ΠΡΟΪΟΝΤΑ LIGHT: ΤΕΛΙΚΑ ΑΔΥΝΑΤΙΖΟΥΝ;

Αν και πολύ θα θέλαμε τα light προϊόντα να αποτελούν τη λύση στο πρόβλημα των παραπανίσιων κιλών, ωστόσο δεν είναι τίποτα παραπάνω από ένα χρήσιμο εργαλείο με τις δικές του οδηγίες χρήσης.

Με μειωμένα λιπαρά, με 30% λιγότερο αλάτι, χωρίς ζάχαρη. Μπορεί το καλάθι της νοικοκυριού να γεμίζει με τις light εκδοχές αγαπημένων προϊόντων, αλλά πόσοι γνωρίζουμε τι αγοράζουμε; Πόσοι αντιλαμβανόμαστε σε ποιον βαθμό μια «ελαφριά» εκδοχή του αγαπημένου μας τυριού μπορεί να επηρεάσει τον δείκτη της ζυγαριάς, αλλά και συνολικά την υγεία μας;

Με τις διατροφικές τάσεις να περιστρέφονται συχνά γύρω από προγράμματα με μειωμένη πρόσληψη υδατανθράκων και λιπαρών, και με τη γενικότερη στροφή προς έναν πιο ισορροπημένο τρόπο ζωής, οι καταναλωτές επιλέγουν συχνά τα light προϊόντα.

Ωστόσο, όπως τονίζουν διαρκώς οι ειδικοί, δεν πρόκειται για πανάκεια. Είναι απλώς ένα εργαλείο, που ανάλογα με τη χρήση του μπορεί να μας βοηθήσει, μπορεί και όχι. Πώς θα επωφεληθούμε, λοιπόν, από τα light προϊόντα, αποφεύγοντας ταυτόχρονα τις μικρές παγίδες που κρύβουν; Μαθαίνοντας τι σημαίνει light και ποιος είναι ο σωστός τρόπος κατανάλωσής τους.

Τι σημαίνει η λέξη «light» στη συσκευασία ενός προϊόντος;

Μήπως ταυτίζετε κι εσείς τη λέξη «light» με τη λέξη «υγιεινό»; Αυτός είναι πιθανότατα ο πιο διαδεδομένος μύθος σχετικά με τα συγκεκριμένα προϊόντα. Στην πραγματικότητα, σύμφωνα με τη νομοθεσία, για να χαρακτηριστεί light ένα προϊόν πρέπει να πληροί συγκεκριμένες προδιαγραφές. Επίσης, για τη σωστή μας ενημέρωση είναι σημαντικό να αναγράφεται στη συσκευασία το συστατικό το οποίο μειώθηκε (π.χ. λίπος, σάκχαρα, αλάτι).

• Ο ισχυρισμός «χαμηλή ενεργειακή αξία/θερμίδες» μπορεί να χρησιμοποιηθεί όταν το προϊόν δεν περιέχει περισσότερες από 40 θερμίδες ανά 100 γρ. (στερεές τροφές), ή περισσότερες από 20 θερμίδες ανά 100 ml (υγρές τροφές).
• Ο ισχυρισμός «μειωμένη ενεργειακή αξία/θερμίδες» μπορεί να χρησιμοποιηθεί όταν η ενεργειακή αξία του τροφίμου έχει μειωθεί κατά 30% τουλάχιστον από το αντίστοιχο κανονικό (όχι light).
• Ο ισχυρισμός «δεν έχει θερμίδες» μπορεί να χρησιμοποιηθεί όταν το προϊόν δεν περιέχει περισσότερες από 4 θερμίδες ανά 100 ml προϊόντος.
• Ο ισχυρισμός «χαμηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά» μπορεί να χρησιμοποιηθεί όταν το προϊόν δεν περιέχει περισσότερα από 3 γρ. λιπαρών ανά 100 γρ. (στερεές τροφές), ή 1,5 γρ. λιπαρών ανά 100 ml (υγρές τροφές). Όσον αφορά το ημιαποβουτυρωμένο γάλα, ισχύει το 1,8 γρ. λιπαρών ανά 100 ml.
• Ο ισχυρισμός «δεν περιέχει λιπαρά» μπορεί να χρησιμοποιηθεί όταν το προϊόν δεν περιέχει περισσότερα από 0,5 γρ. λιπαρών ανά 100 γρ. ή 100 ml.

Χριστίνα Αβδικου

Η θρεπτική αξία των πιο αντιπροσωπευτικών light προϊόντων

«Το ότι ένα τρόφιμο/προϊόν είναι light δεν σημαίνει απαραίτητα ότι υπολείπεται θρεπτικής αξίας. Σίγουρα έχει λιγότερη περιεκτικότητα σε λίπος ή σάκχαρα, αλλά δεν συνεπάγεται ότι δεν περιέχει άλλα θρεπτικά συστατικά, όπως μέταλλα και βιταμίνες», αναφέρει ο Χάρης Γεωργακάκης, Κλινικός διαιτολόγος-διατροφολόγος.

– Γαλακτοκομικά προϊόντα

Στην κατηγορία αυτή ανήκουν τα τυριά με λιγότερα λιπαρά και το ημιάπαχο (1-2 % λιπαρά) ή άπαχο (0 % λιπαρά) γάλα ή γιαούρτι. «Στην προκειμένη περίπτωση έχει αφαιρεθεί ένα ποσό λιπαρών σε σχέση με τα αντίστοιχα συμβατικά προϊόντα. Σε κάποια γιαούρτια ή επιδόρπια γιαουρτιού χρησιμοποιούνται τεχνητές γλυκαντικές ύλες, αλλά δεν είναι αυτές που χαρακτηρίζουν το προϊόν ως light.

Γενικότερα, τα γαλακτοκομικά χαμηλά σε λιπαρά αποτελούν ίσως την πιο ασφαλή επιλογή light προϊόντων, καθώς αφενός μιλάμε απλώς για αφαίρεση κάποιου συστατικού χωρίς προσθήκη κάποιου άλλου (φυσικού ή τεχνητού), αφετέρου πρόκειται για τρόφιμα με λιγότερα κορεσμένα λιπαρά», εξηγεί ο ειδικός.

Προτιμάμε τα ημιάπαχα γαλακτοκομικά προϊόντα, γιατί η ολική απουσία λίπους μπορεί να επηρεάσει την απορρόφηση βιταμινών, όπως η Α και η D, που χρειάζονται λίπος για να απορροφηθούν.

– Προϊόντα κρέατος και αλλαντικά

«Στην περίπτωση αυτή έχει αφαιρεθεί ένα ποσό λιπαρών, κυρίως κορεσμένων. Ωστόσο, η κατανάλωση των συγκεκριμένων τροφίμων χρειάζεται προσοχή, καθώς περιέχουν αρκετό αλάτι, αλλά και συστατικά που η πρόσληψή τους πρέπει να είναι ελεγχόμενη», εξηγεί ο κ. Γεωργακάκης. Οπότε, αν ένα αλλαντικό είναι χαμηλό σε λιπαρά, δεν σημαίνει ότι μπορούμε να το καταναλώσουμε ανεξέλεγτα. Αντιθέτως, καταναλώνεται με την ίδια φειδώ όπως και το συμβατικό, ακόμα κι αν έχει λιγότερο αλάτι.

– Προϊόντα με λιγότερη ζάχαρη

Μια κατηγορία αρκετά συμπαθής σε όσους δεν κάνουν χωρίς γλυκό. Αναψυκτικά, επιδόρπια, γλυκά, παγωτά, στα οποία η ζάχαρη έχει αντικατασταθεί από άλλη γλυκαντική ύλη προτιμώνται, λόγω της θερμιδικής τους διαφοράς. Ωστόσο, επειδή υπάρχει μεγάλη συζήτηση γύρω από την ασφάλεια των γλυκαντικών ουσιών, φροντίζουμε να μην το παρακάνουμε.

ΚΑΠΟΙΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ, ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΕΛΑΦΡΙΑ ΕΚΔΟΧΗ ΤΟΥΣ, ΕΧΟΥΝ ΑΡΚΕΤΕΣ ΘΕΡΜΙΔΕΣ.

Είναι χρήσιμα τα light προϊόντα σε περιπτώσεις παθήσεων;

«Τα κορεσμένα λιπαρά και η ζάχαρη είναι συστατικά που θα πρέπει να καταναλώνονται σε μικρές ποσότητες, καθώς σχετίζονται με σημαντικά προβλήματα υγείας», επισημαίνει ο κ. Γεωργακάκης. Ως εκ τούτου, τα χαμηλά σε λιπαρά ή/και ζάχαρη προϊόντα μπορούν να αποτελέσουν μια χρήσιμη εναλλακτική για παθήσεις όπως η παχυσαρκία, ο σακχαρώδης διαβήτης ή οι υπερλιπιδαιμίες».

Με άλλα λόγια, η κατανάλωση light προϊόντων ίσως έχει πιο άμεση χρησιμότητα στο πλαίσιο διαχείρισης παθήσεων ή συγκεκριμένων διατροφικών αναγκών.

Τελικά, τα light προϊόντα αδυνατίζουν;

«Tα light προϊόντα έχουν χαμηλότερες θερμίδες και μπορεί να βοηθήσουν στην απώλεια βάρους», λέει ο ειδικός. «Ωστόσο, για πολλούς θεωρούνται η λύση στο αδυνάτισμα. Άρα καταναλώνονται άφοβα και σε πληθώρα. Κάτι τέτοιο όμως δεν ισχύει. Αν και έχουν συνήθως λιγότερες θερμίδες από τα κανονικά, η χωρίς μέτρο κατανάλωσή τους μπορεί τελικά να μας δώσει περισσότερες θερμίδες από ένα κανονικό. Γενικότερα, το light τρόφιμο μπορεί να αποτελέσει όπλο στη μάχη κατά της παχυσαρκίας, όταν εντάσσεται στο πλαίσιο μιας ισορροπημένης και εξατομικευμένης διατροφικής αγωγής. Το ζητούμενο είναι η αλλαγή της διατροφικής συμπεριφοράς».

Προσοχή στις παγίδες

• Δεν αυξάνουμε την κατανάλωση άλλων τροφίμων, πιστεύοντας ότι «έχουμε περιθώριο», επειδή καταναλώνουμε κάποια light.
• Καταναλώνουμε τα light προϊόντα στην ίδια ποσότητα που θα καταναλώναμε το αντίστοιχο κανονικό τρόφιμο.
• Κάποια προϊόντα, ακόμα και στην ελαφριά εκδοχή τους, έχουν αρκετές θερμίδες, όπως π.χ. η μαγιονέζα.

Χριστίνα Αβδικου

Τι να προσέχουμε όταν αγοράζουμε light προϊόντα;

«Να διαβάζουμε προσεκτικά τις ετικέτες των προϊόντων. Είναι σημαντικό να παρατηρούμε τα ποσά ολικού λίπους, κορεσμένου λίπους, αλατιού, ζάχαρης και θερμίδων που αποδίδει το προϊόν, και να επιλέγουμε εκείνο με τις χαμηλότερες τιμές. Μάλιστα, θέλοντας να βοηθήσουν την ενημέρωσή μας για το τι τελικά προσλαμβάνουμε, οι περισσότερες εταιρείες τροφίμων υιοθέτησαν στις συσκευασίες τα GDAs ή ενδεικτικές ημερήσιες προσλήψεις», συμβουλεύει ο κ. Γεωργακάκης.

Γιατί είναι σημαντικό να εξοικειωθούμε με τις ετικέτες; Γιατί μπορεί, για παράδειγμα, ένα τρόφιμο light σε λιπαρά να μην είναι light σε ζάχαρη. Μπορεί, δηλαδή, οι θερμίδες που αφαιρέθηκαν από τη μείωση του λίπους να έχουν αντικατασταθεί με την προσθήκη ζάχαρης.

Ο Χάρης Γεωργακάκης είναι Κλινικός διαιτολόγος – διατροφολόγος, MSc, Αντιπρόεδρος του Ελληνικού Ιδρύματος Καρδιαγγειακής Υγείας και Διατροφής.