ΠΟΙΕΣ ΤΡΟΦΕΣ ΕΠΙΛΕΓΕΙ ΓΙΑ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΤΗΣ ΜΙΑ ΠΑΙΔΙΑΤΡΟΣ;

Μια παιδίατρος με εξειδίκευση στη γαστρεντερολογία προτείνει τις κατάλληλες τροφές για παιδιά βρεφικής και προσχολικής ηλικίας. Μας δίνει μάλιστα μερικές ιδέες με βάση όσα δίνει στο δικό της παιδί.

Το θέμα της παιδικής και βρεφικής διατροφής έχει αναδειχτεί τα τελευταία χρόνια και συχνά μετατρέπεται σε πεδίο διαμάχης για τους νέους γονείς. Ορισμένες φορές οι γονείς έχουν την αίσθηση ότι οι παιδίατροι, που είναι επιφορτισμένοι με τη βρεφική διατροφή, δεν είναι επαρκώς ενημερωμένοι. Άλλες φορές το θέμα του κεράσματος γίνεται μήλο της έριδος. Πρέπει να προσφέρουμε γλυκά στα παιδιά και πόσο συχνά;

Δεν είναι σπάνιο ένας γονιός που ακολουθεί τη μέση οδό να βρεθεί ανάμεσα στα δύο ακραία στρατόπεδα, εκείνους που ασπάζονται την απολύτα υγιεινή διατροφή (με βιολογικά προϊόντα, ψευδοδημητριακά, απουσία γλυκών και αυστηρά μητρικό θηλασμό) και σε εκείνους που δεν ξεχνούν ποτέ να προσφέρουν το γλιφιτζούρι, τη σοκολάτα ή τα συσκευασμένα μπισκότα, με τη μόνιμη επωδό: «Κι εμείς που τα φάγαμε, τι πάθαμε;»

Αν έχεις βρεθεί στη θέση να νιώθεις «υπερβολικός», ενώ μάλλον δεν είσαι, μια παιδίατρος αρκετά ενημερωμένη –μιας και έχει εξειδίκευση στη γαστρεντερολογία και την ηπατολογία, κι ένα παιδί προσχολικής ηλικίας– μοιράζεται μαζί μας τις δικές της επιλογές. Η Κατερίνα Κακοτρίχη λέει τι προτείνει και τι όχι, αλλά και ποια γεύματα δίνει η ίδια στον μικρό της, έχοντας διαβάσει αρκετά και έχοντας συμβουλεύσει πολλούς γονείς.

Ποιες τροφές προτείνω και ποιες δεν συστήνω

Προτείνω ό,τι και ο Εθνικός Διατροφικός Οδηγός. Όλες οι κατηγορίες των τροφών πρέπει να εισαχθούν πριν από το 1ο έτος, ιδανικά παράλληλα με τον μητρικό θηλασμό. Και αυτό πρέπει να γίνεται σε συνεννόηση με τους επαγγελματίες υγείας – τον παιδίατρο, τον διατροφολόγο/διαιτολόγο ή και τον αλλεργιολόγο, αν υπάρχει στην οικογένεια ιστορικό παθήσεων και αλλεργιών ή άλλων προβλημάτων ανάπτυξης. Όπως επισημαίνει και ο ΕΟΔΥ, απαγορεύεται το μέλι κάτω του έτους, καθώς μελέτες αναφέρουν την κατανάλωσή του ως προδιαθεσικό παράγοντα της βρεφικής αλλαντίασης, μιας σπάνιας αλλά σοβαρής παραλυτικής νόσου.

Unsplash Christine Siracusa

Δημητριακά με γλουτένη ή και χωρίς, φρούτα, λαχανικά, όσπρια, κρέας (λευκό και κόκκινο), ψάρι, γαλακτοκομικά (γιαούρτι, τυριά), αβγά, ξηροί καρποί: Όλα αυτά μπορούν να γίνουν ωραία συμπληρωματικά του γάλακτος γεύματα, σε πολτομοποιημένη ή και ψιλοκομμένη μορφή. Γάλα φρέσκο μπορούν να πιουν με τη συμπλήρωση του 1ου έτους.

Δεν υπάρχει αυστηρά σωστή σειρά εισαγωγής, απλώς συστάσεις τροφών ανά ηλικία και με στόχο να αντιμετωπίσουμε το γεγονός ότι οι αποθήκες σιδήρου «αδειάζουν» μετά τον 6ο μήνα ζωής. Σε άλλες χώρες, η σειρά εισαγωγής τροφών μπορεί να είναι διαφορετική, αναλόγως με τα ήθη, τα έθιμα αλλά και τις διατροφικές συνήθειες της κάθε οικογένειας.

Επίσης, να μην ξεχνάμε ότι ναι μεν δεν πρέπει το παιδί να τρώει αλάτι και ζάχαρη, αλλά μπορούμε να χρησιμοποιούμε αλλά καρυκεύματα για να νοστιμίσει το φαγητό. Φυσικά, δεν προτείνω επεξεργασμένα τρόφιμα, προϊόντα με προσθήκη ζάχαρης και έτοιμες βρεφικές κρέμες συστηματικά.

Πότε να σταματήσετε τις πολτοποιημένες τροφές

Τα ίδια έδωσα και στο δικό μου παιδί, το οποίο πολύ γρήγορα έφτιαξε το «πρόγραμμά» του στο φαγητό και πολύ γρήγορα, μετά τον πρώτο μήνα εισαγωγής τροφών, μου έδωσε να καταλάβω ότι δεν ήθελε πλέον μόνο πολτοποιημένη τροφή, αλλά ενδιαφερόταν και για κομμάτια από το δικό μας φαγητό.

Καλό είναι να παρατηρούμε τι θέλουν και τα ίδια να εξερευνήσουν και να μην ξεχνάμε να πολτοποιούμε όλο και λιγότερο καθώς τα μωρά μεγαλώνουν, διότι μπορούν να μασάνε και χωρίς δόντια. Σε κάποιες οικογένειες ταιριάζει το baby-led weaning. Και φυσικά, εμείς προσφέρουμε αλλά εκείνα αποφασίζουν πόσο θα φάνε. Δεν τα πιέζουμε να φάνε.

Η συμβουλή μου είναι να εμπιστευθείτε περισσότερο τα παιδιά, να ακολουθήσετε τους ρυθμούς τους και να προσφέρετε συνεχώς νέες γεύσεις. Με τη συνεχή έκθεση σε διαφορετικές γεύσεις, θα κατασταλάξουν. Το μυστικό είναι η επαγρύπνηση, η παρατήρηση των ρυθμών του παιδιού και η αποφυγή του στρες. Το φαγητό δεν θέλει άγχος.

Unsplash Rasa Kasparaviciene

Είναι εφικτό να μη δώσεις ζάχαρη και πώς να αποφύγεις τα γλυκά κεράσματα;

Είναι εφικτό, χωρίς όμως να γινόμαστε υστερικοί για μικρές ποσότητες που μπορεί να τύχει να δοκιμάσουν. Η σύσταση είναι η αποφυγή της ζάχαρης έως την ηλικια των 2 ετών, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι 2 ετών και 1 ημέρας θα φάει μία ολόκληρη πάστα. Εννοείται ότι τα τρόφιμα με φυσικά σάκχαρα δεν απαγορεύονται, δηλαδή τα φρούτα, τα παντζάρια, τις γλυκοπατάτες, το γάλα. Η πρόσθετη ζάχαρη είναι το πρόβλημα και οι «άδειες θερμίδες», δηλαδή οι τροφές με υψηλές θερμίδες χωρίς καθόλου θρεπτικά συστατικά.

Μερικές φορές, το περιβάλλον δεν βοηθάει. Όλο και κάποιος θα προσφέρει καλοπροαίρετα ένα γλύκισμα στο παιδί μας χωρίς να μας ρωτήσει ή θα πει μπροστά του: «Έλα μωρέ, τώρα, τι έγινε;» Έγκειται σε εμάς να αρνηθούμε με χαμόγελο, σεβασμό και εκτίμηση για την προσφορά. Μπορούμε να πούμε: «Ευχαριστούμε, ως οικογένεια έχουμε αποφασίσει μια άλλη κατεύθυνση σε αυτόν τον τομέα», αν δεν θελουμε να μπούμε σε πολλές συζητήσεις.

Στα βρέφη 18-24 μηνών είναι πιο εύκολο να ελέγξει η οικογένεια τι θα τους προσφερθεί. Στα μεγαλύτερα νήπια, που αντιλαμβάνονται ότι τους δίνει κάποιος κάτι να φάνε εκείνη την ώρα, δυσκολεύουν τα πράγματα, αλλά πάντα υπάρχουν εναλλακτικές. Μην νιώθετε άγχος αν το παιδί φάει ένα κομμάτι, προσπαθήστε απλώς να περιορίσετε την ποσότητα και την επαναληψιμότητα. Και μην κάνετε «τρόπαιο» το γλυκό. Το «φάε όλο το φαγητό σου, για να φας γκοφρέτα» κάνει την γκοφρέτα να φαίνεται ως κάτι πολύ καλό, ενώ είναι μία ακόμη τροφή. Γενικά, το να χρησιμοποιούμε το φαγητό ως ανταμοιβή ή τιμωρία ενέχει τον κίνδυνο να καταφύγει το παιδί μεγλώνοντας στη λεγόμενη «συναισθηματική διατροφή».

Όσον αφορά τους βρεφονηπιακούς σταθμούς, τα πάρτι και τις παρέες όπου όλοι προσφέρουν ένα γλυκό, μια καλή ιδέα είναι στη γιορτή ή τα γενέθλια του παιδιού μας (ίσως να συμφωνήσουν και οι άλλοι γονείς) να προσφέρουμε ένα φρούτο ή ένα άλλο δωράκι και όχι απαραιτήτως ένα σοκολατάκι. Όχι τόσο για να μην φάνε τη ζάχαρη, αλλά για να μην καλλιεργηθεί ως συνήθεια.

Μερικές ιδέες για γεύματα και σνακ

• Σε κάθε γεύμα προσπαθώ να επιλέξω τροφές με πρωτεΐνη/λιπίδια και κάποιον υδατάνθρακα και ένα φρούτο ή λαχανικό.
• Προσπαθώ να είναι το ζυμαρικό ένα από τα 3 συστατικά του γεύματος, αλλά όχι το μοναδικό, για παράδειγμα: κοτόπουλο με μανέστρα γιουβέτσι, τυρί και σαλάτα πράσινη. Ή ζυμαρικά με πέστο από αρακά ή μπρόκολο, που φτιάχνεται εύκολα και γρήγορα ως «σάλτσα» με επιπλέον τυρί για πρωτεΐνη και λιπαρά.
• Για πιο ελαφριά γεύματα, ωραίες επιλογές είναι μια ομελέτα ή scrambled eggs με ανθότυρο, ντοματίνια και κολοκύθι, και οι ρεβιθοκεφτέδες φούρνου με σος από γιαούρτι και φυστικοβούτυρο.
• Η ίδια σύσταση αναλογίας υλικών ισχύει και για τα σνακ (για παιδιά άνω των 12-18 μηνών), με τους υδατάνθρακες άλλοτε παρόντες κι άλλοτε απόντες αναλόγως του προηγούμενου κύριου γευματος.
• Οι μπανανοτηγανίτες (μπανάνα, αβγό, νιφάδες βρόμης) στο τηγάνι, με ελάχιστο λάδι, είναι ένα εύκολο και νόστιμο σνακ με φυσικά σάκχαρα.
• Μετά τα 2 έτη φτιάχνω συχνά energy bowls με φρούτα, βρόμη, κακάο, φυστικοβούτυρο ή ταχίνι και μέλι.
• Επίσης φτιάχνω δικά μου μπισκότα για να έχω ένα εύκολο σνακ για όλες τις ώρες όταν είμαστε έξω ή θέλουμε να κεράσουμε κάποιο άλλο παιδί.