Η ΓΑΛΛΙΑ ΦΛΕΓΕΤΑΙ, ΘΑ ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΕΙ Η ΕΥΡΩΠΗ;

Οι κινητοποιήσεις συνεχίζονται με ένταση στη Γαλλία. Θα καταφέρουν να δημιουργήσουν εγερσιακό κλίμα στις υπόλοιπες χώρες της γηραιάς ηπείρου ή θα κατισχύσει η λογική του Μακρόν και άλλων, η οποία επιτρέπει την ασύστολη κερδοφορία των επιχειρήσεων εις βάρος του κόσμου της εργασίας;

Ο Μακρόν απέφυγε την μομφή, επιμένει στην ασφαλιστική μεταρρύθμιση και –λέει ότι– αδιαφορεί για το πολιτικό κόστος.

Απέναντί του η γαλλική κοινωνία: οι μαζικές διαδηλώσεις συνεχίζονται, το 65% επιθυμεί να συνεχιστούν οι κινητοποιήσεις και το 71% ήθελε να υπερψηφιστεί η πρόταση μομφής και να πέσει ο Μακρόν.

Η μεταρρύθμιση για την οποία είχε δεσμευτεί προεκλογικά ο Πρόεδρος της Γαλλίας προβλέπει την αύξηση του ορίου συνταξιοδότησης από τα 62 έτη στα 64 (μειωμένη) και από τα 65 στα 67 (κανονική).

Ο Μακρόν επικαλείται τον κίνδυνο να καταρρεύσουν λόγω ελλειμμάτων τα ασφαλιστικά ταμεία. Τα συνδικάτα αντιλέγουν: σήμερα δεν είναι ελλειμματικά αλλά υπάρχει πλεόνασμα 900 εκατ. ευρώ.

Επίσης, διατείνονται ότι τα κονδύλια που προορίζονται για τις συντάξεις θα χρησιμοποιηθούν για νέες φοροελαφρύνσεις στις επιχειρήσεις.

Σωροί σκουπιδιών, με φόντο τον Πύργο του Άιφελ, 20 Μαρτίου 2023. © Aurelien Morissard / AP Photo

Προτού ακούσουμε δύο αντιτιθέμενες απόψεις για το μείζον αυτό θέμα, από τους Τάσο Γιαννίτση και Γρηγόρη Γεροτζιάφα, ας δούμε ορισμένα οικονομικά στοιχεία σχετικά με τις δαπάνες και την εν γένει κοινωνική πολιτική της Γαλλίας:

• Μετά την Ιταλία και την Ελλάδα, η Γαλλία είναι 3η στην Ε.Ε. σε δαπάνες για τις συντάξεις (14% του ΑΕΠ), ενώ είναι 5η σε ό,τι αφορά το χρέος. Επίσης, η σχέση ηλικιωμένων πάνω από τα 65 προς τον απασχολούμενο πληθυσμό θα αυξηθεί από το 44% (τόσο ήταν το 2019) σε 67% το 2030.
• Η Γαλλία είναι η χώρα με την μεγαλύτερη κοινωνική προστασία (33,6% του ΑΕΠ), δηλαδή δαπάνες για την υγεία, την ανεργία, την αναπηρία την στέγαση κ.λπ.

Γρηγόρης Γεροτζιάφας: Δικαίως φωνάζει ο κόσμος

Δεν είναι οικονομολόγος ο Γρηγόρης Γεροτζιάφας, είναι γιατρός, αλλά γνωρίζει καλά τη γαλλική πραγματικότητα, καθώς ζει στο Παρίσι. Πέρα από τη συγκρότηση που διαθέτει, είναι πολιτικό ον με πιθανότητες εμπλοκής στα καθ’ ημάς πολιτικά πράγματα (ως υποψήφιος του ΣΥΡΙΖΑ). Ιδού η άποψή του από άρθρο στoν ιστότοπο iEidiseis:

«Η γαλλική Κυβέρνηση προβλέπει ότι θα υπάρξει κρίση ελλειμμάτων σε μια δεκαετία. Ωστόσο, όχι μόνο, ορισμένες από τις βασικές υποθέσεις σχετικά με την βιωσιμότητα του συνταξιοδοτικού συστήματος είναι αμφισβητήσιμες, αλλά επιπλέον η κυβέρνηση χρησιμοποιεί μόνο τις πιο απαισιόδοξες προβλέψεις. Παραλείπει να διευκρινίσει ότι το έλλειμμα συνδέεται με την επιδείνωση των πόρων λόγω της μείωσης του μισθολογικού κόστους στη δημόσια διοίκηση (ως αποτέλεσμα της ελάττωσης του προσωπικού) και το προγραμματισμένο πάγωμα των μισθολογικών αυξήσεων (ως αποτέλεσμα της μακροχρόνιας λιτότητας). Για όσους εμβαθύνουν στην ανάλυση των δεδομένων γίνεται φανερό ότι το πρόβλημα των δυνητικών ελλειμμάτων μεγεθύνεται από τις περικοπές των δημοσίων δαπανών και ότι ο στόχος της μεταρρύθμισης είναι να γίνει εξοικονόμηση χρημάτων.

Διαδήλωση διαμαρτυρίας στο Παρίσι, 22 Μαρτίου 2023. © Lewis Joly / AP Photo

»Η παραγωγικότητα της εργασίας αυξήθηκε κατά 3 φορές από το 1970 μέχρι σήμερα. Ωστόσο, η αγοραστική δύναμη των εργαζομένων έχει συρρικνωθεί και οι κοινωνικές παροχές διαρκώς ελαττώνονται. Δηλαδή ο πλούτος που παράγεται από την εργασία πολλαπλασιάζεται και μετατρέπεται σε υπερκέρδη των επιχειρήσεων και κυρίως των μεγάλων. Ωστόσο δεν έχει πολλαπλασιαστεί αντίστοιχα η εργοδοτική συνεισφορά στο Ταμείο Κοινωνικής Ασφάλισης. Η παράταση του χρόνου εργασίας έχει ως άμεση συνέπεια την αύξηση της κερδοφορίας του κεφαλαίου και την περαιτέρω απαξίωσης της εργασίας».

Τάσος Γιαννίτσης: Υπαρκτός κίνδυνος

Το όνομα του πανεπιστημιακού και πρώην υπουργού Τάσου Γιαννίτση συνδέθηκε με την απόπειρα, το 2001, να δοθεί λύση στο Ασφαλιστικό. Οι αντιδράσεις από τα συνδικάτα και την αντιπολίτευση ήσαν θυελλώδεις.

Ο τότε πρωθυπουργός, ο δήθεν τολμητίας Κώστας Σημίτης, υποχώρησε πελιδνός προσμετρώντας το πολιτικό κόστος. Και η αναγκαία μεταρρύθμιση πετάχτηκε στον κάλαθο των αχρήστων. Αργότερα επιβλήθηκε μέσω Μνημονίου η γνωστή οδυνηρή λύση.

Πάντως, δεν ήταν παράλογες οι αντιδράσεις εναντίον της προταθείσης λύσης, τουλάχιστον ως προς τούτο: Εκείνη την εποχή η κυβέρνηση Σημίτη θριαμβολογούσε λέγοντας ότι η Οικονομία της χώρας «πέταγε» και προϊδέαζε για περαιτέρω καλύτερη πορεία.

Πώς λοιπόν σ’ αυτό το κλίμα αισιοδοξίας και ενθουσιασμού εμφανίζεται ένα σχέδιο σκληρών ρυθμίσεων για το Ασφαλιστικό; Ήταν προφανές ότι η κατάσταση της Οικονομίας ήταν προβληματική κι όχι εκείνη που εμφάνιζε η καταιγιστική προπαγάνδα του «εκσυγχρονισμού».

Λιμενεργάτες σε φλεγόμενα οδοφράγματα στη Μασσαλία, 22 Μαρτίου 2023. © Daniel Cole / AP Photo

Ας δούμε, όμως τι λέει για την κατάσταση στη Γαλλία ο κ. Γιαννίτσης, από συνέντευξη στο Liberal:

«Η μετάθεση (σ.σ. της λύσης) στο μέλλον μάλλον κινδυνεύει να συνδυαστεί με ακόμα πιο δύσκολο περιβάλλον και κινδύνους  –οικονομικού, κοινωνικού, πολιτικού, διεθνοπολιτικού χαρακτήρα– που θα κάνουν τις αλλαγές ακόμα πιο δύσκολες και επώδυνες απ’ ό,τι σήμερα […] Η εμμονή στην ακαμψία θα οδηγεί σε μια αυξανόμενη ελλειμματικότητα. Τα πράγματα μπορεί να αφεθούν ως έχουν, αλλά με εξαιρετικό σημαντικό κόστος για πολλά άλλα τμήματα της κοινωνίας. Η αποτροπή αλλαγών σήμερα δεν θα αποτρέψει αλλαγές και μάλλον πιο επώδυνες αύριο.

»Στην ουσία, η αντίδραση σήμερα, θα οδηγήσει σε μια πρόσκαιρη ικανοποίηση, αλλά με ένα μεγάλο τίμημα: σημαντικά βαρύτερες περικοπές στο Ασφαλιστικό μετά από λίγο διάστημα, όταν η συντήρηση ενός ελλειμματικού συστήματος φτάσει να έχει μεγάλο κόστος για όλους και για την κοινωνία την ίδια συνολικά, και μάλιστα σε συνθήκες πιο δύσκολες από σήμερα».

Η Γαλλία και η Ευρώπη

Οι κινητοποιήσεις συνεχίζονται με ένταση στο «πολιτικό εργαστήριο» της Ευρώπης – έτσι αποκαλείται, λόγω παράδοσης η Γαλλία. Θα καταφέρουν να δημιουργήσουν εγερσιακό κλίμα στις υπόλοιπες χώρες της γηραιάς ηπείρου –τουλάχιστον για κοινή αντιμετώπιση ορισμένων καυτών οικονομικών θεμάτων– ή θα κατισχύσει η λογική του Μακρόν και άλλων, η οποία επιτρέπει την ασύστολη κερδοφορία των επιχειρήσεων εις βάρος του κόσμου της εργασίας;