ΤΑ ΟΦΕΛΗ ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΧΕΙ ΕΝΑ ΖΕΣΤΟ ΡΟΦΗΜΑ ΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ

Μπορεί ένας κρύος freddo espresso να ακούγεται πιο δελεαστικός από ένα ζεστό τσάι για μια ηλιόλουστη καλοκαιρινή μέρα, όμως ποιο από τα δύο ροφήματα είναι πιθανότερο να μας προσφέρει τη δροσιά που χρειαζόμαστε;

Όλοι ξέρουμε ότι το καλοκαίρι στην Ελλάδα οι θερμοκρασίες «χτυπάνε κόκκινο». Γι' αυτό και όλοι ψάχνουμε τρόπους να δροσιστούμε. Κάποιοι καταφεύγουμε σε δροσερά ροφήματα και άφθονο νερό για ενυδάτωση ενώ όσοι δεν έχουν κλιματιστικό στο σπίτι τους σκαρφίζονται μεθόδους για να κρατήσουν το σπίτι τους δροσερό. Και, βέβαια, δεν μπορείς να πεις ότι δεν είναι πρόκληση να φτιάξεις τον απόλυτο παγωμένο καφέ, που θυμίζει γρανίτα και μάλιστα χωρίς ζάχαρη!

Από την άλλη, λέγεται ότι δροσιά μπορούν να μας προσφέρουν και τα ζεστά ροφήματα, ακόμα και τους καλοκαιρινούς μήνες. Όπως μας είπε ο διαιτολόγος-διατροφολόγος Πάρης Παπαχρήστος, «σύμφωνα με κάποια επιστημονικά δεδομένα, η κατανάλωση ζεστών ροφημάτων το καλοκαίρι, όπως ο καφές ή το τσάι, ενεργοποιεί μια σειρά μηχανισμών και μέσω του ιδρώτα ο οργανισμός αποβάλλει θερμότητα μειώνοντας τη θερμοκρασία του».

Με αφετηρία αυτή την πρόταση, εξετάσαμε τι είναι αυτό που συμβαίνει στο σώμα μας και μπορεί «να ρίξει» τη θερμοκρασία του εάν καταναλώνουμε ζεστά ροφήματα.

Τι λένε οι μελέτες

Ο ιδρώτας, ή αλλιώς εφίδρωση, παίζει κεντρικό ρόλο στη ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματος και τη διατήρηση της θερμικής ισορροπίας. Παλαιότερη μελέτη του ερευνητή και καθηγητή θερμότητας και υγείας στο Πανεπιστήμιου του Σίδνεϊ, Ollie Jay, επιχείρησε να διαπιστώσει αν η κατανάλωση ενός ζεστού ροφήματος μπορεί πράγματι να μειώσει την ποσότητα θερμότητας που αποθηκεύεται από τον οργανισμό σε σύγκριση με ένα κρύο ρόφημα.

Κατά τη διάρκεια της μελέτης, ζητήθηκε από τους εθελοντές συμμετέχοντες να κάνουν ποδήλατο σε σχετικά χαμηλή ένταση για 75 λεπτά σε ζέστη περίπου 24°C, με 23% σχετική υγρασία, ενώ παράλληλα κατανάλωναν νερό στις ακόλουθες θερμοκρασίες: 1,5˚C, 10˚C, 37˚C ή 50˚C. Η μεταβολή της θερμοκρασίας του πυρήνα του σώματός τους ήταν ελαφρώς μεγαλύτερη όταν καταναλώθηκε νερό στους 50˚C σε σύγκριση με το νερό στους 1,5˚C και 10˚C.

Ωστόσο, όταν οι συγγραφείς εξέτασαν το πώς επέδρασε η θερμοκρασία του ποτού στην αποθήκευση θερμότητας στο σώμα (η οποία αποτελεί καλύτερο δείκτη της συνολικής θερμοκρασίας του σώματος) τα αποτελέσματα ήταν πολύ διαφορετικά. Όταν καταναλώθηκε ένα ζεστό ρόφημα, η συνολική αποθήκευση θερμότητας στο σώμα ήταν στην πραγματικότητα χαμηλότερη μετά την άσκηση από ό,τι με τα ψυχρότερα ροφήματα.

iStock

Περισσότερος ιδρώτας σημαίνει περισσότερη δροσιά

Οι ερευνητές εξήγησαν αυτό το εύρημα εστιάζοντας στον παράγοντα της εφίδρωσης, η οποία παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στη ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματος. Ειδικότερα, όταν καταναλώνουμε ένα ζεστό ποτό, υπάρχει αύξηση του θερμικού φορτίου, η οποία με τη σειρά της επιφέρει αύξηση της συνολικής παραγωγής ιδρώτα για να αντισταθμίσει την εσωτερική αύξηση της θερμότητας από το ζεστό ποτό. Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι παράγεται περισσότερος ιδρώτας, ο οποίος εξατμίζεται από την επιφάνεια του δέρματος, μειώνοντας την αποθήκευση θερμότητας στο σώμα και δροσίζοντάς μας αποτελεσματικά.

Όπως πιο απλά εξήγησε στη Deutsche Welle ο Peter McNaughton, νευροεπιστήμονας στο Πανεπιστήμιο του Cambridge, η κατανάλωση ζεστών ροφημάτων, όπως το τσάι ή το ζεστό νερό, αυξάνει τη θερμοκρασία του πυρήνα του σώματος και αυτό μας κάνει να ιδρώνουμε με αυξημένο ρυθμό. Τα νεύρα στο στόμα μας και στο ανώτερο πεπτικό σύστημα ανταποκρίνονται στη θερμότητα του ροφήματος, διεγείροντας τον εγκέφαλο να παράγει περισσότερο ιδρώτα. «Το νερό εξατμίζεται πολύ γρήγορα από το δέρμα. Και όταν το νερό εξατμίζεται, αυτό σας δροσίζει», συμπλήρωσε.

iStock

Τελικά ζεστό ή κρύο;

Ωστόσο, μεγάλη σημασία έχουν και οι περιβαλλοντικές συνθήκες. Για παράδειγμα, στην έρευνα του ερευνητή Jay, οι συνθήκες επέτρεπαν την πλήρη εξάτμιση ιδρώτα. Τα αποτελέσματα θα ήταν πιθανότατα διαφορετικά σε συνθήκες όπου η εξάτμιση του ιδρώτα είναι περιορισμένη, λόγω αυξημένης ζέστης και υγρασίας. Σε αυτές τις συνθήκες, η κατανάλωση κρύων ποτών μπορεί να αποδειχθεί πιο ευνοϊκή.

Όπως συνοπτικά μας συμβούλεψε ο κ. Παπαχρήστος, «η διαδικασία επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες και δεν γενικεύεται σε όλους. Δεδομένου ότι η επαρκής ενυδάτωση το καλοκαίρι αποτελεί προτεραιότητα, προτείνεται να καταναλώνει κανείς τα ροφήματά του στη θερμοκρασία που τα προτιμά προκειμένου να παραμένει ενυδατωμένος».