ΤΟ ΜΥΣΤΙΚΟ ΓΙΑ ΝΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΕΙΣ ΣΩΣΤΑ ΤΟΝ ΣΚΥΛΟ ΣΟΥ

Μη νομίζεις ότι η εκπαίδευση μπορεί να φέρει οποιονδήποτε σκύλο στα δικά σου μέτρα. Αν θέλεις να έχεις την καλύτερη δυνατή σχέση με το κατοικίδιό σου, πρέπει να μάθεις κι εσύ κάποια πράγματα για το κατοικίδιό σου.

Δεν μου συμβαίνει συχνά, ωστόσο στο διάβα της ζωής μου έχω συναντήσει ανθρώπους που σε ανύποπτη φάση είπαν μια φράση η οποία έγινε για μένα «οδηγός ζωής». Για παράδειγμα: «Δεν θέλω να τη φέρω στην παρέα μας, γι’ αυτό δεν θα μιλήσω για εκείνη», από φίλη που, ενώ απολαμβάναμε τον καφέ μας, τη ρώτησα αν έχει βελτιωθεί η σχέση της με την εργοδότριά της. Σαν να άναψε ένα λαμπάκι πάνω από το κεφάλι μου, σκέφτηκα πως όντως όταν μιλώ για κάποιον που δεν θέλω να έχω στη ζωή μου –πέραν των απαραίτητων συναναστροφών, όταν πρόκειται για δουλειά–, του δίνω χώρο σε αυτήν.

Μια άλλη φράση που καταγράφηκε στο τερματικό μου ήταν το: «Δεν θα αλλάξει η μητέρα σου, είναι αρκετά μεγάλη για να το κάνει αυτό. Εσύ θα αλλάξεις. Θα μάθεις να διαχειρίζεσαι την πραγματικότητα, κατά τρόπον που να μην γίνεται επιζήμια για εσένα», στην πρώτη μου επίσκεψη σε ψυχολόγο.

Η τρίτη φράση είναι κάπως σχετική και την είπε η πρώτη κτηνίατρος στην οποία πήγα τον πρώτο μου σκύλο. Όταν έθεσα το θέμα της εκπαίδευσης, μου εξήγησε πως ό,τι όσο και αν άλλαζε η Κάρμα, δεν θα ζούσαμε τη σχέση στο έπακρο αν δεν άλλαζα πρώτα εγώ. Αν δηλαδή δεν καταλάβαινα πως έχω αναλάβει μια ευθύνη, ώστε να προσαρμοστώ ανάλογα, χάνοντας κάποιες βολές που είχα αναπτύξει έως τότε.

Εφάρμοσα τη μέθοδο και στη Μυσιρλού, αφότου επιστράτευσα πέντε εκπαιδευτές, διαφορετικών σχολών! Κατέληξα στο ότι την αγαπώ, δέχομαι την ιδιαίτερη –ομολογουμένως– προσωπικότητά της και είναι κομμάτι της ζωής μου. Έως τότε την απέρριπτα. Ίσως και γιατί ένιωθα τύψεις πως έχω αντικαταστήσει με αυτήν την Κάρμα – πράγμα που ήταν φύσει αδύνατο. Σίγουρα συνέβαλε ότι κατέστρεφε όλο το σπίτι. Που –μεταξύ μας– ήταν η συνέπεια της απόρριψης που «έτρωγε» από εμένα. Τυχαία έχω γράψει ότι κάνουμε τους σκύλους σαν τα μούτρα μας;

Να σου πω και κάτι άλλο; Δέχθηκα κάποιες ήττες μου (τον να μην κάνει αυτά που με βολεύουν) αγκαλιάζοντας την προσωπικότητα της. Και τώρα περνάμε πολύ καλύτερα. Επίσης, μετά εφάρμοσα τις γνώσεις και σε άλλους τύπους σχέσεων και, πίστεψε με, δεν έχασα.

Όπως συνεχίζω το Inception μου, να σου πω ότι είμαι οπαδός της άποψης που θέλει να μην πεθαίνουν οι ψυχές που έχουν κερδίσει μια θέση στην καρδιά και το μυαλό μας. Δηλαδή, «φεύγει» το σώμα, αλλά εκείνες μένουν για πάντα ζωντανές, μέσα μας.

Τώρα, ας πάω και στον λόγο που διαβάζεις όσα έχεις διαβάσει έως εδώ.

Εικονογράφηση: Ελένη Καστρινογιάννη

Η Washington Post δημοσίευσε άρθρο με τίτλο: Θέλεις έναν καλά εκπαιδευμένο σκύλο. Άρχισε με έναν καλύτερα εκπαιδευμένο άνθρωπο.

Βλέπεις, ορισμένοι ερευνητές σκύλων επανεξετάζουν τους στόχους της εκπαίδευσης υπακοής, η οποία θα πρέπει να περιλαμβάνει το να μας ακούν, το ισχυρό στιλ ανατροφής και τη συνεργασία μας με το ζώο. Ο δημοσιογράφος που έγραψε το κείμενο μίλησε με διάφορους κτηνιάτρους και εκπαιδευτές, πριν καταλήξει στο πώς μπορούμε να εκπαιδευτούμε για να εκπαιδεύσουμε τους σκύλους μας.

Ακούστε τον σκύλο σας

Όπως είπε η Cynthia M. Otto, διευθύντρια του Penn Vet Working Dog Center του University of Pennsylvania, «ένας πραγματικά εξαιρετικός εκπαιδευτής δεν πάει βάσει ενός προκαθορισμένου σχεδίου. Αυτό που κάνει είναι να αφιερώνει χρόνο για να καταλάβει το ζώο».

Η ίδια έχει ασχοληθεί με την εκπαίδευση, χρησιμοποιώντας διάφορες μεθόδους. Μέρος ενός προγράμματός της είναι να παρακολουθεί ποιες εργασίες απολαμβάνουν τα ζώα και ποιες είναι οι κατάλληλες, πριν ξεκινήσει ένα πρόγραμμα εκπαίδευσης.

Υπομονή και προσαρμοστικότητα

Η Annemarie DeAngelo, διευθύντρια εκπαίδευσης στο Penn Vet Working Dog Center, τόνισε τη σημασία της υπομονής και του να είμαστε εμείς προσαρμόσιμοι. Έχοντας ασχοληθεί με την εκπαίδευση σκύλων για την αστυνομία, κατάλαβε πως τα ζώα αφομοίωναν πιο εύκολα τις πληροφορίες όταν ο εκπαιδευτής τις πρόσφερε ως παιχνίδι.

Δηλαδή, αντί να προσπαθεί ο εκπαιδευτής να μάθει στο ζώο να περάσει κάτω από ένα φράγμα, καθοδηγώντας το με το λουρί (κάτι που δεν είχε επιτυχία), πέταξε κάτω από αυτό το αγαπημένο παιχνίδι του σκύλου. Και τον είδε να τρέχει να το πάρει.

Το «προστακτικό» στιλ ανατροφής κατοικίδιων ζώων

Ορισμένοι ειδικοί σκύλων έχουν αρχίσει να χρησιμοποιούν τα εργαλεία της κοινωνικής επιστήμης για να μελετήσουν την επίδραση της ανθρώπινης προσωπικότητας στους σκύλους. Η Monique Udell, διευθύντρια του Εργαστηρίου Αλληλεπίδρασης Ανθρώπου-Ζώου στο Oregon State University, δημοσίευσε στο περιοδικό Animal Cognition ερευνητική έκθεση σχετική με το «στιλ γονικής μέριμνας για κατοικίδια».

Εκπαιδευτές προσάρμοσαν στα ζώα εργαλεία που χρησιμοποιούνται για τη μελέτη των μορφών γονικής μέριμνας σε ανθρώπους. Ο στόχος ήταν να μάθουν περισσότερα για το πώς σχετίζονται οι άνθρωποι με τους σκύλους τους. Οι επιστήμονες ερεύνησαν τους ιδιοκτήτες σχετικά με τον τρόπο ανατροφής των κατοικίδιών τους. Στη συνέχεια παρακολούθησαν τα σκυλιά αυτών των ιδιοκτητών να προσπαθούν να λύσουν ένα παζλ, πριν ενωθούν ξανά με τους ιδιοκτήτες τους έχοντας μείνει για λίγα λεπτά μόνα.

Τα σκυλιά των οποίων οι φροντιστές είχαν «προστακτικό στιλ ανατροφής τα κατάφεραν καλύτερα σε πολλά tasks. Έδειχναν να νιώθουν μεγαλύτερη ασφάλεια για τη σύνδεση με τους φροντιστές τους, να είναι πιο ανθεκτικά στο στρες και να ξεφορτώνονται το άγχος πιο γρήγορα». Τι σημαίνει όμως «προστατικό στιλ»; Είναι το συνεπές, που περιλαμβάνει μεν υψηλές σαφείς προσδοκίες, αλλά είναι ζεστό και προσαρμόσιμο.

Συνεργαστείτε με τον σκύλο σας

Σε μελέτη για την απόδοση των σκύλων στην επίλυση προβλημάτων που δεν εξέτασε την εκπαίδευση υπακοής, «υποδηλώθηκε ότι η ύπαρξη ενός επίσημου γονέα ή εκπαιδευτή μπορεί πραγματικά να βοηθήσει τα σκυλιά ή άλλα ζώα να είναι πιο επιτυχημένα, σε τέτοιου είδους δραστηριότητες εκπαίδευσης».

Η κατανόηση του τι κάνει το ζώο και η προσπάθεια να καταλάβουμε τι σκέφτεται «είναι πρωταρχικής σημασίας στην καλή εκπαίδευση. Μας επιτρέπει να πάρουμε καλύτερες αποφάσεις. Δεν πρόκειται για ανταγωνιστική σχέση, αλλά για συνεργατική».

Η αμφισβήτηση της παραδοσιακής εκπαίδευσης υπακοής

Το πρώτο που οφείλουμε να κάνουμε όταν αποφασίζουμε να βάλουμε ένα σκύλο στην οικογένειά μας, είναι να αποφασίσουμε γιατί θέλουμε να μας ακούει/υπακούει. Μετά κάνουμε εικόνα τον εαυτό μας και πόσο καλά (κάθε άλλο) αντιδρούσαμε ως παιδιά και ως έφηβοι, όταν κάποιος απαιτούσε την υπακοή μας. Έπειτα θυμόμαστε ότι οι σκύλοι δεν είναι άνθρωποι. Ούτε κτήματα μας. Είναι ζωντανοί οργανισμοί, με ένστικτα και ανάγκες.

Αναρωτήσου, σε παρακαλώ, αν το να μάθει ο σκύλος σου το «κάτσε» είναι πιο σημαντικό από το να μάθεις εσύ να ερμηνεύεις τους τρόπους που έχουν για να μας ενημερώνουν ότι νιώθουν άγχος (π.χ. το γύρισμα του κεφαλιού ή τα αυτιά που πηγαίνουν πίσω).

Εφόσον μας δείχνει ότι απολαμβάνει τη διαδικασία που επιλέγουμε για να του μάθουμε βασικά πράγματα που μπορούν να κάνουν καλύτερη τη συνύπαρξη μας, συνεχίζουμε το ίδιο διασκεδαστικά, έχοντας ένα όριο. Δεν παραβλέπουμε τα σημάδια που μας δείχνουν δυσανασχέτηση ή στρες ή απόλαυση και χαρά, και είμαστε διατεθειμένοι να δεχθούμε κάποιες «ήττες» μας.

Είπαμε: οι σκύλοι δεν είναι άνθρωποι. Όχι ότι είναι στη φύση των ανθρώπων να υποτάσσονται πλήρως, αλλά λέμε.