4 ΒΙΒΛΙΑ ΠΟΥ ΑΠΟΛΑΥΣΑ ΝΑ ΔΙΑΒΑΖΩ
Τέσσερα βιβλία με ταξίδεψαν σε διαφορετικούς κόσμους κι εποχές, από την Μάνη ως την Ιαπωνία, κι απ’ την Αγγλία του ’60 στα χρόνια του Brexit.
Όσο και να λατρεύω τα βιβλία, τα τελευταία χρόνια το διάβασμα ήταν για μένα πολυτέλεια. Δυστυχώς, ο μόνος ελεύθερος χρόνος που μπορούσα να διαθέσω περιοριζόταν σε 2 λεπτά το βράδυ, πριν με πάρει ο ύπνος με το βιβλίο να πέφτει στο πρόσωπό μου με φόρα. Αποτέλεσμα, να διαβάζω την ίδια σελίδα ξανά και ξανά – συν μερικές μικρές μελανιές στην μύτη. Μέχρι που έμαθα το μάθημα μου και δεν ξαναπήρα στο κρεβάτι βιβλίο με πάνω από 200 σελίδες.
Το καλοκαίρι που μας πέρασε, όμως, κατάφερα να κάνω την ανατροπή! Η αλήθεια είναι ότι στην αρχή ένιωθα άβολα στην ιδέα ότι θα αφιέρωνα χρόνο απλά για να κάθομαι. Να αγναντεύω, να ηρεμώ και να αδειάζω το μυαλό μου από κάθε είδους έγνοια – προσωπική, επαγγελματική, κοινωνική. Το ότι τα παιδιά είναι πια εφηβάκια, με όλο και περισσότερο χρόνο να αφιερώνουν στους φίλους τους, σε απόσταση ασφαλείας από την μαμά και τον μπαμπά, βοήθησε όλη αυτή η ανάγκη μου για ηρεμία να γίνει πραγματικότητα. Έτσι, όχι μόνο βρήκα χρόνο για να αφιερώσω σε μία από τις αγαπημένες μου ασχολίες, το διάβασμα, αλλά κατάφερα να κάνω και προσωπικό ρεκόρ: 4 βιβλία σε 2 εβδομάδες – χωρίς να μετράω τα graphic novels!
Η χαρά μεγάλη και αποφάσισα να τη μοιραστώ μαζί σας! Τέσσερα βιβλία τελείως διαφορετικά μεταξύ τους, όλα όμως με ένα κοινό σκοπό: Να γεμίσουν το μυαλό με εικόνες και συναισθήματα, να με ταξιδέψουν όπως μόνο ένα βιβλίο μπορεί.
Βιβλίο #1: «Utopia Avenue», του David Mitchell
Το «Utopia Avenue» διηγείται την ιστορία μιας ροκ μπάντας, που εμφανίστηκε στα τέλη της δεκαετίας του ’60 στην ψυχεδελική σκηνή του Λονδίνου κι έφτασε σταδιακά να γεμίζει clubs στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Το ετερόκλητο αυτό μουσικό σχήμα, που έχτισε έναν μύθο με τα τραγούδια αλλά και την ανομοιογένεια των μελών του, δημιουργήθηκε από τον μάνατζερ Λέβον Φράνκλαντ, που ανακάλυψε και έφερε σε επαφή τέσσερα άτομα με τελείως διαφορετικό μουσικό και κοινωνικό υπόβαθρο. Έτσι, έφτιαξε τη δική του ιδανική καλλιτεχνική οικογένεια. Μια μπάντα φαινόμενο με αυθεντική μουσική ταυτότητα, χωρίς αρχηγό, με το ροκ να συναντάει τη φολκ και την κλασική μουσική, μέσα από την μουσική ιδιοφυΐα του κάθε μέλους.
Ο David Mitchell χτίζει τους χαρακτήρες σταδιακά, δίνοντας όλο και περισσότερα στοιχεία για το παρελθόν και την προσωπικότητά τους μέσα από την αφήγηση.
Στις σελίδες του και την ζωή των πρωταγωνιστών, ο συγγραφέας ενσωματώνει περάσματα θρύλων της μουσικής και της τέχνης, όπως ο Ντέιβιντ Μπόουι, ο Λέοναρντ Κοέν, ο Τζίμι Χέντριξ, ο Άλλεν Γκίνσμπεργκ, ο Φράνσις Μπέικον, αλλά και τα LSD ταξίδια με τους Grateful Dead και τα επικά πάρτι στο Hotel Chelsea. Έτσι, o συγγραφέας μεταφέρει τον αναγνώστη τόσο πειστικά στην ατμόσφαιρα της δεκαετίας του ’60, ώστε τον κάνει προς στιγμή να αμφισβητήσει ότι το «Utopia Avenue» είναι μυθοπλασία.
Το βιβλίο είναι χωρισμένο σε τρία μέρη, με καθένα να αντιστοιχεί στα τρία άλμπουμ που κυκλοφόρησαν οι Utopia Avenue. Το κάθε κεφάλαιο με τη σειρά του αντιστοιχεί σε ένα τραγούδι και είναι γραμμένο μέσα από την οπτική ενός από τα μέλη του συγκροτήματος, ταξιδεύοντας τον αναγνώστη μέσα από τον συναισθηματικό και βιωματικό κόσμο που συνιστά την δημιουργική διαδικασία. Την δημιουργική διαδικασία όπως την βιώνει ο καθένας ξεχωριστά, φιλτραρισμένη μέσα από τις δικές του προσωπικές και μουσικές επιρροές, με τη μουσική να τους ενώνει.
Όπως άλλωστε περιγράφει σε ένα από τα πιο όμορφα κομμάτια του βιβλίου ο χαρισματικός κιθαρίστας της μπάντας Γιάσπερ Ντε Ζουτ, «τα τραγούδια σαν τις πικραλίδες αιωρούνται στον χώρο και στον χρόνο. Ποιος ξέρει πού θα πέσουν; Ή τι θα φέρουν; […] Πού θα σταθούν αυτοί οι σπόροι; Είναι η παραβολή του Σπορέα. Συνήθως πέφτουν σε στέρφο χώμα και δεν ριζώνουν. Μερικές φορές όμως πέφτουν σε ένα μυαλό που είναι έτοιμο. Που είναι γόνιμο. Τι συμβαίνει τότε; Συμβαίνουν οι ιδέες και τα συναισθήματα. Χαρά, παρηγοριά, συμπόνια. Βεβαιότητα. Καθαρτήρια θλίψη. Η ιδέα ότι η ζωή θα μπορούσε, θα έπρεπε να είναι καλύτερη. Μια πρόσκληση να μπεις στη θέση κάποιου άλλου για λίγο. Αν ένα τραγούδι φυτέψει μια ιδέα ή ένα συναίσθημα σε έναν νου, έχει ήδη αλλάξει τον κόσμο».
Βιβλίο #2: «Μάνη», του Πάτρικ Λη Φέρμορ
Ένα οδοιπορικό στη Μάνη μέσα από τα μάτια ενός κορυφαίου ταξιδιωτικού συγγραφέα, του Βρετανού Πάτρικ Λη Φέρμορ. Όπως έλεγε ο ίδιος, η αγάπη του για την Ελλάδα ήταν απόλυτη. Άλλωστε, επέλεξε την Μάνη –και συγκεκριμένα την Καρδαμύλη– ως κύρια κατοικία του από το 1960 και για σχεδόν μισό αιώνα. Ήταν ο κυρ Μιχάλης, όπως τον αποκαλούσαν οι φίλοι του στη Μάνη αλλά και στην Κρήτη στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου πολέμου, όπου πολέμησε και οργάνωσε ομάδες αντίστασης.
Μέσα από τις σελίδες του βιβλίου, ο Πάτρικ Λη Φέρμορ μάς ταξιδεύει στα πλέον δύσβατα και ανέγγιχτα σημεία της Μάνης της δεκαετίας του ’50, εστιάζοντας στους ανθρώπους της, τις παραδόσεις και τις προλήψεις, τα έθιμα και τις διαλέκτους, την ιστορία και τους θρύλους. Έχοντας ζήσει στην περιοχή και συναναστραφεί με τους κατοίκους της, περιγράφει με μαεστρία όχι μόνο το άγριο, μοναδικό τοπίο, αλλά και τους κατοίκους μέσα από το πρίσμα του φυσικού τους περιβάλλοντος – τους βράχους και την ξερή φύση.
Η «Μάνη» είναι το αντίθετο ενός ταξιδιωτικού οδηγού, όπως δηλώνει ο ίδιος στην εισαγωγή του βιβλίου. Πράγματι, διαβάζοντας έστω και λίγες σελίδες, καταλαβαίνεις αμέσως ότι οι περιγραφές του απέχουν πολύ από μια τουριστική προσέγγιση. Περισσότερο αποτελούν μελέτες και σκέψεις ενός παρατηρητή. Εικόνες, συναισθήματα, γεύσεις, αντιφάσεις δοσμένες μέσα από την γεμάτη τρυφερότητα και αγάπη ματιά του συγγραφέα.
Είναι άλλωστε εμφανής μέσα από τα λόγια του η απέχθεια του για την αλλοτρίωση που υφίσταται η απλότητα της φύσης στο όνομα του τουρισμού και της ανάπτυξης «Ο τουρισμός είναι ένας μαύρος βλαβερός δαίμονας που βγήκε από τον Άδη καβάλα πάνω σε μια μπουλντόζα. Τον ξεχωρίζει κανείς αμέσως απ’ το τρομερό του έμβλημα: το δεμέτι απ’ τα ξεριζωμένα λιόδεντρα στ’ αριστερό του χέρι, το τρανζίστορ που ουρλιάζει στο δεξί, το κολιέ απ’ τα καπάκια της κόκα-κόλα στο λαιμό του και την μπετονιέρα σαν στεφάνι. Όλα σαβανωμένα με τους καπνούς της κόλασης. Το δόγμα αυτής της θρησκείας είναι να σκοτώνει ό,τι είναι καμωμένο να αγαπιέται. Και δεν αφήνει καμία τοποθεσία δίχως να τη βεβηλώνει, καμιά ομορφιά της φύσης ανεκμετάλλευτη και καμία παραλία άθικτη».
Την Ελλάδα της Λακωνικής Μάνης αγάπησε ο Πάτρικ Λη Φέρμορ. Μια Ελλάδα που μοιάζει χαμένη στα βάθη των αιώνων, μεταφέροντας μέσα από τη μοναδική αφήγησή του εικόνες που ποτέ δεν θα βιώσουμε ως συμβατικοί τουρίστες.
Βιβλίο #3: «Νορβηγικό Δάσος», του Haruki Murakami
«Όταν ακούει το “Norwegian wood” των Beatles, ο Tόρου Bατανάμπε θυμάται την πρώτη του αγάπη, τη Nαόκο, το κορίτσι του καλύτερού του φίλου. Ήταν το αγαπημένο της».
Μ’ αυτές τις φράσεις ξεκινάει ένα ποιητικό ταξίδι που περιγράφει την ιστορία του Τόρου και της Ναόκο, ένα ταξίδι αγάπης αλλά και ρεαλισμού, θλίψης και ελπίδας. Μια ιστορία για την αγάπη και τη ζωή μέσα από τα μάτια ενός φοιτητή στην Ιαπωνία του ’60.
Το έργο του Μουρακάμι σε τραβάει σαν μαγνήτης από τις πρώτες σελίδες. Η αφήγηση του Βατανάμπε έχει μια ονειρική χροιά, παρόλο που οι καταστάσεις με τις οποίες έρχεται αντιμέτωπος απέχουν κατά πολύ από το όνειρο: Ψυχικές διαταραχές, αυτοκτονίες, σημαδεύουν την εύθραυστη εφηβική ψυχή του πρωταγωνιστή.
Με λόγο τρυφερό και νοσταλγικό, γεμάτο συμβολισμούς, ο συγγραφέας περνάει τις ανησυχίες, τους προβληματισμούς, την καθημερινότητα και τον συναισθηματικά φορτισμένο κόσμο του πρωταγωνιστή, μέσα από έναν προσωπικό του απολογισμό. Η ιστορία περιγράφει την ιδιόμορφη σχέση του με τη Ναόκο αλλά και τη Μιντόρι, δύο γυναίκες εντελώς διαφορετικές, αλλά τόσο όμοιες στην ανάγκη τους για αγάπη και λύτρωση. Η πρώτη αντιμετωπίζει τεράστια δυσκολία να εκφράσει αυτά που νιώθει, ενώ η δεύτερη εκφράζει κάθε της επιθυμία χωρίς ενδοιασμούς και συστολές. Και κάπου στη μέση βρίσκεται ο Τόρου Βατανάμπε, προσπαθώντας να ισορροπήσει μεταξύ των δύο άκρων. Όπως στη ζωή.
Άλλωστε, το βιβλίο είναι ακριβώς αυτό: Ένας ύμνος στην αγάπη και τη ζωή. Αλλά και στο θάνατο. Όπως γράφει και ο Μουρακάμι, «ο θάνατος υπάρχει, ωστόσο δεν είναι το αντίθετο της ζωής αλλά μέρος της. Μέσα από τη ζωή καλλιεργούμε το θάνατο. Όσο κι αν επρόκειτο για αλήθεια, δεν ήταν παρά μία από τις αλήθειες που έπρεπε να μάθουμε. [...] Καμία αλήθεια, καμία ειλικρίνεια, καμία δύναμη ή τρυφερότητα δεν μπορεί να γιατρέψει αυτή τη θλίψη. Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να ζήσουμε μαζί της μέχρι να εξαντληθεί και να μάθουμε κάτι από εκείνη, αλλά αυτό που μαθαίνουμε δε βοηθάει στην αντιμετώπιση της επόμενης θλίψης που μας έρχεται απροειδοποίητα».
Βιβλίο #4: «Ακριβώς σαν εσένα», του Νικ Χόρνμπυ
Μια ιστορία αγάπης, αντισυμβατική και γοητευτική, δυνατή και ελπιδοφόρα. Μια σχέση που τα έχει όλα. Ταξικές διαφορές, φυλετικές διαφορές, πολιτικές διαφορές – που δένουν υπέροχα με ένα τεράστιο ηλικιακό χάσμα.
Με την αισιόδοξη και τρυφερή ματιά που διακατέχει όλα του τα βιβλία, με μια ρομαντική αλλά και χαριτωμένα κυνική διάθεση, ο Νικ Χόρνμπυ αγγίζει το ταμπού της σχέσης μιας χωρισμένης 40άρας γυναίκας με τον 20χρονο babysitter των παιδιών της, του τι σημαίνει να ερωτεύεσαι κάποιον που ποτέ δεν φανταζόσουν.
«Καταδικασμένη», θα βιαστούν να πουν κάποιοι, επιτρέψτε όμως στον Χόρνμπυ να διαφωνήσει. Με τον δικό του, μοναδικό τρόπο, ο συγγραφέας διηγείται μια ιστορία για έναν έρωτα μεταξύ δύο ανθρώπων εντελώς αντίθετων φαινομενικά, που κόντρα σε στερεότυπα και ιδεοληψίες αποφασίζουν να κάνουν τη σχέση τους να δουλέψει. Και όλα αυτά να διαδραματίζονται στην Αγγλία στα χρόνια του Brexit, παρουσιάζοντας μέσα από τα μάτια των πρωταγωνιστών αλλά και των συγγενών, των συναδέλφων και γειτόνων τους το κλίμα και τον διχασμό που επικρατούσε στην κοινωνία πριν το δημοψήφισμα, μαζί με μια απόπειρα κατανόησης του κινήτρου όλων όσοι ψήφισαν υπέρ της εξόδου από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Αν και δηλώνω μεγάλη φαν των βιβλίων του Νικ Χόρνμπυ –και το συγκεκριμένο διαβάζεται πολύ ευχάριστα–, ο συγγραφέας δεν κατάφερε να με πείσει για το πόσο δυνατή είναι η σχέση των δύο πρωταγωνιστών. Τολμώ να πω ότι μοιάζει άβολη και χωρίς ίχνος χημείας. Σε πολλά σημεία του το βιβλίο είναι αφελές και απλοϊκό, σε άλλα πάλι απολαυστικό. Το συστήνω αν θέλετε κάτι για να περάσετε ευχάριστα τον χρόνο σας, αν είστε σαν κι εμένα εθισμένοι στις ρομαντικές κομεντί κάθε είδους, βουτώντας παράλληλα έστω και επιφανειακά στην δυναμική του Brexit. Ένα είναι σίγουρο: Ότι θα σας κρατήσει μέχρι το τέλος και θα σας αφήσει με μια feel good αίσθηση. Για μια αγάπη against all odds.
SLOW MONDAY NEWSLETTER
Θέλεις να αλλάξεις τη ζωή σου; Μπες στη λογική του NOW. SLOW. FLOW.
Κάθε Δευτέρα θα βρίσκεις στο inbox σου ό,τι αξίζει να ανακαλύψεις.
