7 ΔΙΑΣΗΜΑ ΕΡΓΑ ΤΕΧΝΗΣ ΠΟΥ ΘΥΜΙΖΟΥΝ ΠΑΝΤΑ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ
Το καλοκαίρι δεν τελειώνει ποτέ σε επτά διάσημα έργα τέχνης, φιλοτεχνημένα από δημιουργούς που έχουν γράψει ιστορία.
Με τον Αύγουστο και το καλοκαίρι να φτάνουν στο τέλος τους και το φθινόπωρο να πλησιάζει απειλητικά, αναζητήσαμε διάσημα έργα τέχνης με μια καλοκαιρινή εσάνς, για να διατηρήσουμε όλο τον χρόνο την ανεμελιά της ωραιότερης –για πολλούς– εποχής του χρόνου.
Μερικοί από τους σημαντικότερους καλλιτέχνες όλων των εποχών μάς έχουν ταξιδέψει –καθένας με τον δικό του, μοναδικό τρόπο– από εξωτικές παραλίες της Ταϊτής μέχρι τις ακτές του Σηκουάνα, παγώνοντας τον χρόνο με έργα που αναδίδουν καλοκαίρι, χαλαρότητα, φως και ελευθερία.
«A Bigger Splash» (1967), του David Hockney
Ένας από τους πιο διάσημους πίνακες του Βρετανού καλλιτέχνη David Hockney, το «Α Bigger Splash» μυρίζει καλοκαίρι από χιλιόμετρα. Συγκεκριμένα, ζεστές Καλιφορνέζικες μέρες, με το σώμα να κολλάει από την υγρασία και το μόνο που ονειρεύεσαι να είναι μια βουτιά στην πισίνα.
Το έργο ανήκει σε συλλογή εμπνευσμένη από το Λος Άντζελες, την οποία δημιούργησε μεταξύ 1964 και 1971. Πετώντας πάνω από την πόλη των Αγγέλων, συνειδητοποίησε ότι παντού υπήρχαν πισίνες, κάτι που στην Αγγλία θεωρούνταν πολυτέλεια αλλά εδώ δεν ήταν, λόγω του κλίματος. Η πισίνα έγινε το κεντρικό αντικείμενο της διάσημης σειράς «Swimming Pool», μέρος της οποίας αποτελεί το «A bigger Splash» αλλά και δύο ακόμα «splash» έργα, το «The Splash» και το «Little Splash». Αυτό το τέλειο σπλας προσπάθησε να αποτυπώσει στον καμβά ο δημιουργός, την προσωρινότητα της βουτιάς στο νερό, παγώνοντας την στιγμή σε ένα από τα εμβληματικότερα έργα τέχνης.
Ηλιοτρόπια (1888-1889), του Vincent van Gogh
Αν ένα λουλούδι μάς φέρνει στο νου καλοκαίρι, αυτό είναι σίγουρα το ηλιοτρόπιο, και αν κάποιος καλλιτέχνης το έχει αποτυπώσει με απίστευτη μαεστρία, αυτός είναι σίγουρα ο Vincent van Gogh. Ο Ολλανδός ζωγράφος έφτιαξε τα διάσημα ηλιοτρόπια του όταν ζούσε στην Αρλ, μεταξύ 1888 και 1889.
Η Αρλ, μια ηλιόλουστη πόλη στην Νότια Γαλλία, ήταν γνωστή για τα λιβάδια με ηλιοτρόπια και η φύση της έγινε πηγή έμπνευσης για μερικούς από τους σημαντικότερους πίνακες του Van Gogh. Στο περίφημο Κίτρινο Σπίτι (το «στούντιο στον Νότο» που είχε σκοπό να χρησιμοποιήσει για τον ίδιο και τους καλλιτέχνες φίλους του και το οποίο και μοιράστηκε για λίγο με τον Paul Gauguin), έφτιαξε μια σειρά από πίνακες με ηλιοτρόπια σε βάζο χρησιμοποιώντας μόνο τρεις αποχρώσεις του κίτρινου. Δύο από τους πίνακες ήδη στόλιζαν το δωμάτιο του Gauguin, όταν εκείνος έφτασε στην Αρλ.
Ο Gauguin εντυπωσιάστηκε από τα έργα του φίλου του και μάλιστα είχε δηλώσει ότι ήταν «εντελώς Vincent». Οι δύο ζωγράφοι έζησαν μαζί για μια άκρως δημιουργική περίοδο 9 εβδομάδων, στη διάρκεια της οποίας ο Van Gogh έφτιαξε 36 πίνακες και ο Gauguin 21. Η συγκατοίκηση τους έληξε άδοξα όταν σε μία έκρηξη οργής και τρέλας ο Van Gogh έκοψε μέρος του αυτιού του και νοσηλεύτηκε στο νοσοκομείο. Μετά το συμβάν συνέχισε να παλεύει με θέματα ψυχικής υγείας, που είχαν ως αποτέλεσμα τον εγκλεισμό του σε άσυλο.
«Αrearea» (1892), του Paul Gauguin
Μιας και αναφέραμε τον Gauguin, από την λίστα μας δεν θα μπορούσαν να απουσιάζουν οι πίνακες του από την Ταϊτή. Μιλάμε για την απόλυτη κρίση μέσης ηλικίας, όταν ο Γάλλος ζωγράφος στα 43 του χρόνια μάζεψε τα χρήματα από έναν πετυχημένο πλειστηριασμό έργων του, χαιρέτησε γυναίκα και παιδιά στην Κοπεγχάγη και την έκανε για άλλη παραλία, την 1η Απριλίου του 1891. Του πήρε 63 μέρες να φτάσει στον αγνό, ανέγγιχτο παράδεισο, όμως δυστυχώς η πραγματικότητα απείχε πολύ από αυτό που είχε φανταστεί. Προς μεγάλη απογοήτευσή του, η Γαλλική αποίκισης είχε αλλοιώσει το νησί. Ο Gauguin προσπάθησε να επινοήσει τον παράδεισο που έψαχνε αναζητώντας τα παραδοσιακά στοιχεία της κουλτούρας και του πολιτισμού, συνυφαίνοντας τους μύθους του νησιού με εικόνες του δυτικού κόσμου.
Οι εμπνευσμένοι από την περίοδο που πέρασε στην Γαλλική Πολυνησία πίνακες του, με τα έντονα χρώματα και τα σκληρά περιγράμματα, με τον υποβόσκοντα αισθησιασμό, το φυσικό πλούτο, την αίσθηση μυστικισμού αλλά και την γοητεία της απλής ζωής, έχουν γίνει ταυτιστεί στο μυαλό μας με την εικόνα που έχουμε για εξωτικούς, μαγικούς προορισμούς.
Μέσα σε 18 μήνες έφτιαξε πάνω από 60 έργα τέχνης, κάποια από τα πιο χαρακτηριστικά του έργα, που όμως δεν εκτιμήθηκαν ιδιαίτερα όταν επέστρεψε στο Παρίσι για δύο χρόνια από το 1893 έως το 1895. Μετά από μια αποτυχημένη απόπειρα πώλησης τους, ο Gauguin επέστρεψε στις Νήσους Μαρκέζας, όπου και πέθανε το 1903 σε ηλικία 54 ετών.
«Δυο γυναίκες τρέχουν στην παραλία» (1922), του Pablo Picasso
Το καλοκαίρι του 1922, ενώ ήταν σε διακοπές στη Βρετάνη με την έγκυο σύζυγο του, Όλγα, ο Πικάσο ζωγράφισε τις «Γυναίκες που Τρέχουν στην Παραλία». Δυο γυναίκες με πληθωρικά μαυρισμένα κορμιά, έντονη θηλυκότητα και όλη την καλοκαιρινή ανεμελιά αποτυπωμένη στο πρόσωπο και στην κίνηση τους.
Ο πίνακας αυτός αποτελεί έναν ύμνο στη γυναίκα, δίνοντας στον θεατή μία αίσθηση πληρότητας και ελευθερίας. Παρά το κλασικό ένδυμά τους, τίποτα πάνω τους δεν θυμίζει κλασικό στυλ ζωγραφικής. Τα στοιχεία του κυβισμού είναι έντονα, με τα παραμορφωμένα άκρα και την περίεργη προοπτική, ενώ οι ίδιες οι γυναίκες μοιάζουν τελείως ελεύθερες, χωρίς να νοιάζονται για την εμφάνιση και την γύμνια τους. Με μια παιχνιδιάρικη διάθεση και ορμή, σε κάνουν να αισθάνεσαι ότι κάπως έτσι πρέπει να ζούμε τη ζωή, στο φουλ.
«Second Story Sunlight» (1960), του Edward Hopper
O Αμερικάνος ζωγράφος Edward Hopper έφτιαξε το «Second Story Sunlight» το 1960. Διακρίνονται δυο γυναίκες (και για τις δύο πόζαρε η σύζυγος του, Josephine, όπως και σχεδόν για όλες τις γυναικείες φιγούρες στα έργα του) στο μπαλκόνι ενός λευκού σπιτιού. Η μία διαβάζει εφημερίδα και η άλλη κάθεται στο κιγκλίδωμα του μπαλκονιού με το μαγιό και να αγναντεύει.
Ένα από τα αγαπημένα έργα τέχνης του δημιουργού, όπως έχει δηλώσει ο ίδιος, το «Second Story Sunlight» αναδεικνύει τη μαεστρία του στο να αποτυπώνει το φως, «με λευκό χρώμα χωρίς σχεδόν καθόλου κίτρινο», δημιουργώντας ένα άκρως ατμοσφαιρικό σκηνικό. Η έντονη αντίθεση με τις σκιές δημιουργεί μία αίσθηση βάθους που τραβάει το βλέμμα του θεατή στην σκηνή, ενώ ταυτόχρονα το κατά τα άλλα οικείο αστικό περιβάλλον περιβάλλεται από μια αίσθηση μυστηρίου και ελαφριάς ανησυχίας που χαρακτηρίζει τα έργα του Hopper. Με μια «film noir» κινηματογραφική οπτική, το «Second Story Sunlight» είναι σαν να σε καλεί σε μια βραδιά «βρες τον δολοφόνο» σε θερινό σινεμά, με ποπ κορν και μπίρες.
«Κολυμβητές στην Asnières» (1884), του Georges Seurat
Οι κολυμβητές στην Asnières απεικονίζει νεαρούς άντρες της Γαλλικής Εργατικής τάξης που απολαμβάνουν στιγμές δροσιάς στον Σηκουάνα σε ένα διάλειμμα από την δουλειά στο εργοστάσιο. Ξεγνοιασιά κάτω από τον καλοκαιρινό ήλιο σε πρώτη ανάγνωση, αλλά ο πρωτοπόρος του πουαντιγισμού καταφέρνει να αποδώσει μια χαλαρή καλοκαιρινή μέρα που σου αφήνει μια αίσθηση μελαγχολίας και μοναχικότητας.
Οι φιγούρες των νεαρών εργατών μοιάζουν στατικές και απομονωμένες, με τα ανεκπλήρωτα όνειρα και επιθυμίες τους να αιωρούνται γύρω τους. Το έργο δημιουργήθηκε το 1884, όταν ο Γάλλος καλλιτέχνης ήταν μόλις 24 ετών, παρ’ όλα αυτά οι τεχνικές προσεγγίσεις του, με τις ιδιαίτερες πινελιές και τα ζωντανά χρώματα προσδίδουν στους κολυμβητές μια διαχρονικότητα και καινοτομία που τον έκαναν να λάβει παγκόσμια αναγνώριση από κοινό και κριτικούς.
«Καρπούζι» (1986), της Yayoi Kusama
Αφιέρωμα στο καλοκαίρι δίχως καρπούζι γίνεται; Δεν γίνεται! Και μπορεί η Γιαπωνέζα καλλιτέχνιδα να είναι διάσημη για τις κολοκύθες της, προφανώς όμως δεν μπόρεσε να αντισταθεί ούτε εκείνη στη γλύκα του καρπουζιού.
Μία από τις πιο αναγνωρίσιμες μορφές της σύγχρονης εικαστικής σκηνής, μεγαλωμένη σε κακοποιητικό οικογενειακό περιβάλλον, η Yayoi Kusama προσπάθησε να επουλώσει τις πληγές της μέσω της τέχνης. Από την ηλικία των 10 ετών ξεκίνησε να βλέπει παραισθήσεις, χρώματα και βούλες, λάμψεις και λουλούδια. Ήταν μια άμυνα του οργανισμού απέναντι στη σκληρή και οδυνηρή καθημερινότητά της, ένας τρόπος να ξεφεύγει από το βίαιο περιβάλλον της. Οι άπειρες κουκίδες έγιναν το ασφαλές σύμπαν της, που μετατράπηκε με τα χρόνια στην εικαστική της γλώσσα.
Με τα έντονα χρώματα, τα μοτίβα και τα χαρακτηριστικά πουά της, η Yayoi Kusama έκανε και το καρπούζι «δικό της» το 1986, σε ένα έργο λαχταριστό, δροσερό, παιχνιδιάρικο και φυσικά άκρως καλοκαιρινό, έτοιμο για σερβίρισμα με τα μαχαιροπίρουνά του.
SLOW MONDAY NEWSLETTER
Θέλεις να αλλάξεις τη ζωή σου; Μπες στη λογική του NOW. SLOW. FLOW.
Κάθε Δευτέρα θα βρίσκεις στο inbox σου ό,τι αξίζει να ανακαλύψεις.
