ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ: ΦΑΓΗΤΟ ΧΩΡΙΣ ΕΝΟΧΕΣ ΣΤΙΣ ΓΙΟΡΤΕΣ
Απανωτά γιορτινά τραπέζια, προκλητικά γλυκά, αλκοόλ. Γίνεται να απολαύσουμε το φαγητό των γιορτών χωρίς ενοχές;
Αναρωτιέσαι πώς θα μπορέσεις να απολαύσεις το φαγητό στις γιορτές χωρίς να το παρακάνεις; Αν ήσουν «καλό παιδί» όλο τον χρόνο μπορείς να φας όσο και ό,τι θέλεις. Αλήθεια. Οι διατροφικές απρέπειες, τα τσιμπολογήματα, οι λιγούρες που ικανοποιούνται με μεγάλες ποσότητες φαγητού και γλυκών, οι συνεχείς ατασθαλίες ή η εγκράτεια, από την άλλη πλευρά, και η προσοχή, καθορίζουν το τελικό μας βάρος. Μας ταξινομούν σε φυσιολογικούς, μας κρίνουν ως υπέρβαρους ή μας οδηγούν στην κατηγορία των παχύσαρκων.
Έχοντας, ακόμη, το Κατοχικό σύνδρομο, συνηθίζουμε να τρώμε όλο μας το φαγητό και δεν αφήνουμε στην άκρη τίποτα και ποτέ. Οι μερίδες είναι χορταστικές και κατά τη διάρκεια των εορτών μεγαλώνουν περισσότερο. Με αυτή τη συμπεριφορά προσθέτουμε, διαρκώς, κιλά που κάποια στιγμή θα θελήσουμε να βγάλουμε από πάνω μας. Η σχέση μας με το φαγητό δεν είναι υγιής. Είμαστε επιρρεπείς και αγαπάμε πολύ το συναισθηματικό φαγητό, αφού το junk food και η ζάχαρη μάς παρέχουν ασφάλεια και θαλπωρή.
Η προσπάθεια απώλειας των κιλών, η διατήρηση του βάρους και η καλή διατροφή είναι αποκλειστικά δική μας ευθύνη και μία ατομική προσπάθεια που μπορεί να έχει ευεργετικά αποτελέσματα, αρκεί να αλλάξουμε τρόπο σκέψης και να βελτιώσουμε την καθημερινότητά μας με στόχο να κερδίσουμε, πρωτίστως, την υγεία μας.
Οι άντρες συνήθως τρώνε πιο μεγάλες μερίδες, γι' αυτό και παχαίνουν, ενώ οι γυναίκες συνηθίζουν να τσιμπολογούν ανάμεσα στα γεύματα και να καταφεύγουν, συχνά πυκνά, σε γλυκές ατασθαλίες. Κάπως έτσι δεν είναι σε θέση να διατηρήσουν το επιθυμητό βάρος και ταλαιπωρούν τον εαυτό τους με πολλές και ίσως κακής ποιότητας δίαιτες που υπόσχονται γρήγορη απώλεια των κιλών. Κάτι που αποδεικνύεται ανέφικτο, αλλά και επικίνδυνο.
Οι δύο «Πρωτοχρονιές» των διατροφικών αποφάσεων
Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν περιμένουν να φτάσει η περίοδος των γιορτών για να αναζητήσουν ιατρική βοήθεια προκειμένου να βγάλουν από πάνω τους τα επιπλέον κιλά ώστε να μπορέσουν να επιδοθούν σε ένα ξέφρενο φαγοπότι τις χρονιάρες μέρες. Αυτό συμβαίνει στις αρχές Σεπτεμβρίου, συνήθως. Μία ημερομηνία που αποτελεί μία ξεχωριστή «Πρωτοχρονιά» αναθεωρήσεων και στόχων.
Όσοι παίρνουν την απόφαση να ελέγξουν το βάρος τους και να φροντίσουν τον εαυτό τους, αρχίζουν να υιοθετούν καλές συνήθειες και να βελτιώνουν τον τρόπο που τρώνε και γυμνάζονται από νωρίς. Και κάπως έτσι, όταν φτάσουν στα πρόθυρα των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, έχουν το «δικαίωμα» για δύο ημέρες κάθε φορά, να φάνε όσο και ό,τι θέλουν, χωρίς να έχουν το άγχος για τα κιλά που θα… κερδίσουν.
Υπάρχουν και αυτοί που όταν ξημερώσει η πρώτη ημέρα του νέου έτους, θέτουν στόχο ανανέωσης και αρχίζουν να κάνουν το πλάνο της καινούριας χρονιάς. Ένα πλάνο διατροφικής ισορροπίας που αν καταφέρουν να το τηρήσουν μέχρι το τέλος τους έτους, επίσης έχουν το «δικαίωμα» να ξεφαντώσουν απαλλαγμένοι από τις ενοχές.
Φαγητό στις γιορτές: Πόσα είναι τα... εορταστικά κιλά;
α κιλά των γιορτών είναι επισήμως δύο έως τέσσερα και δεν έχουν ιδιαίτερη σημασία αν είναι τα μόνα που καλείται να διαχειριστεί κάποιος στις αρχές Ιανουαρίου. Οι μεγάλοι εχθροί που μας φορτώνουν με απόλαυση, αλλά και με ενοχές, είναι η μεγάλη κατανάλωση αλκοόλ, τα πολλά γλυκά και τα αναρίθμητα καλέσματα σε γιορτινά τραπέζια.
Όμως αυτό που έχει σημασία να θυμάται κάποιος είναι ότι δεν έχει σημασία τι θα φάμε από τα Χριστούγεννα έως την Πρωτοχρονιά, αλλά τι θα καταναλώσουμε από την Πρωτοχρονιά έως τα επόμενα Χριστούγεννα. Οι δύο ή οι τέσσερις ημέρες των γιορτών δεν είναι το χρονικό διάστημα που θα μας δημιουργήσουν το πρόβλημα.
Το θέμα είναι όταν καθ' όλη τη διάρκεια του έτους το φαγητό αποτελεί προτεραιότητα άνευ όρων. Όποιος θέλει να προσέξει τη διατροφή του, το ρεβεγιόν δεν είναι ο εχθρός του. Αρκεί να έχει δημιουργήσει μία ρουτίνα που εξασφαλίζει ότι οι περισσότερες ημέρες του χρόνου είναι ποιοτικές και ισορροπημένες. Δεν μας παχαίνουν οι τέσσερις ή οι πέντε ημέρες των γιορτών και επίσης δεν μας αδυνατίζουν. Κάπως έτσι είναι περιττό και ανώφελο να ενοχοποιείται το φαγητό των γιορτών.
Πώς θα απολαύσουμε το φαγητό στις γιορτές χωρίς να... σκάσουμε;
Έχοντας λοιπόν κατά νου ότι οι ημέρες της εορταστικής ασυδοσίας δεν ξεπερνούν τις πέντε ή τις έξι συνολικά, είναι καλό σε αυτές τις ημέρες ο καθένας να φάει ό,τι θέλει, χωρίς να νιώθει ενοχές και χωρίς να βάζει όρια στον εαυτό του που θα τον πιέσουν ψυχολογικά. Αρκεί η υπερβολική κατανάλωση φαγητού και ποτού να μην ξεκινήσει από τις 15 Δεκεμβρίου και ολοκληρωθεί τα Φώτα. Αν κάποιος σκεφτεί ότι θέλει να απολαύσει τις γιορτινές λιχουδιές, χωρίς ενοχές, στις 24 και 25 Δεκεμβρίου και στις 31 και 1 Ιανουαρίου, αυτό δεν αποτελεί πρόβλημα. Αρκεί τις υπόλοιπες μέρες να τρώει με μέτρο και χωρίς να σκέφτεται ότι αυτό που κάνει είναι κακό.
Το επικίνδυνο είναι όταν κάποιος συνδέει την απόλαυση με την υπερβολική κατανάλωση φαγητού. Είτε φας δύο μελομακάρονα είτε επτά, είναι το ίδιο. Είτε φας 10 πιρουνιές, είτε 100 επίσης είναι το ίδιο. Όμως, η αληθινή απόλαυση βρίσκεται στις πρώτες πιρουνιές. Ό,τι ακολουθεί, είναι μηχανικές κινήσεις που το μόνο που μπορούν να κάνουν είναι να δημιουργήσουν στεναχώρια και ενοχές.
Άρα, το μυστικό είναι να τρώει ο καθένας όσο θέλει και να αφήνει το πιρούνι στο πιάτο όταν έχει πια χορτάσει και νιώθει το στομάχι του ελαφρύ. Είναι σπουδαίο όταν κάποιος σηκωθεί από το τραπέζι να νιώθει ικανοποίηση και χαρά.
Γιατί το «φάε λιγότερο» δεν έχει νόημα (ούτε στις γιορτές)
Το θέμα του βάρους είναι κάτι πιο βαθύ και φιλοσοφικό. Δεν είναι «φάε λιγότερο». Αυτό που χρειάζεται είναι ο καθένας να έχει ένα μέτρο και αυτοσυγκράτηση για να μπορεί να είναι υγιής, χαρούμενος και επιτυχημένος. Είναι σημαντικό να μπορεί να ορίζει και να επιβάλλει στον εαυτό του συνήθειες που του κάνουν καλό και τον βοηθούν να εξελίσσεται. Η συνέπεια και η αυτοκυριαρχία είναι αρετές που μόνο καλό μπορούν να κάνουν.
Πώς χειριζόμαστε, λοιπόν, το φαγητό των γιορτών;
Για να απολαύσουμε το φαγητό πρέπει να φάμε. Ο τρόπος διατροφής είναι καλό να βοηθάει τον καθένα να τρώει με μέτρο και στοχεύει στο να απολαμβάνει κανείς την τροφή χωρίς να επιβαρύνει τον εαυτό του. Αποσυνδέοντας την απόλαυση από την ασυδοσία ο καθένας μπορεί να επιδοθεί σε διατροφικές απολαύσεις χωρίς στεναχώρια και ενοχές. Και αν γίνει το διατροφικό «κακό» και μία μέρα τα πράγματα ξεφύγουν, μία ημέρα είναι. Μπορεί να επανέλθει η ισορροπία από την επόμενη ημέρα κιόλας.
Ευχαριστούμε για τη συνεργασία τον Νίκο Καφετζόπουλο, κλινικό διαιτολόγο Γ.Ν Ασκληπιείου Βούλας.