ΜΙΑ ΝΕΥΡΟΕΠΙΣΤΗΜΟΝΑΣ ΕΞΗΓΕΙ ΠΩΣ Η ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΣΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΕΙ ΤΟΝ ΕΓΚΕΦΑΛΟ

Η διατροφή που ακολουθείς δεν επηρεάζει μόνο το βάρος σου. Όπως φαίνεται επηρεάζει σημαντικά και τη λειτουργία του εγκεφάλου σου.

Η ισορροπία στα θρεπτικά συστατικά που λαμβάνεις καθημερινά δεν επηρεάζει μόνο τον δείκτη της ζυγαριάς. Η λεπτή αυτή ισορροπία στη διατροφή σου «είναι το κλειδί για την υγεία του εγκεφάλου. Τα χαμηλά ή υψηλά επίπεδα βιταμινών, σακχάρων, λιπαρών και αμινοξέων μπορούν να επηρεάσουν θετικά ή αρνητικά τον εγκέφαλο και τη συμπεριφορά», λέει η Monica Dus, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Μοριακής, Κυτταρικής και Αναπτυξιακής Βιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν.

Αν και –προς το παρόν τουλάχιστον– η διατροφή δεν θεραπεύει και δεν προλαμβάνει παθήσεις του εγκεφάλου, οι ερευνητές μαθαίνουν πολλά για τον ρόλο που παίζει σε καθημερινές διαδικασίες του.

Ελλείψεις σε βιταμίνες και μέταλλα;

Όπως διηγείται η Dus, αιώνες πριν, κατά τη διάρκεια πολύμηνων ταξιδιών, οι ναυτικοί ανέφεραν ότι είχαν οράματα με φαγητά και κατάφυτα χωράφια. Τα οράματα αυτά ήταν στην πραγματικότητα παραισθήσεις και για τη θεραπεία τους το μόνο που χρειαζόταν ήταν χυμός λεμονιού. Οι ναυτικοί υπέφεραν από σκορβούτο, ασθένεια που προκαλείται εξαιτίας της ανεπάρκειας βιταμίνης C. Η συγκεκριμένη βιταμίνη παίζει σημαντικό ρόλο στη ρύθμιση της σύνθεσης και της απελευθέρωσης των νευροδιαβιβαστών (χημικές ουσίες που χρησιμοποιούνται για τη μεταφορά πληροφοριών από κύτταρο σε κύτταρο) στον εγκέφαλο. Η έλλειψή της έχει ως αποτέλεσμα τα εγκεφαλικά κύτταρα να μην επικοινωνούν αποτελεσματικά μεταξύ τους.

Άλλο ένα παράδειγμα του πώς η διατροφή και πιο συγκεκριμένα η έλλειψη ενός θρεπτικού συστατικού επηρεάζει την υγεία του εγκεφάλου αφορά τα χαμηλά επίπεδα ιωδίου. Το ιώδιο είναι απαραίτητο για τη σύνθεση των θυρεοειδικών ορμονών, οι οποίες με τη σειρά τους είναι σημαντικές σε πολλές πτυχές της ανθρώπινης βιολογίας (π.χ. της ανάπτυξης, του μεταβολισμού, της όρεξης, του ύπνου). Τα χαμηλά επίπεδά του εμποδίζουν τη σύνθεση επαρκών ποσοτήτων, επηρεάζοντας αρνητικά τις φυσιολογικές αυτές διεργασίες.

Unsplash Brooke Lark

Περιορίζοντας τους υδατάνθρακες

Δεν είναι όλες οι διατροφικές ελλείψεις επιζήμιες για τον εγκέφαλο. Τα άτομα με φαρμακο-ανθεκτική επιληψία μπορούν να μειώσουν τον αριθμό των κρίσεων υιοθετώντας ένα διατροφικό σχήμα εξαιρετικά χαμηλών υδατανθράκων (όπως η κετογονική δίαιτα), όπου το σύνολο σχεδόν των θερμίδων λαμβάνονται από το λίπος.

Οι υδατάνθρακες είναι η προτιμώμενη πηγή ενέργειας για τον οργανισμό. Όταν δεν είναι διαθέσιμοι, τα κύτταρα επιλέγουν ως εναλλακτική πηγή τα λιπαρά. Ο μεταβολισμός των λιπαρών στο συκώτι παράγει ουσίες που ονομάζονται κετόνες. «Οι χρήση των κετονών οδηγεί σε αλλαγές στον μεταβολισμό και τη φυσιολογία και οι ερευνητές πιστεύουν ότι αυτές οι αλλαγές μπορεί να παίζουν ρόλο στην ικανότητα της κετογονικής δίαιτας να μειώνει τον αριθμό των επιληπτικών κρίσεων», εξηγεί η Dus.

Unsplash Slashio photography

Τι συμβαίνει με τα λιπαρά και τη ζάχαρη

Η αυξημένη κατανάλωση ζάχαρης και κορεσμένων λιπαρών οδηγεί σε απευαισθητοποίηση υποδοχέων του εγκεφάλου στα ορμονικά σήματα που ρυθμίζουν τον κορεσμό, με αποτέλεσμα να αυξάνεται η κατανάλωση φαγητού. Επίσης, όπως αναφέρει δημοσίευση στο περιοδικό Cell, μια διατροφή πλούσια σε επεξεργασμένα τρόφιμα επηρεάζει με τέτοιο τρόπο τα γευστικά κύτταρα και τους νευρώνες, ώστε μειώνει την ανταπόκρισή τους στα ερεθίσματα.

Έχουμε ακόμα πολλά να μάθουμε για την επίδραση της διατροφή στον εγκέφαλό μας και γενικά στον οργανισμό μας. Το βέβαιο πάντως είναι ότι λειτουργεί σε περισσότερα επίπεδα από ό,τι πιστεύουμε.