6 ΒΟΤΑΝΑ ΠΟΥ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ Ο ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ ΣΟΥ

Υπάρχουν ορισμένα βότανα που εμπίπτουν στην κατηγορία των νοοτροπικών, επειδή συμβάλλουν στην καλύτερη λειτουργία του εγκεφάλου. Δείτε μερικά από τα πιο γνωστά και δημοφιλή στην Ελλάδα.

Αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς, η χρήση των βοτάνων για τη θεραπεία διαφόρων παθήσεων, αν και πανάρχαια, παραμένει ακόμη σε βρεφικό στάδιο. Κι αυτό επειδή η αλληλεπίδρασή τους με τα φάρμακα της κλασικής ιατρικής ερευνάται ακόμη.

Με απλά λόγια, αν πάσχεις από κάτι, μοιάζει ασφαλέστερο να πάρεις κάποιο χημικό φάρμακο, για το οποίο ο γιατρός σου θα έχει περισσότερες γνώσεις. Για να το πούμε και αλλιώς: μην πειραματιστείς με βότανα ενώ βρίσκεσαι υπό φαρμακευτική αγωγή, διότι δεν μπορείς να ξέρεις πόσο δραστικά είναι και ποια αντίδραση μπορεί να κάνουν στο σώμα σου.

Νοοτροπικά βότανα στην υπηρεσία του εγκεφάλου

Η βοτανοθεραπεία, αν εφαρμοστεί προσεκτικά και από εξειδικευμένο γιατρό, μπορεί να βοηθήσει και σε προβλήματα μνήμης, άγχους, διάθεσης, συγκέντρωσης και διαταραχών ύπνου. Σε αυτή την περίπτωση μιλάμε για τα «έξυπνα» ή νοοτροπικά βότανα. Τον όρο εισήγαγε ο Ρουμάνος ψυχολόγος και χημικός Corneliu Giurgea το 1972, αφότου ανακάλυψε το πρώτο φάρμακο για τη βελτίωση της γνωστικής λειτουργίας.

Μερικές φορές αυτού του είδους τα βότανα, τουλάχιστον όσων έχει μελετηθεί επισταμένως η δράση, συστήνονται ως πιο ασφαλή, με την έννοια ότι μπορεί να έχουν λιγότερες παρενέργειες. Μερικά ίσως τα έχεις ακούσει ξανά, επειδή ευδοκιμούν στην ελληνική φύση. Άλλα είναι λιγότερο δοκιμασμένα κυρίως από παραδοσιακές ιατρικές πρακτικές και όχι από τη δυτική βοτανοθεραπεία και γι' αυτό δεν συστήνονται.

Τα νοοτροπικά βότανα έχουν, όπως και τα περισσότερα βότανα, πολλαπλές δράσεις και ενδείξεις. Εμείς όμως εστιάζουμε στα παρακάτω μόνο αναφορικά με την επίδρασή τους στον εγκέφαλο.

1. Βαλσαμόχορτο

iStock

Λέγεται και Saint John's wort και είναι αρκετά αποτελεσματικό σε περιπτώσεις ήπιας κατάθλιψης και άγχους. Σύγχρονες έρευνες αναφέρουν ότι το βαλσαμόχορτο είναι τόσο αποτελεσματικό στη θεραπεία της ήπιας κατάθλιψης όσο και ορισμένα φάρμακα που περιέχουν αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης. Άλλες είναι πιο συγκρατημένες.

Όπως και να ’χει, το βαλσαμόχορτο δρα λίγο πιο αργά, πράγμα που σημαίνει ότι χρειάζονται από 2 έως 4 εβδομάδες για να λειτουργήσει αποτελεσματικά. Είναι σημαντικό όμως να θυμάστε ότι το συμπλήρωμα του βαλσαμόχορτου δεν συνδυάζεται με αντικαταθλιπτική φαρμακευτική αγωγή.

2. Δενδρολίβανο

Συστήνεται για την τόνωση της πνευματικής λειτουργίας, της μνήμης, αλλά και για τη διαχείριση της έλλειψης συγκέντρωσης που προκαλεί η εμμηνόπαυση. Είναι αποτελεσματικό και με τη μορφή τσαγιού. Επίσης ενδείκνυται και για τον πονοκέφαλο, αλλά όχι για όλα τα είδη.

3. Gingko Biloba

iStock

Το βότανο που βελτιώνει την κυκλοφορία του αίματος και προάγει την υγεία της καρδιάς δεν θα μπορούσε να μην ωφελεί και τη μικροκυκλοφορία του εγκεφάλου. Έχει αντιφλεγμονώδη δράση και επουλώνει ταχύτερα εγκεφαλικούς τραυματισμούς, ενθαρρύνοντας τη δημιουργία νέων νευρωνικών συνάψεων που αφορούν τις κινητικές λειτουργίες. Μειώνει την πιθανότητα εγκεφαλικών επεισοδίων και θεωρείται ότι βελτιώνει τη βραχυπρόθεσμη μνήμη.

4. Φασκόμηλο

Εκτός από την ενίσχυση της άμυνας του οργανισμού - όχι τυχαία ενδείκνυται και σε κρυολογήματα - αρκετές μελέτες συνδέουν τη λήψη φασκόμηλου με βελτίωση της μνήμης και της λειτουργίας του εγκεφάλου τόσο σε νεότερους όσο και σε μεγαλύτερους υγιείς ενήλικες.

Σε ανασκόπηση που δημοσιεύτηκε το 2017 διαβάζουμε: «μελέτες in vitro σε ζώα και προκαταρκτικές μελέτες σε ανθρώπους καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι τα φυτά του γένους Salvia φαίνεται να ενισχύουν τις γνωστικές μας ικανότητες και να μας προστατεύουν από νευροεκφυλιστικές διαταραχές».

5. Κρόκος ή σαφράν

iStock

Άλλο ένα βότανο γνωστό για την αντικαταθλιπτική και αγχολυτική του δράση. Είναι ιδιαίτερα βοηθητικό σε περιπτώσεις προεμμηνορυσιακού συνδρόμου και επιλόχειου κατάθλιψης, ενώ λόγω της αντιοξειδωτικής του δράσης, φαίνεται ότι συμβάλλει στην πρόληψη νευροεκφυλιστικών νόσων.

6. Κουρκουμάς

Η σημαντικότερη δραστική ουσία που περιέχει ο κουρκουμάς είναι η κουρκουμίνη, η οποία έχει μελετηθεί από πλήθος ερευνών.  Η κουρκουμίνη, χάρη στην αντιφλεγμονώδη δράση της, συμβάλλει και στη διαχείριση του άγχους. Επιπλέον, προάγει τη νευρογένεση, ενισχύει τη μνήμη και τη μαθησιακή ικανότητα και αυξάνει τη δράση των νευροδιαβιβαστών που δημιουργούν ευεξία.