ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΕΒΑΛΕ ΣΙΔΕΡΑΚΙΑ: ΤΙ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΦΑΕΙ;
Τα παιδιά –αλλά και οι μεγάλοι– που κάνουν ορθοδοντική θεραπεία μπορούν φορώντας τα «σιδεράκια» τους να τρώνε σχεδόν τα πάντα. Αρκεί να φροντίζουν σωστά τα δόντια τους.
Τα πιο κοντινά μου πρόσωπα που φόρεσαν «σιδεράκια» είναι τα παιδιά μου και ένας φίλος καρδιακός που ξεκίνησε ορθοδοντική θεραπεία στα σαράντα πέντε του χρόνια, για να πετύχει τη σωστή σύγκλειση και βέβαια και το ωραίο χαμόγελο.
Αν στερήθηκαν –και στερούνται ακόμη– λιχουδιές; Εξαρτάται από τα γούστα. Είναι στέρηση να μην τρως ποπ-κορν στο σινεμά;
Τι δεν τρως όταν φοράς σιδεράκια
Υπάρχουν ελάχιστες κατηγορίες για τις οποίες ο/η γιατρός θα σου πει ευγενικά να αποφεύγεις, αλλά στην πραγματικότητα εννοεί: Μην τα βάλεις στο στόμα σου. Ο λόγος είναι ξεκάθαρος: τα συγκεκριμένα τρόφιμα μπορεί να προκαλέσουν ζημιές στους ορθοδοντικούς μηχανισμούς. Και όσο πιο συχνά γίνονται διορθώσεις στους μηχανισμούς, τόσο μπορεί να καθυστερήσει η ορθοδοντική θεραπεία.
Οι τροφές αυτές είναι είτε ιδιαίτερα σκληρές ή κολλώδεις. Και για τα παιδιά, οι περισσότερες αποτελούν λιχουδιές:
Τα απολύτως απαγορευμένα:
- Ποπ-κορν
- Ζελεδάκια
- Λουκούμια και συναφή γλυκίσματα
- Τσίχλες
Καταναλώνονται με προσοχή:
- Ολόκληροι ξηροί καρποί: Δεν τους βάζουμε καν στο στόμα μας αν έχουν τσόφλι που πρέπει να σπάσουμε με τα δόντια μας. Οι τραγανοί, χωρίς τσόφλι ξηροί καρποί πρέπει να τεμαχίζονται και να μασιούνται μόνο με τα πίσω δόντια.
- Σοκολάτα κουβερτούρα ή άλλη σκληρή σοκολάτα: Όπως και με τους ξηρούς καρπούς, δεν δαγκώνουμε τη σοκολάτα αλλά τη σπάμε σε μικρά κομμάτια τα οποία μασάμε με τα πίσω δόντια.
- Παξιμάδια: Τα τρώμε μόνο αφού τα έχουμε βρέξει και έχουν μαλακώσει.
- Κόρα ψωμιού: Θέλει πολλή προσοχή, καθώς στη βιασύνη να φάει κανείς ψωμί μπορεί να δαγκώσει και τη σκληρή κόρα και να τρέχει στον ορθοδοντικό για «επισκευή». Το ίδιο πρέπει να προσέχει κανείς με το ξεροψημμένο κομμάτι της ζύμης στην πίτσα.
- Καρότα, μήλα: Κάθε σκληρή τροφή την τεμαχίζουμε και δεν τη δαγκώνουμε.
- Πάγος:Η συνήθεια των παιδιών κυρίως να μασάνε πάγο μπορεί να καταστρέψει κομμάτι του ειδικού μηχανισμού.
- Ψητό ολόκληρο καλαμπόκι: Ο μόνος ασφαλής τρόπος να καταναλωθεί είναι σπυρί-σπυρί. Εννοείται ότι αφαιρούμε τα σπυριά με τα χέρια και όχι με τα δόντια.
Τι τρώμε τα πρώτα εικοσιτετράωρα μετά την τοποθέτηση;
Οι πρώτες μέρες μετά την τοποθέτηση είναι πιο δύσκολες εξαιτίας της αυξημένης ευαισθησίας των δοντιών. Αλλά και κάθε φορά που πηγαίνει κανείς στον ορθοδοντικό για έλεγχο οι χειρισμοί και τα «σφιξίματα» στους μηχανισμούς μπορεί να ενοχλούν για μια-δυο μέρες τους μικρούς ή μεγαλύτερους σε ηλικία ασθενείς. Γι’ αυτό συνιστώνται μαλακές τροφές που δεν ασκούν πιέσεις στα δόντια, όπως:
- Ζυμαρικά και ρύζι
- Σούπες
- Μαλακό κρέας (μπιφτέκια, μοσχάρι μαγειρευτό)
- Αβγά
- Γαλακτοκομικά
- Μαλακά φρούτα και λαχανικά, όπως πατάτες και μπανάνες. Ακόμη, βρασμένα λαχανικά, όπως καρότα βραστά.
Κολατσιό με το μαλακό
Τα παιδιά κολατσίζουν συχνά ακόμη κι όταν δεν έχουν σχολείο. Τις πρώτες μέρες μετά την τοποθέτηση μπορούν να καταναλώσουν ένα τοστ –όχι πολυψημένο, για να μην γίνει τραγανή η κόρα του ψωμιού–, κέικ, τσουρέκι ή σάντουιτς με μαλακό ψωμί, όπως το μπριός.
Έπλυνες καλά τα δόντια –και τα «σιδεράκια»– σου;
Η καθαριότητα είναι η μισή αρχοντιά και στην ορθοδοντική θεραπεία. Ελλιπής υγιεινή μπορεί να οδηγήσει σε τερηδόνες και απασβεστώσεις των δοντιών, γνωστές ως άσπρες κηλίδες. Μπορεί ακόμη να προκαλέσει έντονη φλεγμονή των ούλων, συνήθως αντιστρεπτή με την απομάκρυνση των μηχανισμών, η οποία, όμως, καθυστερεί και δυσκολεύει τη θεραπεία.
Γι’ αυτό, μετά από κάθε κύριο γεύμα βουρτσίζουμε τα δόντια μας για τρία ολόκληρα λεπτά και ποτέ μα ποτέ δεν κοιμόμαστε χωρίς το βραδινό βούρτσισμα. Ακόμη, βουρτσίζουμε προσεχτικά τις μεσοδόντιες περιοχές. Στα δύσκολα αυτά σημεία μπορεί να βοηθήσουν τα μεσοδόντια βουρτσάκια και το οδοντικό νήμα, αλλά και οδοντόβουρτσες με ειδικό σχήμα, που τις βοηθάει να εισχωρούν στα δύσκολα αυτά σημεία.
Ιδιαίτερα ευπαθής περιοχή σε τερηδόνα θεωρείται το διάστημα ανάμεσα στο σύρμα και τα ούλα, επειδή εκεί συγκρατούνται υπολείμματα τροφών. Στις περιοχές αυτές στρέφουμε την οδοντόβουρτσα κατά 45 μοίρες, πάντα με φορά τέτοια ώστε να απομακρύνονται οι τροφές από τα ούλα και βουρτσίζουμε κυκλικά δύο τρία δόντια μαζί. Μερικές φορές χρειάζεται να ανασηκώσουμε τα χείλη για να μπορέσουμε να καθαρίσουμε σωστά τα δόντια μας. Και δεν ξεχνάμε τα πίσω, πιο δυσπρόσιτα, δόντια.
Αν καταφέρουμε να μην έχουμε συχνά «ατυχήματα» και διατηρήσουμε τα δόντια μας υγιή βουρτίζοντάς τα τακτικά και σωστά, με το τέλος της ορθοδοντικής θεραπείας δεν θα χορταίνουμε να χαμογελάμε. Κι αν σας λείπουν τα ποπ-κορν στο σινεμά, υπάρχουν πάντα τα πατατάκια.
Ευχαριστούμε τη Μαρία Ρίζου, DDS MA PhD, ειδική Ορθοδοντικό Παιδιών και Ενηλίκων