4 «ΠΑΛΙΕΣ» ΤΡΟΦΕΣ ΠΟΥ ΕΧΟΥΜΕ ΣΤΑΜΑΤΗΣΕΙ ΝΑ ΤΡΩΜΕ ΚΑΙ ΔΕΝ ΘΑ ΕΠΡΕΠΕ

Υπήρχαν πριν από χιλιάδες χρόνια σε διάφορες περιοχές του πλανήτη και αγαπήθηκαν από τους αυτόχθονες πληθυσμούς που τις χρησιμοποίησαν στην κουζίνα τους. Οι παλιές τροφές που αξίζει να μην εγκαταλείψουμε οι νεότεροι έχουν αρκετά διατροφικά οφέλη.

Τα τελευταία χρόνια παρατηρούμε μια στροφή σε διάφορες «παλιές» τροφές, πιο αγνές, με την έννοια ότι έχουν υποστεί λιγότερη επεξεργασία, αλλά και πιο δυσεύρετες, εξαιτίας της περιορισμένης παραγωγής τους.

Στον αντίποδα της ζάχαρης και του λευκού σίτου, που μοιάζει να έχουν κατακλύσει την αγορά και που χρησιμοποιούνται κατά κόρον στις επεξεργασμένες τροφές, μάθαμε να χρησιμοποιούμε το αλεύρι ζέας, το φαγόπυρο, το κεχρί, τους σπόρους chia και την κινόα, για να ετοιμάζουμε πιο θρεπτικά και υγιεινά γεύματα.

Πολλοί έκαναν λόγο για στρατηγικές marketing και για την κακή έως αδιάφορη γεύση τους, αλλά περισσότεροι φαίνεται να εμμένουν στις επιλογές τους, με αποτέλεσμα αυτές οι τροφές να γίνονται όλο και περισσότερο προσβάσιμες και να χρησιμοποιούνται με ευφάνταστους τρόπους –ακόμη και από διάσημους σεφ– για την παρασκευή αληθινά νόστιμων πιάτων.

Τι εννοούμε όταν λέμε παλιές τροφές;

Σε αυτό το άρθρο θα αναφερθούμε σε κάποιες τροφές λιγότερο γνωστές, εξίσου «παλιές», που κατανάλωναν αυτόχθονες πληθυσμοί σε διάφορα μέρη του πλανήτη και που έχουν μεγάλη διατροφική αξία – ενδέχεται μάλιστα να έχουν συμβάλλει στη μακροζωία τους.

iStock

Δεν πρόκειται να ισχυριστούμε ότι είναι απαραίτητο να έχουμε κάποια από αυτές τις τροφές στο καθημερινό τραπέζι μας, ούτε ότι είναι εύκολο να τις αποκτήσουμε, αλλά σίγουρα αξίζει να τις γνωρίσουμε.

Άνθος μπανάνας

Ονομάζεται επίσης και καρδιά μπανάνας και χρησιμοποιείται πολύ στην κουζίνα της Νοτιοανατολικής Ασίας. Με μοβ πέταλα, μοιάζει λίγο με την καρδιά από ένα κόκκινο αντίδι και αναπτύσσεται στο σημείο όπου τελειώνουν τα τσαμπιά της μπανάνας.

iStock

Για να το φάει κανείς, πρέπει να αφαιρέσει τα σκληρά εξωτερικά πέταλα και να φτάσει στα τρυφερά (και βρώσιμα) κίτρινα άνθη που κρύβουν μέσα τους.

Στη σύγχρονη κουζίνα, χρησιμοποιείται αρκετά σε vegan πιάτα, συχνά ως υποκατάστατο του ψαριού, και έχει ουδέτερη γεύση. Τα άνθη μπανάνας μπαίνουν επίσης σε σαλάτες, συνοδεύουν τηγανητά αφού σοταριστούν ελαφρώς, ή γίνονται και στικς περασμένα από κουρκούτι.

Είναι μια εξαιρετική πηγή καλίου και ασβεστίου, καθώς και βιταμινών Α, C και Ε, ενώ δεν περιέχουν γλουτένη και είναι ιδανικά για όσους έχουν υψηλή χοληστερίνη.

Αν αναρωτιέστε πού θα τα βρείτε, η απάντηση είναι κυρίως σε κονσέρβα ή κατεψυγμένα (και συχνά μετά από παραγγελία) σε καταστήματα ασιατικής διατροφής ή και βιολογικών ειδών. Αν ταξιδέψετε σε ασιατικές χώρες, θα τα βρείτε και φρέσκα στις ανοιχτές αγορές τους.

Καρδιά φοίνικα

Αυτό το λαχανικό, που προέρχεται από τον κορμό μίας συγκεκριμένης ποικιλίας φοινικόδεντρου, έχει υπόλευκο χρώμα και ελαφρώς τραγανή υφή, σαν του σπαραγγιού, όταν καταναλώνεται ωμό, αλλά μπορεί να μαγειρευτεί και να χρησιμοποιηθεί ως υποκατάστατο κρέατος σε ένα vegan πιάτο. Στη γεύση θυμίζει την καρδιά της αγκινάρας.

iStock

Καλλιεργείται εδώ και αιώνες στην Κεντρική Αμερική και τα νησιά του Νότιου Ειρηνικού, αλλά λόγω της σπανιότητάς της ήταν μια πολυτελής λιχουδιά στην Αμερική των μέσων του 20ού αιώνα, που έμπαινε σε ένα δημοφιλές πιάτο, γνωστό ως «σαλάτα του εκατομμυριούχου».

Η καρδιά του φοίνικα περιέχει πολλά αντιοξειδωτικά και άφθονο κάλιο, χαλκό και ψευδάργυρο, αλλά και μια εντυπωσιακή ποσότητα πρωτεΐνης, με 17 διαφορετικά αμινοξέα.

Στη σύγχρονη κουζίνα, οι καρδιές φοίνικα εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται σε διάφορες σαλάτες, αλλά μπορούν επίσης να μαγειρευτούν με άλλα λαχανικά (σαν μπριάμ), να καταναλωθούν ως μπουκίτσες βουτώντας τες σε διάφορα ντιπ ή να γίνουν σεβίτσε σε αυτή την ενδιαφέρουσα σαλάτα.

Θα τις βρείτε σε καταστήματα με βιολογικά είδη, είτε κονσερβοποιημένες, είτε σε βάζο μέσα σε άλμη, όπως και τις καρδιές αγκινάρας.

Φασόλια χάντρες και μαύροι γίγαντες

Οι διάφορες ποικιλίες φασολιών είναι από τις αρχαιότερες τροφές (εδώ και 8.000 χρόνια), που ευτυχώς εμείς στην Ελλάδα δεν έχουμε ξεχάσει να τρώμε. Αν όμως έχετε παραμελήσει τα φασόλια στη διατροφή σας, υπάρχουν μερικοί καλοί λόγοι για να εντάξετε σε αυτήν δύο από τις ποικιλίες τους.

– Φασόλια χάντρες ή μπαρμπούνια

Τα φασόλια χάντρες είναι αυτά με τα κόκκινα στίγματα. Πρόκειται για την υποποικιλία Borlotti, που ξεκίνησε στην Κολομβία και στην Ελλάδα είναι γνωστή ως Βorlotto. Είναι ιδανικά τόσο σε σαλάτες, όσο και μαγειρεμένα πλακί στην κατσαρόλα.

Με το μαγείρεμα χάνουν τα χαρακτηριστικά τους στίγματα (το χρώμα των οποίων θυμίζει το ψάρι μπαρμπούνι, εξ ου και η δεύτερη ονομασία τους, φασόλια μπαρμπούνια) και αποκτούν μπεζ χρώμα. Στο εξωτερικό είναι γνωστά ως φασόλια Κράνμπερι.

Έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη, που συμβάλλει στη διατήρηση της μυϊκής μάζας και της φυσιολογικής κατάστασης των οστών, σε φυτικές ίνες, καθώς και βιταμίνες του συμπλέγματος Β.

iStock

Συμβάλλουν στην εύρυθμη λειτουργία του γαστρεντερικού και του καρδιαγγειακού συστήματος, ενώ βοηθούν στη ρύθμιση των επιπέδων σακχάρου του αίματος.

– Μαύροι ελέφαντες

Πρόκειται για μια ποικιλία που καλλιεργείται κατεξοχήν στη Μακεδονία και αποκαλούνται «μαύρο χαβιάρι», χάρη στη σπανιότητα και τα ποιοτικά χαρακτηριστικά τους. Οι μαύροι ελέφαντες αποτελούν την κορωνίδα της διατροφικής πυραμίδας των οσπρίων και είναι πλούσιοι σε φλαβονοειδή, που έχουν καρδιοπροστατευτική και αντιοξειδωτική δράση.

Αρτόκαρπος

Πρόκειται για το εξωτικό και εντελώς άγνωστο σε εμάς μέχρι σήμερα breadfruit, που οφείλει το όνομά του στην υφή που παίρνει ο ώριμος καρπός όταν μαγειρεύεται, θυμίζοντας φρεσκοψημένο ψωμί, με γεύση όμως παρόμοια με εκείνη της πατάτας.

Ο αρτόκαρπος καλλιεργείται ευρέως στην Ωκεανία, αλλά και στην Καραϊβική, στη Νότια και στη Νοτιοανατολική Ασία, στην Κεντρική Αμερική και στην Αφρική.

Μπορεί να μαγειρευτεί στον ατμό, να γίνει βραστός ή ψητός. Θεωρείται εξαιρετικά ωφέλιμος για την υγεία καθώς μόλις 100 γρ. περιέχουν 4 γρ. πρωτεΐνης και 5 γρ. φυτικών ινών. Επίσης, αποτελεί εξαιρετική πηγή μαγνησίου και καλίου, περιέχει καροτενοειδή όπως η λουτεΐνη, ενώ έχει μέτριο γλυκαιμικό δείκτη.

iStock

Μάλιστα, έρευνα από το Πανεπιστήμιο British Columbia στο Βανκούβερ του Καναδά υπογραμμίζει ότι πρόκειται για ένα ακόμη superfood, ενώ μια άλλη, μεταγενέστερη, αναφέρει ότι το αλεύρι του αρτόκαρπου είναι μια εξαιρετική εναλλακτική για τις διάφορες αρτοπαρασκευές.

H πρωτεΐνη του μπορεί να αφομοιωθεί πιο εύκολα από τον οργανισμό σε σχέση με την πρωτεΐνη του σιταριού, ενώ παρέχει υψηλότερα επίπεδα φυτικών ινών και σημαντικά περισσότερα θρεπτικά συστατικά.

Φρέσκο αρτόκαρπο δύσκολα θα βρείτε στην Ελλάδα, αν όμως ταξιδέψετε σε κάποια από τις αγορές των παραπάνω χωρών, αξίζει να τον δοκιμάσετε, κυρίως φτιάχνοντας με την ψίχα του χοντροκομμένες (σαν τηγανητές) ψητές πατάτες.

Σε καταστήματα βιολογικών ειδών θα το βρείτε σε αποξηραμένη μορφή (όπως για παράδειγμα τα αποξηραμένα μανιτάρια) και μπορείτε να το μαγειρέψετε όπως τη σόγια, ως εναλλακτική τροφή του κρέατος. Τέλος, υπάρχει και σε βάζο και κονσέρβα, αλλά είναι δυσεύρετος!