ATHENS SURREAL: Η ΣΟΥΡΕΑΛ ΑΘΗΝΑ ΣΤΗΝ ΟΠΟΙΑ ΘΑ ΘΕΛΑΜΕ ΝΑ ΖΟΥΜΕ

Athens Surreal: Η σουρεαλιστική πλευρά της Αθήνας γίνεται πραγματικότητα μέσα από τον viral ινσταγκραμικό λογαριασμό που εμπνεύστηκε η αρχιτέκτονας Τίνα Μαρινάκη. Η ίδια μιλάει στο OW για το project που μας έκανε να δούμε την πόλη μας αλλιώς.

Σκρολάροντας αέναα στον χαοτικό κόσμο του Instagram, εκεί που νιώθεις ότι έχεις κάψει εγκεφαλικά κύτταρα καταναλώνοντας άχρηστο περιεχόμενο, πέφτεις πάνω στο Athens Surreal. Ξαφνικά, εικόνες της Αθήνας γεμάτες φαντασία, χιούμορ, νοσταλγία και κυρίως σουρεαλισμό, πλημμυρίζουν την οθόνη σου.

Οι παλ ομπρέλες στα μπαλκόνια των πολυκατοικιών του κέντρου της Αθήνας δεν είναι αληθινές. Το Σύνταγμα δεν έγινε παραλία και η Κυψέλη δεν απέκτησε υπαίθριες πισίνες. Δυστυχώς. Πίσω από τη σουρεαλιστική Αθήνα κρύβεται η αρχιτέκτονας Τίνα Μαρινάκη, που με τη βοήθεια της ΑΙ τεχνολογίας δίνει άλλη μορφή στην πόλη που συνεχίζουμε –εμμονικά σχεδόν– να αγαπάμε, παρ' όλο που μας ταλαιπωρεί και μας ζορίζει.

Η ουτοπία παίρνει σάρκα και οστά στις φωτογραφίες της, όπου ο ρεαλιστής ζωγράφος Edward Hopper και ο Αμερικανός σκηνοθέτης Wes Anderson συναντιούνται, έρχονται σε επαφή με την τεχνητή νοημοσύνη, ενώνονται με τη φαντασία της Τίνας Μαρινάκη και δημιουργούν μία έκρηξη σουρεαλισμού.

Η Τίνα μεγάλωσε στην Αθήνα, σπούδασε αρχιτεκτονική στην Πάτρα και τα τελευταία χρόνια ζει και και εργάζεται ως αρχιτέκτονας στη Νέα Υόρκη. Ήρθαμε σε επαφή μαζί της και της ζητήσαμε να μιλήσει στο OW για όλο αυτό το project που έβαλε την ποίηση της καθημερινότητας στη ζωή μας και έδωσε φτερά στη σκέψη και τη φαντασία μας.

– Οι φωτογραφίες του Athens Surreal είναι πραγματικά μία όαση στο Instagram (θυμίζουν μάλιστα πολύ και Wes Anderson). Ποιες είναι οι πιο αγαπημένες σου;

Ευχαριστώ πολύ! Μου αρέσει πολύ η αισθητική του Wes Anderson όπως και άλλων κινηματογραφιστών, καλλιτεχνών ή ζωγράφων και δεν κρύβω ότι πάντα εμπνέομαι από την τέχνη τους. Μου είναι λίγο δύσκολο να διαλέξω τις πιο αγαπημένες μου φωτογραφίες, γιατί τις συνδέω και με το συναίσθημα κατά τη δημιουργία τους και αυτό που έχω συνδέσει εγώ με τις εικόνες.

Για παράδειγμα, πέρσι στις φωτιές, η συλλογή των εικόνων που είχε ως έμπνευση το ποίημα του Αργύρη Χιόνη «Όταν τα δέντρα θα μισήσουν την αχαριστία των ανθρώπων», ήταν κάτι που εξέφραζε αυτό που ένιωθα και μάλλον ένιωθαν κι άλλοι άνθρωποι εκείνη τη στιγμή.

Αγαπημένες μου είναι, επίσης, οι πιο αστείες εικόνες, όπως τα air condition που τρέχουν να ξεφύγουν από τον καύσωνα ή η Αθήνα ως μια μεγάλη παραλία, τα φουσκωτά φλαμίνγκο και βέβαια ο φουσκωτός Παρθενώνας.

– Τι ακριβώς είναι αυτό το project; Τι σου έδωσε την έμπνευση για το Athens Surreal και τι σε ώθησε να το κάνεις από σκέψη πραγματικότητα;

Ως αρχιτέκτονας με ενδιαφέρει ο χώρος και κυρίως η επανερμηνεία ενός χώρου και η τεχνητή νοημοσύνη είναι ένα σημαντικό εργαλείο σ' αυτόν τον πειραματισμό επανερμηνείας της Αθήνας, αλλά με μία δόση σουρεαλισμού.

– Αθήνα και σουρεαλισμός. Μίλησέ μας γι' αυτό το δίπτυχο.

H ίδια η Αθήνα, με την αρχαία κληρονομιά, τα μνημεία και τη συνύπαρξη του παρελθόντος με το παρόν, καθώς και το μοντέρνο αστικό τοπίο, δημιουργούν το ιδανικό σκηνικό για την πιο σουρεάλ εικόνα. Η αρχιτεκτονική της πολυκατοικίας με τα μπαλκόνια και τα air conditon, απροσδόκητες σκηνές στον δρόμο, οι διάφορες «πατέντες» που οι κάτοικοι δημιουργούν, αποτελούν όλα ένα συνονθύλευμα σουρεαλισμού που πάντα με συναρπάζει.

– Τι ρόλο παίζει ο σουρεαλισμός στη ζωή σου;

Ο σουρεαλισμός στη ζωή μου υπάρχει με την έννοια της φαντασίας και της δημιουργίας. Για να δημιουργήσω κάτι πρέπει πρώτα να βρω την έμπνευση και τη φαντασία και ο σουρεαλισμός προσφέρει την απαραίτητη ελευθερία γι' αυτόν τον σκοπό.

– Είναι τόσο εύκολο να φτιάχνει κανείς τόσο υπέροχες εικόνες όταν εμπλέκεται η τεχνητή νοημοσύνη (ΑΙ) ή χρειάζεται κι αυτό την τέχνη του;

Το ΑΙ αποτελεί ένα εργαλείο και πρέπει να βρεις τρόπο να το χειριστείς όπως κάθε εργαλείο. Δε θα το χαρακτήριζα εύκολο ή δύσκολο, αλλά προσωπικά χρειάστηκα αρκετό χρόνο για να πειραματιστώ μ' αυτό.

– Πόσο χρόνο χρειάζεσαι για να φτιάξεις μια εικόνα όπως τη θέλεις; Υπάρχει πολλή συνομιλία με το ΑΙ για να πάρεις το αποτέλεσμα που θέλεις ή σε ξαφνιάζει ευχάριστα;

Για να «συνομιλήσεις» με το ΑΙ σε μια γλώσσα που εκείνο καταλαβαίνει, χρειάζεται αρκετός χρόνος και εξάσκηση, αν και βελτιώνεται συνέχεια και ήδη έχει μεγάλη διαφορά σε σχέση με έναν χρόνο πριν. Θα πρέπει, ωστόσο, να γνωρίζεις τι θες να πετύχεις και να αναπροσαρμόζεις συνέχεια τη «συνομιλία» σας, αν και καμιά φορά όντως μπορεί και να σε ξαφνιάζει ευχάριστα.

– Τι σκόπευες να προσφέρεις μέσα από τις φωτογραφίες σου στο κοινό και ποια ήταν τελικά η ανταπόκριση του κοινού σ' αυτό το project; Τι βλέπεις από το feedback του κόσμου;

Ήθελα να δημιουργήσω μία άλλη εικόνα για την Αθήνα, λίγο πιο ονειρική ή αστεία. Νομίζω ότι τελικά το είχαμε όλοι πολύ περισσότερη ανάγκη απ’ ότι ίσως να πίστευα. Είμαι έκπληκτη από το feedback και αισθάνομαι ότι είναι πολύ ευχάριστο να αρχίσουμε να χρησιμοποιούμε τη φαντασία μας περισσότερο, με την ελπίδα να γίνει και πραγματικότητα.

– Υπάρχουν λογαριασμοί στο Instagram/άνθρωποι/καλλιτέχνες που θαυμάζεις, οι οποίοι χρησιμοποιούν στη δουλειά τους AI;

Είναι πολλοί καλλιτέχνες που χρησιμοποιούν στη δουλειά τους ΑΙ και θαυμάζω, τόσο από το εξωτερικό όσο και από την Ελλάδα, γιατί ο καθένας έχει χρησιμοποιήσει την τεχνητή νοημοσύνη με εντελώς διαφορετικό τρόπο και έχει βρει τη δική του ταυτότητα, χωρίς να προσφεύγει σε στείρα αντιγραφή.

Είδα πρόσφατα μία έκθεση για τον Aaron, το πρώτο πρόγραμμα για δημιουργία τέχνης μέσω τεχνητής νοημοσύνης που δημιουργήθηκε στα τέλη του 1960 από τον ζωγράφο Harold Cohen και ένιωσα τρομερή έκπληξη για τον τρόπο που κατάφερε να ενσωματώσει την τεχνητή νοημοσύνη στους πίνακές του σχεδόν 50 χρόνια πριν.

Μερικοί από τους καλλιτέχνες που θαυμάζω είναι ο Reising Andres που είναι 3D artist, το project gaudism AI που πειραματιζόταν με φυσικές μορφές και την αρχιτεκτονική του Gaudi ή η Μαρία Μαυροπούλου που έχει δημιουργήσει το project Ιmagined Images και δημιουργεί φανταστικές οικογενειακές αναμνήσεις μέσα από φωτογραφίες τεχνητής νοημοσύνης.

Με πολλούς ΑΙ καλλιτέχνες έχουμε πολύ ωραίες συζητήσεις σε σχέση με τον πειραματισμό του καθενός και αυτό αποτελεί μία κοινότητα ανταλλαγής απόψεων και γνώσεων. Δυστυχώς, όμως, παράλληλα αρκετοί προσπαθούν να μιμηθούν ιδέες και προσφεύγουν στην ευκολία της αντιγραφής αντί να δημιουργήσουν κάτι δικό τους.

– Τι πιστεύεις για το ΑΙ; Ποιο θεωρείς ότι είναι το μέλλον του;

To AI είναι ένα χρήσιμο εργαλείο σε πάρα πολλούς τομείς. Όπως και κάθε άλλο εργαλείο, ο τρόπος που θα το χρησιμοποιήσουμε, η απαραίτητη νομοθεσία που πρέπει να το συνοδεύει και το μέλλον, εξαρτάται από εμάς.

– Έχεις μεγαλώσει στην Αθήνα, έχεις σπουδάσει στην Πάτρα, ζεις και δουλεύεις ως αρχιτέκτονας πλέον στη Νέα Υόρκη. Πώς σου φαίνεται σήμερα, με τις προσλαμβάνουσες που έχεις πλέον, η αρχιτεκτονική της Αθήνας;

Καθώς έχω ζήσει το μεγαλύτερο μέρος της ζωής μου στην Αθήνα, έχω μεγαλύτερη σύνδεση και οικειότητα μαζί της. Προσωπικά θεωρώ ότι δεν υπάρχουν πολλές ευκαιρίες για νέους αρχιτέκτονες σήμερα στην Αθήνα. Η παραγωγή της αρχιτεκτονικής είναι προσανατολισμένη μόνο στον τουρισμό, ενώ θα έπρεπε να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στον δημόσιο χώρο, σε δημόσια κτίρια, σχολεία, νοσοκομεία, μουσεία και πάρκα για τους κατοίκους της Αθήνας.

– Πώς θα ήθελες να είναι η Αθήνα; Υπάρχουν κάποιες εφικτές παρεμβάσεις που θα μπορούσαν να την αλλάξουν προς το καλύτερο;

Θα ήθελα να είναι πιο φιλική στον κάτοικο, με μεγαλύτερα πεζοδρόμια, λιγότερα τραπεζάκια και εμπορική εκμετάλλευση του δημόσιου χώρου και πρόσβαση σε πράσινους χώρους.

– Περίγραψέ μας μια εικόνα που χαρακτηρίζει για σένα, όσο καμία άλλη, την Αθήνα.

Η θέα της Ακρόπολης στο κέντρο της Αθήνας, στα στενά ανάμεσα από τις πολυκατοικίες και πίσω από τις κεραίες στις ταράτσες.