Η ΦΟΒΙΑ ΠΟΥ ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΑ Η ΜΥΡΩΔΙΑ ΤΟΥ ΙΔΡΩΤΑ

Η μυρωδιά των συνανθρώπων μας δρα θεραπευτικά στην κοινωνική φοβία, ανακοίνωσαν πρόσφατα Σουηδοί επιστήμονες. Ένας ακόμα λόγος να έρθουμε πιο κοντά!

Αν στα παιδικά σου χρόνια είχες την ταμπέλα του «ντροπαλού» ή της «ντροπαλής» και ακόμη και σήμερα δυσκολεύεσαι στις κοινωνικές μαζώξεις, αποφεύγεις να παίρνεις τον λόγο στις παρέες, δυσφορείς με λίγα λόγια σε κάθε σου συναναστροφή, η διάγνωση «κοινωνική φοβία» ή, αλλιώς, «κοινωνικό άγχος» σε αφορά. Ο βαθμός στον οποίο η κατάσταση αυτή μειώνει τη λειτουργικότητά σου, προσανατολίζει τον θεραπευτή στη θεραπεία που θα ακολουθήσει. Γιατί αν ένα άτομο με κοινωνική φοβία μείνει αθεράπευτο, θα απομονωθεί, με ό, τι αυτό συνεπάγεται.

Σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας των ΗΠΑ, η κοινωνική φοβία υπονομεύει την ικανότητα ενός ατόμου να εργάζεται, να πηγαίνει στο σχολείο ή να ασχολείται με το είδος των καθημερινών δραστηριοτήτων ρουτίνας που οι περισσότεροι άνθρωποι θεωρούν δεδομένες, όπως το να φάει δημόσια ή να πηγαίνει σε μια δημόσια τουαλέτα.

Θεραπεύεται η κοινωνική φοβία;

Χωρίς θεραπεία, η διαταραχή μπορεί να διαρκέσει για χρόνια ή ακόμα και για όλη τη ζωή ενός ατόμου. Εκτός από την αντικαταθλιπτική αγωγή, που συστήνεται για ορισμένες περιπτώσεις ασθενών, κάποια είδη θεραπειών όπως η Γνωσιακή Συμπεριφορική Θεραπεία (CBT) και η αποκαλούμενη «καθοδηγούμενη αυτοβοήθεια»  έχουν κάποια αποτελέσματα στους κοινωνικά φοβικούς ασθενείς. Οι επιστήμονες ψυχικής υγείας πάντως θεωρούν ως πιο αποτελεσματικές τις θεραπείες ενσυνειδητότητας (mindfulness).

Μία ομάδα επιστημόνων από τον χώρο της ψυχιατρικής και της νευροψυχολογίας του Ινστιτούτου Καρολίνσκα στη Στοκχόλμη, έχοντας λάβει υπόψη παλαιότερες μελέτες που συνδέουν το συναίσθημα με την όσφρηση, αποφάσισαν να μπουν στα χωράφια της «κοινωνικής φοβίας» και έστρεψαν την προσοχή τους στον πιθανό ρόλο του ιδρώτα στο άγχος. Κατέληξαν σε ένα συμπέρασμα ολίγον «αηδιαστικό» αλλά πολύ ελπιδοφόρο για όλους εκείνους τους φοβικούς ασθενείς, που κρύβονται από τα μάτια του κόσμου.

Cottonbro Studio Pexels

Η μυρωδιά σου με θεραπεύει

Στο πλαίσιο του 31oυ Ευρωπαϊκού Συνεδρίου Ψυχιατρικής, στο Παρίσι, τα επιστημονικά νέα από τη Σουηδία έφεραν αμηχανία στο κοινό. Σύμφωνα με αυτά, η μυρωδιά του ιδρώτα στη μασχάλη μπορεί να έχει θεραπευτική δράση σε άτομα που υποφέρουν από κοινωνική φοβία. Ιδανικά όταν η πρωτότυπη αυτή θεραπεία συνδυάζεται με θεραπείες ενσυνειδητότητας.

«Το mindfulness είναι μια πρακτική διαλογισμού, που βοηθά το άτομο να επικεντρωθεί στην παρούσα στιγμή και να έχει επίγνωση των σκέψεων και των συναισθημάτων χωρίς να παρεμβαίνει κάποια ερμηνεία ή κρίση. Μελέτες έχουν δείξει ότι μπορεί να βελτιώσει τα συμπτώματα άγχους και κατάθλιψης», ανέφερε στο κοινό του συνεδρίου η Elisa Vigna, ερευνήτρια του Ινστιτούτου Καρολίνσκα στη Στοκχόλμη και επικεφαλής της μελέτης. Τι ακριβώς βρήκαν όμως η Vigna και οι συνεργάτες της;

Ο ιδρώτας μας «λέει» πολλά

Ο ιδρώτας είναι ένα αλμυρό διαυγές υγρό, το οποίο μας κάνει να νιώθει άβολα όταν εμφανίζεται στις παλάμες, στα πέλματα και βέβαια στις μασχάλες μας. Αλλά είναι ευεργετικό για τον οργανισμό μας, καθώς μας δροσίζει, όταν ανεβαίνει η θερμοκρασία του περιβάλλοντος ή και η δική μας, όταν έχουμε πυρετό. Η ομάδα της Vigna επεσήμανε ότι ο ιδρώτας περιέχει τουλάχιστον 300 ξεχωριστές ενώσεις, καθιστώντας τον μια πολύ πιο πυκνή και πολύπλοκη πηγή χημικών πληροφοριών.

Επιπλέον, οι συγγραφείς της μελέτης σημείωσαν ότι ένας σημαντικός αριθμός προηγούμενων ερευνών έχει μηδενίσει τη σημασία της όσφρησης, όσον αφορά την επεξεργασία πληροφοριών, που έχουν τις ρίζες τους σε βασικά συναισθήματα, όπως ο φόβος και η ευτυχία.

Pexels Κarolina Γrabowska

Άλλες μελέτες, όμως, προτείνουν ότι οι ασθενείς που υποφέρουν από κοινωνικό άγχος μπορεί να είναι ιδιαίτερα ευαίσθητοι στις μυρωδιές του ανθρώπινου σώματος. Άρα, θα μπορούσαν τα χημικά σήματα που υπάρχουν στον ιδρώτα να παίξουν κάποιο ρόλο στην ανακούφιση του άγχους;

Για να το ανακαλύψουν, η Vigna και η ομάδα της ξεκίνησαν τη μελέτη τους εστιάζοντας σε 48 γυναίκες ηλικίας μεταξύ 15 και 35 ετών, οι οποίες είχαν όλες κοινωνική αγχώδη διαταραχή.

Το πείραμα

Για δύο μέρες όλες οι ασθενείς υποβλήθηκαν σε συνεδρίες mindfulness. Ταυτόχρονα, οι ερευνητές συνέλεξαν δείγματα ιδρώτα από μια άλλη ομάδα εθελοντών, κανένα από τα μέλη της οποίας δεν έπασχε από κοινωνική φοβία. Τα δείγματα συλλέχθηκαν αφού οι εθελοντές παρακολούθησαν είτε μια ταινία τρόμου, που είχε επιλεγεί για να προκαλεί φόβο, είτε μια κωμωδία.

Οι γυναίκες χωρίστηκαν σε τρεις ομάδες: Εκτός από τη θεραπεία ενσυνειδητότητας, η πρώτη ομάδα εκτέθηκε στον ιδρώτα που εκκρίθηκε κατά τη διάρκεια μιας τρομακτικής κατάστασης. Η δεύτερη στον ιδρώτα που εκκρίθηκε κατά τη διάρκεια μιας αστείας κατάστασης και η τρίτη σε καθαρό –χωρίς ιδρώτα– αέρα.

iStock

Το αποτέλεσμα: οι συμμετέχουσες στις δύο πρώτες ομάδες τα πήγαν πολύ καλύτερα όσον αφορά τη μείωση του άγχους (39% μείωση των συμπτωμάτων), σε σύγκριση με εκείνες της τρίτης ομάδας που δεν είχαν εκτεθεί στον ιδρώτα (17% μείωση).

Οι συγγραφείς της μελέτης αναγνώρισαν ότι εξεπλάγησαν, όταν ανακάλυψαν ότι το συναισθηματικό πλαίσιο στο οποίο είχε παραχθεί ο ιδρώτας φαινόταν να μην έχει καμία σχέση με την αποτελεσματικότητα της ιδιότυπης αυτής θεραπείας. Αυτό, είπε η ομάδα, υποδηλώνει ότι μπορεί να υπάρχει κάτι εγγενές στη χημική «σηματοδότηση» του ιδρώτα. Τώρα γίνονται προσπάθειες να δούμε πώς τα πηγαίνουν οι ασθενείς όταν εκτίθενται στον ιδρώτα που παράγεται σε αυστηρά ουδέτερο περιβάλλον, χωρίς φόβο ή χαρά.

Η έρευνα δεν έχει ακόμη εκτεθεί στους κριτές, καθώς η δημοσίευσή της αναμένεται. Ο Julian Beezhold, γενικός γραμματέας της Ευρωπαϊκής Ψυχιατρικής Εταιρείας και αναπληρωτής καθηγητής στην Ιατρική Σχολή Norwich στο Πανεπιστήμιο της East Anglia στο Ηνωμένο Βασίλειο τόνισε ότι απαιτείται περαιτέρω μελέτη. Στο μεταξύ, εσείς μη νιώθετε άσχημα αν ξεχάσατε το αποσμητικό σας. Μπορεί εντελώς τυχαία να απαλύνετε τον φόβο του διπλανού σας.