ΕΝΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΠΡΟΤΖΕΚΤ ΑΦΙΕΡΩΜΕΝΟ ΣΤΗΝ ΑΤΕΚΝΙΑ
Το «Endless Reproduction» περιγράφει την προσωπική ιστορία μιας καλλιτέχνιδας που κατέγραψε με τον φωτογραφικό της φακό το μακροχρόνιο και –τελικά μάταιο– ταξίδι της να αποκτήσει παιδιά.
Η ίδια χαρακτηρίζει τον εαυτό της «άτεκνη όχι από επιλογή». Η φωτογράφιση της ζωής της τα χρόνια που προσπαθούσε να μείνει έγκυος ήταν εκτός από καλλιτεχνική πρακτική και ένας μηχανισμός αντιμετώπισης μιας κατάστασης που προσπαθούσε να διαχειριστεί.
«Πέρασα χρόνια στη σκέψη του φανταστικού κοντινού μέλλοντός μου... θέλοντας μια ολοένα και πιο μακρινή ζωή [να έρθει] πιο κοντά μου, ενώ προσπαθούσα να κρατήσω τον εαυτό μου στο παρόν». Έτσι αρχίζει το βιβλίο της η Melanie Stidolph, καλλιτέχνιδα που ασχολείται με το βίντεο, τις ταινίες και τη φωτογραφία.
Για διάστημα 5 ολόκληρων ετών, από το 2005 έως το 2010, η ίδια προσπαθούσε ανεπιτυχώς να μείνει έγκυος ενώ όλο αυτό το διάστημα κατέγραφε με τον φωτογραφικό της φακό τη ζωή της. «Μέρος της καλλιτεχνικής μου πρακτικής, αλλά και υποσυνείδητα, ένας τρόπος αντιμετώπισης», χαρακτηρίζει η ίδια τη συλλογή και λήψη των φωτογραφιών.
Πριν από δύο χρόνια, το 2020, όταν η Stidolph κοίταξε όλες τις φωτογραφίες που είχε τραβήξει, παρατήρησε πως –ασυνείδητα– απεικόνιζαν τα διάφορα στάδια της προσπάθειας απόκτησης ενός παιδιού. Οι φωτογραφίες κατέγραφαν στιγμές που σημάδεψαν τη ζωή της εκείνα τα χρόνια: από την επαφή με τη φύση, μέχρι τη βοήθεια που έλαβε μέσω φαρμάκων και άλλων ιατρικών παρεμβάσεων, αλλά και την τελική παραδοχή ότι είναι «άτεκνη όχι από επιλογή».
Το βιβλίο της με τίτλο «Endless Reproduction», δηλαδή «Ατελείωτη Αναπαραγωγή», πραγματεύεται ακριβώς αυτή την προσπάθεια. Όπως έχει σχολιάσει η Melanie για το πρότζεκτ, «η αισιοδοξία στη φύση δίνει τη θέση της σε τυχαίες προσπάθειες που τροφοδοτούνται από την ελπίδα και τη θλίψη. Και αισθάνεσαι στο σκοτάδι, χωριστά, μακριά από τον κόσμο. Η εμπειρία μου είναι ότι η θλίψη είναι πάντα μαζί σου, σαν μια σκιά από κάτι που δεν υπήρξε ποτέ».
«Ψάχνω για κάτι που να συνδέεται με αυτό το απελπισμένο συναίσθημα μέσα μου»
Κάθε φωτογραφία διηγείται και μια μικρή ιστορία. Στην παραπάνω, η Melanie βρίσκεται στην Ουαλία, στο τροχόσπιτο ενός φίλου. Την περίοδο που την τράβηξε η ίδια και ο σύντροφός της προσπαθούσαν να αποκτήσουν παιδί με φυσικό τρόπο αλλά οι προσπάθειες αποδεικνύονταν μάταιες.
«Οι λεπτές κουρτίνες πιάνονται να ανεμίζουν στο αεράκι, το φως του ήλιου διαχέεται μέσα από αυτές. Ένας καθρέφτης στο δωμάτιο κάνει αντανάκλαση με το παράθυρο και την κουρτίνα· έξω, φαίνονται τα πεύκα και μέσα από τα κενά στα κλαδιά, ο γαλάζιος ουρανός. Φεύγω από το δωμάτιο και τα πουλιά συνεχίζουν να φωτογραφίζονται. Οι εικόνες χωρίς εμένα είναι καλύτερες, φαίνομαι κουρασμένη και εύθραυστη», γράφει.
Αυτή φωτογραφία είναι από το Έσσεξ, κομητεία της Ανατολικής Αγγλίας. «Στο ημερολόγιό μου σημειώνω τις ημέρες, τις μετράω, ψάχνω για σημάδια ωορρηξίας, σκέφτομαι να μετρήσω τη θερμοκρασία μου, προσπαθώ να μην πίνω αλκοόλ, αλλά εξακολουθώ να πηγαίνω σε ιδιωτικές επισκέψεις».
»Μιλάω με όσους έχουν προσπαθήσει ή σκέφτονται να προσπαθήσουν. Κλαίω πολύ όταν ξυπνάω στη μέση της νύχτας ή όταν είμαι μόνη στο διαμέρισμα και με τρυπάει η επιθυμία για παιδιά».
Διαβάζοντας το βιβλίο της, διακρίνω την απόγνωση που νιώθει. Ένα από τα αποσπάσματα όπου αυτό το συναίσθημα είναι ιδιαίτερα έντονο είναι το ακόλουθο:
«Τα μέρη στα οποία φωτογραφίζω έχουν αλλάξει και η σημασία αυτού του γεγονότος μου διέφυγε. Ξανά και ξανά, οι μπάλες ρίχνονται και πέφτουν, το πάτημα του κλείστρου παραδίδεται στο ατύχημα και τον αυτοματισμό. Ψάχνω για κάτι, κάτι που να συνδέεται με αυτό το απελπισμένο συναίσθημα μέσα μου».
Φωτογραφίζει και το στούντιό της στο Λονδίνο, όπου περνούσε πολύ χρόνο. Θεωρεί ότι δεν είναι το μέρος που δημιουργεί αλλά το μέρος όπου επεξεργάζεται τα πράγματα.
«Στήνω σκηνές: πετάω καρέκλες, κομμάτια Blu Tack ως εξάσκηση για τα αβγά, και κάνω σχεδόν το ίδιο πράγμα ξανά και ξανά. Τα αβγά φαίνονται τόσο προφανή για να συμπεριληφθούν και είναι ακατάστατα στην προσγείωσή τους, αλλά η ευθραυστότητά τους στον αέρα δίνει στις φωτογραφίες την αίσθηση ενός παράξενου είδους ταχυδακτυλουργικής πράξης. Φαίνεται να κρατιούνται από κάποια αόρατη έλξη προς το χέρι μου και όχι μακριά από αυτό».
Νιώθω ότι η ίδια έχει κουραστεί από τις ιατρικές εξετάσεις και παρεμβάσεις, τις παρακλήσεις, τον ψυχικό και σωματικό πόνο. Κάθε μία από τις φωτογραφίες της περικλείει ένα ειλικρινές συναίσθημα απελπισίας.
Ένα έργο - απάντηση της καλλιτέχνιδας Melanie Stidolph στην ατεκνία
Το «Endless Reproduction» είναι τελικά η απάντηση μιας καλλιτέχνιδας στην ατεκνία. «Είναι το αποκορύφωμα ενός έργου που στην αρχή του ήταν μια ασυνείδητη προσπάθεια να βρεθεί μια οπτική γλώσσα για την εμπειρία της Stidolph».
Η Melanie μοιράζεται την εμπειρία της ελπίζοντας να βοηθήσει και άλλους ανθρώπους που βιώνουν παρόμοιες καταστάσεις, γιατί ξέρει ότι το ψυχικό κόστος είναι μεγάλο. Ελπίζει ότι η προσωπική της προσέγγιση στο ζήτημα της ατεκνίας (που δεν είναι όμως από επιλογή) θα αποτελέσει ένα ψυχολογικό στήριγμα και θα συμβάλλει στην κατανόηση των βαθύτερων συνεπειών του ζητήματος.
SLOW MONDAY NEWSLETTER
Θέλεις να αλλάξεις τη ζωή σου; Μπες στη λογική του NOW. SLOW. FLOW.
Κάθε Δευτέρα θα βρίσκεις στο inbox σου ό,τι αξίζει να ανακαλύψεις.
