ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΤΡΟΠΟΙ ΝΑ ΑΠΟΛΑΥΣΕΙΣ ΤΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΑΝ ΕΧΕΙΣ ΔΙΑΒΗΤΗ

Για τα άτομα που ζουν με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, η περίοδος των Χριστουγέννων μπορεί να είναι πιεστική λόγω της πληθώρας γλυκών, ποτών, λιπαρών φαγητών και επεξεργασμένων τροφίμων. Μια διατροφολόγος και μια blogger συνταγών για διαβητικούς δίνουν τις δικές τους συμβουλές.

Τα Χριστούγεννα είναι μια περίοδος που συνηθίζουμε να κάνουμε μερικές διατροφικές ατασφαλίες. Καταναλώνουμε περισσότερα λιπαρά, γλυκά και επεξεργασμένες τροφές, και πίνουμε λίγο παραπάνω. Πόσο σημαντικό, όμως, είναι για ένα άτομο που ζει με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 να ακολουθεί μια συνειδητή και ισορροπημένη διατροφή κατά τη διάρκεια των γιορτών;

Θέσαμε το παραπάνω ερώτημα στη διατροφολόγο-διαιτολόγο Θεανώ Γουμενάκη, η οποία μας εξήγησε πως «για ένα άτομο που ζει με διαβήτη τύπου 2 η επιλογή ισορροπημένης και συνειδητής διατροφής στην καθημερινότητά του καθορίζουν την ποιότητα της ζωής του. Είναι κατανοητό ότι την περίοδο των γιορτών όλοι βρισκόμαστε εκτεθειμένοι σε περισσότερες τροφές οι οποίες είναι επεξεργασμένες, περιέχουν περισσότερα λιπαρά και ζάχαρη. Οι αυξημένες έξοδοι και τα συχνά γιορτινά τραπέζια καθιστούν την κατανάλωση αυτών των τροφών εξαιρετικά δελεαστική για τα άτομα με διαβήτη τύπου 2, διαφορετικά ίσως να νιώθουν αποκλεισμένοι ή πιο περιορισμένοι από τους υπόλοιπους ανθρώπους και πιθανόν μοιραία να μειώσουν και τις υγιεινές επιλογές.

»Η ερώτηση είναι πόσο καλά ρυθμισμένος είναι κάποιος, δηλαδή κατά πόσο οι τιμές του ζαχάρου, η γλυκοζυλιωμένη και άλλοι δείκτες είναι σε φυσιολογικά επίπεδα. Αυτό θα καθορίσει και πόσο συχνά μπορεί να καταναλώσει αυτές τις τροφές χωρίς να βλάψει σημαντικά την υγεία του. Σε συνεργασία, λοιπόν, με τον διατροφολόγο του θα μάθει πώς, πόσο και πότε θα ενταχθούν αυτά τα τρόφιμα ώστε να διασφαλίσει ότι δεν θα είναι επιζήμια η κατανάλωσή τους».

iStock

Διατροφικές συμβουλές από μια διατροφολόγο-διαιτολόγο

Τι πρέπει να προσέχουν τα άτομα με διαβήτη τύπου 2 στη διατροφή τους κατά τη διάρκεια των γιορτών; Ποιες τροφές να προτιμούν και ποιες να αποφεύγουν; Συνιστώνται συγκεκριμένες μέθοδοι μαγειρικής; Η κ. Γουμενάκη απάντησε στα ερωτήματά μας.

– Η ποικιλία του τροφίμου παίζει ρόλο στον διαβήτη

«Τα άτομα με διαβήτη στα φαγητά των γιορτών, όπως και στην καθημερινότητά τους, καλούνται να κάνουν επιλογές σχετικά με το είδος του τροφίμου. Όσο πιο επεξεργασμένο είναι ένα τρόφιμο, τόσο περισσότερο ανεβαίνει το ζάχαρο. Για αυτό, τα προϊόντα ολικής αλέσεως προτιμώνται σε σχέση με τα λευκά. Επίσης, επηρεάζει και η ποικιλία του τροφίμου. Για παράδειγμα είναι προτιμότερο το ρύζι μπασμάτι. Το ίδιο ισχύει και για διαφορετικά είδη αλεύρων πχ. το αλεύρι ζέας προκαλεί μικρότερη αύξηση της γλυκόζης στο αίμα. Επίσης, διαφορετική είναι η επίδραση των ακόρεστων λιπαρών οξέων, όπως τα μονοακόρεστα λιπαρά οξέα του ελαιολάδου στον γλυκαιμικό δείκτη σε σύγκριση με τα κορεσμένα και τα trans λιπαρά οξέα, που περιέχονται στο βούτυρο και στη μαργαρίνη.

– Προτιμήστε τα αγουρωπά και αποφύγετε τα αποξηραμένα φρούτα

«Η παρουσία φυτικών ινών επηρεάζει την απορρόφηση της γλυκόζης και μειώνει τον γλυκαιμικό δείκτη του γεύματος. Για παράδειγμα, ένα γεύμα το οποίο συνοδεύεται με σαλάτα ανεβάζει λιγότερο το σάκχαρο του αίματος σε σχέση με εκείνο που δεν περιέχει λαχανικά. Τα φρούτα και τα λαχανικά που θα χρησιμοποιηθούν στη συνταγή καλό είναι να είναι πιο αγουρωπά και να αποφευχθούν τα αποξηραμένα φρούτα, καθώς όσο πιο ώριμα είναι τόσο πιο υψηλό γλυκαιμικό δείκτη θα έχει το γεύμα».

iStock

– Ο τρόπος μαγειρέματος και κατανάλωσης

«Ο χρόνος μαγειρέματος και η θερμοκρασία κατανάλωσης παίζουν σημαντικό ρόλο. Όσο περισσότερο χρόνο μαγειρεύονται τα τρόφιμα, τόσο υψηλότερο γλυκαιμικό δείκτη έχουν. Για παράδειγμα, τα παραβρασμένα ζυμαρικά σε σχέση με τα al dente ζυμαρικά έχουν υψηλότερο γλυκαιμικό δείκτη και αυξάνουν περισσότερο το σάκχαρο του αίματος. Το ίδιο ισχύει και για το ρύζι, τις πατάτες και τα όσπρια. Επιπλέον, όταν τα τρόφιμα αυτά καταναλώνονται κρύα, αναπτύσσεται το λεγόμενο «ανθεκτικό άμυλο» και το ποσοστό απορρόφησής του είναι μικρότερο σε σχέση με την κατανάλωση αυτών ζεστά, με αποτέλεσμα να παρατηρείται μικρότερη αύξηση του σακχάρου στο αίμα».

– Διαβήτης: Τι άλλο πρέπει να προσέχουμε

«Τέλος, σημασία έχει η σύσταση του γεύματος, καθώς η ποσότητα του φαγητού χωρίς υδατάνθρακες που περιέχεται στη μερίδα επηρεάζει τον γλυκαιμικό δείκτη. Οι πρωτεΐνες και το λίπος στα τρόφιμα τείνουν να μειώσουν τον γλυκαιμικό δείκτη, επειδή μειώνουν την ικανότητα του σώματος να αφομοιώσει τους υδατάνθρακες γρήγορα. Το λίπος καθυστερεί την κένωση του στομάχου και η πρωτεΐνη διεγείρει την έκκριση ινσουλίνης. Επομένως, η συνύπαρξη λίπους και πρωτεΐνης στα γεύματα επηρεάζει τον γλυκαιμικό δείκτη».

ΕΝΑ ΠΟΤΗΡΙ ΚΡΑΣΙ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΟ ΓΕΥΜΑ ΙΣΩΣ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΑΝΕΚΤΟ ΑΛΛΑ, ΓΙΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ, ΕΝΑ ΜΟΧΙΤΟ ΜΕ ΑΔΕΙΟ ΣΤΟΜΑΧΙ ΘΑ ΕΙΝΑΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑ.

Διαβήτης και αλκοόλ

Εκτός από τα αλμυρά και γλυκά φαγητά, τα άτομα με διαβήτη τύπου 2 καλούνται να διαχειριστούν και την κατανάλωση αλκοόλ, το οποίο έχει πρωταγωνιστικό ρόλο σε πολλές χριστουγεννιάτικες μαζώξεις. «Καλό είναι η κατανάλωση αλκοόλ να γίνεται μόνο όταν το άτομο είναι καλά ρυθμισμένο», συνιστά η κ. Γουμενάκη.

«Το αλκοόλ μπορεί να προκαλέσει υπογλυκαιμία, δηλαδή χαμηλή γλυκόζη αίματος, ακόμα και αρκετές ώρες μετά την κατανάλωση του, ακόμα και κατά τη διάρκεια του βραδινού ύπνου, ειδικά αν συνοδεύεται με σωματική δραστηριότητα όπως ο χορός. Τα συμπτώματα της υπογλυκαιμίας μοιάζουν με αυτά της μέθης και καμιά φορά μπορεί να είναι δύσκολα αντιληπτό. Ένα ποτήρι κρασί μαζί με το γεύμα ίσως να είναι ανεκτό αλλά, για παράδειγμα, ένα μοχίτο με άδειο στομάχι θα είναι πρόβλημα.

Όπως μας εξήγησε η ειδικός, καλό είναι να αποφεύγονται τα κοκτέιλ τα οποία περιέχουν συνδυασμό αλκοόλ, ζάχαρης και χυμών, και να προτιμώνται όσο πιο απλά ποτά με χαμηλό ποσοστό αλκοόλης, αλλά πάντα με προσοχή.

Διαβήτης: Ποια υποκατάστατα ζάχαρης να επιλέξουμε για τις γιορτινές συνταγές

Οι γιορτινές συνταγές μπορούν να προσαρμοστούν έτσι ώστε και τα άτομα με διαβήτη να τις απολαμβάνουν εξίσου. Μία από τις πρώτες απαγορευμένες τροφές είναι η ζάχαρη, η οποία μπορεί να αντικατασταθεί από τα λεγόμενα «υποκατάστατα ζάχαρης». «Τα υποκατάστατα ζάχαρης που κυκλοφορούν πλέον ευρέως στο εμπόριο ευτυχώς δίνουν εναλλακτικές λύσεις στα άτομα με διαβήτη τύπου 2 στις γιορτινές συνταγές γλυκών, καθώς δεν προκαλούν αύξηση του σακχάρου στο αίμα και αυτό μπορεί είναι πολλαπλώς ευεργετικό», αναφέρει η κ. Γουμενάκη.

«Τόσο τα φυσικά γλυκαντικά μηδενικών θερμίδων, όπως η στέβια, όσο και τα τεχνητά, όπως η σακχαρίνη, δεν έχουν γλυκαιμικό δείκτη, δεν ανεβάζουν δηλαδή καθόλου το σάκχαρο στο αίμα. Ίσως η καλύτερη χρήση των γλυκαντικών μηδενικών θερμίδων είναι η μείωση των σακχάρων στα τρόφιμα και τα ροφήματα και όχι η εξάλειψή τους. Ας πούμε ότι ένα άτομο καταναλώνει ένα γλυκό κάθε μέρα, αν είναι φτιαγμένο με στέβια αντί για ζάχαρη θα μειώσει κατά πολύ το σύνολο των προσλαμβανομένων υδατανθράκων αλλά και το ανέβασμα της γλυκόζης στο αίμα».

Βέβαια, η ειδικός τόνισε ότι η επιλογή του υποκατάστατου που θα χρησιμοποιηθεί πρέπει να γίνει με πολλή προσοχή, καθώς ορισμένα έχουν υψηλό γλυκαιμικό δείκτη ενώ η συχνή χρήση κάποιων άλλων μπορεί να είναι επιζήμια για την υγεία. «Θα πρότεινα τη χρήση στέβιας, σιρόπι Yacon και σε μικρή ποσότητα ζάχαρη καρύδας», συμπλήρωσε.

iStock

Συνταγές για 3 χριστουγεννιάτικα γλυκά χωρίς ζάχαρη

Ζητήσαμε από τη Σοφία Πιτσικάλη, δημιουργό του blog συνταγών για διαβητικούς sofeto.gr, συγγραφέα του βιβλίου Sofeto Γεύσεις Υγείας και ασθενή με διαβήτη και κοιλιοκάκη, να μας προτείνει μερικές συνταγές για τα Χριστούγεννα για άτομα που ζουν με διαβήτη.

Συνταγή #1: Χριστόψωμο μυρωδάτο, ολικής αλέσεως, με μούστο και χαρουπάλευρο

Η κ. Πιτσικάλη προτείνει το αγαπημένο της χριστόψωμο, για την παρασκευή του οποίου χρησιμοποιεί το θρεπτικό χαρουπάλευρο, αλεύρι ολικής άλεσης, διάφορα μπαχάρια και για τον στολισμό ξηρούς καρπούς και ξερά φρούτα. Βρείτε τη συνταγή στο sofeto.gr.

Συνταγή #2: Σοκολατένιο σαλάμι με ξερά σύκα και ξηρούς καρπούς, χωρίς ζάχαρη και γλουτένη

Το δεύτερο γλυκό που μας προτείνει η κ. Πιτσικάλη είναι ένας κορμός σοκολάτας με ξερά σύκα και ξηρούς καρπούς. Χρησιμοποιεί μαύρη σοκολάτα με 70% κακάο, νιφάδες βρόμης (χωρίς ίχνη γλουτένης) και φυσικά καθόλου ζάχαρη! Βρείτε τη συνταγή στο sofeto.gr.

Συνταγή #3: Μελομακάρονα αλά Sofeto, χωρίς ζάχαρη

Τέλος, η κ. Πιτσικάλη μάς έδωσε μια συνταγή για ευωδιαστά μελομακάρονα χωρίς ζάχαρη, με στέβια για τη ζύμη, σιρόπι αγαύης και μέλι για το σιρόπι. Βρείτε τη συνταγή στο sofeto.gr.