ΠΩΣ ΕΠΗΡΕΑΖΕΙ ΤΟ ΚΡΥΟ ΤΟ ΔΕΡΜΑ ΣΟΥ

Όταν κάνει κρύο, ενδέχεται να εμφανιστούν διάφορες ενοχλήσεις στο δέρμα. Πώς θα καταλάβεις τι είναι και αν πρέπει να δεις γιατρό;

Ξέρουμε (δηλαδή, το βλέπουμε) πως το κρύο και η πιο ξηρή ατμόσφαιρα του χειμώνα προκαλούν διάφορες αλλοιώσεις και θέματα στο δέρμα μας. Δεν ξέρουμε γιατί συμβαίνει αυτό. Ας δούμε τι έγραψαν στο Conversation μια δερματολόγος και ένας φοιτητής ιατρικής που μελετούν το ευρύ φάσμα κοινών δερματικών παθήσεων και όσα μπορεί να κάνει το περιβάλλον στο δέρμα μας.

«Ο πρωταρχικός ρόλος του δέρματος, ως του μεγαλύτερου οργάνου του σώματος, είναι να λειτουργεί ως φυσικός φραγμός στο εξωτερικό περιβάλλον. Όταν είναι υγιές, μας προστατεύει από αλλεργιογόνα και λοιμώξεις. Τον χειμώνα, όταν η εξωτερική θερμοκρασία και η υγρασία πέφτουν, μπορεί να προκληθούν ερεθισμοί».

Καθώς πέφτουν οι θερμοκρασίες, δημιουργείται πρόσφορο έδαφος για την ανάπτυξη ή την επιδείνωση δερματολογικών παθήσεων. Πρόκειται για απόκριση του δέρματος στο κρύο. Στην πλούσια λίστα περιλαμβάνονται το έκζεμα, το φαινόμενο Raynaud, η κνίδωση και η παννιδίτιδα.

«Όλα είναι καταστάσεις που μπορεί να είναι ενοχλητικές και άβολες. Κάποιες είναι πιο δύσκολες να αντιμετωπιστούν από άλλες. Επομένως, είναι χρήσιμο να γνωρίζουμε τι μπορούμε να διαχειριστούμε μόνοι μας και για ποιες καταστάσεις πρέπει να επισκεφτούμε δερματολόγο».

iStock

1. Έκζεμα

Το έκζεμα είναι γνωστό και ως ατοπική δερματίτιδα. Είναι πάθηση αλλεργικής φύσεως. Κύρια συμπτώματα είναι η ερυθρότητα και ο έντονος κνησμός.

Πρόκειται για φλεγμονώδη πάθηση του δέρματος που προκαλεί ξηρότητα και φαγούρα. Μπορεί να προκληθεί από σαπούνια και απορρυπαντικά, περιβαλλοντικά ή τροφικά αλλεργιογόνα, ορμονικές αλλαγές και δερματικές λοιμώξεις.

Υπάρχουν πολυάριθμοι τύποι εκζέματος, που συχνά έχουν αλληλεπικαλυπτόμενα συμπτώματα. Το αστεατωτικό έκζεμα είναι γνωστό και ως χειμωνιάτικη φαγούρα. Εμφανίζεται συνήθως στα κάτω πόδια, χωρίς να αποκλείονται άλλες περιοχές (κορμός, χέρια, παλάμες). Είναι κοινό σε ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας.

Καθώς το δέρμα γίνεται πιο ξηρό, μπορεί να σπάσει ή να «ραγίσει» και έτσι εμφανίζεται φλεγμονή. Η σοβαρή ξηρότητα μπορεί να οδηγήσει σε φαγούρα και σημάδια από τα νύχια μας, όπως ξύνουμε τις περιοχές. Αυτό μπορεί να δημιουργήσει ανοιχτές πληγές, οι οποίες επιτρέπουν στα αλλεργιογόνα και τα βακτήρια να διεισδύσουν στο δέρμα και να προκαλέσουν εξάνθημα ή μόλυνση.

Τι μπορούμε να κάνουμε: Προσπαθούμε να διατηρούμε ενυδατωμένη την επιδερμίδα μας. Οι λοσιόν με βάση το νερό μπορεί να επιδεινώσουν το στέγνωμα του δέρματος. Επομένως συνιστάται η εφαρμογή ενυδατικών με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά, όπως βαζελίνη ή ορυκτέλαιο, σε βρεγμένο ή νωπό δέρμα. Υπάρχουν ειδικές υποαλλεργικές και αντικνησμικές ενυδατικές κρέμες που μπορούν να μας βοηθήσουν στη διαχείριση ενός εκζέματος.

Κάτι άλλο που μπορεί να βοηθήσει είναι τα σύντομα ντους –αντί των μεγάλων σε διάρκεια μπάνιων–, η χρήση ενός πιο ήπιου σαπουνιού και  η χρήση υγραντήρα δωματίου εάν το κλίμα είναι ξηρό.

Εάν ο κνησμός και η ξηρότητα επιμένουν, είναι καλό να επισκεφτούμε δερματολόγο.

Το έκζεμα των χεριών επιδεινώνεται το χειμώνα γιατί τα χέρια μας είναι πιο πολύ εκτεθειμένα στον κρύο και τον ξηρό αέρα. Δημιουργούνται πληγές και αιμορραγίες. Τα γάντια, τα αντιβακτηριακά σαπούνια και η  χρήση ήπιων προϊόντων καθαρισμού που συνοδεύεται με την εφαρμογή ενυδατικής κρέμας (χωρίς άρωμα, με βάση το πετρέλαιο) μπορεί να βελτιώσουν τα συμπτώματα.

2. Χιονίστρες

Είναι επίπονες φλεγμονές μικρών αιμοφόρων αγγείων του δέρματος. Εκδηλώνονται όταν εκτιθέμεθα επαναλαμβανόμενα στο κρύο. Προκαλούν φαγούρα, κοκκίνισμα, πρήξιμο ή φουσκάλες. Οι προσβεβλημένες περιοχές έχουν μια μπλε έως μοβ απόχρωση. Σε σοβαρές περιπτώσεις, μπορεί να εμφανιστούν φουσκάλες και έλκη.

Στους περισσότερους, υπάρχει αυθόρμητη υποχώρηση μέσα σε από μία έως τρεις εβδομάδες.

iStock

Στο μεσοδιάστημα, είναι χρήσιμο να προστατεύουμε τις ταλαιπωρημένες περιοχές από το κρύο. Εάν εμφανιστούν πυρετοί, μυϊκοί πόνοι και ρίγη, είναι καλύτερο να επισκεφτούμε έναν γιατρό.

Σπανίως προκαλούν μόνιμες βλάβες οι χιονίστρες. Αποτελούν όμως, κίνδυνο για λοιμώξεις του δέρματος.

3. Φαινόμενο Raynaud

Όπως και οι χιονίστρες, το φαινόμενο Ρεϊνό είναι δερματική πάθηση που χαρακτηρίζεται από σημαντική συστολή των αιμοφόρων αγγείων στα δάχτυλα των χεριών και των ποδιών, ως απόκριση στην έκθεση στο κρύο. Το φαινόμενο οφείλεται σε σπασμό των πολύ μικρών αγγείων των άκρων (δάχτυλα, μύτη, αυτιά). Διακόπτεται ξαφνικά η κυκλοφορία του αίματος στα άκρα, που ενδέχεται να αποκτήσουν ένα μπλε ή κόκκινο χρώμα. Με τη θέρμανση, επιστρέφουν στο κανονικό χρώμα.

Οι προσβεβλημένες περιοχές μπορεί επίσης να είναι μουδιασμένες ή να νιώθουμε μια ενόχληση. Στις σοβαρές καταστάσεις, αναπτύσσονται έλκη.

Είναι απαραίτητο να αποφεύγουμε την έκθεση στο κρύο και να φοράμε διάφορες «στρώσεις» ρούχων. Σίγουρα πρέπει να φοράμε γάντια και παπούτσια που να προφυλάσσουν από την υγρασία και το κρύο. Βοηθάμε αν αποφύγουμε τον καπνό, την καφεΐνη και τα αποσυμφορητικά, καθώς μπορεί να προκαλέσουν μεγαλύτερη συστολή των αιμοφόρων αγγείων.

Εάν τα συμπτώματα δεν βελτιωθούν γρήγορα, πηγαίνουμε σε γιατρό, καθώς μπορεί να πρόκειται για εκδήλωση πιο σοβαρής συστηματικής νόσου.

4. Κνίδωση από το κρύο

Η φαγούρα που προκαλείται από το κρύο είναι δερματικό εξάνθημα, που πιστεύεται ότι προκαλείται από μια αυτοάνοση απόκριση. Αυτή οδηγεί στην απελευθέρωση φλεγμονωδών μορίων, συμπεριλαμβανομένης της ισταμίνης. Αμέσως μετά την έκθεση του δέρματος σε ξαφνικές πτώσεις της θερμοκρασίας, μπορεί να εμφανιστούν μώλωπες, γνωστοί ως καντήλες. Είναι οι κοκκινωπές, κνησμώδεις και διογκωμένες περιοχές του δέρματος.

iStock

Τέτοιου είδους επεισόδια μπορεί να διαρκέσουν για περίπου δύο ώρες. Περιστασιακά εμφανίζονται ως συμπτώματα ο πονοκέφαλος, η ρίγη, η δύσπνοια, το κοιλιακό άλγος και η διάρροια.

Για να μάθετε αν έχετε τέτοιου είδους κνίδωση, μπορείτε να βάλετε ένα παγάκι σε μια περιοχή του δέρματος για πέντε λεπτά. Εάν το δέρμα «σηκωθεί» και έχετε φαγούρα έως και το πέρας 15λεπτου, τότε έχετε κνίδωση. Η θεραπεία περιλαμβάνει την αποφυγή της έκθεσης στο κρύο και τη χρήση αντιισταμινικών χωρίς ιατρική συνταγή.

5. Παννιδίτιδα από το κρύο

Το panniculus είναι «στρώμα του υποδόριου λίπους». Η παννιδίτιδα αφορά σύνολο συνθηκών που προκαλούν επώδυνο μυρμήγκιασμα ή σχηματισμό οζιδίων κάτω από το δέρμα, συχνότερα στα πόδια. Δημιουργούν φλεγμονή στο λιπαρό στρώμα που βρίσκεται κάτω από το δέρμα μας.

Αναπτύσσονται από 12 έως 72 ώρες μετά την έκθεση στο κρύο.

Η παννιδίτιδα του κρύου είναι πιο συχνή κατά την παιδική ηλικία. Συνήθως υποχωρεί μόνη, όταν αποφύγουμε την έκθεση στο κρύο και την άμεση επαφή με κατεψυγμένα προϊόντα.

Εάν δεν υποχωρήσουν τα συμπτώματα, πρέπει να δούμε δερματολόγο, αφού τα εξανθήματα που προκαλούνται από το κρύο μπορεί να είναι σημάδια μιας πιο ανησυχητικής υποκείμενης κατάστασης υγείας.