσύ με την πρώτη μου συλλογή, Colour Fields, το ομώνυμο κίνημα είναι πολύ κοντά σε αυτά που με γοητεύουν στην τέχνη. Αφηρημένος εξπρεσιονισμός και υπερρεαλισμός είναι εξίσου αγαπημένα. Louise Βourgeois, Agnes Martin, Ellsworth Kelly, Mark Rothko είναι κάποιοι μόνο από τους καλλιτέχνες που θαυμάζω…

– Τι θαυμάζεις όταν βλέπεις δημιουργίες άλλων;

Συνήθως είναι η πρωτοτυπία και η αυθεντικότητα μιας δημιουργίας, ειδικά στην εποχή μας, που όλοι είμαστε εκτεθειμένοι σε όλα όσα γίνονται και παρουσιάζονται ανά τον κόσμο. Πολύ συχνά επίσης με γοητεύει ακόμη περισσότερο η υπομονή που απαιτεί η υλοποίηση ενός προϊόντος.

– Έχεις στο βιογραφικό σου συνεργασίες με διεθνείς οίκους. Ποιες θεωρείς ότι είναι οι σημαντικότερες;

Η σημαντικότερη συνεργασία μου ήταν με τον οίκο Louis Vuitton, όπου εργάστηκα ως σχεδιαστής δερμάτινων ειδών στο ατελιέ του οίκου στο Παρίσι. Ήταν αναμφισβήτητα αυτό που με ενέπνευσε να ξεκινήσω το προσωπικό μου brand αλλά και το μεγαλύτερο σχολείο για τον τομέα των δερμάτινων αξεσουάρ.

– Θα ήθελες να αναφερθείς σε άλλες σου επαγγελματικές δραστηριότητες;

Την τελευταία περίοδο έχω αναλάβει project που σχετίζονται με τον προϊοντικό σχεδιασμό πιο βιομηχανοποιημένων προϊόντων όπως είναι οι συσκευασίες.

Αυτό όμως που με ενδιαφέρει ιδιαίτερα –και φαίνεται και από τη στροφή του brand προς τα εκεί– είναι ο σχεδιασμός εσωτερικών χώρων. Υπάρχουν όλο και περισσότερα τέτοια project πλέον που συνήθως συνοδεύονται και από τον σχεδιασμό custom made επίπλων για τους χώρους αυτούς. Οι χώροι που ζούμε με ενδιαφέρουν πολύ και αφιερώνω όλο και περισσότερο χρόνο σε ιδέες και προϊόντα που αφορούν το σπίτι.

– Υπάρχουν σχέδια που φαντάζεσαι αλλά δεν έχεις βρει τον τρόπο να υλοποιήσεις;

Δεν θα το έλεγα. Συνήθως δεν έχω βρει τον χρόνο ή το budget να τα υλοποιήσω!

Ο Αλέξανδρος Κωτούλας είναι ένας από τους σχεδιαστές που συμμετείχαν στο fashion project Cycladic Forms II.