ΕΙΝΑΙ ΠΙΘΑΝΟ ΝΑ ΕΧΕΙΣ ΚΙ ΕΣΥ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗ

Ακούμε συχνά τον όρο «αντίσταση στην ινσουλίνη» και αναρωτιόμαστε αν είναι μόδα ή επιδημία. Τι συμβαίνει τελικά και γιατί αυτή η διαταραχή κρύβεται πίσω από πολλά προβλήματα υγείας;

Τα τελευταία χρόνια, ίσως και λόγω της δουλειάς μου, αισθάνομαι ότι όποια πέτρα κι αν σηκώσω ο όρος «αντίσταση στην ινσουλίνη» θα βρίσκεται κρυμμένος από κάτω. Είτε μιλήσουμε για διαλειμματική νηστεία, είτε για μεταβολισμό, η αντίσταση στην ινσουλίνη μοιάζει να είναι η πρώτη δυσλειτουργία πριν από την εκδήλωση πολλών ασθενειών. Είναι πράγματι τόσο συχνή και τόσο επιβλαβής; Είναι μια επιδημία της εποχής μας; Ή μήπως είναι και λίγο μόδα;

Την πρώτη φορά που άκουσα τον όρο ήταν όταν επισκέφτηκα έναν ειδικό της μεταβολομικής ιατρικής. Προτού καν βγουν τα αποτελέσματα των εξετάσεών μου, είπε αυτάρεσκα: «Θα έχεις σίγουρα αντίσταση στην ινσουλίνη, όλοι οι ασθενείς με ψωρίαση έχουν». Δεν σας κρύβω ότι κάπως δυσοίωνο μου είχε ακουστεί αυτό και προετοιμάστηκα για τα χειρότερα.

Η αντίσταση στην ινσουλίνη είναι... επιδημία

Διαβάζοντας, έμαθα ότι δεν θα ήμουν η μόνη. Αντίσταση στην ινσουλίνη έχουν περίπου οι μισοί ενήλικες στις ΗΠΑ, ενώ το 80% όλων των ατόμων με αντίσταση στην ινσουλίνη ζουν σε αναπτυσσόμενες χώρες. Σύμφωνα με τη Διεθνή Ομοσπονδία για τον Διαβήτη, ο αριθμός των ανθρώπων με αντίσταση στην ινσουλίνη παγκοσμίως έχει διπλασιαστεί τις τελευταίες 3 δεκαετίας και πιθανότατα θα διπλασιαστεί ξανά σε λιγότερο από 2 δεκαετίες. Παρ’ όλα αυτά οι άνθρωποι δεν γνωρίζουν καν ότι την έχουν, πολλώ δε μάλλον με ποιους τρόπους τους βλάπτει.

Τα παραπάνω στοιχεία διαβάζω στο βιβλίο του καθηγητή κυτταρικής βιολογίας και φυσιολογίας Benjamin Bikman Γιατί αρρωσταίνουμε (εκδ. T Books). Ο Dr Bikman είναι επίσης διευθυντής του ερευνητικού εργαστηρίου παχυσαρκίας και μεταβολισμού στο Πανεπιστήμιο Brigham στις ΗΠΑ, όπου μελετά τους μοριακούς μηχανισμούς οι οποίοι εξηγούν τον αυξανόμενο κίνδυνο ασθενειών προερχόμενων από μεταβολικές διαταραχές.

Εικονογράφηση: Ελένη Καστρινογιάννη

Ο ίδιος έχει δημοσιεύσει δεκάδες επιστημονικά άρθρα και έχει μιλήσει σε πολλά συνέδρια για τον ρόλο της ινσουλινοαντίστασης και, όπως αναφέρει στο βιβλίο του, επιδιώκει καταρχάς να βοηθήσει τον κόσμο να κατανοήσει αυτή την «ασθένεια». Τα εισαγωγικά επειδή δεν πρόκειται για ασθένεια, αλλά για μεταβολική διαταραχή.

Τι είναι η ινσουλίνη και ποιοι οι ρόλοι της

Η ινσουλίνη είναι μια ορμόνη που παράγεται φυσικά από το σώμα μας και συγκεκριμένα από το πάγκρεας, ένα όργανο που βρίσκεται πίσω από το στομάχι μας. Ο πιο γνωστός ρόλος της ινσουλίνης είναι η ρύθμιση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα μας. Όταν καταναλώνουμε μια τροφή που που αυξάνει τη γλυκόζη στο αίμα, το πάγκρεας απελυεθερώνει ινσουλίνη.

Στη συνέχεια, η ινσουλίνη «ανοίγει την πόρτα» για να συνοδεύσει τη γλυκόζη από το αίμα στα διάφορα μέρη του σώματος, όπως ο εγκέφαλος, η καρδιά, οι μύες, ο λιπώδης ιστός. Η ινσουλίνη είναι μια αναβολική ορμόνη. Λέγεται έτσι επειδή μία από τις βασικές ιδιότητές της είναι να καθιστά τα κύτταρα ικανά να συνθέτουν πολύπλοκες ενώσεις από απλούστερα συστατικά, μια διαδικασία που ανομάζεται αναβολισμός.

Από τον εγκέφαλο μέχρι τα δάχτυλα των ποδιών μας, η ινσουλίνη ρυθμίζει τον τρόπο με τον οποίο ένα κύτταρο χρησιμοποιεί ενέργεια, αλλάζει το μέγεθός του, επηρεάζει την παραγωγή άλλων ορμονών, καθορίζει ακόμη κι αν τα κύτταρα θα ζήσουν ή θα πεθάνουν. Είναι σαφές ότι πρόκειται για μια πολύ σημαντική ορμόνη.

Τι σημαίνει αντίσταση στην ινσουλίνη

Η αντίσταση στην ινσουλίνη αρχίζει να συμβαίνει όταν ένα κύτταρο σταματά να ανταποκρίνεται στην ινσουλίνη, δεν εκτελεί δηλαδή όσα εκείνη υπαγορεύει. Όταν αυτό γενικευτεί και πολλά από τα κύτταρα του οργανισμού δεν ανταποκρίνονται στην ινσουλίνη, αλλά χρειάζονται μεγαλύτερες ποσότητες ινσουλίνης για να «ξυπνήσουν» και να ενεργοποιηθούν, τότε λέμε ότι ο οργανισμός έχει αντίσταση στην ινσουλίνη.

Σαν αποτέλεσμα του ότι η ινσουλίνη δεν επιτελεί το έργο της, εμφανίζονται καταρχάς υψηλότερα ποσοστά ινσουλίνης (γιατί, όπως είπαμε χρειάζονται για να ενεργοποιηθούν τα κύτταρα), αλλά τίθεται και σε κίνδυνο η ισορροπία της γλυκόζης στο αίμα. Εφόσον βασική λειτουργία της ινσουλίνης είναι να αποβάλλει την περίσσεια γλυκόζης από το αίμα που μπορεί να γίνει επιβλαβής, όταν αυτή δεν επιτελείται, τα επίπεδα της γλυκόζης ανεβαίνουν. Και κάπως έτσι φτάνουμε στον διαβήτη.

Διάγνωση και κίνδυνοι

Αν και συνήθως τα φυσιολογικά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα υποδεικνύουν και φυσιολογικά επίπεδα ινσουλίνης, είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι η αντίσταση στην ινσουλίνη προηγείται της αυξημένης γλυκόζης. Πρώτα δυσλειτουργεί η ινσουλίνη και ως αποτέλεσμα αυξάνεται η γλυκόζη. Είναι επομένως πιο σωστό να μετράμε πρώτα τα επίπεδα της ινσουλίνης στο αίμα, προτού κανείς φτάσει να αποκτήσει μια διάγνωση προδιαβήτη ή ακόμη και διαβήτη.

Η αντίσταση στην ινσουλίνη αυτή καθαυτή δεν είναι απειλητική για τη ζωή μας. Είναι όμως η απαρχή πολλών απειλητικών ασθενειών, συμπεριλαμβανομένων των προβλημάτων στον εγκέφαλο, την καρδιά, τα αιμοφόρα αγγεία, τα αναπαραγωγικά όργανα και μπορεί να οδηγήσει σε ανάπτυξη καρκίνου του προστάτη ή του μαστού, καρδιαγγειακές επιπλοκές ή και νόσο του Αλτσχάιμερ.

ΓΙΑΤΙ ΑΡΡΩΣΤΑΙΝΟΥΜΕ

Εκδόσεις T Books

Αγόρασέ το

Ianos.gr

Αντίσταση στην ινσουλίνη: Αιτίες και τρόποι αντιμετώπισης

Τι οδηγεί σε αντίσταση στην ινσουλίνη; Καταρχάς η αλλαγή των διατροφικών συνηθειών, με την υπερβολική πρόσληψη ζάχαρης ή κακής ποιότητας υδατανθράκων. «Εξίσου σημαντική είναι η καθιστική ζωή, το στρες, τo περιβάλλον, ο ήλιος, η ακτινοβολία και η φαρμακοδιέγερση – δυστυχώς έχουμε την τάση να καταναλώνουμε πολλά φάρμακα για ψύλλου πήδημα. Το τσιγάρο επίσης είναι καθοριστικός παράγοντας», μας έχει πει ο Γιώργος Λέων ειδικός σε θέματα βιολογικής φυσικής και χημείας της διατροφής του ανθρώπινου οργανισμού.

Ο ίδιος ο συγγραφέας του βιβλίου, αφού αφιερώνει το μεγαλύτερο μέρος του για να μας εξηγήσει πώς η αντίσταση στην ινσουλίνη πυροδοτεί μια σειρά ασθενειών σε διάφορα ζωτικά όργανα του σώματος, καταλήγει σε μερικές προτάσεις για τη διαχείρισή της. Αυτές περιλαμβάνουν: υγιεινή διατροφή, με συγκεκριμένες μη επεξεργασμένες τροφές, καθημερινή άσκηση, επαρκή ξεκούραση και φυσικά ενημέρωση και προληπτικές εξετάσεις.