ΓΙΑΤΙ ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΛΕΜΕ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΜΑΣ «ΠΡΟΣΕΧΕ!»

Όσο συχνή και κοινή είναι η προτροπή «Πρόσεχε!» προς τα παιδιά, άλλο τόσο αναποτελεσματική είναι. Γιατί δεν πρέπει να τη λέμε και με τι μπορούμε να την αντικαταστήσουμε;

Έχετε παρατηρήσει πόσο συχνά λέμε στα παιδιά μας «Πρόσεχε!»; Αν δεν το συνειδητοποιείτε στη δική σας οικογένεια, θα το παρατηρήσετε αν κάνετε διακοπές λίγες μέρες μαζί με μια άλλη οικογένεια. Είναι κάτι που κάνουμε σχεδόν όλοι από κεκτημένη ταχύτητα.

Αυτό σημαίνει πως ό,τι ακούσαμε από τους γονείς μας, αυτό μάθαμε ασυνείδητα να κάνουμε, με καλό σκοπό φυσικά. Συνήθως για να προφυλάξουμε τα παιδιά από κάποιο ατύχημα, φωνάζουμε «Πρόσεχε!», εννοώντας «Πρόσεχε καθώς κατεβαίνεις τις σκάλες, μην στραβοπατήσεις», «Πρόσεχε καθώς σκαρφαλώνεις ανάποδα στην τσουλήθρα μην γλιστρήσεις ή μη συγκρουστείς με κάποιο άλλο παιδί», «Πρόσεχε όταν χοροπηδάς στον καναπέ, μην πέσεις και χτυπήσεις».

«Πρόσεχε!»: Μια συμβουλή χωρίς αποτέλεσμα

Η αλήθεια είναι ότι από το άγχος μας παραλείπουμε την ολοκληρωμένη φράση και μένουμε στο «Πρόσεχε!». Είναι κάτι κακό αυτό; Και ναι και όχι. Όχι, επειδή γίνεται από την έννοια μας και με στόχο να αποτρέψουμε έναν τραυματισμό. Ναι, επειδή εμποδίζουμε το παιδί μας να παίξει ελεύθερα και να ρισκάρει.

Εικονογράφηση: Ελένη Καστρινογιάννη

Προτού όμως εξηγήσουμε αυτό, σημασία έχει να τονίσουμε ότι είναι αναποτελεσματικό. Διότι όταν λέμε στο παιδί μας τη λέξη «Πρόσεχε!», παραλείποντας όλο το υπόλοιπο που έχουμε στο μυαλό μας, ουσιαστικά δεν του λέμε τι να κάνει. Περισσότερο το τρομάζουμε, παρά του εξηγούμε γιατί δεν πρέπει να το κάνει, ώστε να μάθει να μην το επαναλαμβάνει.

Πώς θα γίνουμε αντιληπτοί;

Τι μπορούμε να κάνουμε; Καταρχάς να λέμε ολόκληρη τη φράση, όταν δεν μπορούμε να σκεφτούμε κάτι πιο συγκεκριμένο και η γλώσσα μας βιάζεται να πει... «πρόσεχε!». Κατά δεύτερον να σκεφτούμε πρακτικές οδηγίες που μπορούν να γίνουν αντιληπτές και κατανοητές από το παιδί.

Για παράδειγμα: «Δεν χοροπηδάμε στον καναπέ, σύμφωνα με τους κανόνες του σπιτιού. Θα περάσεις καλύτερα χοροπηδώντας στο τραμπολίνο ή την παιδική χαρά». Με αυτόν τον τρόπο δεν τρομάζουμε το παιδί, δεν κινδυνολογούμε, αλλά λέμε ακριβώς αυτό που θέλουμε να γίνει.

Πώς να μην τρομάξουμε τα παιδιά

Ας προσπαθήσουμε να μπούμε λίγο στη θέση ενός μικρού παιδιού που ακούει αυτή την προτροπή και να υποθέσουμε τι μπορεί να καταλάβει. Να σκεφτούμε όμως και τι μπορεί να νιώθει, ακούγοντας κάτι τέτοιο. Μήπως από τον δικό μας φόβο, φοβίζουμε κι εκείνο και το κάνουμε διστακτικό;

Για ένα παιδί είναι απαραίτητο να μάθει να ρισκάρει και να μάθει να βασίζεται στις δυνάμεις του. Με την ανεξέλεγκτη προτροπή «Πρόσεχε!», είναι σα να του λέμε ότι δεν πιστεύουμε πως θα τα καταφέρει. Για ένα παιδί είναι σημαντικό να ρισκάρει, γιατί έτσι χτίζει την αυτοπεποίθησή του και  χτίζει την ψυχική ανθεκτικότητά του.

Είναι προτιμότερο να του υπενθυμίζουμε «Είμαι εδώ αν χρειαστείς κάτι» ή ακόμη και να του δίνουμε οδηγίες πού να πατήσει π.χ. το πόδι του για να στηριχτεί καλύτερα παίζοντας, παρά να το αποτρέπουμε με τα «Μη!» και τα «Πρόσεχε!».

H Εύη Σταθάτου είναι πιστοποιημένη parent coach.