ΓΙΑ ΠΟΙΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ ΧΡΕΙΑΖΕΣΑΙ ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΟ

Υπάρχουν ορισμένες ασθένειες που θα σε στείλουν υποχρεωτικά στον διαιτολόγο και άλλες που τον χρειάζονται επικουρικά στη διαχείρισή τους. Καθώς η επιστήμη συσχετίζει όλο και περισσότερο την υγεία με τις σωστές διατροφικές συνήθειες, καλό είναι να τις γνωρίζεις, έστω και για λόγους πρόληψης.

Η σχέση της διατροφής με την καλή υγεία είναι δεδομένη. Όλο και περισσότερο γίνεται φανερό μέσω επιστημονικών μελετών ότι οι καλές διατροφικές συνήθειες μπορούν να λειτουργήσουν προληπτικά, αποτρέποντας την ανάπτυξη συγκεκριμένων ασθενειών, ενώ η φυτοφαγικής κατεύθυνσης μεσογειακή διατροφή μοιάζει να αποτελεί την πιο ιδανική για τον ανθρώπινο οργανισμό διατροφή.

Υπάρχουν πάρα πολλές παθήσεις που σχετίζονται με τη διατροφή, γεγονός που συνάδει με την παραπάνω διαπίστωση, με τη διαφορά ότι σε αυτές τις περιπτώσεις η διατροφή δεν λειτουργεί προληπτικά ούτε καν επικουρικά, αλλά είναι απαραίτητη για τη διαχείρισή τους.

Ασθένειες που χρειάζονται διαιτολόγο

Κάναμε την έρευνά μας, ρωτήσαμε τη διαιτολόγο-διατροφολόγο Εύα Τσάκου και καταλήξαμε ότι στις παρακάτω περιπτώσεις η επίσκεψη στον διαιτολόγο είναι μονόδρομος.

– Παχυσαρκία

Αν και παλιότερα δεν αντιμετωπιζόταν ως τέτοια, πλέον η παχυσαρκία θεωρείται νόσος. Μάλιστα, στις ανεπτυγμένες κοινωνίες εμφανίζει τάσεις επιδημίας. Αν και η αιτιολογία της είναι πολυπαραγονιτκή, οπότε η αντιμετώπισή της δεν επιτυγχάνεται μόνο με διαιτητικές παρεμβάσεις, η παχυσαρκία είναι ο πιο συνηθισμένος λόγος που θα σε κάνει να επισκεφτείς διαιτολόγο. Νομίζεις ότι πας για να χάσεις βάρος, αλλά στην ουσία θες να γίνεις καλά.

– Υπέρταση

Στην υψηλή αρτηριακή πίεση, η διακοπή του αλατιού παίζει καθοριστικό ρόλο. Ένας διαιτολόγος όμως θα σε βοηθήσει να βρεις εναλλακτικές λύσεις για την προσθήκη γεύσης στα γεύματά σου και θα σου δώσει αρκετές οδηγίες για το πώς να περιορίσεις το νάτριο αποτελεσματικά. Ήξερες για παράδειγμα ότι το κάλιο, που περιέχεται στην μπανάνα, απορροφά το νάτριο του οργανισμού και το μειώνει;

– Καρδιαγγειακά νοσήματα

Περιλαμβάνουν τις παθήσεις των στεφανιαίων και των αγγειακών αρτηριών που μπορεί να προκαλέσουν έμφραγμα ή εγκεφαλικό. Βασική αιτία είναι η αθηροσκλήρωση, δηλαδή η δημιουργία αθηρωματικής πλάκας στα εσωτερικά τοιχώματα των αρτηριών, που αποτελείται κυρίως από χοληστερόλη και άλατα ασβεστίου. Οι διατροφικές οδηγίες μιλούν για χαμηλές θερμίδες και λιπαρά, ενώ πλέον έχει καταδειχτεί η θετική επίδραση των «καλών» λιπαρών στην υγεία της καρδιάς.

– Μεταβολικό σύνδρομο

Η σύγχρονη μάστιγα που αποτελεί πρόδρομο των περισσότερων παθήσεων του δυτικού κόσμου έχει στον πυρήνα της τη δυσλειτουργία της ινσουλίνης που είναι γνωστή ως αντίσταση στην ινσουλίνη.

Αν αυτό δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως με διατροφή –χρειάζεται, φυσικά και η άσκηση–, τότε θα προκύψουν άλλες ασθένειες μη αναστρέψιμες. Η ελαχιστοποίηση της ζάχαρης (η οποία κρύβεται παντού) και η αποχή από τις υπερεπεξεργασμένες τροφές είναι απαραίτητες.

– Υπερλιπιδαιμίες (αυξημένη χοληστερόλη, τριγλυκερίδια)

Ένα από τα πιο συχνά προβλήματα υγείας που δυστυχώς οδηγούν σε καρδιαγγειακές παθήσεις είναι η αύξηση της χοληστερίνης και συγκεκριμένα της λεγόμενης «κακής» που είναι η LDL.

Αν και συχνά χορηγούνται στατίνες για την πρόληψη των προβλημάτων καρδιάς, η βασική γραμμή αντιμετώπισης είναι η διατροφή, με τη βοήθεια της οποίας η χοληστερίνη μπορεί να πέσει ακόμη και σε ποσοστό 50%, όπως ανέφερε στο OW η ενδοκρινολόγος - ειδικός μεταβολισμού, Μόνικα Μαθιοπούλου.

– Διαβήτης (τύπου 1 και 2)

Αυτοάνοσο νόσημα ο πρώτος, συνέπεια του μεταβολικού συνδρόμου ο δεύτερος, ο διαβήτης χρειάζεται ειδική διατροφή με αποκλεισμό των σακχάρων και των υδατανθράκων που έχουν ολέθριες συνέπειες στην αύξηση του σακχάρου στο αίμα, ανεξάρτητα από τη χορήγηση ή όχι ινσουλίνης.

– Διαβήτης κύησης

Το ίδιο ακριβώς ισχύει και για τον διαβήτη κύησης, ο οποίος αν δεν αντιμετωπιστεί διατροφικά (ενδεχομένως και φαρμακευτικά) μπορεί να προκαλέσει πρόωρο τοκετό και σημαντικά προβλήματα στην υγεία του μωρού και της μητέρας.

– Υπερουριχαιμία (αυξημένο ουρικό οξύ)

Η μειωμένη πρόσληψη κρέατος και η απαγόρευση του αλοόλ είναι βασικές διατροφικές συστάσεις. Υπάρχουν όμως και άλλες κατηγορίες τροφίμων που θα πρέπει να ελαχιστοποιηθούν.

– Θυρεοειδίτιδες

Κι όμως, δεν αρκεί μόνο το χάπι για να αντιμετωπίσεις τη θυρεοειδίτιδα – με πιο συχνή τη Hashimoto. Η σωστή διατροφή είναι απαραίτητη. Οι διατροφολόγοι ξέρουν πώς να σε κατευθύνουν σε συνεργασία με τον γιατρό σου.

– Οστεοπόρωση/ Οστεοπενία

Ένα συμπλήρωμα διατροφής δεν αρκεί ούτε και σε αυτή την περίπτωση, αν και πρέπει να ομολογήσουμε ότι κάνει σημαντική δουλειά. Το πόσο ασβέστιο πρέπει να προσλαμβάνει ο οργανισμός σου και με ποιους τρόπους ώστε να απορροφήσει τις μέγιστες δυνατές ποσότητες είναι θέμα διαιτολόγου.

– Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, οισοφαγίτιδα, γαστρίτιδα

Είναι μάλλον αυτονόητο πως γι' αυτές τις παθήσεις απαιτείται ειδική διατροφή, με αποφυγή καφεΐνης, αλκοόλ, ανθρακούχων ποτών, ζάχαρης, τηγανητών, υπερ-επεξεργασμένων τροφών, πικάντικων, εσπεριδοειδών κ.ά. Αν νιώθεις ότι δεν έχει μείνει τίποτε για να φας, ένας διαιτολόγος θα σου δώσει νόστιμες εναλλακτικές που θα συμβάλλουν ουσιαστικά στη θεραπεία.

– Κοιλιοκάκη

Η δυσανεξία στη γλουτένη είναι μία επώδυνη πάθηση που αντιμετωπίζεται αυστηρά και μόνο με ειδική διατροφή χωρίς γλουτένη. Σιγά σιγά θα μάθεις να ζεις μαζί της και να μαγειρεύεις μόνο για σένα ειδικές, αλλά πολύ νόστιμες συνταγές που πλέον μπορείς να βρεις σε αφθονία.

– Ευερέθιστο έντερο

Αφού γίνει η διάγνωση από τον γαστρεντερολόγο, θα σε παραπέμψει σε διαιτολόγο. Μαζί του θα διερευνήσεις ποιες τροφές σε ενοχλούν πραγματικά, είτε δοκιμάζοντας FODMAP, τη δίαιτα που ξεκουράζει το έντερο, είτε κάποιο άλλο είδος διατροφής. Είναι σημαντικό να θυμάσαι ότι δεν πρέπει να αποκλείσεις για πάντα ορισμένες τροφές από το διαιτολόγιό σου, παρά μόνο σε περιόδους έξαρσης.

– Διάφοροι τύποι καρκίνου

Οι καρκίνοι του γαστρεντερικού συστήματος, όπως του οισοφάγου, του στόματος, του φάρυγγα, του λάρυγγα και των νεφρών, είναι αυτονόητο ότι απαιτούν ειδική διατροφή. Πλην όμως σχεδόν όλοι οι καρκίνοι πλέον αντιμετωπίζονται και με μια συμπληρωματική στη θεραπεία δίαιτα, με τις λεγόμενες αντικαρκινικές τροφές.

Σίγουρα θα χρειαστεί συνεργασία ογκολόγου και διατροφολόγου για να διαμορφωθεί ένα εξατομικευμένο διαιτολόγιο, καθώς ορισμένες τροφές ή βότανα μπορεί να μειώνουν την αποτελεσματικότητα των δικών σου φαρμάκων, παρότι έχουν αντιοξειδωτική δράση και εντάσσονται στο οπλοστάσιο της αντικαρκινικής διατροφής.

– Ηπατοπάθειες, ηπατίτιδες, λιπώδης διήθηση

Το ότι το αλκοόλ απαγορεύεται είναι μια στοιχειώδης γνώση, που όμως δεν αρκεί. Οι παθήσεις του συκωτιού χρειάζονται ειδική διατροφή, καθώς το ήπαρ είναι βασικό όργανο μεταβολισμού της τροφής και αποτοξίνωσης του οργανισμού, και επηρεάζεται άμεσα από τις τροφές που καταναλώνεις.

– Ελκώδης κολίτιδα και νόσος Crohn

Δύο κατεξοχήν παθήσεις που αντιμετωπίζονται με διατροφή, αν και η δεύτερη είναι πολύ σοβαρότερη και χρειάζεται ειδική φαρμακευτική αγωγή και στενή ιατρική παρακολούθηση. Τόσο για την ελκώδη κολίτιδα, όσο και για τη νόσο του Crohn, οι μαρτυρίες ασθενών είναι χαρακτηριστικές.

Καταστάσεις και ασθένειες που χρειάζονται επικουρικά ειδική διατροφή

Η αναιμία –και ειδικά η σιδηροπενική– θα αντιμετωπιστεί με τροφές πλούσιες σε σίδηρο, αλλά και με συνδυασμούς τροφών που θα ευνοήσουν τις αποθήκες σιδήρου.

Η χρόνια λήψη κορτιζόνης χρειάζεται αποφυγή αλατιού και ζάχαρης, αλλά και συστηματική καθοδήγηση από διατροφολόγο.

Η χρόνια παγκρεατίτιδα αντιμετωπίζεται με τρόφιμα πλούσια σε πρωτεΐνες και χαμηλά ζωικά λίπη καθώς και με τρόφιμα που περιέχουν αντιοξειδωτικά.

Οι πολυκυστικές ωοθήκες έχει βρεθεί ότι βελτιώνονται με την απώλεια βάρους και μια διατροφή χαμηλή σε σάκχαρα, επεξεργασμένους υδατάνθρακες και ζωικά λίπη.

Οι φλεγμονώδεις αρθρίτιδες (συμπεριλαμβανομένης της ρευματοειδούς και της ψωριασικής, που αποτελούν τις συχνότερες μορφές αυτοάνοσων αρθρίτιδων), δείχνουν βελτίωση με μια συστηματικά αντιφλεγμονώδη διατροφή.