ΔΥΟ ΜΟΥΣΙΚΑ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ ΑΠΟ ΤΙΣ ΝΥΧΤΕΣ ΠΡΕΜΙΕΡΑΣ

Στις Νύχτες Πρεμιέρας ταξιδέψαμε μουσικά στα κλαμπ του Λονδίνου και του Ντιτρόιτ, σε μια εποχή που η ηλεκτρονική μουσική δεν είχε ακόμη εδραιωθεί στο ευρωπαϊκό έδαφος.

Το 28ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας «Νύχτες Πρεμιέρας» ρίχνει αυλαία την Κυριακή 9 Οκτωβρίου. Αυτές τις μέρες, είδαμε ταινίες που ξεχώρισαν, η καθεμία για διαφορετικούς λόγους, και μάθαμε πολλά, όπως για παράδειγμα τι είναι το cross-dressing μέσα από την ταινία «Το Σπίτι της Σουζάνα», του Γάλλου σκηνοθέτη Sébastien Lifshitz.

Παρακολουθήσαμε έργα μυθοπλασίας για πραγματικότητες μακρινές από εμάς, όπως το «Until Tomorrow», που παρουσίαζε το απεγνωσμένο ταξίδι μιας Ιρανής γυναίκας στην αναζήτηση της θέσης και της ταυτότητάς της στο σύγχρονο –και αφιλόξενο για το γυναικείο φύλο– Ιράν. Αλλά και ταινίες βραβευμένες, όπως το «All the Beauty and the Bloodshed» που απέσπασε τον Χρυσό Λέοντα στο φετινό Φεστιβάλ Βενετίας.

Η μουσική είχε επίσης την τιμητική της, με το «Moonage Daydream», μια «φαντασμαγορική υπερπαραγωγή» για τη ζωή και το έργο του Ντέιβιντ Μπόουι, να ξεχωρίζει. Δεν ήταν, όμως, το μοναδικό. Το ενδιαφέρον μας κέντρισαν δύο ντοκιμαντέρ για την ηλεκτρονική μουσική σκηνή και τις υποκουλτούρες που τη διαμόρφωσαν.

2 ντοκιμαντέρ για την ηλεκτρονική μουσική

– ΤΑΡΑΞΙΕΣ! / TRAMPS!, του Κέβιν Χέγκι

Το «Tramps!» είναι μια ταινία για την υποκουλτούρα του νεορομαντισμού (The New Romantic movement), που δημιουργήθηκε στο Λονδίνο στα τέλη της δεκαετίας του '70, και κυρίως στη δεκαετία του '80. Οι Νεορομαντικοί (New Romantics) εμφανίστηκαν στον αντίποδα του μηδενισμού του πανκ (αν και με κάποιες επικαλύψεις) της θατσερικής Αγγλίας.

Το κίνημα αποτελούνταν από εκκεντρικούς fashionistas, στην πλειοψηφία τους queer. Επί της ουσίας, ήταν άνθρωποι που καθιστούσαν σαφές το μήνυμα ότι κανείς μπορούσε να ευδοκιμήσει με τους δικούς του όρους, χωρίς να συμμορφωθεί με τους κανόνες της κοινωνίας.

«Ήταν μια άτυπη κοινότητα των λαϊκών στρωμάτων, που από εξουθενωτική δημιουργικότητα και περίλαμπρο joie de vivre ανθοφορούσε ακατάπαυστα καλλιτεχνία και περιληπτική αισιοδοξία. Χορευτές, μουσικοί, dj, make up και performance καλλιτέχνες, σχεδιαστές ρούχων κι αξεσουάρ, συνέθεσαν μια όαση υποκουλτούρας στα λονδρέζικα κλαμπ, που λαβώθηκε βίαια από την επιδημία του AIDS, αλλά και την καπιταλιστική υιοθεσία από το κυρίως ρεύμα», γράφει στο πρόγραμμα του φεστιβάλ.

Αν και πρόκειται για ένα κίνημα με έμφαση στη μόδα, αρκετά βρετανικά μουσικά συγκροτήματα της εποχής συνδέθηκαν με αυτό, όπως οι Duran Duran και οι Visage. Το κίνημα συνδέθηκε με τη synth-pop, ένα υποείδος της new wave μουσικής. Όπως διαβάζω σε κριτική της ταινίας, στο σύνολό του ήταν ένα δημιουργικό κίνημα που «επέτρεψε σε ταλαντούχα άτομα να ανθίσουν σαν λουλούδια στην άσφαλτο».

Στο ντοκιμαντέρ ο Χέγκι έχει καταφέρει να συγκεντρώσει έναν εντυπωσιακό αριθμό συνεντευξιαζόμενων προσώπων και καλλιτεχνών που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην εποχή, στηρίζοντας το κίνημα και εξερευνώντας την πραγματική του ουσία.

– ΔΕΥΤΕ ΛΑΒΕΤΕ TECHNO / GOD SAID GIVE EM DRUM MACHINES, του Κρίστιαν Ρ. Χιλ

Το Σάββατο 1 Οκτωβρίου, σε μια κινηματογραφική αίθουσα στη Σταδίου, χάσαμε για λίγο τον χωροχρόνο και μεταφερθήκαμε στις ΗΠΑ της δεκαετίας του '80. Σε μια αίθουσα όπου δεν έπεφτε στην κυριολεξία καρφίτσα, μάθαμε πώς προέκυψε η techno μουσική σκηνή. «Το ντοκιμαντέρ του Κρίστιαν Ρ. Χιλ γυρίζει το ρολόι στις αρχές του ‘80 και συνομιλεί με αυτούς που εφηύραν την techno μουσική», διαβάζω στην περίληψη της ταινίας.

Ένα ντοκιμαντέρ που, όπως είπε ο σκηνοθέτης λίγο πριν από την έναρξη της προβολής, χρειάστηκε πολλά χρόνια για να ολοκληρωθεί. Κι ενώ αρχικά θα νόμιζε κανείς ότι μιλάμε για κάποια γειτονιά του Βερολίνου (τη νυν «πρωτεύουσα» της techno») ή του Λονδίνου, ξαφνικά μαθαίνουμε ότι η techno γεννήθηκε στο Ντιτρόιτ. Πόλη που εντάσσεται στις 20 μεγαλύτερες των ΗΠΑ, το Ντιτρόιτ έχει από τα υψηλότερα ποσοστά φτώχειας στη χώρα και πολλούς κατοίκους που ζουν στο όριο ή κάτω από το όριο αυτής.

Όταν ο Θεός, λοιπόν, είδε την κατάσταση στο Ντιτρόιτ, είπε «Give 'Em Drum Machines», και έτσι γεννήθηκε η techno. Με αυτόν τον τρόπο ξεκίνησε η παρουσίαση της ιστορίας της techno, όρος που προέκυψε από τη λέξη technology, απαραίτητη για τη δημουργία και ανάπτυξη αυτού του είδους μουσικής. Συνολικά, η ταινία μιλάει για τη συμβολή του Ντιτρόιτ στον παγκόσμιο πολιτισμό. Όσα εκτυλίχθηκαν στο Ντιτρόιτ στη δεκαετίας του ’80 μεταμόρφωσαν την ηλεκτρονική χορευτική μουσική και συνέβαλαν σε μεγάλο βαθμό στη διαμόρφωσή της μέχρι σήμερα.

Ένας από τους βασικούς στόχους της ταινίας φαίνεται ότι είναι η έμφαση στα φυλετικά χαρακτηριστικά των εμπνευστών της ηλεκτρονικής χορευτικής μουσικής. Όπως διαβάζουμε στο πρόγραμμα, ο Χιλ «τιμά τις γερές μαύρες πλάτες που στήριξαν μεταγενέστερους λευκούς σουπερστάρ».

Ο David Fear γράφει στο περιοδικό Rolling Stone ότι η ταινία λειτουργεί τόσο ως μάθημα ιστορίας όσο και ως διόρθωση των κακώς κειμένων σχετικά με την προέλευση και τη γέννηση της techno, μιας βιομηχανίας δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Η ταινία θα προβληθεί ξανά στις 09/10/22, 20:00 στον κινηματογράφο ΑΣΤΥ. Βγάλε εισιτήριο.