ΤΙ ΚΕΡΔΙΖΕΙΣ ΚΑΙ ΤΙ ΧΑΝΕΙΣ ΑΝ ΦΑΣ ΠΑΤΑΤΑΚΙΑ

Ή, μάλλον, μήπως τα ψυχικά οφέλη που αποκομίζεις όταν τρως πατατάκια υπερβαίνουν το όποιο διατροφικό κακό;

Πριν φτάσω να σου αποκαλύψω πόσο ανθυγιεινά είναι τα πατατάκια, θέλω να σε καθησυχάσω πως η αγάπη σου γι’ αυτά (Θες να πούμε πάθος; Θα το δεχτώ!) είναι ένα φαινόμενο σχεδόν καθολικό. Ποιος δεν λατρεύει τα πατατάκια; Ανοίγεις τη σακούλα και η μυρωδιά κάνει το στομάχι σου να χτυπά παλαμάκια. Πιάνεις ένα από τα μεγάλα, αυτά που οριακά χωρούν ολόκληρα στο στόμα σου, το τραγανίζεις αργά και μικρά βεγγαλικά σκάνε στο κεφάλι σου. Δεν θα ήταν υπερβολή να πει κανείς ότι τα πατατάκια είναι ανάμεσα στις πιο απολαυστικές μικρές χαρές της ζωής.

«Η ευτυχία είναι σαν μια σακούλα πατατάκια», γράφει σε άρθρο της η φυσικοθεραπεύτρια και εναλλακτική θεραπεύτρια Louise Sanders, που δηλώνει εθισμένη σ 'αυτά: «Βάζεις μέσα το χέρι σου και ψάχνεις τα μεγάλα, όμως συνήθως είναι θρυμματισμένα σε μικρότερα, τα οποία μαθαίνεις να απολαμβάνεις εξίσου. Όταν, βέβαια, πετύχεις κανένα μεγάλο, τότε η απόλαυση δεν συγκρίνεται!»

Τα πατατάκια αποτελούν για πολλούς comfort food και όχι αδικαιολόγητα, καθώς έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά, τα οποία προσδίδουν ελκυστική γεύση στο φαγητό, και σε υδατάνθρακες, που χρησιμοποιούνται από τον οργανισμό (και κυρίως τον εγκέφαλο) ως άμεση καύσιμη ύλη.

«Να, λοιπόν, γιατί τα συνδέουμε με το αίσθημα της ευφορίας και της επιβράβευσης του ουρανίσκου μας», γράφει σε άρθρο της η Διαιτολόγος-Διατροφολόγος Μαρία Δρίλλη. Ωστόσο, επισημαίνει ότι «τα υψηλά ποσοστά λιπαρών και υδατανθράκων (κυρίως απλών και ιδιαίτερα ζάχαρης) συνεπάγονται το υψηλό θερμιδικό περιεχόμενο των τροφίμων αυτών. Έτσι, η συχνή κατανάλωσή τους μπορεί να οδηγήσει σε ανισορροπίες το καθημερινό μας διαιτολόγιο και σε πρόσληψη βάρους».

iStock

Είναι πολύ ανθυγιεινά τα πατατάκια;

Μια χαρά λαχανικό είναι η πατάτα, ωστόσο η επεξεργασία στην οποία υποβάλλεται μέχρι να κυκλοφορήσει ως συσκευασμένο πατατάκι στην αγορά της αποστερεί κάθε διατροφική αξία. Έτσι, ακόμα και στη μερίδα των 13-18 τσιπς βρίσκουμε:

• Μπόλικα κακά λιπαρά: Τα πατατάκια τηγανίζονται σε βιομηχανικά σπορέλαια μαζικής παραγωγής (και όχι στο αγνό παρθένο ελαιόλαδο που υπάρχει στις περισσότερες ελληνικές κουζίνες), με αποτέλεσμα να είναι γεμάτα κορεσμένα και τρανς λιπαρά.
• Ενδεχομένως ακρυλαμίδιο: Σύμφωνα με τους ειδικούς, όταν οι ψιλοκομμένες πατάτες τηγανίζονται σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες, η φυσική σύστασή τους αλλάζει και τα θρεπτικά στοιχεία τους χάνονται για να δώσουν τη θέση τους σε ένα χημικό που ονομάζεται ακρυλαμίδιο. Ο λόγος για μία ουσία που πολλές έρευνες έχουν κατηγορήσει ως καρκινογόνα. Μάλιστα, ο Dr Chris van Tulleken, καθηγητής του University College London και έγκριτος διατροφολόγος, υποστηρίζει πως «ένας τεράστιος αριθμός ανεξάρτητων ερευνών συνδέουν ξεκάθαρα μια διατροφή πλούσια σε υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα (όπως τα πατατάκια) με πολλαπλές επιβλαβείς επιπτώσεις στην υγεία, συμπεριλαμβανομένου και του πρόωρου θανάτου».
• Πολύ νάτριο: Και μάλιστα όχι μόνο απλό ιωδιούχο αλάτι που έχουμε όλοι στην κουζίνα μας, αλλά και διάφορους άλλους παράγοντες που προσθέτουν μεν γεύση, αλλά οι επιπτώσεις στην υγεία διερευνώνται. Βέβαια, υπάρχει και έρευνα που λέει ότι το αλάτι ίσως λειτουργεί ως αντικαταθλιπτικό για τον οργανισμό, αφού έρευνες έχουν δείξει ότι πιθανώς να βελτιώνει τη διάθεση σε κάποιους ανθρώπους.
• Υπερβολικά πολλές θερμίδες (που δεν μας χορταίνουν): Ένα σακουλάκι κλασικά πατατάκια με αλάτι έχει περίπου 500 θερμίδες. Όσες θερμίδες, δηλαδή, έχουν δύο μοσχαρίσιες μπριζόλες ή ένα πιάτο ζυμαρικά με κόκκινη σάλτσα και τυρί. Τι πιστεύεις ότι θα σε χορτάσει περισσότερο, προσφέροντας και διατροφικά οφέλη στον οργανισμό σου;

Yan Krukov Pexels

Τι λέει η διατροφολόγος;

«Τα πατατάκια δεν είναι το χείριστο σνακ που υπάρχει, συγκριτικά π.χ. με τα γαριδάκια. Και η μειωμένη κατανάλωσή τους δεν δημιουργεί πρόβλημα. Αυτό που δεν θέλουμε είναι να καταναλώνονται καθημερινά», λέει η διαιτολόγος-διατροφολόγος Βάνα Κροντήρη.

«Ακόμα και μια μικρή ποσότητα έχει πολύ αυξημένο νάτριο και λίπος, και μπόλικα κορεσμένα και τρανς λιπαρά. Επίσης, λόγω αυξημένης θερμότητας στο τηγάνισμα μειώνονται τα οργανοληπτικά θρεπτικά συστατικά. Τέλος, έρευνες αποδεικνύουν ότι σε πολλά πατατάκια βρίσκεται ακρυλαμίδιο που είναι άμυλο, το οποίο με την επεξεργασία μετατρέπεται σε μία δυνητικά καρκινογόνα ουσία», συμπληρώνει η ίδια.

Κι αν θέλω οπωσδήποτε πατατάκια;

«Στην αγορά κυκλοφορούν πατατάκια λαχανικών και πατατάκια φούρνου που ίσως έχουν λιγότερες θερμίδες. Η συμβουλή μου είναι, πάντως, πριν τα αγοράσεις να ελέγχεις την ετικέτα τους ώστε να αποφεύγεις συστατικά που έχουν αποδειχθεί επιβλαβή, όπως π.χ. το φοινικέλαιο, που χρησιμοποιείται ως συντηρητικό», καταλήγει η ειδικός.