ΞΕΧΝΑΤΕ ΤΟ ΓΛΑΥΚΩΜΑ; ΕΚΕΙΝΟ ΙΣΩΣ ΣΑΣ ΘΥΜΗΘΕΙ

Κάθε παγκόσμια ημέρα ή εβδομάδα γλαυκώματος σαν αυτή που διανύουμε, δεν είναι γιορτή, αλλά αφορμή για υπενθύμιση της εξέτασής μας από τον οφθαλμίατρο. Αλήθεια, εσείς ξέρετε αν έχετε αυξημένη ενδοφθάλμια πίεση;

Το γλαύκωμα δεν είναι σπάνιο, δεν «πονάει», δεν εμφανίζεται μόνο στο βαθύ γήρας. Το πιο σημαντικό που πρέπει να γνωρίζουμε γι’ αυτό; Είναι μία «σιωπηλή» χρόνια οφθαλμολογική πάθηση, που αν δεν διαγνωστεί έγκαιρα μπορεί να οδηγήσει σε μη αναστρέψιμη τύφλωση.

Στη σημερινή εποχή και στις ανεπτυγμένες χώρες, όπου ένα μεγάλο ποσοστό ανθρώπων επισκέπτονται προληπτικά τον οφθαλμίατρο, τα ποσοστά τύφλωσης εξαιτίας του γλαυκώματος μειώνονται. Ωστόσο, είναι εκατοντάδες χιλιάδες οι ασθενείς που δυνητικά χάνουν την όρασή τους.

Το γλαύκωμα χτυπάει στη μέση ηλικία

Αν είστε άνω των πενήντα ετών, ή είστε νεότεροι αλλά έχετε οικογενειακό ιστορικό γλαυκώματος, πρέπει να ελέγχεστε τακτικά από τον οφθαλμίατρό σας, ο οποίος θα μετρήσει την ενδοφθάλμια πίεση. Η αυξημένη πίεση είναι ο σημαντικότερος αλλά όχι ο μόνος παράγοντας εμφάνισης της πάθησης αυτής. Μας αφορά όμως γιατί μπορεί να διαγνωστεί με μία σχετικά απλή και ανώδυνη εξέταση και να αντιμετωπιστεί, ώστε να αποφευχθεί η εμφάνιση ή η εξέλιξη του γλαυκώματος.

Σύμφωνα με τις στατιστικές, η πάθηση αφορά τον γενικό πληθυσμό στο 2%, ποσοστό που ανεβαίνει με την ηλικία. Στους σαραντάρηδες διπλασιάζεται και μετά τα πενήντα αυξάνεται ακόμη περισσότερο. Τα άτομα με ιστορικό γλαυκώματος στην οικογένειά τους δεν ανήκουν στον γενικό πληθυσμό και έχουν εξαπλάσιές πιθανότητες να εμφανίσουν την πάθηση σε σχέση με εκείνα που δεν έχουν συγγενείς με τη συγκεκριμένη πάθηση.

Τι πρέπει ακόμη να ξέρω;

• Αν διαγνωστείτε με «χρόνιο γλαύκωμα ανοικτής γωνίας», ανήκετε στον κανόνα, καθώς αυτή είναι και η πιο συνηθισμένη μορφή γλαυκώματος.
• Υπάρχει και το «γλαύκωμα κλειστής γωνίας», το οποίο παρουσιάζεται σε μάτι με υπερμετρωπία και είναι λιγότερο συχνό και πιο θορυβώδες: Ο πόνος και η ερυθρότητα στο μάτι, η θολή όραση ή ακόμη και η ναυτία είναι συμπτώματα που οδηγούν άμεσα στον γιατρό. 
• Ακόμη, μπορεί κανείς να παρουσιάσει δευτεροπαθές γλαύκωμα, δηλαδή να αυξηθεί η ενθοφθάλμια πίεση εξαιτίας άλλης οφθαλμικής νόσου.
• Η σπανιότερη μορφή γλαυκώματος είναι το συγγενές γλαύκωμα. Όπως το λέει και ο προσδιορισμός «συγγενές» εμφανίζεται κυρίως σε μωρά και νήπια και συχνά συνυπάρχει με άλλες ανωμαλίες του οφθαλμού.

iStock

Πώς μετριέται η ενδοφθάλμια πίεση; Θα πονέσω;

Η ενδοφθάλμια πίεση μετριέται με τονόμετρα διαφόρων τύπων. Πριν την εξέταση, ο γιατρός θα χρησιμοποιήσει ένα τοπικό αναισθητικό σε μορφή κολλύριου, εκτός εάν η μέτρηση γίνει με τονόμετρο «αέρος», το οποίο δεν έρχεται σε επαφή με τον μάτι. Η τιμή που θα προκύψει από την εξέταση δεν μπορεί από μόνη της να θέσει τη διάγνωση. Η αξιολόγηση ευρημάτων από την εξέταση του οπτικού νεύρου και άλλες εξετάσεις θα θέσουν την διάγνωση, καθώς μπορεί κάποιος να έχει υψηλή ενδοφθάλμια πίεση αλλά όχι γλαύκωμα. Τότε, ο ασθενής θα ξέρει ότι έχει απλή υπερτονία και θα παρακολουθείται τακτικά από τον γιατρό του.

Αντίθετα, σε πιο σπάνιες περιπτώσεις μπορεί ένας ασθενής με γλαύκωμα να έχει φυσιολογική ή και χαμηλή πίεση. Γι’ αυτό ο οφθαλμίατρος πρέπει να συνεκτιμήσει όλα τα ευρήματα.

Η ενδοφθάλμια πίεση σε αριθμούς

Για να έχετε το «σκονάκι» σας και να ξέρετε περίπου τι σας γίνεται όταν πάρετε το χαρτί των μετρήσεων στα χέρια σας, σας δίνουμε τις φυσιολογικές τιμές της πίεσης: 20mmHg με πάχος κερατοειδούς 545mμ. Αν ο κερατοειδής σας είναι από κατασκευής παχύς τότε η πίεση θα μετρηθεί ψευδώς υψηλότερη, αντίθετα εάν είναι λεπτός θα μετρηθεί ψευδώς χαμηλότερη.

Έχω γλαύκωμα, έχω και θεραπευτικές επιλογές;

Ναι, και αφορούν φαρμακευτικές και επεμβατικές θεραπείες. Ακόμη, οι θεραπείες αυτές συνδυάζονται μεταξύ τους. Συνήθως πάντως η αρχική θεραπευτική προσέγγιση γίνεται με τη χρήση κολλύριου και πιο σπάνια με Laser. Σε κάθε περίπτωση, οι θεραπείες μπορεί να επαναληφθούν γιατί, όπως είπαμε, το γλαύκωμα είναι μία χρόνια πάθηση.

Ευχαριστούμε τον Θοδωρή Σμπόνια, MD, MSc, Χειρουργό Οφθαλμίατρο.