ΓΕΡΝΑΣ ΚΑΙ ΣΚΟΤΕΙΝΙΑΖΕΙ

Θέλουν τέμπο αποχώρησης τα γηρατειά. Απαιτούν να συναισθανθείς, να συνθηκολογήσεις και να συμβιβαστείς, χωρίς να θρηνείς αλλά ούτε και να αλαζονεύεσαι ότι τάχα μπορείς…

Τίποτε δεν μπορεί να σε απαλλάξει από την μελαγχολική διαπίστωση ότι γερνάς. Τίποτε. Ούτε ο υπέργηρος έφηβος, αυτός ο υπέροχος Κλιντ 'Ιστγουντ, που σκηνοθετεί και παίζει στα ενενήντα ένα του! Ούτε η ασίγαστη διάθεση του Εντγκάρ Μορέν να προσφέρει τη σοφία του στους αναγνώστες των βιβλίων του – τον Ιούλιο έκλεισε 100 χρόνια ζωής, το τελευταίο βιβλίο του το εξέδωσε πέρυσι!

Τι τα θες; Κανένα ζωοποιό παράδειγμα δεν είναι ικανό να διώξει από μπροστά σου αυτή τη βασανιστική εικόνα της βαθμηδόν φθίσης.

Κι αν το πρόσωπο και το σώμα σου δεν θυμίζουν ακόμη, εκεί, στα εξήντα και κάτι, την εικόνα που περιγράφει ο Αλεξανδρινός μας –εικόνα συρρίκνωσης, αλλοίωσης των χαρακτηριστικών, και «αποξήρανσης»–, το ξέρεις, το νιώθεις και το ζεις: έχεις διαβεί οριστικά τον ηλικιακό Ρουβίκωνα και δεν γυρίζεις πίσω, ό,τι κι αν επιστρατεύεις για να αναχαιτίσεις τον φθοροποιό καλπασμό του χρόνου.

Μην κοιτάς, λοιπόν, τις φωτογραφίες της νιότης για να πάρεις οξυγόνο. Δεν ωφελεί. Αντίθετα, σε βυθίζουν στον βάλτο της πικρής πραγματικότητας. Ούτε βέβαια να καμώνεσαι τον δραστήριο σαραντάρη, επειδή όντως δεν έχεις παραδοθεί ολοκληρωτικά στον πανδαμάτορα χρόνο.

Θέλουν τέμπο τα γηρατειά. Τέμπο ήρεμης αποχώρησης –όχι παραίτησης– από τις δραστηριότητες και τις επιθυμίες του παρελθόντος. Απαιτούν να συναισθανθείς, να συνθηκολογήσεις και να συμβιβαστείς χωρίς να θρηνείς αλλά ούτε και να αλαζονεύεσαι ότι τάχα μπορείς…

Βέβαια, μια κουβέντα είναι κι αυτή. Είναι στιγμές που συγκρούονται στην εσωτερική αλάνα τα θέλω με την αδυναμία, η ανάμνηση του «πρότερον» με τον καθρέφτη, η περίσσεια θέλησης, αλλά και ζωτικότητος ενίοτε, με τα στοπ και τα απαγορεύεται που ορθώνει η αμείλικτη αλήθεια: Δεν μπορείς πια. Τουλάχιστον όχι όλα αυτά που επιθυμεί η καρδιά σου.

Χριστίνα Αβδίκου

Γερνάς και λιγοστεύεις. Ή, καλύτερα, όπως το είπε ο Τάσος Λειβαδίτης: Γερνάς και σκοτεινιάζει. Γιατί χαμηλώνει το ταβάνι. Και υψώνεται τρομώδης μέσα σου –μαζί μ’ όλα τα άλλα– εκείνος ο παγερός αδιάκριτος επισκέπτης. Ο φόβος του θανάτου…

Συμβιβασμός, λοιπόν. Ο μόνος δρόμος. Να γλυκάνεις μέσα σου και να αγκαλιάζεις με το βλέμμα τρυφερά τη μέρα. Να μοιράζεις αφειδώλευτα καλοσύνη και ηπιότητα. Να λες «καλά είναι» και να δοξολογείς την Ύπαρξη γι’ αυτά που ευτύχησες να ζήσεις.

Κι όταν μπορείς, κι όσο σου επιτρέπουν οι δυνάμεις σου, να μετατρέπεις την σοφία σε άλμπουρο, ακούγοντας την ανατατική τρομπέτα του Γιαπωνέζου νομπελίστα, του  Κενζαμπούρο Όε: «Πιστεύω πως δεν πρέπει να περιμένουμε σοφία από έναν γέρο άνθρωπο, αλλά αντιθέτως τρέλα απέναντι στο κοινό του, ένα είδος ασέβειας απέναντι στο κατεστημένο».

…Κι εσύ κύριε –θα ρωτήσετε– πώς τα βλέπεις τώρα, που τρέχεις με πατημένα τα εξήντα; Α, να σας πω: «Γερνάω επιτυχώς»*. Έτσι λέω. Ύστερα ανάβω τσιγάρο κι αφήνω τον καπνό του επιρρήματος να τυλίξει το ρήμα και προσωρινά να το εξαφανίσει…

* Γερνάω επιτυχώς: Βιβλίο του Γιώργου Σκαμπαρδώνη, εκδ. Κέδρος.