ΤΙ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΟΤΑΝ ΠΑΡΑΤΡΩΣ ΥΓΙΕΙΝΑ

Η λέξη «ορθορεξία» δεν παραπέμπει τυχαία σε διαταραχή πρόσληψης τροφής. Η εμμονή με τη σωστή διατροφή είναι κάτι που μπορεί να εξελιχθεί σε πρόβλημα.

Προσπερνάμε το γεγονός ότι μόνο το 3% του παγκόσμιου πληθυσμού δεν έχουν έστω έναν παράγοντα κινδύνου για την υγεία τους και περνάμε στο παρασύνθημα. Τι τρώτε, λοιπόν;

Εννοώ, ποια είναι η διατροφή σας; Υπάρχουν στιγμές που νιώθετε πως το έχετε παρακάνει; Όχι με την κακή την έννοια. Με την καλή. Μήπως έχετε γίνει «στρατιώτης» των επιταγών της σωστής διατροφής σε βαθμό που τελικά κάνετε κακό στον εαυτό σας;

Έχουμε τον τρόπο να διαπιστώσετε αν έχετε φτάσει στην ορθορεξία (εκ των λέξεων «ορθώς» και «όρεξη». Ορθορεξία είναι η παθολογική εμμονή στη σωστή, υγιεινή διατροφή, που οδηγεί σε πολύ σημαντικούς διατροφικούς περιορισμούς.

Ο Δρ Steve Bratman, ήταν ο πρώτος επιστήμονας που περιέγραψε το φαινόμενο, το 1997, σε άρθρο του στο περιοδικό Yoga Journal. Περιέγραψε την ορθορεξία ως μια ανθυγιεινή προσήλωση σε αυτό που το άτομο θεωρεί ότι είναι υγιεινή διατροφή.

Pexels Cottonbro Studio

«Ο περιορισμός ορισμένων τροφίμων δεν είναι από μόνος του επικίνδυνος, αλλά όταν οποιαδήποτε συνήθεια γίνεται εμμονική, η γραμμή μεταξύ υγιεινού και ανθυγιεινού μπορεί να θολώσει. Όπως εξελίσσεται η ορθορεξία, μια μέρα γεμάτη με χυμό σιταρόχορτου, τόφου και μπισκότα από κινόα μπορεί να θεωρηθεί τόσο ιερή, όσο το να εξυπηρετεί κάποιος τους άπορους και τους άστεγους».

Ο Bratman στήριζε ό,τι έγραψε σε προσωπικές του εμπειρίες και σε συμπεριφορές που παρατηρούσε γύρω του το ’90. Το 2000 έγραψε με έναν συνεργάτη σχετικό βιβλίο, με τίτλο «Health Food Junkies: Orthorexia Nervosa», ενώ τέσσερα χρόνια αργότερα έγινε η πρώτη έρευνα επί της ορθορεξίας, από το Πανεπιστήμιο Sapienza της Ρώμης.

Είκοσι χρόνια μετά, η ορθορεξία συνιστά μια αναδυόμενη ανησυχία που «απαιτεί μια διαφοροποιημένη θεραπευτική προσέγγιση για όσους επηρεάζονται».

iStock

Οι ερωτήσεις που δείχνουν αν έχεις ορθορεξία

Στο βιβλίο του, ο Δρ Bratman είχε αναφέρει και τις τάσεις των ορθορεξικών. Έδωσε ένα ερωτηματολόγιο, εξηγώντας πως αν απαντήσουμε στα περισσότερα «ναι», τότε πρέπει να προβληματιστούμε.

• Ξοδεύετε περισσότερες από τρεις ώρες την ημέρα σκεπτόμενοι την υγιεινή διατροφή;
• Σχεδιάζετε το αυριανό μενού από σήμερα;
• Είναι πιο σημαντική η ηθικότητα που νιώθετε για αυτό που τρώτε από την ευχαρίστηση που λαμβάνετε από το να το τρώτε;
• Έχει μειωθεί η ποιότητα της ζωής σας καθώς βελτιώθηκε η ποιότητα της διατροφής σας;
• Έχετε γίνει πιο αυστηροί με τον εαυτό σας;
• Ενισχύεται η αυτοεκτίμησή σας από την υγιεινή διατροφή; Περιφρονείτε τους άλλους που δεν τρώνε με τον ίδιο τρόπο;
• Παραλείπετε φαγητά που απολαμβάνατε κάποτε για να φάτε τα «σωστά» φαγητά;
• Η διατροφή σας σάς δυσκολεύει να φάτε οπουδήποτε εκτός σπιτιού, απομακρύνοντάς σας από φίλους και οικογένεια;
• Νιώθετε ενοχές ή απέχθεια για τον εαυτό σας όταν ξεφεύγετε από τη διατροφή σας;
• Όταν τρώτε όπως πρέπει, νιώθετε ότι έχετε τον απόλυτο έλεγχο;

Πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τον ορθορεξία

Όπως κάθε άλλη διατροφική διαταραχή, έτσι και η ορθορεξία χρειάζεται ολιστική προσέγγιση. Πρέπει δηλαδή να δούμε πίσω από τον τρόπο που «χρησιμοποιούμε» το φαγητό. Kαι, όπως σε κάθε άλλη διατροφική διαταραχή, πρέπει να δουλέψουμε με την περίπλοκη αλληλεπίδραση μεταξύ των ατομικών επιλογών υγείας και των κοινωνικών επιρροών.

Εμπιστευόμαστε, λοιπόν, έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας και το συνεχίζουμε από εκεί, έχοντας πάντα στο μυαλό πως πρόκειται για κάτι από το οποίο μπορούμε να θεραπευτούμε στο 100%.