ΔΙΠΟΛΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΦΗΒΕΙΑ: Η ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΤΟΥ Θ.

Από τα πρώτα «ανεξήγητα» σκαμπανεβάσματα στην εφηβεία μέχρι τη σωστή διάγνωση επτά χρόνια αργότερα, ο Θ. αφηγείται με καθαρότητα και ειλικρίνεια πώς είναι να ζεις με διπολική διαταραχή.

Είχα τα πρώτα συμπτώματα διπολικής διαταραχής γύρω στα 14, αλλά άργησε πάρα πολύ να γίνει σωστή διάγνωση. Πήρε περίπου επτά χρόνια. Όταν ήμουν στα κάτω μου, νόμιζα ότι είχα κατάθλιψη, όταν ήμουν στα πάνω μου ήταν τόσο ευχάριστα, που δεν το υπολόγιζα σαν σύμπτωμα, το θεωρούσα φυσιολογικό.

Αρχικά διαγνώστηκα με κατάθλιψη και έπαιρνα αντικαταθλιπτικά, κάτι που δεν ενδείκνυται στην περίπτωση της διπολικής διαταραχής. Όταν έχεις διπολική, ουσιαστικά χρειάζεσαι ένα κοκτέιλ φαρμάκων. Τραβήχτηκα αρκετά με ψυχολόγους και ψυχιάτρους, μέχρι εν τέλει κάποιος να διαγνώσει ότι το high δεν είναι και το φυσιολογικό μου.

Όταν διαγνώστηκα με διπολική διαταραχή, δεν μπορώ να πω ότι ανακουφίστηκα τελείως, γιατί δεν μου δόθηκαν από την αρχή τα σωστά φάρμακα στις σωστές δόσεις. Μέχρι να μπω στο θεραπευτικό σχήμα που είμαι τώρα, πέρασα τα πάνδεινα. Είχα ακαθισία εξαιτίας της αγωγής που έπαιρνα, πηγαινοερχόμουνα μέσα στο σπίτι, υπήρξαν φορές που αισθανόμουν ότι δεν ήθελα να ζω. Οπότε, η άλλη μισή ανακούφιση ήρθε όταν πήρα επιτέλους τα σωστά φάρμακα.

Όσο πήγαινα στο σχολείο, θα έλεγα ότι η ζωή μου είχε πολύ μασκάρεμα, ειδικά με τα κοινωνικά. Ο κύριος μηχανισμός αντοχής μου ήταν το χιούμορ και ας πούμε οι λίγο πιο άτυπες συμπεριφορές, μια πιο ανέμελη στάση απέναντι στη ζωή. Γιατί, αν τα έπαιρνα σοβαρά, δεν θα σηκωνόμουν από το κρεβάτι να κάνω τίποτα.

Πριν μπω σε ένα αποδοτικό θεραπευτικό πλαίσιο, θα παρομοίαζα τη ζωή μου με την Ιαπωνία. Υπάρχουν εκεί κάτι χάρτινα σπίτια που δεν είναι και τα πιο ανθεκτικά, γιατί γίνονται συνέχεια σεισμοί, και γκρεμίζονται, και τα ξαναχτίζουν.

EΤΣΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ Η ΔΙΠΟΛΙΚΗ: ΜΕ ΚΑΘΕ HIGH ΕΣΤΗΝΑ ΕΝΑ ΣΠΙΤΙ, ΧΑΙΡΟΜΟΥΝ, ΕΙΧΑ ΣΤΟΧΟΥΣ, ΑΛΛΑ ΜΕ ΤΟ ΠΟΥ ΕΦΕΥΓΕ ΑΥΤΟ ΟΛΑ ΓΚΡΕΜΙΖΟΝΤΑΝ.

Όταν έπεφτα, χανόμουν, και μετά πάλι έπρεπε να τα ξαναστήσω όλα απ’ την αρχή. Αυτό το συνεχές πέρα-δώθε θα έλεγα ότι ίσως είναι το πιο κουραστικό, το πιο δύσκολο με τη συγκεκριμένο νόσο.

Έχω πολύ υποστηρικτικούς γονείς. Απέκτησαν συνείδηση του ότι υπάρχει πρόβλημα ιατρικό και δεν υπήρχε ποτέ από την πλευρά τους η αίσθηση ότι είμαι τεμπέλης ή οτιδήποτε. Διπολική διαταραχή έχει και ο πατέρας μου, οπότε θεωρώ ότι υπάρχει σίγουρα κάτι κληρονομικό. Νομίζω με το που θα μου συνέβαινε κάτι τραυματικό, θα εκδηλωνόταν, είτε ήμουν 14 είτε 20 είτε 25. Θεωρώ ότι ήταν κάτι αναπόφευκτο στη ζωή μου, και ίσως καλύτερα που συνέβη νωρίς.

Άρχισα να συνειδητοποιώ ότι ο πατέρας μου έχει διπολική όσο καταλάβαινα τι συμβαίνει σ’ εμένα. Αποκτώντας συνείδηση του εαυτού μου, άρχισα να έχω και συνείδηση του τι γίνεται γύρω μου. Με έθλιβε και με θλίβει τρομερά, γιατί είναι ένας άνθρωπος που είναι ουσιαστικά παράλυτος από αυτό το πράγμα. Εγώ έχω την ευλογία και παίρνω κάποια βοήθεια, αλλά ο μπαμπάς μου δεν είναι τόσο συνεργατικός και τον βλέπω να υποφέρει. Έχει πάει σε ψυχιάτρους, έχει διαγνωστεί, παίρνει κάποια φάρμακα, αλλά δεν βλέπω να γίνεται δουλειά. Και με θλίβει. Το παράδοξο είναι ότι ο πατέρας μου θα τα έδινε όλα για μένα. Μπορεί να μην είναι τέλειος στο να φροντίζει τον εαυτό του, αλλά όσον αφορά εμένα, δεν μου έχει δώσει τίποτα άλλο παρά αγάπη και υποστήριξη. Με τον τρόπο του.

Έχω διαβάσει αρκετά. Σίγουρα η αναζήτησή μου πήγαινε παράλληλα με τη διπολική: Το ότι αισθανόμουν πολύ δυσάρεστα γέννησε μέσα μου μια περιέργεια που κάπως επεκτάθηκε. Τι συμβαίνει με εμένα; Τι συμβαίνει με τον κόσμο; Τι συμβαίνει με τους γύρω μου; Έτσι, άρχισα να διαβάζω πολύ για τη φυσική, πήγα στη φιλοσοφία και στην ψυχολογία, μετά άρχισα να ρωτάω για τον άνθρωπο, και κατέληξα να σπουδάζω νευροεπιστήμες στην Αγγλία για να πάρω πιο concrete απαντήσεις για αυτά που ήθελα.

Ο πρώτος χρόνος στην Αγγλία ήταν μια κόλαση. Υπήρχε πολλή μοναξιά και αισθανόμουν ότι σάπιζα μέσα σε τέσσερις τοίχους. Διάβαζα πολύ και, πάνω που άρχισα να βρίσκω φίλους και να βγαίνω έξω, ήρθε ο covid, αναγκάστηκα να γυρίσω στην Ελλάδα και απομονώθηκα κι άλλο. Σε εκείνη τη φάση, δεν είχα καμία θεραπευτική βοήθεια, ήμουν στο έλεος του Θεού. Τώρα που το σκέφτομαι, είναι τουλάχιστον τρομακτικό. Δεν ξέρω πώς τα κατάφερα.

Εικονογράφηση: Χριστίνα Αβδίκου

Πήρα το πτυχίο μου στα 21. Τώρα είμαι 23 και παίρνω τη σωστή αγωγή για τη διπολική εδώ και περίπου έναν χρόνο. Μέσα σε αυτό το διάστημα, όλα για μένα είναι unfamiliar territory, γιατί δεν ήξερα ως ενήλικος πώς είναι να βιώνεις φυσιολογικά τη ζωή. Αυτός ο χρόνος ήταν κυρίως μάθηση, όλα μου φαίνονταν καινούργια. Όταν έχεις συνηθίσει να ζεις είτε στα high σου είτε στα low σου, το ενδιάμεσο είναι κάτι ξένο. Ειδικά τα θετικά συναισθήματα, τα αισθανόμουν ως επικίνδυνα, από τον φόβο μήπως έχω υποτροπιάσει.

Παλιά, η καθημερινότητα μου ήταν ένα χάος. Δεν υπήρχε κάποια ρουτίνα. Υπήρχε ότι είτε θα είμαι ξαπλωμένος στο κρεβάτι, είτε θα είμαι παντού και θα κάνω τα πάντα. Τώρα υπάρχει η ρουτίνα. Το ξέρω ότι η λέξη ρουτίνα μπορεί να ακούγεται εξαιρετικά βαρετή, αλλά με όσα έχω περάσει είμαι τρομερά ευγνώμων για ό,τι μου συμβαίνει τώρα, έστω κι αν ονομάζεται ρουτίνα.

Πέρα από την ψυχοθεραπεία και τη φαρμακευτική αγωγή, θα έλεγα ότι με έχουν βοηθήσει τα μικρά πράγματα. Ας πούμε, στον διάδρομο έξω από το σπίτι μου υπάρχει ένα φυτό που έχει πάνω κάτι λαμπάκια τα οποία δεν κλείνουμε ποτέ. Όταν σβήνει το φως, δεν καταλαβαίνεις ακριβώς αν είναι αναμμένα ή όχι, κι αυτό το ενδιάμεσο αισθάνομαι ότι είναι από τα πιο όμορφα πράγματα που έχω δει! Ή η μουσική. Όταν ακούς ένα κομμάτι κλασικής μουσικής, που μου αρέσει πολύ, και κλιμακώνει μέσα σε 20, 40 λεπτά, για να φτάσει σε μια κορύφωση που κρατάει κάποια δευτερόλεπτα, αυτό για μένα έχει μια σπουδαιότητα.

ΤΑ ΜΙΚΡΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ, ΠΟΥ ΟΜΩΣ ΕΙΝΑΙ ΤΕΡΑΣΤΙΑ – ΜΙΑ ΣΩΣΤΗ ΛΕΞΗ, ΕΝΑ ΧΑΜΟΓΕΛΟ, ΜΙΑ ΓΚΡΙΜΑΤΣΑ, ΟΛΑ ΑΥΤΑ ΘΑ ΕΛΕΓΑ ΕΙΝΑΙ ΠΟΥ ΜΟΥ ΔΙΝΟΥΝ ΔΥΝΑΜΗ.

Έχω φίλους που είναι ευαισθητοποιημένοι με τις ψυχικές διαταραχές, συνήθως επειδή μπορεί να έχουν περάσει κιόλας, υπάρχουν όμως και άτομα που δεν έχουν ιδέα περί τίνος πρόκειται. Θεωρούν ότι είναι κάτι για το οποίο ευθύνεσαι εσύ, ότι πρέπει να μην είσαι τεμπέλης, πρέπει να σηκωθείς από το κρεβάτι, να πάρεις τις σωστές αποφάσεις... Ωστόσο, η ουσία του προβλήματος είναι ότι πρόκειται για κάτι ιατρικό.

Τώρα προσπαθώ να ξαναχτίσω σιγά σιγά τη ζωή μου. Η μουσική ήταν πάντα μεγάλο κομμάτι της, οπότε τώρα ασχολούμαι εντατικά με μαθήματα στο πιάνο. Μου αρέσει πολύ να συνθέτω δικά μου κομμάτια. Επίσης, γράφω. Είναι έντεχνος λόγος, σαν ποιήματα, τα οποία έχω χωρίσει σε ενότητες. Έχω ας πούμε ερωτικά, έχω για τη φύση, έχω για τον πόνο, για τον μυστικισμό, είναι αρκετές κατηγορίες.

Θα έλεγα ότι και η μουσική και η γραφή είναι για μένα κάτι πολύ πιο βαθύ από μια έκφραση απλώς καλλιτεχνική. Είναι πράγματα που με έκαναν όχι απλά να εκφραστώ, αλλά να αντέξω. Υπάρχει ένα κείμενο το οποίο έχω ονομάσει «Αρμαγεδδών» και στην ουσία περιγράφω εκεί τη συντέλεια του κόσμου. Αυτό προήλθε από το γεγονός ότι όταν ήμουν στα πολύ high μου είχα κάτι σαν οράματα. Ένα βράδυ που είχα ξενυχτήσει και ήμουν άγρυπνος και υπέφερα, είδα εικόνες με αγγέλους να πέφτουν από τον ουρανό, τον Θεό, ας πούμε, να βγάζει φωνές, τρομπέτες να ηχούν. Όλα αυτά, που τα έβαλα μέσα στο κείμενο.

Εικονογράφηση: Χριστίνα Αβδίκου

Τα όνειρα για το μέλλον είναι ένα ευαίσθητο θέμα. Δεν κάνω πια τα ακραία όνειρα που έκανα κάποτε. Επειδή ακριβώς τώρα έχω μια ρουτίνα, χωρίς ακραία σκαμπανεβάσματα, είναι τελείως διαφορετική η στοχοθέτηση. Τώρα, κάνω ένα βήμα τη φορά. Επόμενος στόχος είναι να βρω μια δουλειά πάνω στο πτυχίο μου, μια πρακτική βασικά, σε κάποια φαρμακευτική ίσως ή σε κάτι που να έχει να κάνει με την ανθρώπινη συμπεριφορά.

Θα έλεγα ότι η διπολική είναι κάτι σαν επιταχυντής εμπειριών, επειδή ακριβώς βγάζει ακραία συναισθήματα. Αυτό καταλύει κοινωνικές σχέσεις, καταλύει οράματα, καταλύει δουλειές – έχει μια τέτοια δράση, που είναι σαν να έχεις ζήσει περισσότερα χρόνια. Ηλικιακά αισθάνομαι ότι είμαι τουλάχιστον 35 λόγω αυτής της εμπειρίας.

Είμαι τυχερός που η ιατρική στην εποχή μας έχει εξελιχθεί αρκετά, ώστε να μπορώ να ζήσω μια φυσιολογική ζωή. Αν ήμουν είκοσι χρόνια πριν, ίσως να μην ήμουν τόσο αισιόδοξος.

ΕΧΩ ΠΕΡΑΣΕΙ ΦΑΣΕΙΣ ΠΟΥ ΕΛΕΓΑ ΟΤΙ ΔΕΝ ΘΕΛΩ ΝΑ ΖΗΣΩ, ΚΙ ΑΥΤΟ ΕΙΝΑΙ ΚΑΤΙ ΠΟΥ ΔΕΝ ΤΟ ΕΥΧΟΜΑΙ ΣΕ ΚΑΝΕΝΑΝ.

Θα προτιμούσα οι άνθρωποι να μάθαιναν τη ζωή από την όμορφη πλευρά, από μια όμορφη σχέση, από ένα σ’ αγαπώ όχι από δυσάρεστα βιώματα. Αλλά δεν έχω νιώσει ούτε στιγμή κάποια αίσθηση αδικίας, γιατί πιστεύω στη μοίρα και σε ένα πιο μεγάλο σχέδιο, που ξεπερνάει τα δικά μου. Αισθάνομαι ότι όλα έχουν τον λόγο τους. Ό,τι κι αν εύχομαι, όσο κι αν ήθελα να πεθάνω, όλα γίνονται για κάποιον λόγο. Τίποτα δεν είναι τυχαίο.

Πιστεύω στον Θεό. Όταν σπούδαζα στην Αγγλία, ζούσα τόσο άσχημα, σάπιζα μέσα σε τέσσερις τοίχους, και την ίδια στιγμή μελετούσα για τον εγκέφαλο και το σώμα μας. Ήταν στιγμές που κατάλαβα ότι ο Θεός είναι η μόνη αλήθεια. Με μία λέξη, θα έλεγα ότι ο Θεός είναι το τέλειο. Ο Θεός είναι κάτι που ξεπερνάει τον χώρο, ξεπερνάει τον χρόνο, ξεπερνάει τις περιστάσεις. Είναι πανταχού παρών, οπότε είναι το τέλειο. Είναι τα πάντα και τίποτα ταυτόχρονα.