ΑΞΙΖΕΙ ΝΑ ΠΑΣ ΣΤΗ ΘΗΒΑ ΓΙΑ ΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΤΗΣ

Το Μουσείο της Θήβας απέχει μία ώρα από την Αθήνα και πολλά θαυμαστά εκθέματα από το μακρινό μας παρελθόν.

Πριν από λίγο καιρό έλαβα μία πρόσκληση γενεθλίων αλλιώτικη από τις άλλες: Σφραγίζοντας μισό αιώνα ζωής, μία καλή φίλη δεν θα μας έκανε το τραπέζι, αλλά την ξενάγηση στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θηβών. Κοσμογυρισμένη και πολυδιαβασμένη ήξερε από πρώτο χέρι ότι το Αρχαιολογικό Μουσείο Θηβών είναι από τα σημαντικότερα αρχαιολογικά μουσεία στην Ελλάδα και ότι μερικές από τις συλλογές που περιλαμβάνει είναι σπάνιες ή μοναδικές στο είδος τους. Μας το πρότεινε και δεχτήκαμε κάπως διστακτικά. «Τι σόι γενέθλια θα είναι αυτά;», αναρωτηθήκαμε περίπου, όλες μας.

Κατόπιν εορτής το λέω: Αν όχι τα πιο διασκεδαστικά σίγουρα ήταν τα πιο ενδιαφέροντα και ξεχωριστά γενέθλια, γι’ αυτό και θα μας μείνουν αξέχαστα. Σαν ταξιδάκι αναψυχής μ’ ένα κρυμμένο θαύμα, όπως λέει και ο στίχος της Λίνας Νικολακοπούλου.

Ραντεβού στο Μουσείο

Οι οδηγίες σαφείς: Αττική οδός, έξοδος για Λαμία και από εκεί έξοδος 31 για Θήβα/Λειβαδιά. (Προσοχή: αυτή είναι η δεύτερη έξοδος για Θήβα. Την πρώτη την αγνοούμε).

Και φτάνουμε στο Μουσείο που βρίσκεται μέσα στην πόλη των Θηβών στον τόπο γέννησης θεών και ηρώων, αλλά και των ιστοριών τους.

Στο Μουσείο μας περίμενε η εορτάζουσα μαζί με την αρχαιολόγο αδελφή της, η οποία δεν ξέρει απλώς ιστορία: Ξέρει να αφηγείται την ιστορία. Κι επειδή υπάρχουν πολλά να πεις μια και τα εκθέματα εκθέτουν τη ζωή των ανθρώπων της εποχής που τα γέννησε η επίσκεψη στο Μουσείο κράτησε περίπου δύο ώρες. Εν τω μεταξύ, όπως πλέον σε αρκετά μουσεία εκτός Αθηνών κάποια σημεία της ανασκαφής και τα ευρήματά της είναι εμφανή και καθώς περπατάς ένα επίπεδο πάνω από αυτά τα βλέπεις πίσω από το τζάμι. Εντυπωσιακό!

Ηρακλής ο Θηβαίος

Πολλά δεν θυμάμαι από τη μυθολογία, όπως ότι ο Ηρακλής ήταν «γέννημα-θρέμμα» Θηβαίος. Το λέει ο μύθος, αλλά και τα εκθέματα που εικονογραφούν τους άθλους του, όπως οι μελανόμορφες κύλικες βοιωτικού εργαστηρίου του 5ου αιώνα π.Χ., όπου παριστάνεται η πάλη του Ηρακλή με το λιοντάρι της Νεμέας και με τον ταύρο.

Αλλά και ο θεός Διόνυσος καταγόταν από τη Θήβα μιας και εκεί γεννήθηκε παράδοξα όπως και κάθε Θεός. (Στην περίπτωσή του από τον μηρό του πατέρα του, Δία). Η θηβαϊκή γη κρατούσε μέσα της για χρόνια αγγεία με παραστάσεις του Θεού του κρασιού και του γλεντιού που πλέον είναι πολύτιμα εκθέματα του Μουσείου.

Ο χρόνος μετριέται με εκθέματα

Με πολλά μπορεί να εντυπωσιαστεί ο επισκέπτης και αρκετά από αυτά θα τα θυμάται για πολύ καιρό. Σημαντικό είναι ότι σε έναν χώρο καλοσχεδιασμένο και διόλου δαιδαλώδη η ιστορία κυλάει χρονολογικά μέσα από εκθέματα και από την Εποχή του Λίθου φτάνει ως την Τουρκοκρατία. Κι εκεί που έχεις εντυπωσιαστεί από την πολυτέλεια που γνώριζαν οι άνθρωποι στη Μυκηναϊκή εποχή περπατάς λίγο και φτάνεις στα βάθρα 151-152 όπου βλέπεις αντικείμενα που εξιστορούν στιγμές της καθημερινής ζωής στην Τουρκοκρατία: πίπες καπνού και μικρές κούπες για καφέ.

Για κάποιο λόγο στάθηκα παραπάνω στην Εποχή του Λίθου στις προθήκες 21-27: πήλινα και μαρμάρινα ειδώλια, εργαλεία, όπως ξέστρα και λεπίδες από πυριτόλιθο, αξίνες, λεπίδες και πυρήνες οψιανού - πέτρωμα που προέρχεται από ηφαιστειογενείς περιοχές, λίθινα βαρίδια, αγκίστρια και υφαντικά εξαρτήματα. Αλλά και όπλα και κοσμήματα, που μαρτυρούν πως ο άνθρωπος δεν αλλάζει δραματικά στις χιλιετίες και όπως και σήμερα έτσι και τότε ζούσε τις εναλλαγές πολέμου και ειρήνης.

Ένα Μουσείο που υμνεί την τραγωδία

Οι Επτά επί Θήβας του Αισχύλου, η Αντιγόνη, ο Οιδίπους Τύραννος και ο Οιδίπους επί Κολωνώ του Σοφοκλή, ο Ηρακλής Μαινόμενος, οι Βάκχες, οι Ικέτιδες και οι Φοίνισσες του Ευριπίδη έχουν σαν υπόθεση θηβαϊκούς μύθους.

Αλλά και το βοιωτικό τοπίο ήταν φαίνεται ιδανικό περιβάλλον για την κατασκευή θεάτρων. Στη Βοιωτία έχουν διασωθεί και μάλιστα σε καλή κατάσταση αρχαία θέατρα στον Ορχομενό και τη Χαιρώνεια, ενώ έχει επιβεβαιωθεί η ύπαρξη θεατρικών κατασκευών και σε ιερά, όπως των Καβίρων στη Θήβα και των Μουσών στον Ελικώνα.

Το μουσείο εκθέτει κυριολεκτικά τη σχέση της περιοχής με το θέατρο στις προθήκες 213-214 όπου ο επισκέπτης βλέπει τα ειδώλια και τα προσωπεία ηθοποιών. Στο βάθρο 114 υπάρχει η ρωμαϊκή σαρκοφάγος με ανάγλυφη παράσταση της Ιφιγένειας εν Ταύροις.

Τα δικαιώματα επί του απεικονιζόμενου Μουσείου ανήκουν στο Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού (Ν. 4858/2021). Εφορεία Αρχαιοτήτων Βοιωτίας.

Ξαφνιαστήκαμε με το θεατρικό κοστούμι της προθήκης 215 από σύγχρονη παράσταση τραγωδίας του θηβαϊκού κύκλου, που παραχωρήθηκε στο Μουσείο Θηβών από το Θέατρο Τέχνης Καρόλου Κουν και με τη βιντεοπροβολή με αποσπάσματα σύγχρονων παραστάσεων από τραγωδίες του θηβαϊκού κύκλου του Εθνικού Θεάτρου, στοιχεία που μπόλιασαν τις παλιές ιστορίες με τη σύγχρονη θεατρική τέχνη.

Έξω, στην αυλή

Με αφορμή τον μεσαιωνικό πύργο που συναντάς βγαίνοντας στην αυλή, μαθαίνεις ότι σε ολόκληρη την ύπαιθρο της Βοιωτίας υπήρχαν διάσπαρτοι πύργοι. Ο πύργος του Μουσείου θεωρείται ότι κτίστηκε στα τέλη του 13ου αιώνα από τον άρχοντα Νικόλαο Β΄ Σεντ Ομέρ (1258-1294), στην οικογένεια του οποίου είχε παραχωρηθεί ως προίκα από τους ηγεμόνες του Δουκάτου των Αθηνών η μισή πόλη της Θήβας. Μπορείς να ακούσεις πολλά γι’ αυτό αν έχεις ξεναγό μαζί σου ή να περιηγηθείς κάτω από τον ουρανό στην εξωτερική γλυπτοθήκη του Μουσείου Θήβας και να αφεθείς να κοιτάζει τα αγάλματα, τους βωμούς και τα υπόλοιπα εκθέματα.

Το μουσείο έχει τη δική του ιστορία

Δεν ήταν πάντα αυτό το μουσείο, αλλά ήταν πάντα αυτός ο τόπος θεμελίωσής του. Το σύγχρονο κτίριο που φιλοξένησε την επίσκεψή μας είναι το τρίτο κατά σειρά Αρχαιολογικό Μουσείο Θηβών και μετράει περίπου 16 χρόνια ζωής.

Η αρχή της ιστορίας του Μουσείου έγινε το 1894, όταν ο παλαιός στρατώνας δίπλα στον μεσαιωνικό πύργο παραχωρήθηκε για να στεγαστούν οι αρχαιότητες, κυρίως γλυπτά και επιγραφές, που συγκέντρωναν από όλη τη Βοιωτία ντόπιοι αρχαιοδίφες και επιστήμονες αρχαιολόγοι, προκειμένου να τις διασώσουν από την αρχαιοκαπηλία.

Το 1905 ο στρατώνας μετασκευάστηκε στο πρώτο αρχαιολογικό μουσείο της πόλης. Το δεύτερο μουσείο εγκαινιάστηκε το 1962  που είχε μία πορεία 45 χρόνων, μέχρι το 2007, οπότε ενσωματώθηκε στο σημερινό κτίριο.

Τι μοιάζει να υπήρχε από πάντα; Το κυπαρίσσι της αυλής.

Μετά το μουσείο τι;

Μετά τα κτερίσματα και τις σαρκοφάγους η πεζότητα νίκησε: επόμενη στάση «Λαδόκολλα», μία ταβέρνα λίγα λεπτά με τα πόδια μακριά από το Μουσείο. Και οι αρχαιοδίφες αναγνωρίζουν την αξία της παραγγέλνοντας παϊδάκια προβατίνας που είναι και η σπεσιαλιτέ -μάθαμε.

Στο τέλος βέβαια η γεύση της ιστορίας μέτρησε περισσότερο κι έτσι, μετά την πραγματική περιήγηση δοκίμασα και την ψηφιακή επίσκεψη στην ιστοσελίδα του Μουσείου. Πριν κλείσω τον υπολογιστή έπαιξα και online το παιγνίδι «Μάθε πώς ντύνονταν σε άλλες εποχές» όπου έντυσα μία αρχόντισσα στη Μυκηναϊκή εποχή.

INFO:

Το Αρχαιολογικό Μουσείο Θηβών  παραμένει κλειστό κάθε Τρίτη, 25-26 Δεκεμβρίου, 1 Ιανουαρίου, 25 Μαρτίου, Κυριακή του Πάσχα, 1 Μαΐου.

Χειμερινό ωράριο: 08:30 - 15:30 (1 Νοεμβρίου - 15 Απριλίου)

Θερινό ωράριο: 08:00 - 20:00 (16 Απριλίου - 31 Οκτωβρίου)

Μ. Παρασκευή: 12:00 - 17:00

Μ. Σάββατο: 08:30 - 15:30

Καθώς δεν παρέχεται υπηρεσία ξενάγησης από το Μουσείο αν θέλετε μπορείτε να απευθυνθείτε στο Σωματείο Διπλωματούχων Ξεναγών.