ΠΟΣΟ ΧΡΟΝΟ ΝΑ ΠΕΡΝΑΕΙ ΕΝΑΣ ΜΠΑΜΠΑΣ ΜΕ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΤΟΥ;

Οι μπαμπάδες που έβλεπαν σπανίως τα παιδιά τους μας τελείωσαν. Περάσαμε στους μπαμπάδες που πλένουν και αλλάζουν το μωρό, που πάνε βόλτες, που παίζουν καθημερινά σαν παιδιά. Τελικά, πόση σημασία έχει ο χρόνος; Και πώς μπορείς να τον μετρήσεις; 

«Μια πελεπταία, μπαμπά!» θα μου πει ο Άρης τείνοντας το δάχτυλο, χωρίς να είναι σίγουρος ότι θέλει να μου δείξει τον αριθμό ένα ή απλώς να μου κουνήσει το δάχτυλο. Η «πελεπταία» μπορεί να σημαίνει μια τούμπα ακόμη, ή μια στροφή στον αέρα, ή και το να καθίσει στο γραφείο μου. Ακόμη κι αν δεν έχει επανάληψη, θα ζητήσει μια τελευταία και θα του τη δώσω. Όταν γίνεσαι γονιός, ο χρόνος τρέχει αλλιώς.

Η μέρα ξεκινάει αλλιώς. Το περπάτημα γίνεται σε άλλον χρόνο. Το «βιάζομαι να φύγω» ουσιαστικά δεν υφίσταται. Διότι, εκεί που βιάζεσαι να κλείσεις την πόρτα της ντουλάπας, το παιδί σού γελάει και σου λέει: «Με βρήκες;»

Δεν είναι από την πρώτη στιγμή έτσι. Όταν έρχεται το παιδί στο σπίτι, ο χρόνος χωρίζεται σε τετράωρα: γάλα, κακά, ύπνος. Τα τετράωρα αυτά πέφτουν πάνω στον δικό σου ύπνο. Με τη γυναίκα μου τρέχαμε στα βραδινά του ξυπνήματα για το ποιος θα προλάβει. Σκεφτόμασταν: Για πόσο καιρό ακόμη θα ξυπνάει στις 4; Όχι για πολύ.

Ο χρόνος είναι ανάλογος της ηλικίας

Όσο μεγαλώνει, οι χρόνοι του αλλάζουν. Οι ανάγκες του αλλάζουν. Από το ριλάξ, ξεκινά να μπουσουλάει, να περπατάει, να τρέχει, να αγγίζει, να ανεβαίνει, να θέλει να βγαίνει έξω. Η ταχύτητα ανεβαίνει. Απαιτεί εκούσια πια τον χρόνο σου και την προσοχή σου.

Γεννημένος το 2019, ο Άρης είναι παιδί της καραντίνας. Mε την έννοια ότι περπάτησε και μίλησε ανάμεσα στα lockdown. Ούτως ή άλλως, δουλεύουμε στο σπίτι. Mε τις καραντίνες ήμασταν η αποκλειστική παρέα του. Τυχερός, αισθάνομαι πολύ τυχερός. Από τη στιγμή που ξεκίνησε να περπατά και αυτονομείται, έμπαινε στο γραφείο μου με όλη του τη φόρα. Μια μέρα κατάλαβα ότι δεν έφτανε το πόμολο κι έτσι κρεμιόταν από κει για να ανοίξει την πόρτα. «Ντουλέψω;»

Unsplash Quokkabottles

Νέοι μπαμπάδες

Είμαστε άλλοι μπαμπάδες από τους μπαμπάδες μας και αυτό είναι παρήγορο. Περάσαμε από τον μπαμπά που είναι νοικοκύρης και προσφέρει στην οικογένεια του κι ας τη βλέπει μια φορά την εβδομάδα, σε μπαμπάδες που πλένουν και αλλάζουν το μωρό, που πάνε βόλτες, που αναπτύσσουν τον δεσμό τους με το παιδί από πολύ νωρίς, μέσα από δικές τους δραστηριότητες.

Ο απόλυτος χρόνος δεν έχει σημασία. Σημασία έχει να ξέρει το παιδί ότι μπορεί να στηριχτεί σε σένα. Να εισπράττει αποδοχή και επιβράβευση. Σε κάθε του βήμα, σε κάθε του στραβοπάτημα. Η βλοσυρότητα του μπαμπά-τιμωρού και του «ρώτα τη μαμά σου» έφυγε. Στη θέση του έρχεται ο τρυφερός μπαμπάς. Τον ακούς στο πάρκο. Η φωνή του ανεβαίνει οκτάβες για να επιβραβεύει ή να νουθετήσει.

Ο ψυχίατρος-ψυχαναλυτής Ματθαίος Γιωσαφάτ λέει ότι ο άντρας σταματά να είναι παιδί από τη στιγμή που θα γίνει μπαμπάς. Η «ενηλικίωση» έρχεται οργανικά, σταδιακά. Όμως, επί της ουσίας, με ένα παιδί στο σπίτι ξαναγίνεσαι παιδί. Επαναδιαπραγματεύεσαι τη δική σου παιδική ηλικία. Χαϊδεύεις το τραύμα ή την πληγή σου. Χαμηλώνεις στο ύψος του παιδιού. Συνθέτεις τις σκέψεις σου με τον τρόπο που το κάνεις.

Συγκινούμαι από την απλότητα της σκέψης του. Πώς γίνονται οι συνάψεις στο κεφαλάκι του. Πώς το «ανέβει με» είναι ο τρόπος του να πει «ανέβασέ με στο γραφείο» σ’ αυτή τη ρημάδα γλώσσα των εγκλίσεων, της υποτακτικής και της προστακτικής.

Ο ΑΠΟΛΥΤΟΣ ΧΡΟΝΟΣ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΣΗΜΑΣΙΑ. ΣΗΜΑΣΙΑ ΕΧΕΙ ΝΑ ΞΕΡΕΙ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΟΤΙ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΣΤΗΡΙΧΤΕΙ ΣΕ ΣΕΝΑ.

Παίζοντας με το παιδί μου

Μαθαίνω να φτιάχνω σπίτια με τουβλάκια που ξέρω ότι μπορεί να καταλάβει. Με μια πόρτα για να χωράει το φορτηγό του, να μπορεί να κρυφτεί ο οδηγός.

Τα παιχνίδια είναι ο κύριος πρωταγωνιστής του χρόνου που περνάμε μαζί. Μπορεί να παίζουμε στο δωμάτιό του μ’ ένα καινούριο αγαπημένο του παιχνίδι, ή να συνθέτουμε με όλα τα παιχνίδια του ιστορίες: Το τρένο που παίρνει τους φίλους του για να πάνε όλοι μαζί στο αεροδρόμιο, αφού περάσουν μέσα από τη ζούγκλα. Λονδίνο, Πάτρα, Αντίπαρος και Κύθηρα μπλέκονται στις ιστορίες. Εντωμεταξύ θα πιούμε και λίγο τσάι ή θα φάμε πίτσα, ό,τι βρει εύκαιρο από τα Lego του. Σκοπός μας είναι να κρατήσουμε ενεργή την ιστορία. Τον ρωτάω τι βλέπει, τι τραγουδάνε με τους φίλους του, πού πηγαίνουν. Έτσι, μαζί με τα τουβλάκια του, χτίζεται και η φαντασία του.

Κάποιες φορές, η φαντασία του κάνει και άλματα – ας είναι καλά η μαμά του. Μας έχει πει να προσέξουμε διότι μπροστά μας (μέσα στο σπίτι) υπάρχει ποτάμι ή δίπλα του περπατάει το σκυλάκι του – που δεν έχουμε. Θεωρώ όμως τόσο σημαντικό να χτίζεται η φαντασία του. Όταν ξεκίνησε να μιλάει, αποφασίσαμε να σημειώνουμε τις λέξεις που λέει, διότι ο χρόνος κάνει τη μνήμη να φθίνει. Το «πολαήτατο», η «μαμού», η «καλαΐνα» (καρέκλα), θα γίνουν σύντομα λέξεις ορθές, ενήλικες.

Unsplash Derek Owens

Το πήγα ένα βήμα παρακάτω: Σε καμβάδες ζωγράφιζα τις λέξεις που έλεγε φιλτράροντας τες μέσα από τη δική μου παιδική ανάμνηση. Εκείνος, ξεκινώντας από δαχτυλομπογιές κι έπειτα με μαρκαδόρους, ξυλομπογιές και τέμπερες, έδινε στον καμβά και καταλάβαινε. Διστακτικά στην αρχή, επιθετικά προς τα δικά μου σκίτσα αργότερα, έπιανε κι άφηνε χρώματα, μάθαινε τα όρια του καμβά και τα δικά μου. Όταν κρεμούσαμε τον πίνακά μας στον τοίχο, η περηφάνια του ότι εκείνος το έκανε περπατούσε δίπλα στην ικανοποίηση ότι αυτό που φαντάζεται, νιώθει ή μαθαίνει, είναι αλήθεια και κοσμεί το σαλόνι μας.

Τα βράδια τη σκυτάλη παίρνει ο χορός. Από το Μάμα Μία και τον Ατάνα (Σαντάνα) περάσαμε στους Beatles και, στην πίστα πια, τα δίνει όλα. Μεγαλώνοντας ο Άρης και με δεδομένο ένα χρόνιο θέμα με τη μέση μου, τα πετάγματα στον αέρα είναι πλέον απαγορευτικά. Είναι λίγο πριν ξεκινήσει η βραδινή ρουτίνα, το μπάνιο που κάνει με τη μαμά, το «μέλι-γάλα» που θα φάει, το παραμύθι της μαμάς πριν κοιμηθεί.

Πώς να τεντώσεις τον χρόνο

Ο χρόνος τεντώνεται για να προλάβει όλα όσα θέλει κι όλα όσα ονειρευόμαστε. Το κείμενο αυτό σταματάει και ξεκινάει πολλές φορές γιατί οι διακοπές του είναι συνεχείς. Αλλά θεωρώ πολύ σημαντικό να είμαστε διαθέσιμοι, να ακούμε τις σκέψεις του. Σ’ αυτό το Lego της προσωπικότητάς του, που χτίζεται μπροστά στα μάτια μας, ο χρόνος δεν είναι η μοναδική μονάδα μέτρησης. Εκείνο που χρειάζεται το παιδί είναι αφοσίωση για όσο χρόνο μπορείς. Οι life coaches το λένε ποιοτικό χρόνο. Εγώ θα το περιέγραφα ως «Άσε το κινητό κι άκου το παιδί».